Morgunblaðið - 30.10.1968, Blaðsíða 3

MORGUNiBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. OKTÓBER 1968
3
Heillaóskir
utan úr geimnum
Beregovoy geimfari ávarpar ung-komma
Moskvu, 29 okt. (AP—NTB)
SOVÉZKI geimfarinn Georgy
Beregovoy hélt áfram ferðum
sínum umhverfis jörðu í dag í
geimfarinu Soyuz 3, og aftur i
dag var sjónvarpað og útvarpað
frá geimfarinu Hefur ferðin geng
ið að óskum að því er virðist,
en ekki er vitað hve lengi Bere
govoy á að vera á lofti.
Ef Soyuz 3 verður ekki látið
lenda í nótt, lýkur það snemma
í fyrramálið við 64. hringferð
sina umhverfis jörðu, og hefur
þá aðeins einn sovézkur geim-
fari verið lengur á lofti. Var það
árið 1963 þegar Valery Bykov-
sky fór 81 hringferð umhverfis
jörðu.
Soyoz 3. var skotið á loft sl.
laugardag, og var talið að til-
gangurinn með ferðinni væri^að
æfa samtengingar tveggja geim-
fara úti í geimnum með það fyr-
ir augum að unnt verði í fram-
tíðinni að setja saman nokkurs
konar geim-miðstöð á braut um-
hverfis jörðina. Styrkti það
þessa skoðun að sólarhring áður
en Soyuz 3 var skotið á loft,
sendu sovézkir visindamenn ó-
mannað geimfar, Soyuz 2, á braut
um jörðina. Áttu Soyuz 2 og 3
„stefnumót" úti í geimnum, án
þess þó að reynt væri að tengja
geimförin saman. Soyuz 2 var svo
látið lenda í gær.
Búizt var við því að nýtt geim
íar yrði sent á loft til frekari
æfinga, en ekki virðist það hafa
gert enn sem komið er. Velta því
margir isérfræðingar þeirri spurn
ingu fyrir sér hver sé helzti til-
gangur Soyuz 3 geimskotsins, og
hvort Beregovoy geimfari eigi
eftir að gera nokkrar þær til-
raunir úti í geimnum er marki
tímamót. Er ferð Soyuz 3 fyrsta
mannaða geimferð Rússa síðan í
apríl í fyrra, og var þess vegrna bú
izt við að tilraunin miðaði að
frekari undirbúningi undir vænt
anlega tunglferð sovézkra geim-
fara.
Þótt ekki hafi verið mörkuð
nein tímamót í geimferðum með
ferð Soyuz 3., er þó eitt athyglis
vert vfð tilraunina. Nú hafa so-
vézkir vísindamenn heimilað al-
menningi í Sovétríkjunum og á-
hugamönnum víða um heim að
fylgjast nánar með tilrauninni
en nokkurn tíma fyrr þar í landi.
Hafa verið birtar myndir af geim
skotinu sjálfu, eldflauginni, sem
flutti Soyuz 3 út í geiminn, og
myndir innan úr geimfarinu, sem
sendar hafa verið til jarðar.
í gær sýndi Beregovoy sjón-
varpsáhorfendum vistaverur í
geimfarinu, og í dag sást hann
færa dagbók sína auk þess sem
hann ávarpaði hlustendur. Flutti
hann stutta ræðu og óskaði fé-
lögum sovézku æskulýðsfylking-
arinnar til hamingju í tilefni
þess að 50 ár eru liðin frá stofn
un fylkingarinnar.
Brezka þingið
sett í dag
London, 29. okt. (AP).
BREZKA stjórnin kom saman
til ráffuneytisfundar í dag til aff
ræffa ýms frumvörp til laga, sem
lögff verffa fram viff setningu
brezka þingsins á morgun. Meff-
al helztu málanna er Rhodesíu-
deilan, og er taliff aff Harold
Wilson forsætisráffherra gefi
skýrslu um málið strax á morg-
iHeUdorsöltun (
136.874 1
mvergi saltað -4
n gær J
7 l’M helgina hafffl veri* salt-1
\ aff af Austur- og Norffurlands /
4 sild 58.684 tunnur í landi, en \
i á hafi úti 66.484 tunnur eða \
/ samtals 125.168 tunnur. Sunn t
\ anlands hafði þá veriff saltaff /
1 í 11.706 tunnur. '
L Hvergi var saltað í gær, þar \
7 eða veiðin brást algjörlega i
* í fyrrinótt vegna brælu. Nótt /
I ina áður var þó veiði og var I
4 þá saltað í 300 tunnur fyrir \
l austan, en 3100 tunnur sunn- í
/ anlands og vestan. Mesta sölt /
\ un sunnanlands og vestan var 1
4 hjá Haraldi Böðvarssyni 665 4
i tunnur, en á Austurlandi var 1
/ mest saltað á Norðfirði 1451 /
\ tunna. \
4 Til Vopnafjarðar kom Krist 4
/ ján Valgeir með síld þessa um l
/ ræddu nót’t og var salitað upp /
1 úr honum í 1165 tunnur, sem \
4 teljast má gott. Hér er þó 4
/ ekki um met að ræða, því að i
7 á Seyðisfirði var fyrir skömmu /
\ saltað í 1537 tunnur, og kom \
4 aflinn allur úr vs. Ásberg. 4
/ Söltunin hér sunnanlands 1
/ aðfaranótt sunnudagsins má /
J teljast góð miðað við aðstæð- J
4 ur. 4
un.
Alls eru það um 25 frumvörp,
sem lögð verða fyrir þingið, og
kynnir Elisabet II. Englands-
drottning þau í hásætisræðu
sinni við þingsetninguna. Þar er
meðal annars lagt til að kosn-
ingaaldur verði færður niður í
18 ár, og að dregið verði enn úr
völdum Lávarðadeildar þings-
ins.
Síðustu viðræðum þeirra Wil-
sons forsætisráðherra t og Ian
Smiths forsætisráðherra Rhodes-
íu lauk 13. október í Gibraltar,
og afhenti Wilson þá Smith skil-
yrði brezku stjrónarinnar fyrir
samningum um framtíð Rhodes-
íu. Níu dögum seinna sendi
Smith Wilson svar sitt og stjórn-
ar sinnar við þessum skilyrðum,
og hefur Wilson haft svarið til
athugunar í viku. Ekki hefur
svar Smiths verið birt, en talið
er að Smith hafi lýst sig fúsan
til frekari viðræðna. Þó mun
Smith hafa lýst sig andvígan
tveimur atriðum í skilyrðum
brezku stjórnarinnar, og fjalla
bæði atriðin um réttindi blökku-
manna í Rhodesíu eftir að
brezka stjórnin viðurkennir sjálf
stæði landsins. Wilson tók það
skýrt fram að Bretar gætu ekki
fallið frá kröfu sinni um að
blökkumenn Rhodesíu, sem eru
rúmar fjórar milljónir, fengju
jafnrétti á við þá 220 þúsund
hvíta menn sem í landinu búa.
Búizt er við George Thompson
fyrrum samveldisráðherra fari
síðar í vikunni til Salisbury til
frekari viðræðna við stjórn
Rhodesíu.
BÍLSLYS
Istanbul, 29. okt. (AP).
TUTTUGU manns fórust og 15
aðrir særðust alvarlega i umferð
arslysi við Izmir í Tyrklandi i
dag. Árekstur varð milli lang-
ferðabifreiðar og vörubifreiðar
með þeim afleiðingum að báðar
bifreiðarnar ultu ofan í 30 metra
djúpa gjá.
Heldur fyrir-
lestur um ior-
setukosningur
Akureyri, 29. október.
KARL Fritjof Rolvaag, sendi-
herra Bandaríkjanna, flytur fyr-
irlestur á vegum íslenzk-amer-
íska félagsins á Akureyri fimmtu
daginn 31. október n.k. Fyrirlest-
urinn fjallar um forsetakosning-
ar í Bandaríkjunum og verður
fiuttur í Sjálfstæðidhúsinu klukk
an 20:39. Sendiherrann hefur tek
ið virkan þátt í stjórnmálum í
heimalandi sínu og er öllum hnút
um þar vel kunnugur svo að ef-
laust mun mörgum þykja fróðlegt
að hlýða á mál hans. Hann mun
mæla á enska tungu, en að er-
indinu loknu verður fluttur út-
dráttur úr því á íslenzku.
Á eftir verða veitingar á boð-
stólum, ennfremur verða skemmti
atriði, m.a. bingó. Aðgangur er
ókeypis og öllum heimill, jafnt
félagsmönnum sem öðrum.
Formaður Íslenzk-ameríska fé-
lagsins á Akureyri er Ragnar
Stefánsson, menntaskólakennari.
Sv. P.
Þingmal í gær
STUTTIR fundir voru í báðum
deildum Alþiinigis í gær. í neðri
deild voru fruimivörpin uim þókn
un fyrir innheimtu opimberra
gjalda og um almannatrygging-
ar afgreidd til nefndar, ein þau
voru til umræðu í deildimni í
gær.
Ingólfur Jónsson lan<ibúnaðar
ráðherra mælti fyrir frumvarpi
um afrétiarmálefni, fjallski'l og
fl. og var því að ræðu ráðíherra
lokinni vísað til 2. umræðu og
landbúnaðarnefndar.
Gylfi Þ. Gíslason menntamála-
ráðherra mælti síðan fyrdr frum
varpi um stofnskrá Alþjóðagjald
eyrissjóðsins, en það frumvarp
gerir ráð fyrir heimild til hainda
ríkisstjórninni til að staðfesta
fyrir Islandis hönd breytingar á
og viðauka við stofnskrá Al-
þjóðagjaldeyrissjóðsdns og enn-
fremur heimila henni að eiga
hlutdeild að hinum sérstaka yf-
irdráttarneiknimgi hjá Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum. Var frumvarp
ið afgreitt til 2. umræðu og fjár
haigsnefndar deildarinnar.
í efri deild mælti Páli Þosteins
son fyrir frumvarpi er hann flyt
ur ásamt nokkrum öðrum þing-
mönnum Framsóknarflokiksins
um breytinigu á lögum um Bún-
aðarbanka íslands.
j Bítlobarn í
J vændum j
1 London 26. okt. AP. 4
4 YOKO Ono, myndhöggvari, t
/ kvikmyndaframleiðandi og
/ ástkona bítilsins John Lenn-
\ ons, hefur skýrt frá því, að
I þau Lennon eigi von á erf-
4 ingja í febrúar næst komandi.
7 Bítillinn sagði við sama tæki-
/ færi, að þau myndu ganga í
\ hjónaband, þegar hann hefði
4 fengið lögskilnað frá Cynthiu,
4 konu sinni.
Vöruskiptajöfnuður
óhagstæður
— um 588,2 millj. í september sl.
VÖRUSKIPTAJöFNUÐURINN
viff útlönd var í september sl.
óhagstæffur um 588.2 millj. kr.,
en var í sama mánuði síffasta árs
óhagstæffur um 242 milljónir, aff
þvi er segir í tilkynningu frá
Hagstofu íslands. Vöruskipta-
jöfnuffurinn viff útlönd er þá
fyrstu 9 mánuffi þessa árs óhag-
stæffur um 2,733 milljónir króna,
en var á sama tíma í fyrra óhag
stæffur um 2,214 milljónir.
í septembermánuði sl. voru
fluttar úr vörur fyrir 300,1 millj.
krónur, en inn fyrir 888,3 millj,-
ónir. Sömu tölur frá september-
mánuði 1967 eru 290 milljónir
og 532 milljónir króna. í tilkynn-
ingu Hagstofunnar er tékið fram
að hinn óvenju mikli innflutn-
ingur í september þessa árs
Standi í sambandi við álagningu
20% innflutningsgjalds sam-
kvæmt bráðabirgðalögum 3.
sept. 1968. Álagning þessa gjalds
Hver sá til
ferba R-21945?
OPEL Rekord, árgerð 1958, var
stolið frá Hrinigbraut 43 í fyrri
nótt og fannst bíllinn síðdegis í
gær við Bólstaðahlíð 5, óskemimd
ut með öllu að því er virtist.
Bíll þessi er Ijósgrænn að lit
með hvítum toppi og ber ein-
kennisnúimierið R-21945.
Rannisókinarlögreglan biður þá,
sem geta igefið upplýsingar um
ferðir bílsins í gær, að gefa sig
fram.
olli því, að margar vörusending-
ar voru tollafgreiddar — og þar
með teknar á skýrslu — fyrr en
ella hefði orðið. Inmfilutniinigis-
gjaldið er ekki tálið í verðmæti
innfluttrar vöru samkvæmt inn-
flutningsskýrslum. Þá eru tölur
inn- og útflutnings 1967 reikn-
aðar á því gengi, sem gilti fyrir
gengisbreytinguna í nóvember
1967, en tölur 1968 miðaðar við
það gengi, er tók gildi 24. nóv.
í fyrra.
Af innflutningnum í septem-
ber sl. nam innflutningur til
Búrfellsvirkjunar 36,5 milljónum
króna og innflutningur til ís-
lenzka álfélagsins 84 milljónum,
eða samtals 120,5 millj. króna, I
septembermánuði í fyrra nam
innflutningur til Búrfellsvirkj-
unar 9,2 millj. króna, en inn-
futningur til íslenzka álfélags-
ins var þá enginn. Það sem af
er þessu ári hefur innflutningur
inn til þessara tveggja fyrir-
tækja numið alls 542 milljónum
króna, en á sama tíma í fyrra
nam hann 123 milljónum.
EKIÐ var á dökkbláa Cortinu,
þar sem bíllinn stóð við Vatns-
stíg 4 eftir hádegi í fyrradag og
vinstri hlið hans rispuð og dæld
uð.
Þá var ekið á R-8347, sem er
hvítur Trabant, þar sem bíllinn
stóð við Boiholt 4 frá klukkan
0«8:30 til 19 í gær. Var vinstra
frambretti bílsins brotið.
Rannsóknarlögreglan iskorar á
ökumennina, sem tjónunum ollu,
svo og vitni að gefa sig fram.
STAKSTEINAR
Tengslin við íólkið
Undanfama mánuði hefur
töluvert veriff rætt um nauðsyn
þess, aff opna stjómmálastarf-
semina, skapa nánari tengsl
milli almennings og þeirra, sem
kjömir eru til þess aff fara meff
málefni fólksins. Einmitt þessa
dagana eru borgarar Reykjavík- <
ur minntir á þaff, aff Geir Hall-
grímsson, borgarstjóri, hafði
frumkvæffi um algjöra nýjung
í samskiptum borgarbúa og borg
aryfirvalda fyrir tveimur ámm,
er hann efndi í fyrsta skipti til
hverfafunda meff íbúum ein-
stakra hverfa. f samræmi viff
fyrirheit, sem borgarstjóri gaf
þá, hefur hann ákveffið aff halda
slíka fundi annað hvert ár. Á
fundum þessum gefur horgar-
stjóri yfirlit um borgarmálefni
almennt og framkvæmdir í viff-
komandi hverfum sérstaklega.
Síðan svarar hann munnlegum
og skriflegum fyrirspumum
fundargesta. Allir þeir, sem setiff
hafa slíka fundi gera sér grein
fyrir því, aff meff þeim hefur
Geir Hallgrímsson brotiff blaff í *
samskiptum borgarbúa og borg-
aryfirvalda og vísaff veginn til
betri samskipta almennings og
þeirra, sem kjömir eru til aff
stjórna sameiginlegum málum
fólksins.
Gagnlegt fyrir
* bdða aðila
Hverfafundir borgarstjóra em
tvímælalaust gagnlegir fyrir
báða aðila. Þótt borgarstjóri
hafi raunar vifftalstíma tvisvar
í viku, þar sem borgarbúar geta
komið á skrifstofu hans og rætt
hagsmunamál sín og áhugamál
er ljóst, aff hverfafundirnir em
rniklu áhrifaríkara tæki til þess
að skapa beint samband milli
borgarbúa og borgarstjóra. Borg-
arstjóri heyrir á þessum fund-
um hvar skórinn kreppir helzt
aff frá sjónarmiffi hins almenna
borgara, hann heyrir kvartanir
og gagnrýni, sem ef til vill
hefur áffur verið beint til
embættismanna borgarinnar en
hann sjálfur ekki heyrt um og
hann fær tækifæri til að finna
hver helztu áhugamál borgar-
búa eru. Athyglisvert var t.d. á
fyrsta fundinum í Laugarásbíói
sl. laugardag hve mikiff var
spurt um æskulýffsmál og bendir
þaff til mikils áhuga á þeim
málaflokkum í því hverfi og
einnig vakti mikla athygli hve
mikiff var rætt um Smáíbúða-
hverfiff sl. sunnudag og þá sér-
staklega um lokun Hólmgarðs.
Bendir þaff til þess, sem raunar
er vitaff, aff Smáibúffahverfiff
hefur verið nokkuff afskipt um
framkvæmdir, en nú er ákveðiff,
aff götur í því hverfi verffi mal-
bikaffar á næsta sumri.
Aðrir fylgi d eftir
Sú góffa raun, sem hverfa-
fundir borgarstjóra hafa gefiff
er afdráttarlaus vísbending um
það, að affrir stjórnmálamenn í
ábyrgffarstöffum eigi aff fylgja
á eftir og taka upp sama hátt.
Mundi þaff t.d. ekki vera gagn-
legt fyrir þingmenn Reykjavik-
ur aff efna til slíkra funda meff
kjósendum sínum til þess aff
heyra hvar skóinn kreppir helzt
að hjá þeim. Vitaff er, aff margir
þingmenn landsbyggffarinnar eru t
í nánum tengslum viff sína kjós-
endur, en þessu hefur lengi ver-
iff öffru vísi fariff meff þá þing-
menn, sem kjörnir eru í þéttbýli.
Fordæmi Geirs Hallgrímssonar,
borgarstjóra, um nánari tengsl
viff fólkiff er tvímælalaust þess
vert aff fleiri fylgi á eftir og
fagnaðarefni fyrir unga fólkiff,
sem þarna sér óskir sínar rætast
meff eftirminnilegum hætti.