Morgunblaðið - 30.10.1968, Blaðsíða 13

MORGUNiBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. OKTÓBER 1968
13
frá^tngur opinna svæða og nýt-
ing þeirra er eitt af þeim verk-
efnum, sem ég tel, að við höf-
um ekki unnið eins að og skyldi,
vegna þess að önnur verkefni
hafa setið í fyrirrúmi. Það hef-
ur fyrst verið hugsað um að
ganga frá götunum, en í kjölfar
þess verðum við á næstu árum
að nýta opnu svæðin inn á milli
húsanna, ekki eingöngu til þess,
sem sjálfsagt er, að þau verði
íbúunum til tómstundagamans,
heldur og vegna ásýndar borg-
arinnar í heild sinni, þar sem
ýmis slík svæði, tiltölulega lít-
il, geta gert geysilegan mun
hvað snertir útlit borgarinnar
og fátt gæti orkað meira til feg-
urðar í einstökum hverfum held
ur en farið væri skipulagsbund-
ið yfir hverfin og þessi svæði
lagfærð. Hitt er svo annað mál
að lagfærnig og viðháld slikra
svæða eru ótrúlega dýr. Núna
síðustu árin, hefur ræktað svæði
sem er undir stjórn garðyrkju-
stjóra aukizt um u.þ.b. 6 hekt-
ara og er 113—14 hekt-
arar. Margt af þessu
eru grasfletir og graslendi en
skrúðgarðar eru á milli 20-30
og Miklatún þeirra stærst. En
stærsta útivistarsvæðið verður
þó Laugardalurinn, þar sem ýms
ar endurbætur hafa verið gerð-
ar og ræktunarstarfsemi eins og
sjá má.
Helgi Þorláksson Nökkva-
vogi 21: Ég leyfi mér að spyrja
hvað líði endurskoðun á
leiðum og tengingu leiða
Strætisvagnanna og borgar-
hverfanna. Bendi ég í því sam-
bandi sérstaklega á nauðsyn
þess, að hringferðir verði um
borgina, þannig að úthverfi borg
arinnar verði tengd. Ég vek at-
hygli á því, hvað við erum illa
staðsett hér innfrá t.d. að komast
beint til háskólahverfisins, þ.á.
m. til Þjóðminjasafns eða Há-
skóla eða vesturhluta borgar-
innar. Sömuleiðis má vekja at-
hygli á því, sem a'llir þekkja, hve
erfitt er að sækja menntaskól-
ann nýja við Hamrahlíð, þar
sem feiðin er aðeins ein, hring-
leiðin og liggur að norðanverðu
eins og er. Ég veit að þessi máí
hafa verið í undirbúningi og vai
mér vel kunnugt, að frestað var
breytingu á þessu vegna hægri
umferðarinnar, en teldi nú æski
legt að færi að bóla á nýjung-
um á þessu sviði. f sambandi við i
Strætisvagnana vildi ég einnig
spyrjast fyrir um, hvort ekki
væri þar að vænta breytinga á
farmiðakerfi, svo sem að taka
upp viku eða mánaðarkort, sem
fólk gæti keypt með afslætti,
þar sem væri mynd af viðkom-
andi, þar sem væri tekndr upp
m.a. skiptimiðar með gildistíma 1
klst. á állar leiðir, sem gætu
gengið úr einum vagni í annan
og þyrfti aðeins að sýna farmiða
sinn sbr. það sem á Norðurlönd-
um kaflast „omstigning". f því
sambandi spyr ég einnig hvort
ekki væri hugsanlegt að taka
upp sérstök skólakort fyrir nem
endur, sem þurfa að sækja til
fjarlægra hverfa til skólanáms.
Eins og borgarstjóri hefur þeg-
ar bent á verða nemendur úr
stórum hluta þessa hverfis, að
sækja skóla næstu ár niður í
miðbæ og til menntaskólanáms
hingað og þangað og tel ég eðli-
legt, að hér væri því komið við
sérstökum skóíakortum, með
mynd af nemanda, kortin giltu
t.d. á virkum dögum frá kl. 7 á
morgni og til kl. 19 á kvöldi, og
væru með áritun eða stimpli
skólans því tíl staðfestu að nem-
andinn væri skráður í skóla. f
sambandi við þetta vildi ég
setja það fram sem mína skoð-
un og tek ég það fram.að ég
telst þó vera einkabflaeigandi, að
ég teldi það stórkostlegan þjóð-
hagslegan ávinning að fjölga
ferðum strætisvagna, auka þær
mjög og þar með reyna að draga
úr notkun einkabíla. Það hlýt-
ur að vera þjóðhagslega óhag-
Ikætt að hafa þann geysilega
fjölda einkabíla, sem hér ekur
fram og aftur og við erum bara
einn farþegi við stýrið í bíl sem
rúmar kannski 5 eða 6 og væri
miklu hagkvæmara og yrðu sam-
göngur greiðari að auka stræt-
isvagnaferðir stórlega. Þótt
greiða yrði allverulega með því
er ég sannfærður um, að hér
yrði um sparnað að ræða.
Önnur fyrirspum er í sam-
bandi við félagsmál æskulýðs.
Ég spyrst þar fyrir um mögu-
leika á skipulögðu samstaríi milli
Æskulýðsráðs og skólanna.
Það hefur ekki verið
frá fyrstu tíð. Æskulýðs-
ráð var stofnað án þess að skól-
arnir væru þar hafðir í ráðum
og eru þeir þó geysilega veiga-
mikill þáttur í æskulýðsmál-
efnum. Þegar ég tala um skóla
þá á ég bæði við stjórnendur
skó'lanna og nemendasambönd
skólanna. Það mætti benda á að
það liggur við að beinir árekstr
ar hafi orðið á milfi svo sem um
það, að alger óvissa ríkir um
hvar og hvernig verður háttað
skemmtanahald í borginni. Það
eru ýmsar tillögur og getgátur
uppi um þetta innan borgar og
utan hvað eigi að gera fyrir
æskulýðinn, en ég held að hérna
þyrfti á skipulögðu samstarfi
þeirra aðila að halda sem mest
fjalila um þessi mál. í þessu sam
bandi vi'ldi ég þá einnig spyrj-
ast fyrir um hversu háttað er
um samstarf æskulýðsráðs og
hinna ýmsu áhugafélaga, svo sem
ungra stjórnmálamanna, íþrótta-
félaga o.s.frv. Þriðja fyrirspurn
in varðar mál, sem borgarstjóri
hefur þegar bent á. Ég ber hana
eigi að síður fram, það er um
stofnun mennitaskóla eða hlið-
stæðs framhaldsskóla hér í
hverfinu. Hér í þessu norð-aust-
urhverfi, sem við okkur blasir á
kortinu, er eins og borgarstjóri
hefur bent á, aðeins einn skóli,
sem getur veitt nokkra fræðslu
unglingum að loknu unglinga-
prófi, en fjórir skólar sem spanna
yfir allt skyídunámið. Ég hygg
það ekki fjarri lagi að áætla
eins og er, að það séu a.m.k. 150
unglingar í hverfinu, sem hvert
ár ljúki landsprófi með fullum
rétti til framhaldsnáms, þ. e.
meira en nóg í heilan árgang-
inn í menntaskóla. Það mundi
verða 6-7 eðlilegar deildir í
menntaskóía. Þannig að í hverf-
inu er aðstaða til vegna fólks-
fjöldans að fullskipa mennta-
skóla og á ég þá við skóla sem
væru fyrir 5-600 nemendur
á tiltölulega skömmum tíma.
Þetta hverfi er afskipt um þetta,
en borgarstjóri benti á, að til-
lögur eru um að staðsetja glík-
an menntaskóla norðan Suður-
landsbrautar, sennilega ekki
ýkja fjarri Holtavegi og sjáum
við þá, að meginhlutinn af nem-
endum, sem sækti þennan skóla
mundi geta gengið til skólans.
Og þá var það hin fjórða fyrir
spurn varðandi fyrirætlanir
borgarinnar um að koma á
skólaselum fyrir þá skóla, sem
hefðu hug á því og ekki hafa
það þegar. Þetta mál hefur ver-
ið all'lengi til umræðu, og ég
visa til fyrri óska minna og við-
tala og skrifa um þetta til borg-
arstjóra og annarra aðiía allt
frá 1946, en forsagan er eldri
að því máli. f því sambandi vil
ég upplýsa að þar var einkum
rætt um Saltvík og ákveðnar
óskir bornar fram um hagnýt-
ingu þess staðar.
Borgarstjóri:
Fyrsta fyrirspurn Helga Þor-
lákssonar er um, hvað líður fyr-
irhuguðum breytingum á leiða-
kerfi strætisvagna Reykjavíkur
og sama fyrirspurn hefur borizt
hér skriflega frá Valdimar Jörgen
syni Álfheimum 42 varðandi
endurskoðun á leiðakerfi Strætis
vagnanna hefur hún verið all-
lengi í undirbúningi og er nú
svo komið, að forstjóri Strætis-
vagnanna, Eiríkur Ásgeirsson og
Einar Pálsson verkfræðingur, er
sérstaklega var fenginn sem ráðu
nautur Strætisvagnanna og borg
arinnar í endurskoðuninni hafa
tilbúnar tillögur um endurskoð-
un leiðakerfisins í heild sinni.
Ætlunin er sú, að þessar tillög-
ur verði lagðar fyrir stjórn
Strætisvagnanna og síðan fyrir
borgaryfirvöld, og að það hvíli
engin leynd yfir þessum tillög-
ur verði lagðar fyrir stjóm
um, heldur verði þær birtar.
þannig að menn geti áttað sig
á þeim og gert sínar athuga-
semdir. Það er ætlunin, að þess-
ar breytingar, sem verða á leiða
kerfinu kæmu þá í framkvæmd
á næsta vori, en það mun vera
hagkvæmasti árstíminn til slíkra
breytinga. Ég efast ekki um, að
það hefur verið reynt að taka
tillit til tengingar milli einstakra
borgarhverfa og nauðsynja
manna á því, að ferðast á milli
borgarhverfa án þess að koma
við í miðbænum. Enda hafa raun
ar ýmsar tilraunir verið gerðar
í þá átt .En þær hafa sumar
hverjar þó farið svo, að farþega
fjöldinn hefur verið lítill á ýms-
um þeim leiðum. Ég skal ekkert
segja um ábendingar Helga Þor-
lákssonar varðandi farmiðasölu
og fyrirkomulag farmiða, en mun
koma þeim ábendingum á fram-
færi við forstjóra Strætisvagn-
anna, sem vafalaust tekur þær
til athugunar, svo kunnugur sem
hann er slíku fyrirkomulagi er-
lendis. Þá mun hann vafalaust
einnig taka afstöðu til farmiða-
fyrirkomulags í sambandi við
endurskoðun leiðakerfis. Um fjölg
un strætisvagnaleiða, er það að
segja að strætisvagnarnir hafa
orðið fyrir barðinu á þeirri þró-
un, að síaukinn fjöldi borgar-
búa á sinn eigin bíl, og notar
hann og hættir að ferðast í
strætisvögnum. Strætisvagnarn-
ir hafa misst farþega við það,
að menn eru hættir að fara heim
til sín í hádeginu, að fólk situr
kannski enn sem komið er meira
heima á kvöldin við sjónvarpið.
Allt þetta og sjálfsagt ýmislegt
annað hefur valdið því, að far-
þegafjöldi strætisvagnanna hef-
ur minnkað á örfáum árum, úr
u. þ. b. 18 millj. farþega á ári
hverju niður í 14. millj. farþega.
Þetta hefur gert það að verk-
um, að afkoma strætisvagnanna
hefur versnað að mun og það er
áreiðanlega ekki nægilegt, að
borgarsjóður greiði með rekstri
strætisvagnanna, sem svarar 10
% aif útgjöldium þeirra heldur
þarf að auka það hlutfall. Sú
greiðsla beint úr borgarsjóði var
talin réttlætanleg vegna þess, að
f-ekstur strætisvagnanna hefur
ýmsan sparnað í för með sér
fyrir borgina og alla vega er
þarna um samsvarandi greiðslu
að Tæða til þeirra sem nota stræt
isvagnanna eins og til einka-
bíleigenda, sem fá gerð bifreiða-
stæði víðsvegar í borginni og
ýmis umferðarmannvirki í sína
þágu. Ég teldi æskilegt og raun
ar hefur verið á það bent í aðal-
skipulagi Reykjavítounborigar, að
örum strætisvaigniaferðium verði
beint að miðbænum og austur-
bænum, þar sem fyrirsjáanlegt er
að ekki verða fyrir hendi nægi-
legur fjöldi bifreiðastæða, svo
menn hneigist til þess að nota
strætisvagna fremur en einka-
bílana. Hvað snertir önnur borg
arhverfi, eru aftur á móti strang
ar kröfur gerðar til bifreiða-
stæða með það fyrir augum að
unnt sé að fullnægja þeirri þörf.
Ég býst við því að það verði
seint, sem við getum sveigt þró-
unina í þá átt, að þeir sem eiga
einkabíla noti strætisvagna, ef
slíkum þörfum eins og bifreiða-
stæðaþörfum er fullnægt og um-
ferðin sæmilega greið um borg-
arlandið. Og með því, að við
miðum nú að því að hafa nægi-
legan fjölda bifreiðastæða og
greiða umferð um borgarlandið,
á ég erfitt með að sjá ráð til
að fjöl'ga verulega farþegum í
strætisvögnunum en hitt gæti ver
ið, og er á dagskrá að fjölga
strætisvagnaferðum til ákveð-
inna hluta borgarinnar. Varðandi
skipulagt samráð Æskulýðsráðs
og skólanna er það svo, að ég
tel slíkt samstarf og samráð al-
veg sjálfsagt. í þeim tilgangi hef
ur fræðslustjóri fyrst og síðan
skólafulltrúi átt sæti í Æsku-
lýðsráði. Mér er kunnugt um
það, að Æskulýðsráð hefur hald
ið fundi með skólastjórum í borg
inni, einmitt til þess að koma á
skipulagsbundnu samstarfi með
þessum aðilum. Ef árangurinn
hefur ekki verið sá, sem eftir var
sótzt, verður að halda því á-
fram unz slíku skipulagi er kom
ið á. Eins og ég gat um áðan,
tel ég það algera nauðsyn, að
Æskulýðsráð sé þarna samræm-
ingaraðili, en starfið sé út í
hverfunum meðal hinna mismun-
andi áhugasamtaka og áhuga-
manna, sem vinna að æskulýðs-
málum og einkum og sér í lagi
skólamönnum. Varðandi stofnun
menntaskóla, hef ég ekkert við
það að bæta, sem ég hef þegar
sagt, nema það að Hamrahlíðar-
skóli er því miður enn ekki full-
úyggður og ég geri ráð fyrir
því, að þar sem bygging mennta-
skóla er í verksviði ríkisins,
telji ríkið fyrst nauðsyn að ljúka
Hamrahlíðarskóla, áður en unnt
er að byrja á byggingu mennta-
skóla hér í þessu hverfi eða
þriðja menntaskólans í Reykja-
vík. En bersýnilegt er, að mikil
þörf er á slíkri skólastofnun og
þess vegna ber okkur öllum að
reyna að vimina að því eftir
megni. Varðandi skólasel fyrir
skólana þá hefur Helgi Þor-
láksson einmitt bent' á nauðsyn
þessa og ég tel að það eigi að
vera hægt að nytja Saltvík sem
skólasel fyrir skólana í Reykja-
vík. Mér er kunnugt um það,
að Æskulýðsráð hélt fundi með
skólastjórum í Reykjavík þar,
sem óskað var eftir tillögum
þeirra um notkun Saltvíkur sem
skólasels og óskað eftir því að
vita hvort þeir hefðu áhuga fyr-
ir slíku. Undirtektir munu hafa
verið misjatfnar, en þó er mér
kunnugt um, að Kennaraskólinn
mun hafa notfært sér Saltvík um
stutt tímabil i fyrravor, og sömu
leiðis mun einmitt Langholtsskól
inn hafa lítillega notfært sér
staðinn.
Auðunn Hermannsson: Ég vil
fyrir hönd Hrafnistumanna þakk
gott samstarf við borgarstjóra
og borgarráð og borgarstjórn í
heild. Ég hef hugsað mér að
víkja aðeins lengra aftur í tím-
ann þegar samtökin voru að
hefja starf hér, og fyrsta skóflu-
stungan var stungin. Þá kom göm
ul kona til mín, sem þá- var
fjörgömul og vildi stofna sjóð
til stuðnings gömlu mönnunum,
svo að þeir gætu farið á sjóinn.
Þessi sjóður var svo stofnaður
og hefur verið nefndur báta-
sjóður Soffíu Bertelsen. Að vísu
var þetta lítið, það voru 1000
krónur en hún átti litla peninga
én lagði það mesta sem hún mátti
í þennan sjóð. Nú er það þann-
ig, að öllum er Ijóst, að við sem
erum hérna á dvalarheimilinu,
gömlu sjómennirnir, förum ekki
langt, en þó hefur það komið
fyrir, að nokkrir aðilar hafa átt
hér fleytur og þeir hafa verið
hér í vognum fyrir innan. Nú
er að þrengjast hér um á staðn-
um og sjáanlegt að það pláss
verður tekið af þeim. Þetta er
mál, sem ég vildi spyrja að. Er
nokkur möguleiki að gefa okkur
gömlu mönnunum möguleika á
því að hafa nokkra smábáta til
að fara hér út á sundið að fiska
og finna aðeins seltubragðið og
ennfremur, er hugsanlegur mögu
leiki að fá undirgang undir hrað
brautina, sem er hér fyrir neðan
til þess að við getum komist nið-
ur í bátana okkar. Þetta er
vinsamleg fyrirspurn og vona ég
að borgarstjóri gleymi okkur
ekki. Eins og öllum er kunnugt
hefur vaxið hér mikil byggð á
Hrafnistu. Við erum orðnir um
550—600 manns, með starfsfólki
samanlögðu og það er nú einu
sinni svona að tvisvar verður
maðurinn barn. Strætisvagnaferð
ir eru að vísu ágætar hérna, en
það er eitt sem ég tel að væri
æskilegt að athuga, hvort ekki
væri hugsanlegt, að strætisvagn,
sem stanzaði hér við betta skýli,
sem er hérna rétt hiá okkur
stanzaði i svo sem 4—5 mínútur,
eins og t.d. er gert hérna niðri
á Laugarásvegi. Við erum seinir
á ferðinni og lengi að komast
út. og erfitt að standa lengi
í kulda að vetrinum og þetta
yrði mikil bót fyrir gamla fólk-
ið almennt. Þá hef '-<r ’^rið að
velta fyrir mér því máli, hvort
ekki væri hugsanlegt að gamla
fólkið sem nýtur ellistyrks og
allir vita hvað það er erfitt að
láta þann styrk nægja, hefði
sömu miða og börrí' sem fara
í skólann. Það mundi gleðja
gamla fólkið að geta sparað ör-
lítið, því að 6,50 kr. í hver'a
ferð er mikill peningur fyrir þá
sem eiga lítið. f sambandi við
Laugarásbíó er öllum það kunn»
ugt sem hér koma á kvikmynda-
sýningar, að uppgangurinn hér
hefur verið afskaplega erfiður,
en við höfum lengi ætlað okkur
að byggja veglegar tröppur, til
þess að okkar viðskiptamenn
hefðu góðan aðgang. Það hefur
dregið á langinn líka vegna þess,
að við höfum ekki verið vissir
um hvernig framkvæmdir við
hraðbrautina yrðu. Og ég vona að
nú á næstunni verði einmitt þessi
mál skýrari svo að við getum
Framhald á bls. 16
Ingimar Einarsson ber fram fyrirspurn til borgarstjóra.