Morgunblaðið - 27.09.1968, Blaðsíða 19

MORGUNBLA.ÐIÐ, FÖSTUDAGU'R 27. SEPT. 1968.
19
Plastbátur smíðaður úr ABS-efni 1963.
PLASTTUNNUR
í SKÝRSLU Síldarútvegsnefnd-
ar um tilraunir á söltun síldar
í plasttunnur sá ég undirritaður
nokkrar meinlegar villur, er ég
vil leitast við að leiðrétta og
gefa jafnframt nánari iupplýsing-
ar um val plastefna til tunnu-
smíða og tunnumótun úr plasti,
ef ske kynni að Síldarútvegs-
nefnd eða aðrir áhugamenn hefðu
not af. I skýrslu A-Þjóðverja til
Síldarútvegsniefndar eru mokkr-
ar áherandi villur, sem e.t.v. stafa
af ókunnugleik á plastefnum þótt
því sé erfitt að trúa." í skýrsl-
unni segir: „Með tilliti til þess
að tunnur haldi lögun undir
langvarandi fargi vseri einungis
polymer blandan polyacrylonitr-
ile-Butadiene-Stynene iheppilegri,
en hvergi í heiminum hefur ver-
ið unnt að framleiða svo stór
Ársframleiðsla 190.000
Verð pr. stk.
Innsp.móbun $2,00
Þanmótun $2,24
Snúningsmót $2,39
Ilát úr þessu efni. Auk þess er
það ófáanlegt."
Þær fullyrðingar að ekki sé
hægt að framleiða hluti á stærð
við síldartunnur úr A.B.S. og
að efnið sé ófáanlegt eru háðar
ósannar. A.B.S. er notað í sí-
auknum mæli um allan heim (130
þús. tonn í U.S.A. 1967), sér-
Staklega í stærri hluti, sem þurfa
á höggþoli og stífni efnisins að
halda. Bátar, bílayfirbyggingar
og hurðir á járnbrautarlestum
eru dæmi um stærri hluti, sem
framleiddir eru úr efninu. Hvað
því viðvíkur að efnið sé ófáan-
legt, þá get ég látið A-Þjóðverj-
um í té nöfn 40 framleiðenda í
sex löndum, sem allir eru fúsir
að láta efnið af hendi fyrir kr.
46.00 kg.
í skýrslu A-Þjóðverja er sagt
að lágþrýsti polyethylene full-
nægi öllum kröfum öðrum en til-
hneigingu efnisins til afmynd-
unar. Hér hlýtur að vera átt við
efnið Lov/density polyethylene.
Það er furðulegt að eftir reynslu
A-Þjóðverja af efni þessu skuli
hvergi á það minnzt að tilraun-
ir hafa verið gerðar með stífari
efni, t.d. High density P.E., poly-
propylene, propylene Copolymers
eða PVDC. öll þessi efni eru
ódýrari en ABS, eru stífari og
Sterkari en LDPE og þola vel
sýrur, lút og hnjask. Við nánari
athugun efna, sem til mála koma
i síldartunnur, kemur strax í ljós
að PVDC hefur alla kosti ABS,
sem máli skipta í þessu tilfelli,
en er helmingi ódýrara en ABS
éfnið. Undirritaður veit þó ekki
hvort bandaríska matvælaeftir-
Itið FDA hafi samþykkt efni
þetta til notkunar í matarílát.
Efni sem hefur samþykkt FDA,
sem efni í matarílát er Propyl-
ene CopOlymer. Það efni heíur
meira höggþol en ABS, sömu
Stífni (ef þannig blandað) en
helmingi minna þanþol en ABS
Og PVDC, þó er þanþol PC helm
Ingi meira en LDPE, sem A-Þjóð
verjar virðast eingöngu nota í
plasttunnur. Vandamálið í sam-
þandi við geiflun á lokum, loft-
myndun undir loki og leka á
lokunum má leysa á tvennan
Veg, annars vegar með því að
móta lokið úr efni, sem er svo
stíft og sterkt að það veiti LD-
PE efninu í tunnunum aðhald
þannig að afmyndun tunnunar
gæti ekki við op tunnunnar.
(Nothæft efni væri PDMC).Eða
með því að nota sömu lok og
sama efni og notað hefur verið
en nota lokunarbönd úr plasti,
sem nú fást í Bandaríkjunum.
Bönd þessi eru notuð í sívaxandi
mæli í stað flatra vírbanda, sem
notuð hafa verið til að styrkja
og innsigla kassa. Plastbönd þessi
hafa þann kost fram yfir vír-
bönd, að ef los kemur á um-
búðirnar, sem þau hafa verið sett
á, strekkja þau sig sjálf. Bönd
þessi eru ódýrari en málmbönd-
in, sem A-Þjóðverjar nota og þar
að auki ryðga þau ekki og auð-
velt er að losna við þau að lok-
inni notkun.
1.000.000 100.000 1.000.000
Stofnkostnaður
$1,60 $235.000 $651.000
$1,72 $223.000 $590.000
$1,70 $133.000 $395.000
Af greinargerð Haraldar Gunn
laugssonar og Björns Jóhanns-
sonar, sem kemur á eftir skýrslu
A-Þjóðverja, má skilja að síld-
in virðist ekki fullverkuð úr
plasttunnum, þótt hún sé fylli-
lega saltrunnin. Því er kennt
um að útgufun sé engin úr plast
tunnum. Gera má flest plast-
efni gljúp (permeable) og eru
ýmsar aðferðir til þess eftir teg-
und plastefnis. Yfirleitt er að-
ferðin sú að söltum er blandað
sarnan við plastefnið, síðan eru
söltin hreinsuð úr efninu eftir
að hluturinn hefur verið full-
mótaður. Hægt er að framleiða
síldartunnur á þrjá vegu, með
innspýtingsmótum, (injection mol
ding), þanmótum (blow molding)
og snúningsmótum (rotation mold
ing). Stofnkostnaður verksmiðju
til framleiðslu á 80 lítra tunnu
með loki er sem hér segir, ásamt
verði pr. tunnu miðað við 100.000
—1.000.000 ársframleiðslu. Tölur
eru í dollurum:
Tafla þessi er gerð fyrir fjór-
um árum og hefur hráefnisverð
lækkað síðan. f verðtilboði A-
Þjóðverja er verð á 60 lítra
tunnu fob. Hamborg $9,40.
Svo vel vill til að til er hér
á landi ein snúningsmótunarvél,
sem framleitt getur eina 100 lítra
tunnu með 7—10 mín. millibili.
Vél þessi er á ísafirði og hefur
ekki verið notuð í 2 ár.
Hér ber því vel á veiði fyrir
Síldarútvegsnefnd. Auðvelt ætti
að vera að fá aðgang að vél
þessari, láta smíða mót fyrir hent
uga gerð síldartunnu (mót fyrir
vélar þessar eru þau ódýrustu,
sem þekk-jast í plastiðnaðinum.)
Og með nokkrum kílóum hráefn
is af hverri gerð ætti að vera
hægt að fá úr því skorið, hvort
hægt sé að framleiða síldartunn-
ur úr plasti svo nothæfar séu.
Það skal tekið fram að sé snún-
ingsmótunarvél notuð til smíða á
plasttunnum er eingöngu hægt að
nota ABS-polyethylene og PVD
C efnin af þeim efnum, sem áð-
ur eru nefnd.
Sig. Árnason.
BILAHLUTIR
@
Rafmagnshlutlr í flestar
gerðir bíla.
KRISTINN GUÐNASON h.f.
Klapparstíg 27. Laugav. 166
Sími 12314 og 21965
Skólapennar
frá Sheaffer’s
SHEAFFER’s pennar hafa
hlotið lof fagm-anna um
heim allan fyrir beztu rit-
gæði.
SHEAFFER’s pennar eru
framleiddir í mörgum
gerðum og verðflokkum.
Cartridge nr. 100 kr. 85.00
— — 202
Imperial I
— II
— IV
Hjá næsta ritfangasala er
fáanlegt úrval af SHEAFF-
ER’s pennum.
Takið SHEAFFER's með
í skólan.n og námið gengur
betur.
155.00
282.00
356.00
738.00

SHEAFFER
SHEAFFER’s umboðið
Egill Guttormsson
Vonarstræti 4
Sími 14189
Óskum að ráða
skrifsfofustúlku
til Starfa á skrifstofu í Miðbænum. Ensku- og vél-
ritunarkunnátta nauðsynleg, hraðritunarkunnátta
æskileg. Tilboð sendist afgr. Mbl. fyrir n.k. mið-
vikudag merkt: „2036“.
Óska eitir að taku ó leigu
litla, vel hýsta jörð í nágrenni Reykjavíkur eða Hafn-
arfjarðar. Jarðnæði þarf ekki að vera mikið. Leigu-
mál geta byrjað strax, eða næsta vor.
Þeir sem vilja sinna þessu eru beðnir að hringja í síma
23184 í kvöld eða næstu ltvöld kl. 20.00 — 22.00.
Atvinna
Ungur maður utan af landi sem vinnur við afgreiðslu
og sölustörf óskar eftir góðri framtíðaratvinnu. Má
vera út.i á landi. Getur byrjað fljótlega..
Tilboð sendist Mbl. merkt: „Reglusemi — 8160“ fyrir
5. október.
Nýtt einbýlishús
til sölu á eftirsóttum stað við bæinn ásamt hektara
af ræktuðu eignarlandi og 80 ferm. peningshúsi.
Skipti á 5—6 herb. íbúð koma til greina. Mjög góð
lán áhvílandi. Tilvalið fyrir þá sem vilja hafa búfé
eða garðrækt. Tilboð merkt: „Land — 2372“ sendist
Mbl.
Hjúkrunarkon ur
Stöður hjúkrunarkvenna við skurðlæknisdeild Borg-
arspítalans, eru lausar til umsóknar. Laun samkvæmt
kjarasamningi borgarinnar.
Upplýsingar veitir forstöðukona spítalans í síma 81200.
Reykjavík, 26. 9. 1968.
Sjúkrahúsnefnd Reykjavíkur.
Atvinna
Stúlka óskast í frágang og pressun.
Einnig óskast hreingemingakona. Kvöldvinna.
Upplýsingar frá kl. 4—6.Ekki í síma.
ANNA ÞÓRÐARDÓTTIR H.F.,
Ármúla 5.
Peysubúðin Hlín auglýsir
Höfum nú loksins fengið hina margeftirspurðu út-
prjónuðu dömujakka. Einnig nýjar gerðir af dömu-
peysum. Barnapeysur í glæsilegu úrvali, svo og sérlega
smekklegar telpnahúfur.
Sendum í póstkrufu.
PEYSUBÚÐIN HLÍN,
Skólavörðustíg 18.
Heimilisprjónavél
Nýjar svissneskar prjónavélar til sölu.
Kosta í verzlun kr. 9 þús.
Seljast aðeins á kr. 6 þús.
Prjónastofa Önnu Þórðardóttir h.f.,
sími 38172.