Morgunblaðið - 30.10.1968, Side 15

MORGUNiBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30 OKTÓBER 1968
15
Blaðamaður Morgunsbladsins skrifar frá Bandaríkjunum:
Hubert Humphrey, merkisberi kæti og hamingju
Eftir Ingva
Hrafn Jónsson
Madison, Wisconsin,
23. október.
í KOSNIN GABARÁTTUNNI
undanfama mánuði hefur
mikið verið talað um hinn
„nýja Nixon“, en enginn hef-
ur talað um „nýjan Hump-
hrey“. Er til slíkur Hump-
hrey? Já og nei, segja þeir
sem Humphrey þekkja. Fyrir
fjórum árum var Humphrey
bezti vinur fréttamanna í
Washington; hann var
drykkjufélagi þeirra, vinur
og sálusorgari. Þegar Hump-
hrey talaði hlustuðu frétta-
menn, því að hann var
fyrsta flokks heimildar-
maður, enda leiðtogi meiri-
hlutans í öldungadeild-
inni. Þessi gamli Humphrey
er enn við fullt lýði, en sumir
vilja halda því fram, að hér
sé líka á ferðinni nýr Hump-
hrey. Dálkahöfundurinn
Stewart Alsop segir, að and-
lit hans líkist einna helzt
öskureiðri skjaldböku, en
Newsweek segir, að hann Iík-
ist sætri dúkku. Vinir Hump-
hreys eru ekki ánægðir með
slíka samlíkingu. Þeir segja,
að Humphrey sé sannur
bandarískur stjórnmálamaður
og að hann sé boðberi kæti
og hamingju í höfuðborginni.
HANN KLÆÐIST GAUÐ-
RIFNUM BUXUM
Humphrey, segja vinir
hans, mun tryggja frið og ör-
yggi, vernda lítilmagnana,
verði hann kosinn for-
Þeir segja líka að betri ná-
ungi en Humphrey isé vand-
fundinn í okkar órólega
heimi. Hann getur hreinlega
ekki hugsað sér að gera nokkr
um manni illt, vini eða óvini.
Humphrey er ímynd alþýð-
unnar segja þeir. Þegar hann
er heima hjá sér á hann það
til að klæðast eldgömlum
gauðjifnum buxum og skyrtu
sem er enn fornfálegri
og taka síðan til í geymsl-
unni, af því að það gleð-
ur mömmu, einis og hann
kallar konu sína. Þeg-
ar hann kemur heim á kvöld-
in, kveikir hann á sjónvarp-
inu og horfir' á uppáhalds-
þættina sína, sem eru Bon-
anza, Gunsmoke o.fl., öndveg
isþættir, sem íislendingar létu
nokkra sérvitringa og ofstæk
ismenn taka af sér við lítinn
orðstír, en það er nú önnur
saga.
Þegar hann ferðast leggur
hann mikla áherzlu á að vera
ætíð á réttum tíma og að
vera óaðfinnanlegur til fara,
sem ekki er hægt að
segja um andstæðing hans
Richard Nixon, sem oftast
kemur út úr flugvél í krump-
uðum fötum eins og íslending
ur sem 0r að koma með
Friendshipfiugvél F.í. frá Eg-
ilsstöðum. Humphrey er vel
hraustur til heilsunnar og
hefur ekki kennt sér meins
um árabil. Þeir sem hann
þekkja segja, að hann hafi
mesta trú á heimatilbúnum
galdramixtúrum, sem eflaust
á rætur sínar að rekja
til æsku hans, en faðir
hans, sem er enn á lífi háaldr-
aður, er lyfsali. í stuttu máli,
hér virðist vera á ferðinni af-
Skaplega alþýðlegur og
vænn maður, sem eins og
lýsingin hér að ofan ber með
er auðvitað af norrænum
uppruna. Það segir Matthías
ritstjóri að minnsta kosti og
hann hlýtur að vitað það,
sjálfur norrænufræðingurinn.
En Hubert Humphrey, þetta
norræna góðmenni, er líka
harkan sjálf þegar svo ber
við og hefur ákveðnar skoð-
anir á hlutunum, eins og
fram kemur hér á eftir í
svörum hans við ýmsum
spurningum sem ég hef tek-
ið saman úr sjónvarps-, dag-
blaða- og tímaritsviðtöLum
undanfarnar vikur. Spurning-
arnar fjalla eðlilega um þau
mál sem efst eru á baugi í
kosningabaráttunni.
WAULACE EYÐILEGGUR
Sp.: — Herra varaforseti,
hvaða áhrif hefur framboð
George Wallace á kosninga-
baráttuna?
Humphrey: — Hann eyði-
leggur bæði fyrir mér og
Nixon, sérstáklega í miðvest-
urríkjunum, Oihio, Michigan
og Illinois. Ég held, að hann
leggi mig og Demókrataflokk
inn meira í einelti. Ég held
þó, að þegar í kjörklefann
komi muni kjósendur gera
sér grein fyrir hættunni og
snúa baki við Wallace.
Sp.: — Haldið þér að komm
únistar í Vietnam muni hefja
raunverulegar samningavið-
ræður ef sprengjuárásir verða
stöðvaðar?
Humphrey: — Þegar ég gaf
yfirlýsingu mína til þjóðar-
innar nú fyrir skömmu,
byggði ég hana á þeirri trú.
Ég sagði líka, að ef komm-
únistar kæmu ekki til móts
við mig, þá áskildi ég mér
rétt til að hefja þær á nýjan
leik.
Sp.: — Eruð þér með þessu
að setja skilyrði?
Humphrey: — Ég sagðist
Hubert Humphrey hefur nú mun gildari ástæðu en áður til
að vera bjartsýnn.
myndu taka áhættuna á mig
og á það vil ég leggja áherzlu.
Ég er líka að hugsa um það
sem hlýtur að vera efst í hug-
um bandarísku þjóðarinnar,
Vietnam hefur lýst því yfir
að þeir muni hefja alvarleg-
ar og heiðarlegar viðræður
verði sprengjuárásum hætt og
því tel ég álhættuna vel þess
virði.
Sp.: — Finnst yður komm-
únistar hafa gefið í skyn að
vopnahlé muni fylgja í kjöl-
farið?
Humphrey: — Þeir hafa
enga tryggingu gefið, en þeir
hafa sagzt reiðubúnir til við-
ræðna. Við höfum áður stöðv-
að isprengjuárásir nokkrum
sinnum í allt að 37 daga án
þess að nokkuð hafi komið
til tals að hefja viðræður..
Staða málanna í dag er því
allt önnur og betri ihvað þetta
snertir. Ég held líka, að sum-
ir vina minna í hernum geri
of mikið úr á'hrifum sprengju
árásanna, og þó að ég vilji
alls ekki gera of lítið úr þeim
áhrifum, verð ég að benda á,
að styrjaldarþjóð hefur aldrei
verið sigruð með sprengjum
hingað til.
EKKI AÐEINS BLÖKKU-
MENN
Sp.: — Hvaða merkingu
leggið þér í orðatiltækið „lög
og réttur“?
Humphrey: — Lög og rétt-
ur er að minu áliti fullkomin
virðing fyrir lögum og að
halda þeim uppi sem bezt við
getum. Þetta orðatiltæki hef-
ur líka orðið sígilt í munni
stjórnmálamanna og almenn-
ings á undanförnum árum, og
þá kannski sérstaklega í ár,
einkum með tilliti til blökku-
manna og óeirða í borgum
okkar. Þetta er alröng skil-
greining. Blökkumenn eru
ekki eina og alvarlegasta
vandamálið okkar í dag, þó
að vissulega sé hér um alvar-
legt vandamál að ræða. Við
eigum aðallega við tvenns-
konar glæpastarfsemi að
ræða: skipulagða glæpastarf-
semi og glæpina á götunum
og að halda uppi lögum og
rétti þýðir að kveða niður
slíka glæpi til að tryggja
öryggi einstaklingsins í sam-
félaginu. Þetta held ég að við
getum gert, en ekki með því
að snúa merkingu orðanna á
einn veg. Þetta kostar fé. Við
þurfum nægilega öflugt lóg-
reglulið, lögreglulið, sem er
menntað. Þjálfað og vel borg-
að, sem nýtur stuðnings ríkis-
stjóranna,. borgarstjóranna og
það sem mestu máli skiptir,
almennings. Aðeins þannig
getum við kveðið glæpi nið-
ur.
ur.
Sp.: — Hvað getur forset-
inn gert í þessu máli til að
aðstoða einstök fylki og sam-
félög?
Humphrey: — Með laga-
frumvörpum. Forsetinn verð-
ur að koma í gegnum þingið
lögum um aukin fjárframlög
til fylkjanna til að standa
straum af kostnaðinum við
ráðningu fleiri lögreglu-
manna, sérfræðinga og kaup
á nauðsynlegum tækjum. Ég
hef sjálfur lagt fram tillögu
í 82 liðum til að leysa þessi i
vandamál og ég myndi leggja L
höfuðáherzlu á að gera þá til- /
lögu að lögum ef ég verð kos I
inn forseti. \
Sp.: — Myndi stjórn y^ar
verða skilgetið afkvæmi John
son-istjórnarinnar, kannski
svolítið endurbætt?
Humphrey: — Stjórn mín t
yrði Humphreyistjórn.
Sp.: — Á hvern hátt yrði
hún frábrugðin?
Humþhrey: — Það getur
tíminn einn leitt í ljós. Við
höfum gert ýmsar tilraunir í
stjórn Johnsons og ég geri
ráð fyrir að við munum halda
þeim áfram. Við vitum að
'heilsuverndarmiðstöðvar í
láglaunastéttum eru mik-
ilvægar. Nú eru um 40 slíkar
starfræktar, við þurfum ca.
360 í viðtoót. Við höfum lika
gert okkur ljóst, að núverandi
velferðarkerfi er ófullkomið
og þarfnast leiðréttinga. Við
höfum gert óverulegar til-
raunir á sviði atvinnumála
fyrir lítilmagnann o.s.frv.
o.s.frv. Ég held, að það sé
óhjákvæmilegt að Humphrey
stjórn muni bera eigin sérein
kenni, en höfuðeinkenni henn
ar á að verða að hún verður
opin og mun leitast sem mest
eftir nánum samskiptum við
fólkið.
Innrásin í Tékkóslóvakíu og
alþjóöleg verkalýðsh reyf ing
VERKALÝÐSHREYFINGIN
bæði hér á íslandi og annars
staðar í heiminum hefur löng-
um talið sig starfa á alþjóðleg-
um grundvelli.
Þetta hefur m.a. komið fram
í samhyggju, samstöðu og aðild
að alþjóðlegum samtökum verka
lýðshreyfingarinnar. Sem dæmi
hér frá Islandi má benda á
beina og óbeina aðstoð erlendra
verkalýðsfélaga og samtaka við
innlend verkalýðsfélög og for-
ystumenn þeirra á fyrstu starfs-
árum samtakanna hér á landi.
Einnig fjölmargar Samþýkktir og
ályktanir Alþýðusam'bandsþinga
fyrr og síðar, sem varðað hafa
erlend málefni, að ógleymdum
beinum fjárhagslegum stuðníngi
utanlands frá og samúðarvinnu-
stöðvun Cskipin), þegar verk-
föll hafa verið háð hér á landi.
Bein aðild íslenzkrar verka-
lýðshreyfingar að alþjóðlegum
verkalýðssamtökum, er ekki
ýkja gömul. Sjómannafélag
Reykjavíkur gerðist þó strax ár-
ið 1923 aðili að I.T.F., eða Al-
þjóðasambandi flutningaverka-
manna, sem verður að teljast al-
þjóðlegt sérsamband, en við
þeirri aðild tók Sjómannasam-
band íslands um síðustu áramót.
S.S.Í. er einnig aðili að Norræna
flutningaverkamannasamband-
inu. Þá er Lándssamband ís-
lenzkra verzlunarmánna aðili að
Norræna verzlunarmannasam-
bandinu og Málm- og skipasmiða
sambandið í Alþjóðasambandi
málmiðnaðarmanna. Af öðrum
einstökum félögum má benda á
Félag atvinnuflugmanna, sem
sögðu sig úr Alþýðusambandi ís-
lands fyrir nokkrum árum og
hafa síðan verið aðilar að al-
þjóðasambandi atvinnuflug-
manna, sem að sjálfsögðu einnig
er sérsamband.
Lengi vel hefur verið talað
um tvö alþjóðleg heildarsamtök
verkalýðshreyfingarinnar, en
það eru W.F.T.U. eða Alþjóða-
amband verkalýðsfélaga og
I.G.F.T.U. eða Álþjóðasamband
frjálsra verkalýðsfélaga. Það
síðarnefnda var stofnað, þegar
löngu var Ijóst orðið að þau fyrr
nefndu fóru í einu og öllu að
vilja hinna rúsisnesku leiðtoga á
hverjum tíma. Til að ná meiri-
hluta á þinguum þess og þ.á.m, í
stjórn og frámkvæmdanefnd,
voru hin svokölluðu „verkalýðs-
félög“ austan tjalds með með-
limatölu, sem oft og tíðum var
talin skaga hátt í íbúatöliunaH
Eftir að lýðræðissinnar höfðu
náð yfirráðum í Alþýðusam-
bandi íslands 1948 gerðist A.S.Í.
aðili að Alþjóðasambandi
frjálsra verkalýðsfélaga og hef-
ur verið það síðan og fulltrúar
verið sendir á þing þess.
—O—
Heimildir sem ekki verða ve-
fengdar hafa haldið því fram
a.m.k. allt fram að innrás Sov-
étríkjanna og leppríkja þeirra
í Tékkóslóvakíu að Alþjóðasam-
band verkalýðsfélaga hafi verið
hin víðtækustu og áhrifamestu
af alþjóðlegum samtökum, sem
kommúnistar hafa ráðið yfir og
hafi þau fram til þessa verið í
einu og öllu trú stefnu og hags-
munum Sovétríkjanna.
Geta allir séð pólitíska þýð-
ingu slíkra samtaka, þegar þau
eru að mestu notuð í þeim til-
gangi, en þessi samtök hafa 57
skrifstofur í 47 löndum. Fram-
kvæmdastjórnin situr í Prag, og
félagsmenn innan vébanda þess-
ara samtaka eru taldir 120 millj-
ónir.
Þeirri spurningu hefur nú
skotið upp meðal verkalýðsfé-
laga og samtaka bæði auistan
hafs og vestan hvað verði nú
um Alþjóðasamband verkalýðs-
félaga eftir að æðstu menn þess
höfðu harðlega gagnrýnt innrás-
ina í Tékkóslóvakíu.
New York Times eitt áreiðan-
legasta fréttablað heimspress-
unnar, skýrði frá því fyrir
skömmu, að öll stjórn þessa sam
bands að meðtöldum fram-
kvæmdastjóra og tíu aðstoðar-
mönnum hans hefðu fordæmt
innrásina, en að þessum atburði
hafi verið haldið leyndum þar
til nú nýlega, nema á Ítalíu,
þar sem verkalýðssamtök komm
únista hafa opinberlega for-
dæmt innrásina.
Eftir því sem Times segir, áttu
franskir og ítalskir verkalýðsleið
togar frumkvæðið að mótmæl-
um þassum. Í yfirlýsingu sam-
bandsins segir, „að hernaðarleg
íhlutun brjóti í báða við grund-
vallarreglur þess og systursám-
taka um heim allan“.
Þar segir ennfremur: „Fram-
kvæmdanefndin lýsir yfir full-
um stuðningi og samstöðu með
verkamönnum og borgurúm
Tékkóslóvakíu og lýsir virðingu
sinni vegna sjálfstjórnar þeirrar
og stillingar", og nokkru síðar
Framhald á bls. 19