Morgunblaðið - 23.10.1968, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. OKTÓBER 19«8
JIIttgtiitMftfrffc
Útgeíandj
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstj ómarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingas t jóri
Ritstjórn og afgrei'ðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald kr. 130.00
í lausasölu
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjiamasoon frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmimdsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
Kr. 8.00 eintakið.
NORRÆNT
TOLLABANDALA G
k fundi forsætisráðherra
Norðurlandanna og for-
seta Norðurlandaráðs sem
haldinn var í Osló um helg-
ina var rætt um horfur í
markaðsmálum Evrópu. Þar
kom fram, að nánari sam-
vinna Norðurlandanna í efna
hags- og markaðsmálum
mundi verða rædd á grund-
velli álits, sem sérstök em-
bættismannanefnd vinnur að
um hugsanlegt tollabandalag
Norðurlandanna. Er gert ráð
fyrir, að þetta álit liggi fyrir
á þessu ári. Tage Erlander,
forsætisráðherra Svíþjóðar
Tét í Ijós þá skoðun, á blaða-
mannafundi í Osló á mánud.,
að norrænt tollabandalag
mundi styrkja samningsað-
stöðu Norðurlandanna gagn-
vart frekari samvinnu í efna-
hags- og markaðsmálum í
Evrópu og bæði fyrrverandi
og núverandi forsætisráð-
herra Danmerkur, þeir Jens
Ottó Krag og Hilmar Bauns^
gárd tóku í sama streng.
Hugmyndir um norrænt
tollabandalag hafa verið til
umræðu um nær 12 ára sk'eið
en þær fengu nýjan byr fyrir
tæpu ári, er Frakkar beittu
enn neitunarvaldi gegn inn-
göngu Breta og annarra þjóða
í Efnahagsbandalagið. í
Kennedy-viðræðunum í Gatt
höfðu fjögur Norðurlandanna
samstöðu og komust þá að
raun um, að samningsaðstaða
þeirra var mun sterkari en
ella. Sú reynsla hefur einnig
orðið til þess að gefa hug-
mynd um norrænt tollabanda
lag byr undir báða vængi. Og
ljóst er af ummælum nokk-
urra fremstu stjórnmála-
manna Norðurlandanna í
Osló, að norrænt tollabanda-
lag er nú að komast í brenni-
depil í umræðum um markaðs
mál Norðurlandanna.
f raun mundi norrænt tolla
bandalag þýða, að aðildarríki
þess tækju upp sameiginleg-
an toll gagnvart löndum utan
bandalagsins öðrum en EFTA
ríkjunum. Á ráðherrafundi,
sem haldinn var í Kaup-'
mannahöfn í apríl sl. var því
lýst yfir af hálfu hinna Norð
urlandanna, að samvinna í
þessum efnum stæði íslapdi
opin og af hálfu ríkisstjórnar-
innar hefur verið fylgzt með
framvindu málsins, m.a. á
ráðuneytisstjórinn í við-
skiptamálaráðuneytinu sæti í
sérstakri embættísmanna-
nefnd, sem um það fjallar.
Flest bendir til þess, að ís-
land gæti haft gagn af því að
tengjast fyrirhuguðu sam-
starfi Norðurlandanna á
þessu sviði. Það gæti þó ekki
komið í stað þátttöku í Frí-
verzlunarbandalaginu, en
Norðurlöndin eru þýðingar-
mikill markaður fyrir ákveðn
ar útflutningsafurðir okkar.
Ennfremur gæti samvinna
Norðurlandanna í sjávarút-
vegsmálum gagnvart öðrum
löndum orðið okkur til hags,
svo og samstarf á sviði iðnað-
ar- og fjárfestingarmála. Af
þessum sökum ber brýna
nauðsyn til að við fylgjumst
vel með framþróun þessara
mála og að fulltrúar íslands
í Norðurlandaráði gefi þeim
sérstakan gaum. Þá er og ekki
síður mikilsvert, að almenn-
ingi á íslandi gefist kostur á
að fylgjast með þeim umræð-
um, sem fram fara um nor-
rænt tollabandalag á hinum
Norðurlöndunum og eiga
blöð, útvarp og sjónvarp þar
skyldum að gegna.
STÓRAUKINN
FERÐAMANNA-
STRAUMUR
Tngólfur Jónsson, samgöngu-
*- málaráðherra, skýrði frá
því í ræðu á Alþingi í fyrra-
dag, að ferðamannastraumur-
inn til íslands hefði fjórfald-
azt á einum áratug, aukizt úr
rúmlega 10 þúsund í 43
þúsund á 10 árum. Benti ráð-
herrann á að áætla mætti
heildartekjur af erlendum
ferðamönnum á þessu ári nær
270 milljónir króna og eru
innifalin í þeirri upphæð far
gjöld með íslenzkum flugfé-
lögum.
Þessar upplýsingar sam-
göngumálaráðherra sýna
glögglega, að tekjur af erlend
um ferðamönnum eru orðnar
umtalsverður þáttur í þjóðar
búskap okkar og nokkuð til
vinnandi að auka þær. Ferða-
málasjóður hefur nú starfað
um nokkurra ára skéið og átt
verulegan þátt í að bæta að-
stöðu til móttöku erlendra
ferðamanna. Þá hefur það
einnig haft sitt að segja, að
á sex árum hafa þrjú glæsi-
leg hótel risið í Reykjavík.
Reynsla okkar af ferðamálum
hingað til bendir ótvírætt til
þess að leggja beri vaxandi
áherzlu á þessa atvinnugrein
í framtíðinni og nauðsynlegt
að sem bezt samstarf takizt
milli opinberra aðila, flug-
félaga, skipafélaga og ferða-
skrifstofa til þess að stuðla
að enn auknum ferðamanna-
straumi hingað til lands.
Öskabörn
Páfaboðskapurinn viðvíkjandi
barneignum hefur vakið upp-
nám í kaþólskum töndum sætt
hvassari andmælum en búast
mátti við. í ókaþólskum lönd-
um er páfinn enginn páfi og
skoðanir hans og orð um fjöl-
skyldulíf og æklun mannkyns-
ins alls ekki talið óskeikull
sannleikur. Að tötunni til eru
kaþólskir aðeins minnihluti
mannkynsins — 600-700 milljón
ir eða fimmtungur. En hið í-
skyggilega viðfangsefni: ofvöxt
ur mannkynsins, kemur þeim
við ekki síður en öðrum. í Suð-
ur-Ameríku er kaþólskan ráð-
andi og þar sprettur fólkið ört
eins og gorkúlur. fbúum jarðar
fjölgar núna um 190.000 á dag
— eða sem svarar íslenzku
þjóðinni — en það samsvarar
70 milljónum á ári. En fram-
leiðsta matvæla er hætt að auk-
ast, svo að framtíðin hótar mann
kyninu hungurmorði. Þetta er
eins og ameríkanksi félagsfræð-
ingurinn Robert Cock hefur arð
að það: — Fólksfjölgunin er
jafn geigvænleg ógnun og atóm
sprengjan, en kveikiþráðurinn í
henni er bara lengri.
Trúandi kaþólskir menn finna
engin ráð gegn offjölgun og sult
í boðskap Páls páfa VI. En þar
er hinsvegar blátt bann gegn
öllum ráðum til að fækka barn-
eignum. Þessi beinharða and-
staða hefur vakið hrotl í ýmsum
hinum æðri prelátum kirkjunn-
ar, þeim sem unnið hafa að
auknu frjálslyndi innan ka-
þolskunnar í anda Jóhannesar
páfa XXIII. Meirihluti nefndar,
sem páfinn sjálfur skipaði, tjáði
sig fylgjandi auknu umburðar-
AÐALFUNDUR Dýraverndunar
félags Hafnarfjarðar var haldinn
8. ágúst sl. Formaður félagsins
Þórður Þórðarson framfærslu-
fulltrúi setti fundinn og stjórn-
aði honum. Ritari las fundar-
gerðir stjórnarinnar og gjaldkeri
las og skýrði endurskoðaða reikn
inga félagsins og voru þeir sam-
þykktir óbreyttir,- Formaður
flutti skýrslu stjórnarinnar og
gaf yfirlit yfir störf er stjórnin
hafði innt af höndum á starfs-
árinu með eftirliti og ýmsum að-
gerðum í þágu dýranna í bænum
og grennd. Var ýmsu er ábóta-
vant var í þeim efnum lagfært
og fært til betri vegar, í sumum
tilfellum í sæmilegu samstarfi
HAGUR LANDS-
BÓKASAFNS
VÆNKAR
llonir standa nú til, að starfs
' aðstaða Landsbókasafns
ins batni verulega, þótt enn
hafi ekki verið hafizt handa
um byggingu nýs bókasafns-
húss. Mun ætlunin vera að
flytja nokkurn hluta af bók-
um safnsins, sem lítið eru not
aðar í annað húsnæði utan
safnhússins og fæst við það
aukið húsrými. Jafnframt
mun Handritastofnunin flytj-
ast búferlum næsta haust, er
Árnagarður verður tekinn í
lyndi að því er snerti notkun
barngetnaðarvarna. Það er líka
kunnugt að margir kaþólskir
prestar — sérstaklega í Eng-
landi — hafa ekki viljað íþyngja
konunum, en segja að það sé
einkamál þeirra hvort þær vitji
notfæra sér getnaðarvarnir eða
ekki.
Páfabannið hefur orðið um-
talsefni í útvarpi ýmissa landa,
t.d. í Vestur-Þýzkalandi. Þar
leiddu kaþólskir læknar, prest-
ar, félagsmálafulltrúar og leik-
menn saman hesta sína um páfa-
boðskapinn. Flestir þeirra gagn
rýndu hann og mótmæltu hon-
um. „Leyfið“ sem páfinn gaf
fól’ki til að nota sér þá daga
mánaðarins sem konan er ófrjó,
sætti ómjúku umtali. Páfinn
heldur því fram að samræði
hjóna sé ósiðlegt og brjóti í bág
við guðlega ákvörðun ef hjónin
ætlist ekki ti'l að barn komi
undir. En ekki getur það verið
ætlun þeirra þá dagana sem kon
an er ófrjó. Þvert á móti. En þá
er „pillan" ekki syndsamlegri
en ,,leyfi“ páfans! Páll postuli
íeit miklu frjálslegar á þessi
mál en nafni háns á 20. ö‘ld.
f áðurnefndu sjónvarpssamtali
benti einn þátttakandinn á, að
foreldrar með þýzkar meðaltekj
ur yrðu að skoðast sem hetjur
ef þau megnuðu að sjá fleiri
börnum en fjórum fyrir góðu
uppeldi.
Einu sinni var Napoleon keis-
ari víttur fyrir það að hann
hefði fórnað mörg þúsund manna
lífum í aðeins einni orustu. „O
svei“ sagði Korsíkumaðurinn,
„þetta eru ekki fleiri en börn-
in sem koma uindir á einni ásta-
við hlutaðeigendur, og virðist
meðferð og aðbúnaður dýra hafa
farið fremur batnandi nú upp á
síðkastið innan félagssvæðisins
og er það áreiðanlega að mestu
eða að öllu að þakka tilkomu
og störfum Dýraverndunarfélags-
ins undanfarin ár. Félagið hefur
fullan hug á að starfa betur og
víðtækara ef fjárskortur hamlaði
ekkj svo mjög sem raun ber
vitni. Annars sýnir nokkur já-
kvæður árangur Dýravérndunar-
félags Hafnarfjarðar hversu slík-
ur félagsskapur er nauðsynlegur
og sjálfsagður. Værf mjög á-
nægjulegt ef vel hugsandi fólk
konur sem karlar ynnu með
áhuga og samvizkusemi að þess-
notkun, og fær LanÖsbóka-
safnið þá mjög aukið hús-
rými, bæði til geymslu bóka
og annarra gagna sem og
vinnuaðstöðu. Munu þessar
ráðstafanir væntanlega verða
til þess að bæta mjög aðstöðu
safnsins.
Mjög er nú um það rætt að
byggja myndarlega Þjóðbók-
hlöðu í tilefni af 1100 ára af-
mæli íslandsbyggðar og yrði
þá framfylgt ákvörðunum Al-
þingis um sameiningu Lands-
bókasafns og Háskólabóka-
safns í eitt Þjóðbókasafn.
Kom fram í ræðu landsbóka-
varðar á 150 ára afmæli
safnsins að nefndin sem ann-
ast undirbúning hátíðahald-
nótt í París!“
Plágur fyrri alda, barnia-
dauði, atyrjaldir og vanræksla í
Heitbrigðismá'lum geta valdið
örlagaríkri fækkun fólksfjölda.
Örlagaríkri vegna þess, að
mannfækkun þýðir máttarrýrn
un viðkomandi þjóðar gagnvart
nágrannaþjóð sem er að eflasit.
í Nazi-Þýzkalandi og Mussolini
Ítalíu voru barnmörg hjón verð
launuð. Þau voru heiðruð fyrir
lafrek sín í þágu þjóðarinnar,
því að barneignirnar juku hern
aðarmátt ríkisins! Kirkjan hafði
ekkert að athuga við þennan
áróður.
En með boðskap páfans hefur
kaþólska kirkjan lagt dráps-
klyfjar á trúaðar konur. Ef þær
vilja sjálfar ráða hve mörg börn
þær eignist í hjónabandinu,
drýgja þær dauðasynd. En þær
eru að gera þetta til þess að
tryggja börnunum að þau fái
sómasamlegt uppeldi. Sam-
kvæmt páfaboðinu eiga þær að
hlaða niður ómegð, sem elzt upp
við sult og seyru!
Mótmælin frá kaþólsku fólki
um allan heim sýma hinsvegar,
að nú er öldin önnur en á mið-
öldum, þegar kirkjan hótaði ö'll
um trúvillingum og efunar-
mönnum kvölum helvítis.
Kaþólsk frú skrifar í „The
Sunday Times“ nýlega: „Hvern-
ig ég haga mér viðvíkjandi tak
mörkun barneigna kemur aðeins
mér og Guði við. En hvað á ég
að segja um börnin okkar? Get-
um við alið þau upp þannig, að
þau beri virðingu fyrir kirkjufé
lagi sem hefur brugðizt í jafn
mikilsverðu máli og samlíf hjóna
er?
um málum, því ávallt er þörf
meiri eða minni aðgerða í þessu
efn; um allt land.
Stjórn og trúnaðarstöður Dýra-
verndunarfélags Hafnarfjarðar
skípa eftirtaldir: Forsetí Þórður
Þórðarson, ritari Jón Gestur Vig-
fússon, gjaldkeri Erna Fríða
Berg, meðstjórnendur Jón Sig-
urgeirsson og Sigurður Þórðar-
son, varaforseti Stefán Gunn-
laugsson, varam. í stjörn Kristján
Steingrímsson, endurskoðendur
Eiríkur Jóhannss. og Georg Guð-
laugss., gæzlumenn: Frímann
Þórðarson og Sigurður Bjarna-
son.
Þá voru einnig kosnir neðan-
taldir fulltrúar á næsta þing
Dýraverndunarsambands fslands:
Þórður Þórðarson, Jón Gestur
Vigfússon, Erna Fríða Berg, Jón
Sigurgeirsson, Sigurður Þórðar-
son. Jón Sigurgelrsson.
anna í sámbandi við 1100 ára
afmæli íslands byggðar hef-
ur orðið einhuga um að
styðja þá hugmynd, að af-
mælisins verði m.a. minnzt
með byggingu slíkrar Þjóð-
bókhlöðu..
Mun mörgum sýnast það
mjög við hæfi, að gömul bóka
þjóð minnist með þeim hætti
hins merka afmælis. Bygging
nýs bókasafnshúss krefst mik
ils undirbúnings og erþessþví
að vænta að fyrr en síðar
verði tekin ákvörðun um
þetta mál og hafizt handa um
undirbúning, en þegar hefur
nokkurt fé verið veitt til slikr
ar byggingar og því hægt að
hefja undirbúning að henni.
Frá Dýraverndarfél. Hafnarfjarðar