Morgunblaðið - 27.09.1968, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 27. SEPT. 1968.
-'k
Greinargerö SÍF um saltfisk-
sölur til Italíu
MORGUNBLAÐINU barst í gær-
kvöldi eftirfarandi greinargerS
frá Sölusambandi íslenzkra fisk-
framleiðenda, en þar er fyrst og
fremst fjallað um útflutning á
saltfiski tU ítaliu:
„Undanfarna daga hafa birzt
í blöðum allhvassyrtar árásir á
stjórn Sölusambands íslenzkra
fiskframleiðenda og raunar einn-
ig á íslenzk stjórnarvöld út af
saltfisksölum til ftalíu. Þeissar
árásir eru ættaðar frá tveim að-
ilum, Jóni Guðmundssyni, fram-
kvæmdastjóna nýstofnaðs fyrir-
tækis er nefnist Sjólastöðin og
Erni Clausen, hæstaréttarlög-
manni.
Er látið að því liggja að hér
sé vitandi vits verið að hafa af
framleiðendum sölur fyrir marga
tugi milljóna króna, og það ein-
mitt sölur sem séu miklu 'hag-
stæðari en þær sem „einokunar-
öflin“ í SÍF hafi ikomið í fram-
kvæmd. AUt er þetta blandað
pólitískum bugleiðingum, um
ágæti frjálsrar verzlunar miðað
við einokun. Munum vér leiða
þær hugleiðingar hjá oss, en láta
nægja að geta þess, að allir þeir
aðilar sem framleiddu saltfisk
til útflutnings á árinu 1967 munu
nú vera þátttakendur í S.Í.F., og
að oss er ekki kunnugt um nema
einn verkanda — Sjólastöðina —
sem nú er utan samtakanna. Er
oss tjáð, að framleiðsla þessa
aðila sé innan við 150 smálestir.
Það er því Ijóst, að það er
ósk yfirgnæfandi meirihluta salt-
fiskframleiðenda, þeirra manna
sem mestra og beinastra hags-
muna eiga að gæta í þessum efn-
um, að Sölusambandið haldi
áfram starfsemi sinni.
Af margvíslegum ástæðum 'hef
ir SÍF verið meiri vandi á hönd-
um í ár um saltfisksölur heldur
en urn fjölda undanfarinna ára.
Um langt árabil hefir framleiðsl-
an ekki verið meiri en svo að
'hún hefir engan veginn fullnægt
eftirspurn, og einkum hefir
markaðurinn í Portúgal verið
mjög rúmur. Nú hefir það
tvennt gerzt samtímis, að óvænt
atvik þar í landi hafa orðið til að
torvelda sölur til Portúgal og
samtímis hefir framboðið á salt-
fiski verið miklu meira í ár en
undanfarið.
Heildarframleiðsla saltfisks hér
á landi var á vertíðinni í ár um
Dayan varar við
styrjaldarhættu
Sovézk málamiðlun?. U Thant vill viðrœður
Tel Aviv og New York,
26. september. NTB-AP
Moshe Dayan, landvamarráð
herra ísraels, telur ófriðarhætt-
una í nálægari Austurlöndum
meiri nú en fyrir nokkrum mán-
uðum. í ræðu sem hann hélt á
fundi með frumbyggjum í Neg-
ev-eyðimörkinni í gær sagði
hann að ef samkomulag næðist
ekki bráðlega yrðu ísraelsmenn
að breyta stefnu sinni á her-
teknu svæðunum og íhuga þann
möguleika að þeir verði þax til
frambúðar.
Hann sagði, að aldrei hefði
verið eins ófriðvænlegt við Súes
skurð síðan sex daga Stríðinu
lauk, og þótt fsraelsmönnum
hefði tekizt að vinna marga sigra
á hryðjuverkahópum Araba hefði
ekki tekizt að binda enda á starf
semi þeirra. fsraelsmenn verða
að búa sig undir nýja styrjöld
og treysta vígstöðu sína á Göl-
an-hæðunum á landamærum Sýr
lands og við Jórdan-fljót, sagði
hann.
8 dagar
Wellington, Englandi,
26. sept. — AP.
I NÚ em liðnir átta dagar síð-
an lögreglan settist um hús1
enska bóndans Johns James, |
sem hefur fjölskyldu sína í i
haldi á afskekktum bæ uppi
í sveit.
Umboðsmaður skemmti-1
krafta hringdi til James í dag j
og bauðst til þess að koma,
honum á framfæri í sjón-
varpi og á öðram vettvangi, (
en James sinnti því engu.
( Lögreglan stendur vörð
um hús James allan sólar-
hringinn og gengur hvorki né
rekur. Ekki hefur verið lagt
í að ráðast til inngöngu í
húsið vegna ótta um öryggi
konu James og bama. \
SOVÉZK FRIÐARÁÆTLUN?
Að sögn blaðsins New York
Times í dag, sendi sovétstjórn-
in bandarísku stjórninni tillögu
um málamiðlunarlausn í deilu
Araba og fsraelsmanna fyrir
3 vikum, samkv. áreiðanleg-
um heimildum eru til'lögurnar í
Framh. á bls. 31
Öldruð konu
slnsnst
ÞAÐ slys varð í Reykjavík í
gærkvöldi að kona varð fyrir
bíl við Þormóðsstaði á Reykja-
nesbraut og slasaðist mikið.
Konan var á gangbrautinni yfir
Reykjanesbrautina gegnt Þor-
móðsstöðum og varð þar fyrir bíl,
sem kom frá Reykjavík á leið
yfir Öskjuhlíð. Konan, sem er á
sjötugs aldri, slasaðist á höfði
og einnig hlaut hún opið bein-
brot á hægri fætf. Konan var
flutt á Slysavarðstofuna og sfð-
an á Landakotsspítala. Meiðsli
konunar voru ekki að fullu könn
uð, þegar blaðið fór í prentun.
31.100 smálestir á móti 17.600
smálestum í fyrra. Jafnframt
hefir í ár verið mjög aukið fram-
boð á saltfiski frá öðrum fram-
leiðslulöndum. Ef litið er sér-
staklega á stórfisk og millifisk,
sem verkaður er fyrir Ítalíu,
Spán og Portúgial, hefir útflutn-
ingurinn verið sem hér segir:
Árið 1966 — 19.650 smál., þar
af til ítalíu 3.800 smáiestir.
Arið 1967 — 16.000 smál., þar
af til Ítalíu 1.735 smálestir.
Framleiðsla af fiSki, sem hæfir
þesisum mörkuðum, hefir í ár
verið röskar 22.000 smál. og hafa
6.200 smál. af því magni verið
seldar til Ítalíu. Þegar litið er á
þessa aukningu umfram sölur
síðustu ára, álítur stjórn S.Í.F.
að hún þurfi síður en svo að
taka við snuprum gireinahöfunda
um frammistöðuna á ítalska
markaðnum.
Þess er vert að geta, að af
sölunum til Ítalíu á þessu ári
hefir 4.600 smál. verið afskipað
en afganginum, 1600 smál., ber
að afiskipa seinni hluta öktóber
eða í byrjun nóvember. Annað
atriði, sem ekki má gleyma er
það, að þessar auknu sölur 'hefðu
alls ekki komizt í kring ef S.f.F.
hefði ekki getað heitið viðsemj-
endum sínum því, að íslenzkur
fiskur af vissum stærðarflokkum
yrði ekki seldur öðrum kaupend-
um á ítalíu á þessu ári og að
þeir 'hefðu forkaupsrétt í öðrum
tilfellum.
Þegar aðrir aðilar koma og
tala um kaup á saltfiski — 1000
— 2000 smál. eða jafnvel meina,
er alls ekki um viðbót að ræða
við það magn, sem oss hefir tek-
izt að selja, heldur kæmi það
í stað þess, sem S.l.F. hefir selt.
f fyrsta lagi hefðu viðsemjend-
ur S.f.F. það í hendi sér að rifta
samningum um það magn, sem
Framh. á bls. 12
Þessi mynd er kannski táknræn fyrir vítavert kæruleysi í
meðferð eldfimra efna. Límdósin er kyrfilega merkt við eld-
hættunni, en við hlið hennar stendur gaslampinn, sem iðnað
ar mennirnir notuðu.
Vítavert gáleysi
olli íkviknun
Eldur í Kleppsspítalanum i gœr
SLÖKKVILIÐINU var í gær til-
kynnt um að eldur væri í Klepp-
spítalanum, en þegar slökkviliðs-
menn komu á staðinn hafði eld-
urinn verið slökktur.
Við rannsókn á eldsupptökum
kom í ljós, að eldurinn hafði
kviknað vegna vítaverðs gáleysis.
Iðnaðarmenn voru að dúkleggja
í salerni spítalans, og höfðu
makað dúklagningarlími á gólf-
ið. Límið er mjög eldfimt, og er
Skýrt tekið fram í leiðarvísi á
límdósinni, að alls ekkí megi
„Blikur" hættir strand
siglingum við fsland
Þórshöfn í Færeyjum, 25. sept.
Einkaskeyti frá fréttaritara Mbl.
SKIPAFÉLAGIð „Færeyjar"
mun láta farþegabátinn „Tjald-
ur“ hætta ferðum milli Færeyja
og Kaupmannahafnar hinn 1.
nóvember og veirður flutninga-
skipið „Blikur" látið taka við, en
það hefur verið í strandsigling-
um við ísland og hættir þeim um
miðjan oktober.
Hann getur aðeins flutt tólf
farþega. „Tjaldur" var keyptur
fyrir einu ári frá Noregi fyrir
800.000 krónur danskar. Skipið
var smíðað árið 1946 og ætluðu
Færeyingar að nota það í tvö ár
unz búið væri að smíða nýtt skip,
en svo mikið tap hefur orðið á
rekstrinum að skipinu verður nú
Sjómannadagsráð flyt-
ur hús í Grímsnes
lagt og verður það væntanlega
selt til niðurrifs.
í vetur mun aðeins eitt far-
þegaskip hafa viðkomu í Fær-
eyjum, það er íslenzka skipið
„Gullfoss“, þar eð Krónprins
Friðrik hættir ferðum í þessari
viku og byrjar ekki ferðir á ný
fyrr en í apríl, eða maí á næsta
vori.
Það eru flugsamgöngur, sem
valda því að siglingar með far-
þega standa ekki undir kostnaði.
Skipafélagið mun líklega láta
smíða flutningaskip, stærra en
„Blikur“, til siglinga milli Fær-
eyja og Kaupmannahafnar.
Arge.
hafa eld í nánd við límið fyrr
en það sé þornað, og að loft-
ræsting þurfi að vera mjög góð
meðan unnið er með það.
Einihvema hluta vegna virðast
þessi fyrirmæli alveg hafa farið
fram hjá iðnaðarmönnunum, sem
þarna voru að störf-um. Gólfdúk-
urinn reyndist nokkuð óþjáll í
lagningu. svo þeir hugðust mýkja
hann með því að beina loga úr
gaslampa að honum. Er gkemmst
firá því að segja, að eld-urinn
komst í límið og í sömu andrá
stóð herbergið í björtu báli. Iðn-
aðarmönnunum tókst -að kæfa
eldinn með teppum, og 'hafði
ha-nn verið slökktur þegar
slökkviliðið kom á vettvang.
Gunnar Sigurðsson, vara-
slökkviliðstjóri, tjáði Morgun-
blaðinu í gær, að atburðir sem
þessi væru ekkert einsdæmi, og
það kæmi reyndar alltof oft fyri-r
að iðnaðarmenn sinntu ekki leið-
arvísum, þegar þeir væru að
vinna með kemísk efni, er væru
mjög eldfim. Gáleysið hefiuir
samt sj-aldan v-erið vítaverðara
en í gær, þar sem verið var að
vinna með þessi eldfimiu efni í
spitala, þar sem hundruð sjúkl-
inga liggja rúmfastir, og sumir
lítt sjálfbjarga.
LEIÐRÉTTING
f GREIN um m.-s. „Guðbjörgu“
frá ísafirði £ blaðinu í gær var
ranghermt nafn konu Ásgeirs
Guðbjartssonar skipstjóra. Nafn
hennar er Sigríður Brynjólfs-
dóttir. Eru hlutaðeigendur beðn
ir velvirðingar á mistökunum.
Caetano tekur
við af Salazar
í haust keypti Sjómannadags-
ráð tvö hús af sænska verk-
fræðifyrirtækinu, sem vann að
byggingu Sundahafnar. Húsin
eru sambyggð, samtals um 285
fermetrar!
f kvöld verða húsin flutt á
jörð Sjómannadagsráðs, Hraun-
kot í Grímsnesi. Þá jörð hafa
samtökin átt í nokkur ár, en
næsta sumar verður rekið þar
sumardvalarheimili fyrir börn
sjómanna. Húsin verða sett á
steyptan grunn, sem þegar er
búið að gera í Hraunkoti, og er
áætlað að um 60 börn geti dval-
ið í þessum tveim sambyggðu
húsum.
Sjómannadagsráð rak áður
barnaheimili í skólahúsinu á
Laugalandi í Holtum, en s.'l. tvö
ár hefur starfsemin legið niðri
sökum húsnæðisskorts.
Húsi-n v-erða filutt á tveim vögn
um frá Gunnari Guðmundssyni
og er áætlað að þau verði kom-
in á grunninn í Hraunkoti á
laugardag.
Þessar framkvæmdir eru byrj
un á miklum framkvæmdum Sjó
mannadagsráðs á jörð samtak-
anna.
íbúðarhúsið Hraunkot verður
einnig endurbyggt fyrir næsta
sumar, en það hefur staðið autt
í nokkur ár og verður aðstaða
fyrir starfsfólk í því húsi.
Lissabon, 26. september
NTB-AP
Forseti Portúgals, Americo Tom
as aðmíráll, skipaði í kvöld Mar
cello Caetano, 62 ára gamlanlög
fræðiprófessor, forsætisráðherra
landsins í stað Antonio de Oli-
veira Salazar, sem enn iiggur
þungt haldinn á sjúkrahúsi Ca-
etano hefur alla ævi verið ein
dreginn stuðningsmaður Salazar
og oft átt sæti í stjórn hans svo
að ekki er búizt við breytingum
á stjórnarstefnunni.
Á það er lögð áherzla að Sal
azar, sem hefur verið forsætis-
ráðherra síðan 1932 og er 79
ára gamall hafi legið meðvitund
arlaus á sjúkrahúsinu síðan 16
september og að engin von sé
til þess að hann nái fullum bata
svo að hann geti aftur tekið við
stjórnarstörfum.
Fyrr í kvöld hermdu áreiðan
legar heimildir í Lissabon að
litlar breytingar yrðu gerðar á
stjórninni þegar nýr forsætisráð
herra tæki við. Alberto Franco
Nogueira mun gegna áfram emb-
ætti utanríkisráðherra, en aftur
á móti mun varaforseti herráðs-
ins, Vinna Rebelo hershöfðingi,
taka við embætti landvarnaráð-
herra af Gomes de Arauo hers-
höfðingja. Rui Sanchezvil verð-
ur verkamálaráðherra og Lupo
Cancella de Abreau heilbrigðis-
málaráðherra Einnig eru ráð-
gerð mannaskipti og skipulags-
breytingar í forsætisráðuneytinu