Morgunblaðið - 18.12.1968, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 1968
3
Kjarval og Matthías ræðast við.
Kjarvalskver komi5
SÍÐASTA jólabók Helgafells,
KJARVALSKVE.R, kom út í dag.
Þetta er þriðja bókin í útgáfu
forlagsins um íslenzka afreks-
menn, áður eru komnar bækur
um Halldór Laxness og Pál ís-
ólfsson, í sama flokki. í Kjarvals-
kveri er það sem Mattihías Jo-
Hoover storfor
ólrom
Wasihington, 16. des. (NTB)
ÞEIR J. Edgar Hoover, yfirmað-
ur FBI-lögreglunnar, og Richard
Helms, yfirmaður leyniþjónust-
unnar CIA, hafa báðir fallizt á
óskir Richards Nixons, nýkjörins
forseta Bandaríkjanna, um að
gegna störfum sínum áfram eftir
stjórnarskiptin þar í landi
Hoover er nú 73 ára að aldri
og hefur stjórnað FBI frá upp-
hafi, en FBI hóf fyrst B'törf árið
1'924. Hann hefði átt að liáta af
störfum fyrir aldurs sakir þegar
hann varð sjötugur, en varð þá
við ósk Johnsons forseta um að
gegna e.mbætti sínu láfram.
Gylfi f>. Gíslason, viðskiptamála-
náðherra, fyrir stj ómarf rum-
varpi um verðlaigsmál í neðri
deild. Fruimvarpið gerir ráð fyr-
ir að verðlaigsmefnd verði skipuð
áfram á sama hátt og nú er, en
í fyrra voru sett inn í lög um
verðlagstmál ákvæði til brá'ða-
birgða um skipun verðilagsnefnd
ar. Jafnfram gerir frumvarpið
ráð fyrir því, að verðlagsnefnd
sé skipuð til fjögurra ára í senn.
I verðlagsnefnd eiga sæti 9
hannessen hefur skrifað um og
eftir Jóhannesi Kjarval.
í fréttatilkynningu um bókina
frá Helgafelli segir:
Kjarvalskver innihetldur ný og
eldri samtöl Matthíasar Johann-
essens og Kjarvals, og segir Sig-
urður Benediktsson svo frá í for-
mála bókarinnar: „Eins og dýrar
perlur leynast etunduan í sorp-
hauguim, svo geta andlegir gim-
steinar slæðst irun í dagiblöðin.
Flestum sést þó yfir þá, en ein-
stöku menn gleðjast við þá um
sinn, leggja þá svo fm sér og
gleyma þeim. Meðal þess, sem
ég hef haldið til haga er,u við-
töl Matfhíasar Johannessens við
Jóhannes Kjarval, er birzt hafa
í Morgunblaðinu endrum og eins
um noikkurt áralbil. Mér er því
greiði ger, að viðtölin skuli nú
vera gefin út í 'bókarformi, —
þarf þá elkki lenigur að geyrrua úr-
klippurnar, en get stungið kver-
inu í hilluna. Til viðbótar fæ ég
síðasta kaifla bókarinnar, seim áð-
ur hefur ekki verið prentaður.
Þegar timar líða kann það að
þykja mikil gæfa fyrir hfeim-
ildasafnara að þessir menn
merm alls; 3 menn skipaðir sam-
kvæmt tilnefningu A.S.Í., 1 saim
kvæmt tilnefningu B.S.R.B., 2
samkvæmjt tilnefninigu Vinnu-
veitendasambands íslands, 1 saim
kvæmnt tilnefningu Verzlunar-
sáðs íslandis og 1 samkvæmrt til-
nefningu Sam'bands ísl. sam-
vinmufélaga. Níundi maðurinn
í nefndiinni er ráðuneytisstjór-
inin í viðsikiptaimálaráðuneytinu
og er hann jafnframt formaður
nefndarininar.
„Dralonsamkeppnin*1
skyldu kynnast og eiga viðræð-
ur saman, — jafln slkýlaust sem
hæfileikar þeirra beggja flá notið
sín á þessum blöðum. Hér eru
blæbrigði andartalksirus varðveitt
í skýru ljósi hiversdagslegra
anna, og frásögnin, umsögnin og
endursögnim alltaff fersk og
hrein, — en umfram allt heið-
arleg og sönn.
'Þetta er að minu viti raun-
sönnust mynd af Kjarval, sem
enn hefur birzt á prenti".
Og Kristjén Karlssom, bók-
menntaf ræðingur, segir m.a.:
„Allar heimildir um Jóihannes
Kjarval eru og verða mikils
60 óra vígslu-
ahnæli Hdls-
kirkju í
Bolungarvík
SI. sunnudag, (2. sd. í aðventu)
var minnzt 60 ára vígsluafmælis
kirkjunnar við guðsþjónustu um
morguninn og á aðventukvöldi
safnaðarins, þar sem efnisskrá-
in var fjölbreytt, eins og jafnan
áður.
Sóknarprestur ávarpaði kirkju
gesti, minntizt kirkjuafmælisins,
— gerði grein fyrir gjöfum og
árnaðaróskum.
Kirkjukórinn söng undir stjórn
Sigríðar J. Norðquist, er einnig
lék einleik á kirkjuorgelið,
Aðalheiður Guðmundsdóttir,
söngkona sönig nokkur lög við
undirleik kirkjuorganistans.
Erindi fluttu Jónatan Einars-
son, oddviti og Ólafur Kristjáns
son skólastjóri.
Að lokum var helgisstund með
víxllestri, bænagjörð og almienn-
um söng.
Krikjan var þéttsetin.
— H.S.
virði. Og þót-t Mattíhías Johannes-
sen sé viðurkenndur snillingur
að gera viðtöl við hina ólikustu
menn, er óvíst að honum hafi
nokkum tíma tekizt betur en
hér. Samband hans og Kjarvals
er náið og skemmtilegt. Eitt er
víst, að það myndi á fárra valdi
að festa hugmynd'aflug og leik
Kjarval-s jafn-trúverðuglega á
blað og hér er gert. í þessum við-
tölum heyrist umfram allt rödd
listamannsins sjálfs, ósivikin
sterk og marg'breytileg. iHún tek-
ur yffir ótrúlega vítt svið milli
ólíkindaleiks og trúnaðar, milli
ævintýralegs gamanis og djúprar
alvöru".
í Kjarvalskveri er miargt
miynda, meðal amnars nokkrar
frá vinnustofu hans, sem ekki
hefur áður verið leyft að ljós-
mynda svo rækilega. Miyndir
þes’sar tók Ólaffur K. Magniússon,
ljósm. Morgunblaðsins, en képu-
mynd tók Guðmundur Alíreðs-
son. Háputeikningu gerði Ema
Ragniarsdóttir.
Kj arvalskver er mynidarleg
bók þrátt fyrir yfirliætislaust
nafn hennar.
Matreiðslubók
Nótturulækn-
ingalélagsins
MATREIÐSLUB'óK Náttúru-
lækningafélags íslands, sem um
skeið hefir verið uppseld, er
komin út aftur í nýstárlegu
formi, þ.e.a.s. sem lausblaðalbók.
Eigendum bókarinnar er gefinn
kostur á að fá sendar ókeypis
viðbætur, sem ætlunin er að
gefa út árlega og hægt er að
skjóta inn í hana á viðeigandi
stöðum. Bókinni fylgja ennffrem-
ur auð blöð, ef menn kynnu að
vilja koma inn í hana skrifuðum
viðaukum. Hún krefst á ágripi
af næringarfræði og margvísleg-
um leiðbeiningum vaxðandi mat-
aræði og meðferð matvæla og
síðan koma um 290 uppskriftir.
í bókinni eru litmyndir af ýms-
um réttum, og mappan er nægi-
lega þyikk til að rúma marga
viðauka.
Skipan verðlagsnelnd-
ar verði óbreytt
— Stjórnarfrumvarp á Alþingi
Á LAUGARDAGINN mælti
i. :'s x- - <-.:r
Kynnið yður
úfvsdid hjá
'Valbjörk^)
Mjög fallegt homsófasett, ,
sem hægt er að nota
sem svefnsófa. Borð í horni.
Áklæði eftir vali.
Gott verð, kr. 17.950,00
Verzlunin
fVALBJORK
Laugavegi 103, Sími 16414
Reykjavik
og Glerárgötu 28, Akureyri
STAKSTEIAIAR
Landflótti
I forustugrein kommúnista- ’
blaðsins í gær er rætt um land-
flótta og sagt, að „hundruð
manna hyggja nú á að flýja
land.“ Astæðan sé „erfitt efna-
hagsástand og vantrú á framtíð-
ina, atvinnuleysi einhvem hluta
árs sé að verða föst regla; jafnvel
þegar atvinna fáist hrökkvi
kaupgjaldið ekki fyrir sæmilegri
afkomu; gengislækkanir séu að
verða árviss atburður; ekkert
bendi til þess að rætast muni úr
þessu ófremdarástandi — það
kunni öllu heldur að magnast.“
Svo mörg eru þau orð. A síðari
árum hefur þeirra sjónarmiða
gætt í vaxandi mæli, að ungt
háskólamenntað fólk, sem hefur
aflað sér menntunar erlendis, er
haldið meiri alþjóðahyggju en
títt er um menn hérlendis. Það
hefur aflað sér menntunar, sem
gjaldgeng er hvar sem er í heim-
inum, býr yfir verulegri tungu-
málakunnáttu og litur svo á, að
það sé ekki endilega nauðsynlegt
að starfa heima á tslandi þegar
að loknu námi. Þetta á ekki sízt
við um lækna, verkfræðinga,
arkitekta og aðra slika. Það er
auðvitað tilfinnanlegt fyrir okk-
ar litla þjóðfélag, sem lagt hefur
í mikinn kostnað við að mennta
þetta fóik að fá það ekki strax
til starfa, en hér kemur margt
fleira til en starfsaðstaðan ein
eða þau kjör, sem í boði eru.
Þótt menn sjái í hyllingum góða
daga í Astralíu, Bandaríkjunum,
Kanada eða annars staðar vill
raunveruleikinn verða annar,
þegar á reynir. Lífskjör í þess-
um löndum eru sízt betri en hér,
jafnvel í svo erfiðu árferði, sem ]
hér ríkir nú.
Þröngsýni
og afturhald
Það, sem augljóslega veldur
því í vaxandi mæli, að t.d. ungt
fólk getur alveg eins hugsað sér
að setjast að erlendis og starfa
þar eins og hér, eru ekki fyrst *-
og fremst lífskjörin, sem í boði
eru eða annað slíkt. Það sem
öllu öðru fremur hrekur það á
brott er sú þröngsýni og það
afturhald, sem einkennir stóra
hluta okkar þjóðfélags í mjög
ríkum mæli.
Ungt fólk, sem hefur kynnzt
öðrum þjóðum og erlendu fólki,
hefur t.d. komizt að raun um
að útlendingar eru ekki hættu-
legir menn sem hafa sérstakan
áhuga á að raka saman „stór-
gróða“ á þessum fáu hræðum sem
hér búa. Þetta fólk getur ekki
skilið hvers vegna tveir stjórn-
málaflokkar þjóðarinnar ala enn
í dag á hræðslu við ú'tlendinga
og reyna að bregða fæti fyrir
hverja þá tilraun, sem gerð er
til þess að iðnvæða Island. Þetta
unga fólk getur t.d. ekki skilið
afstöðu þeirra manna sem börð-
ust eins og ljón gegn Búrfells-
virkjun og álbræðslu fyrir tveim
ur árum. Það er þessi þröngsýni
og þetta afturhald, sem hinir
ungu og menntuðu Islendingar
kynnast aftur þegar þeir hverfa
heim frá námi, og geta ekki
þolað.
Þegar því ritstjóri kommúnista
blaðsins skellir sökinni á efna-
hagsástandið í landinu og telur
það meginorsök þess að fólk vilji
hverfa úr landi er það mikill mis
skilningur. Það er málflutningur
og áhrif manna á borð við hann,
sem hrekja hina menntuðu ísL ^
æsku úr landi. Það er það and-
rúmsloft, sem menn á borð við
hann skapa í þjóðfélaginu, sem
veldur innilokunartilfinningu
þess unga manns, sem kemur
heim frá margra ára námi er-
lendis. Þegar hann er búinn að
kynnast þessu andrúmslofti á ný
vill hann út. Ritstjóri kommún-
istablaðsins og aðrir hans líkir
ættu því að líta í eigin barm,
þegar þeir hugleiða hvers vegna
fólk flytzt úr landi.