Morgunblaðið - 27.09.1968, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 27. SEPT. 19««.
15
SJÁLFSTÆÐISMANNA
stofnana iðnaðarins ðg IMSÍ til
þess að veita iðnfyrirtækjum
hagnýtari upplýsingar ogtækni
lega og reksturshagfræðilega
leiðb.þjónustu. Stuðlað verði að
því að stjórnendur iðnfyrir-
tækja notfæri sér hvers kyns
tækifæri til aukinnar fræðslu,
svo sem um hagræðingu og stjórn
unarmál og kostnaður við s'líkt
nám verði undanitekningarlaust
frádráttarhæfur til skatts.
Lögð skal áherzla á að miðla
upplýsingum til iðnfyrirtækja
um tækninýjungar í iðnaði og
niðurstöður erlendra rannsókna
jafnframt því sem unnið verði
að sjálfstæðum rannsóknum í
samráði við íslenzk iðnfyrir-
tæki. Treyst verði tengsl milli
rannsóknastofnana iðnaðarins
og iðnfyrirtækja.
STÓRIÐNAÐUR
Haldið sé áfram á þeirri braut
að rannsaka og nýta ö'U tæki-
færi til stóriðnaðar, sem tök
eru á og hafa þjóðfélagslegt
gildi.
Stefnt sé að því, að vinnsla
útflutningsafurða stóriðnaðarins
fari sém mest fram í landinu
sjálfu, þannig að verðmæta- og
atvinnusköpun hennar komi að
sem mestum notum fyrir lands-
menn.
EFTA-AÐILD
Viðskiptahagsmunir íslend-
inga og þegar til lengdar læt-
ur iðnaðaruppbygging í land-
inu verða að samhæfast að-
stæðum og samstarfi grannþjóð
anna, e'lla hlýzt einangrun af.
Telja má, að sú prófraun,
sem fólgin yrði í aðilid að EFTA
fyrir íslenzkan iðnað verði ekki
umflúin, þótt síðar, eða með
öðrum hætti verði.
Ætla má, að EFTA-aðild yrði
til að beina þróun atvinnuupp-
byggingar að arðsamari og raun
hæfari verkefnum en ella. ís-
lendingar semdu sig væntanlega
í ríkari mæli en áður að sið-
um frændþjóðanna, t.d. I tolla-
skatta- og verðlagsmálum og
leituðu jafnframt í auknum mæli
samstarfs við þær. Þess má loks
vænta, að EFTA-aðild verði til
að ryðja úr vegi hefðbundinni
mismunun atvinnugreina af hálf
löggjafar- og ríkisvalds.
Forsenda fyrir hugsanlegri að
ild fslands að slíku bandalagi
er, að nú þegar verði hafizt
handa um að framkvæma þær
tillögur, sem fe'last í þessari
álitsgerð og að samningar náist
um viðunandi aðlöguna<rtímabil.
ÚTFLUTNINGSMAL.
Aukin fjölbreytni í útflutn-
ingi og vaxandi útflutningsverð
mæti er eitt meginskilyrði auk-
ins hagvaxtar og lífskjara á
næstu árum.
Koma þarf á fót útflutnings-
miðstöð fyrir iðnaðinn með sam
vinnu iðnaðar og ríkisvalds.
Hlutverk hennar verði að afla
markaða erlendis fyrir hvers-
konar iðnaðarvörur og vera ís-
lenzkum iðnfyrirtækjum til ráðu
neytis um gerð, gæði ,sölumögu
leika og annað, sem skiptir msdi
varðandi framleiðslu þeirra og
samstarf.
Lögð verði áherzla á mennt-
un og þjálfun útflutnings- og
markaðsráðunauta og t.d. leit-
að aðstoðar frændaþjóðanna í
því efni.
Komið verði á fót útflutnings
lánasjóði vegna iðnaðarvara, er
starfi á svipaðan hátt og út-
flutningslánakerfi sjávarútvegs
og landbúnaðar.
Athugað sé, hvernig örva megi
nýjungar í vörusköpun hér á
landi, bæði 'listræns og þjóð-
legs eðlis, og í því sambandi
hvort grundvöllur sé fyrir hönn
unarmiðstöð (designcenter).
Frjálst þjóðfélag
er takmarkið
Rœtt við Baldvin Jónsson
AÐ undanförnu hefur Mbl.
birt viðtöl við nokkra unga
menn í tilefni af sambands-
þingi ungra Sjálfstæðis-
manna, sem sett verður í
kvöld.
Hér fer á eftir viðtal við
Baldvin Jónsson, þar sem
hann segir skoðun sína á
þeim málefnum sem nú eru
helzt til umræðu meðal unga
fólksins. Baldvin þarf ekki
að kynna fyrir ungu fólki í
Reykjavík. Hann hefur þeg-
ar unnið mikið starf að æsku-
lýðsmálum borgarinnar.
—• Er aldur stjórnmála-
mannanna unga fólkinu þyrn-
ir í augum?
Unga fólkið setur aldurinn
hreint ekki fyrir sig. Hins
vegar blasir sú staðreynd við,
að starfsaldur stjórnmála-
manna er yfirleitt orðinn
langur. Unga fólkinu finnst
þeir vera orðnir samdauna og
deilur þeirra séu ekki nema
rétt í nösunum á þeim, til að
sýna opinberlega fram á að
þeir séu ekki sammála. Þetta
er þeim au'ðvitað nauðsyn-
legt til að sanna flokks-
mönnum sínum að einhver
ágreinifgur sé nú fyrV hendi
eftir allt saman.
— Telur þú þá kannski að
enginn ágreiningur ríki milli
flokkanna?
— Ekki er að sjá að hann
sé býsna mikill. Líttu á Al-
þingi. Eftir 10 ára japl, jaml
og fuður virðast menn hafa
komizt að raun um að ágrein
ingurinn var nú ekki meiri
en svo, að tími sé kominn til
að demba sér í eina þjóðar-
flatsæng. Þangað til hún verð
ur að veruleika, ver'ða það
aðeins nokkrir útvaldir, sem
hafa vitneskju um hvað eig-
inlega er verið að ræða í bak-
herbergjum hins háa Alþing-
is. Það er þetta sambands-
leysi við almenning og
hræðsla hans við, að krefja
stjórnmálamennina svara um
sín mál, sem unga fólkið
verður að láta til skara
skrfða gegn. Við verðum auð
vitað að vera jákvæð, vanda-
málin leysast alls ekki með
eintómu nöldri út í gömlu
mennina, hvað þá að sitja að-
gerðalaus.
— Hverra endurbóta telur
þú helzt þörf í starfi stjórn-
málafélaga unga fólksins?
— Fyrst og fremst mega
yngri manna samtök flokk-
anna ekki vera vettvangur
manna, er aðeins líta á þau
sem stökkpall fyrir pólitíska
framagirnd sína. Samtökin
verður að opna. Mál má ekki
útkljá með því einu, að ein-
hver alvitringur afgreiði þau
svo rækilega á fundum, a'ð
venjulegt ungt fólk skilur
hvorki upp né niður í mál-
flutningnum. Oft eru mál
borin svo þunglamalega og
óskiljanlega á borð fyrir
ungt fólk, að það hreinlega
gefst upp við að setja sig inn
í þau. Taka þátt í umræðum
eða bera fram hugmyndir
sínar.
— En ekki er nú nóg að
heimta opnun. Er það ekki
unga fólksins að opna eigin
samtök?
— Jú, að sjálfsögðu. Ég er
þeirrar skoðunar áð unga
fólkið eigi að hópast inn í
félög ungra Sjálfstæðismanna
og marka þar nýja stefnu og
berjast fyrir framgangi hug-
sjóna sinna. Það er áreiðan-
lega ekki jafn erfitt og marg-
ur heldur að framkvæma
endurbæturnar. Aðeins ef
unga fólkið sannar áhuga
sinn með virku starfi og fylg-
ir sínum málum fast eftir.
— Hverja telur þú stærstu
galla íslenzks þjóðfélags?
Gallana sem ungu kynslóð-
arinnar er að lagfæra í fram-
tíðinni.
— Ég tel að höfuðgallinn
sé sá, áð mest allt vald í
landinu hefur safnazt saman
á herðar stjórnmála- og em-
bættismannanna. í atvinnulíf-
inu sjáum við afleiðingarnar
nú þegar harðnar í ári. Þá er
brýnast, að hafa stoðir at-
Baldvin Jónsson
vinnufyrirtækjanna sem
traustastar. En hvernig er
komið fyrir þeim í dag? Ég
held að það sé augljóst, að
ekki hefur verið nægjanlega
hlúð að uppbyggingu einka-
framtaksins. Okkar eina
haldreipis þegar í harðbakka
slær. Eða hvers er að vænta
frá óar’ðbærum ríkisrekstri?
Við þurfum að snúa frá villu
vegar og hefja framtak ein-
staklingsins til vegs og virð-
ingar, bæði á atvinnu- og
stjórnmálasviðinu.
Við verðum að tryggja
framtíð okkar með nýrri sókn
í atvinnumálum byggðri á
nýjum og traustari grunni.
Fjármagnið verðum við að
færa úr höndum ríkisvalds-
ins til einstaklinganna. Það-
an ver'ður að veita því í far-
veg nýrra atvinnugreina og
stóriðju byggðri á þátttöku
almennings.
— En hvað um þá stóriðju,
sem þegar er í uppbyggingu?
— Hún er vissulega allra
góðra gjalda verð, en á henni
sé ég þó annmarka. Eina
rekstrarformið, sem til greina
virðist hafa komið hingað til
er ríkisrekstur.
Rökstuðningurinn fyrir
þessu er oftast sá, að ríkið
hafi beitt sér fyrir og kostað
rannsóknimar. Þegar við lít-
um fram á við hlýtur þáð að
vera mjög vafasamt í augum
Sjálfstæðismanna, að þessum
þýðingarmiklu þáttum fram-
tíðar atvinnugreina sé bætt
ofan á ríkisreksturinn. Hvers
vegna skyldi ríkið ekki styðja
þegnana til stofnunar þjóð-
þrifafyrirtækja með því að
kosta slíkar undirbúnings-
rannsóknir? Nú, ef það þykir
gcíBgá, hví þá ekki að selja
þær? Fyrst ríkið telur sér
fært að selja bökunardropa,
hvers vegna þá ekki að selja
rannsóknir?
— En hvaða rekstrarform
koma þá til greina?
— Þau yrðu fjárhagslega
séð, helzt tvö: Tiltölulega lít-
il hlutafélög eða almenn-
ingshlutafélög. Þau fyrri
koma þó varla til greina.
Fjármagnið, sem til þarf er
ekki á færi neinna einstakl-
inga að leggja fram. Þá er
hinn möguleikinn eftir, al-
menningshlutafélögin. Marg-
ir halda því að vísu fram, að
sama gildi um þau eins og
hlutafélögin sem hér eru
starfrækt. Fjármagn sé ekki
fyrir hendi hjá almenningi. 1
þessu sambandi vil ég benfla
á tvö atriði. Á undanförnum
árum hefur ríkið boðið út og
selt skuldabréf fyrir hundruð
milljóna króna. Eftirspumin
eftir bréfunum hefur verið
engu líkari en að um útsölu
sé að ræða í kjólabúð. Þau
hafa öll selzt. En hverjir
hafa keypt. bréfin. Varla eru
þa’ð menn, sem þegar hafa
fest fjármagn sitt í rekstri, en
allir þekkja rekstrarfjárskort-
inn. Nei, það er áreiðanlega
almenningur, sem lagt hefur
fram milljónirnar.
Annað atriði er vert að á
það sé minnzt. Þegar gengis-
fellingar eða verðhækkanir
eru yfirvofandi á sama fyrir-
bærið sér stað. Algjört kaup-
æði grípur um sig meðal
fólks og þar er ekki neinar
smásummur að ræða. Keypt
er allt frá dýrum og oft ó-
nauðsynlegum heimilistækj-
um til heilla húsa. Enginn
veit hversu mikið fjármagn
er þama um að ræða. Ég
fullyrði að það skipti hundr-
uðum milljóna.
Allt er þetta mjög skiljan-
legt, fólkið er að verja pen-
inga sína, hvort sem um er
að ræða skuldabréf eða ann-
að. En hér erum við líka
komnir að mjög alvarlegum
hlut. Hvernig á almenningur
að verja sparifé sitt og ávaxta
á tryggan hátt þannig, a'ð það
komi þjóðfélaginu og ein-
stáklingnum til góða?
Hér á íslandi hefur almenn
ingur í raiminni aðeins um
tvo möguleika að velja:
Kaupa sér íbúð. Það gera
menn varla undir einni millj-
ón nú til dags, síðan bæta
menn við milljónina nokkr-
um tugum þúsunda í innan-
stokksmuni. Hinn möguleik-
inn er að eiga væna banka-
bók, en það gerist nú vafa-
samara með hverjum degin-
um.
Ég held að allir hljóti að
sjá, að hér er vandamál á
ferðinni. Eru það ebki eimmitt
arðberandi og trygg hluta-
bréf í stóriðjufyrirtækjum í
almenningseign, sem eru
lausnin. Auðvitað verður að
undirbúa slíka stofnun vendi-
lega og eyða tortryggni
fólks. En að dæma það frá-
gangssök um þátttöku al-
mennings, að fólk í hreppum
norðanlands vildi ekki kaupa
hlutabréf í Kísiliðjunni, það
tel ég óforsvaranlegt.
Þjóðfélag byggt á frjálsum
einstaklingum, efnalega og
stjórnmálalega á áð vera
markmið unga fólksins. Þetta
vill það og nú er að hrinda
því í framkvæmd.