Morgunblaðið - 18.09.1968, Blaðsíða 14

14
MORGUNÐLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. SEPT. 196«

Útgefandi
Framk væmdas t j óri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltríu
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Askriftargjald kr 120.00
1 lausasölu.
Hf Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Bjöm Jóhannsson.
Ami Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
Kr. 7.00 eintakið.
HEFJUM ATHAFNA-
MENNINA TIL VEGS
Tl/fikið er talað og skrifað um
úrbætur í atvinnumálum,
leiðir til þess að auka verð-
mæti aflans, koma við tækni-
nýjungum í sjávarútvegi og
fiskiðnaði o.s.frv. Sérmennt-
aðir menn á ýmsum sviðum
leggja orð í belg og aðrir,
sem enga sérþekkingu hafa
á málunum, láta líka til sín
heyra. Minna ber hins vegar
á sjálfum framkvæmdamönn
unum, sem raunverulega
ráða úrslitum. Landsmönn-
um er nú orðið ljóst, að
tæknibyltingin í síldveiðun-
um var fyrst og fremst verk
tveggja skipstjóra, þeirra
Haraldar Ágústssonar, sem
fyrstur gerði sér fulla grein
fyrir kostum kraftblakkar-
innar, eftir að aðrir höfðu
gefizt upp við að nota hana
og Eggerts Gíslasonar, sem
hafði forustu um noktun
asdictækja við veiðarnar.
Mbl. birti í gær viðtal við
ungan skipstjóra, Magnús
Þorvaldsson á Heimi. Þar
kemur fram, að skipverjar
hafa saltað um borð í sum-
ar rúmlega 2600 tunnur síld-
ar og hefur það að sjálfsögðu
aukið mjög verðmæti aflans,
sem ekki er ýkja mikill að
magni. Heildarverðmæti afl-
ans á síldveiðunum er að
sögn skipstjórans um 3 millj.
króna. Þá skýrir Magnús
Þorvaldsson frá því, að bát-
urinn hafi í vetur veitt í salt
og siglt með aflann til Dan-
merkur og selt hann þar.
Segir Magnús, að aflaverð-
mætið hafi verið um 6 millj.
króna á vetrarvertíð og skip-
verjar séu ákveðnir í að
veiða í salt á næstu vertíð.
Ekki fer mikið fyrir ung-
um athafnamönnum, sem
með þessum hætti stuðla að
því að auka verðmæti þess
sem aflast, en slíkir menn
ráða einmitt úrslitum um,
hvemig þróunin verður í at-
vinnumálum okkar. Menn á
borð við Harald Ágústsson,
Eggert Gíslason og Magnús
Þorvaldsson bíða ekki eftir
því, að einhverjir skrifborðs-
sérfræðingar segi þeim hvað
gera skuli, þegar vanda ber
að höndum. Þeir leita sjálfir
nýrra úrræða og byggja þá á
reynslu sinni og þekkingu.
Við þurfum að hefja slíka
menn til vegs í þessu þjóð-
félagi og leita ráða hjá þeim,
þegar í harðbakkann slær, í
stað þess að byggja allar von
ir á mönnum, sem ekki
standa mitt í hinu iðandi og
raunverulega athafnalífi, en
reyna þess í stað að leysa
vandamálin við skrifborðið.
KOSNINGARNAR
í SVÍÞJÓÐ
lZosningaúrslitin í Svíþjóð
eru mjög athyglisverð.
Flokkur, sem verið hefur við
völd í nær fjóra áratugi,
vinnur mikinn sigur og sá
sigur er fyrst og fremst
þakkaður manni, sem um
tveggja áratuga skeið hefur
verið forsætisráðherra þjóð-
ar sinnar. Það er greinilega
ekki einhlýtt, þegar talað er
um að kjósendur vilji breyt-
ingar og ný andlit.
Þá vekur það sérstaka at-
hygli, að kommúnistaflokk-
urinn tapaði helmingi at-
kvæðamagns og hlaut þrjá
þingmenn í stað átta áður.
Almennt er talið fullvíst, að
orsökin fyrir þessum kosn-
ingaósigri kommúnista sé
innrás kommúnistaríkjanna
í Tékkóslóvakíu og stoðuðu
ekkert yfirlýsingar kommún-
istaforingjans sænska um, að
hann væri andvígur innrás-
inni. Sænskir kjósendur hafa
greinilega talið, að þær yfir-
lýsingar ristu ekki djúpt og
má segja það sama um yfir-
lýsingar kommúnista hér á
landi.
Fyrstu þingkosningamar,
sem fram fóru á Vesturlönd-
um eftir innrásina í Tékkó-
slóvakíu, hafa því leitt til
mikils fylgishruns kommún-
ista. Er það vísbending um
hvað í vændum er í öðrum
löndum. Innrásin í Tékkósló-
vakíu hefur vakið fyrirlitn-
ingu meðal alls almennings
og eina verðuga svarið við
þessu glæpaverki er að binda
í eitt skipti fyrir öll endi á
áhrif kommúnista í lýðræðis-
ríkjum. Það er ekki sízt hlut-
verk ungu kynslóðarinnar að
sjá til þess, að svo verði,
vegna þess að sú kynslóð öðr
um fremur hefur bundið von
ir við það friðsemdarástand,
sem ríkt hefur í Evrópu á
síðustu árum. Þær vonir hafa
nú brugðizt hrapallega og
þeir, sem áður gerðu sér von-
ir um að hægt væri að taka
afstöðu til málefna í Evrópu,
án þess að hún mótaðist af
hugsunarhætti kalda stríðs-
ins, hljóta að endurskoða við-
horf sitt frá grunni. Komm-
únistar hafa séð fyrir því.
WV
UTAN URHEIMI
Velskir frelsishermenn æfa sig í notkun vélbyssna.
Frelsisherinn í Wales
HÁTT uppi í fjöllum Wales
er lítill her með tímasprengj-
ur og vélbyssur að vopni. Það
er Frelsisher Wales. Fyrir
skömmu fékk brezkur blaða-
maður í fyrsta sinn að koma
í stöðvar hans og fylgjast
með æfingum.
Frelsisher Wales hefur
staðið fyrir skemmdarverk-
um á ýmsum mannvirkjum
og opinberum byggingum, en
ekki hefur starfsemi hans
ennþá valdið manntjóni.
Atburður sem gerðist fyrir
þremur árum varð þess vald-
andi, að upp úr sauð meðal
þjóðemissinna í Wales og her
inn var stofnaður. Þá setti
maður nokkur upp verk-
smiðju í Birmingham og festi
spjöld á veggi, þar sem starfs
fólki var stranglega bannað
að tala welsku og varðaði
brottrekstri ef upp kæmist.
Þjóðernissinnar leituðu til
þingmanns síns og báðu um
leiðréttingu, en án árangurs.
Þegar spjöldin höfðu hangið
uppi í fimm vikur, bar svo
við einn mánudagsmorgun,
að um 1500 manns komu
saman við verksmiðjuna,
brutu þar allar rúður og
veltu bíl eigandans. Þetta
varð til þess að spjöldin voru
tekin niður.
Þarna kom í ljós, að of-
beldi var árangursríkara en
friðsamleg barátta og
skömmu síðar var Frelsisher
Wales stofnaður.
„Við krefjumst alls ekki að
skilnaðar frá Englandi og
Helztu skemmdarverk Frelsishers Wales, venjulega unnin
með tímasprengjum. Tölurnar sýna staðina.
1. 7. marz 1966. Clywedog-stíflan, vatnsmiðlun fyrir Birm-
ingham, sprengd í sundur. Tjón um 48.000 pund.
2. 12. marz 1967. Sprengihleðsla fannst á vatnsleiðslu til
Birmingham. Gerð óvirk áður en hún sprakk.
3. 30. september 1967. Vatnsleiðslan til Liverpool sprengd í
sundur. Tjón um 28.000 pund.
4. 17. nóvember 1967. Sprenging í Friðarhofinu í Cardiff.
Tjón um 30.000 pund.
5. 25. marz 1968. Sprenging í skattstofunni í Cardiff. Tjón
um 3.000 pund. 6. 25. maí 1968. Sprenging
í stjórnarskrifstofunni í Cardiff. Tjón um 5.000 pund.
7. 27. mai 1958. Lítilsháttar skemmdir á varavatnsleiðslu til
Liverpool.
8. 18. júní 1968. Eyðilagðar leiðslur, sem fluttu helming alls
vatns til Liverpool.
biðjum ekki um landamæra-
verði og tollstöðvar. Það sem
við viljum er einfalt: Að
stjórnmálamenn í London
komist á snoðir um að það
sé til þjóð í Wales, með eig-
in tungu og menningu. Ef
þeir gera það ekki, mun eng-
in stjórnarstofnun verða
óhult fyrir okkur á næstu
mánuðum og þar mun ekki
standa steinn yfir steini.. . .“
Forystumenn Frelsishers
Wales segja, að hann sé í
„Alþjóðaher keltneskra
manna“ ásamt ýmsum of-
stopasamtökum í öðrum
löndum, svo sem Frelsishreyf
ingu Quebec, (sem ennþá
man hvatningarorð de Gaull-
es, „Lifi frjálst Quebec“),
Frelsishreyfingu Bretóna og
Frjálsum Böskum á Spáni,
sem undanfarið hafa verið að
sprengja brýr í Pamplona.
Þeir senda hingað menn
frá Frakklandi, segja þeir.
Fyrstu tilsögn í gerð og með-
ferð tímasprengna f»ngum
við frá fyrrverandi OAS-
mönnum, sem nú búa í Dubl-
in. Þeir urðu að flýja til ír-
lands eftir a'ð þeir reyndu að
ráða de Gaulle af dögum, en
nú er allt fallið í ljúfa löð á
milli þeirra.
Hvað gerist næst? Verður
sprengingum haldið áfram
Sannarlega, segja þeir. Við
munum jafnvel gera vart
við okkur í Whitehall í Lond
on, allt þangað til þjóðin í
Wales verður viðurkennd.
Við munum ráðast á stjómar
byggingar og skrifstofur
blaða í Wales.
Og verður Karli prins
stefnt í vo'ða ef hann kem-
ur til Wales til þess að láta
skrýða sig sem prins af
Wales?
Við höfum ekki gert áætl-
anir um það, segja frelsisher-
mennirnir. Ef lögreglan sinn-
ir hins vegar áróðri ýmissa
blaða í Wales fyrir því, að
þekktir forystumenn frelsis-
hersins verði teknir höndum
og settir í fangelsi áður en
skrýðingin fer fram, þá getur
allt gerzít. Það er nefnilega
bæði þekktir og óþekktir
menn í samtökum okkar.
Hins vegar höfum við gert
áætlanir um aðgerðir á skrýð
ingardaginn. þannig a'ð fólk
um allan heim mun halda
niðri í sér andanum. En við
skýrum ekki frekar frá þeim
áætlunum.