Morgunblaðið - 07.02.1969, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 1969.
tíltgieíandí H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Fnamkvæmdastj óri Haraildur Sveinssm.
’Ritstjóraf Sigurður Bjarnascxn frá Viguir.
Matthías Johannessten.
Eyjólfur Konráð Jónssoíl.
Ritstjómarfulltrúi Þorbjöm Guðmundsson-.
Fréttaistjóri Bjöirn JóbannssoiE,
Auglýs ingastj óri Árni Garðar Kristmsson.
Eitstjórn og afgtreiðsla Aðalstræti 6. Sírni 10-109.
Auiglýsingar Aðalstræti 6. Sími 22-4-89.
ÁHkriiftargj'ald kr. 150.09 á mánuði innarilamds.
í lausasöiu kr. 10.00 eintakið.
100 MILLJONIR I
B YGGINGARIÐNAÐINN
í viðtali við Bjarna Bene-
* diktsson, forsætisráðherra
í Mbl. í gær kom fram, að nú
hefur verið ákveðið að út-
hluta þegar í þessum mán-
uði lánum til húsbyggjenda
að upphæð 100 milljónir kr.
og verður þeim fyrst og
fremst varið til þess að hraða
framkvæmdum við íbúðir,
sem í smíðum eru, þannig að
hægt verði að ljúka þeim hið
fyrsta. Lán þessi verða aðal-
lega veitt þeim, sem fengu
fyrri hluta láns Húsnæðis-
málastjórnar á sl. sumri en
einnig til þeirra, sem hafa
atvinnu af því að byggja og
selja íbúðir og komnir eru
ámóta langt með sínar íbúðir.
Þá hefur verið ákveðið að
stórauka rekstrarlán og önn-
Ur lán til útgerðar og iðnað-
ar og atvinnumálanefndum
kjördæmanna hefur verið fal-
ið að kanna hvaða fiskiskip
og fiskvinnslustöðvar geta
ekki hafið starfrækslu nema
sérstök fyrirgreiðsla komi til
og verður þá haft samband
við banka og aðrar lánastofn-
anir um þau mál. Forsætis-
ráðherra skýrði einnig frá því
í þessu viðtali, að tunnuverk-
smiðjurnar á Akureyri og
Siglufirði mundu hefja starf-
rækslu nú þegar og mun það
að sjálfsögðu bæta töluvert
atvinnuástandið á þeim stöð-
um. Enginn vafi leikur á því,
að þær 100 milljónir króna,
sem fara í umferð í þessum
mánuði í byggingariðnaðin-
um munu örva mjög alla
byggingarstarfsemi og verða
til þess að auka mjög atvinnu
meðal byggingariðnaðar-
manna. Er Ijóst, að ríkisstjórn
in og Atvinnumálanefnd rík-
isins hafa brugðið skjótt við
í þessum efnum og er þess að
vænta að þessar aðgerðir
beri skjótan árangur. Jafn-
framt er nú unnið ötullega að
því að fá sem bezt yfirlit yfir
atvinnuástandið um land allt,
þannig að það fjármagn sem
varið verður til þess að út-
rýma atvinnuleysinu komi að
sem beztum notum.
Bjarni Benediktsson, for-
sætisráðherra, lagði þó á-
herzlu á að allt þetta starf
væri unnið fyrir gýg nema
sjómannadeilan leystist hið
fyrsta. Hann kvað ríkisstjórn
ina hafa leitast við að beita
áhrifum sínum til þess að svo
mætti verða og lét í ljós von
um að deilan leystist áður en
langt um liði. Jafnframt und-
irstrikaði forsætisráðherra
nauðsyn þess að vinnufriður
haldist í landinu en innan
tíðar hefjast væntanlega við-
ræður við verkalýðssamtökin
um nýja kjarasamninga.
Upplýsingar forsætisráð-
herra benda tvímælalaust til
þess að senn fari að birta til
í efnahags- og atvinnumálum
þjóðarinnar, þótt mikið starf
sé að sjálfsögðu óunnið enn
þar til atvinnuleysi verður
að fullu útrýmt. Hér þurfa að
haldast í hendur, annars veg-
ar skjótar ráðstafanir til þess
að bæta úr atvinnuleysinu og
hins vegar ötult starf að því
að hefja uppbyggingu nýrra
atvinnugreina og má í því
sambandi minna á ræðu Jó-
hanns Hafsteins, iðnaðarmála
ráðherra, er hann gat þess
fyrir nokkrum dögum, að
nýir aðilar hefðu nú áhuga á
að byggja hér álbræðslu og
olíuhreinsunarstöð en jafn-
framt vinna íslenzkir sérfræð
ingar að rannsóknum á mögu-
leikum sjóefnavinnslu hér-
lendis.
BARÁTTAN
GEGN ATVINNU-
LEYSINU
tpullyrðingar Framsóknar-
* blaðsins í gær um „að-
gerðarleysi" ríkisstj órnarinn-
ar gagnvart atvinnuleysinu
stangast á við staðreyndir.
Allt sl. ár beitti ríkisstjórnin
sér fyrir margháttuðum ráð-
stöfunum til þess að tryggja
næga atvinnu og það með
góðum árangri. í nóvember
sl. beitti ríkisstjórnin sér fyr-
ir róttækum aðgerðum í efna-
hagsmálum, sem hafa gjör-
breytt aðstöðu bæði útgerð-
ar, fiskvinnslu og iðnaðar.
Er ljóst að hefði ekki verið
grípið til þeirra ráðstafana
væri atvinnuástandið mun
verra en ella.
Ríkisstjórnin óskaði eftir
viðræðum við samtök laun-
þega og vinnuveitenda þegar
að loknu ASÍ-þingi um sam-
starf þessara aðila þriggja til
úrbóta í atvinnumálunum.
Það hefur hvorki fyrr né síð-
ar staðið á ríkisstjórninni í
þeim efnum. Samkomulagið
um aðgerðir í atvinnumálum
var árangur þessara við-
ræðna og síðan hafa atvinnu-
málanefndirnar haft skjót
-íandtök til þess að kanna
ástandið sem bezt.
Þegar hafa verið gerðar
raunhæfar ráðstafanir til þess
að hleypa nýju lífi í bygg-
ingariðnaðinn og útgerðinni
standa til boða stóraukin
rekstrarlán um leið og sjó-
mannaverkfallinu lýkur.
u& xwm

Atriði klippt út úr nýjustu
mynd Pólver jans Polanskis
þegar hún var tekin til sýninga í London
Nýlega eru hafnar sýningar
í London á nýjustu kvikmynd
Pólverjans Romans Polanski,
„Rosemarys Baby“. Þetta er
sjötta kvikmynd Polanskis en
nann er aSeins 34 ára að aldri.
Það olli honum óblandinni
gremju, að brezka kvikmynda
eftirlitið sá sig knúið til að
klippa úr myndinni fimmtán
sekúndna kafla, þar sem ung
stúlka er bundin á fótum og
síðan nauðgar djöfullinn
henni. Brezka kvikmyndaeftir
litið taldi áhorfendum íráleitt
hafa gott af því að horfa á
þetta atriði. Kvikmyndin
„Rósemarys Baby“ hefur verið
sýnd í Frakklandi undanfarið
og þar óstytt me'ð öllu.
Roman Polanski hefur vak-
ið eftirtekt fyrir kvikmyndir
sínar á síðustu árum og marg-
ir telja hann upprennandi
snilling í kvikmyndalistinni.
Nokkrar mynda hans hafa
hlotið viðurkenningu á alþjóð
legum kvikmyndahátíðum, en
aðrar hafa fengi'ð hrakalega
útreið. Polanski er fæddur í
París, en hélt með pólskum
foreldrum sínum til Póllands
á unga aldri. Á stríðsárunum
voru foreldrar hans báðir send
ir í fangabúðir nazista og
móðir hans var tekin af lífi í
gasklefanum. Hann segir: „Ég
sá ýmsa hroðalega atburði
gerast — með því fyrsta sem
ég man var að ég horfði á
þýzkan hermann skjóta konu
á götu úti. Hún hélt á barni
í fanginu. Ég get ekki gleymt
hvernig barnið grét. Stund-
um heyri ég þennan grát
enn . . . Sg sá líka margt
fleira grimmdairlegt. Og það
voru raunverulegir atburðir.
Það var ekki á kvikmynd. Ég
veit ekki, hvort þetta gerði
mig grimman — held þó ekki.
Miskunnarleysið er hvort sem
er á hverju strái.“
Polanski var alinn upp hjá
bændafólki og í kaþólskri trú.
Hann segist hafa gengið af
trúnni um fjórtán ára aldur,
og hafa verið guðleysingi upp
frá því. Hins vegar svipar
honum til Ingmars Bergmans
að því leyti að hamn notar
óspart trúarleg tákn í kvik-
myndum sínum og sækir hug-
myndir í Biblíuna. „Þessi mál
eru mér hugleikin. Þau hljóta
að vera leita á hugi allra
skyni gæddra manna. Við
getum ekki leitt þau hjá
okkur.“
Hann segist meta frelsið
meira en allt anna’ð. Hann
hefur ekki búið í Póllandi í
mörg ár og meðan ástandið
er slíkt og nú treystir hann
sér ekki til að búa þar. „Ég
hef óbeit á hvers konar sam-
tökum sem mata félagana á
ákveðnum og fastmótuðum
skoðunum og hugsunum,"
segir hann. Hann segist una
vel sínum hag í Bretlandi,
þar sem hann býr nú orðið
eins og greifi og á sér kvik-
myndaleikkonuna Sharon
Tate fyrir konu. Um tveggja
ára skeið var hann með annan
fótinn í Hollywood, en honum
féll ekki fordómar Bandaríkja
manna í kvikmyndagerð og
segir þá hleypidómafulla og
þröngsýna. „Ég hefði svarið
fyrir, að Bretar ættu þetta til,
hefur hann sagt, og á þar
vfð ákvörðun kvikmynda-
eftirlitsms að banna atriði úr
„Rosemarys Baby.“ Ritskoð-
un er til bölvunar í hvaða
mynd sem hún birtist, og á að
heyra löngu liðinni fortið til.
Mikil aðsókn hefur verið að
kvikmyndinni í London og
nokkrar deilur hafa spunnizt
um hana meðal gagnrýnanda
og leikmanna. Mörgum þykir
sem hefði mátt klippa fleiri
atriði úr myndinni en það
sem nefnt var í upphafi.
Tenorsöngvarinn
Martinelli látinn
ítalski tenorsöngvarinn Gio
vanni Martinelli, lézt fyrir
skemmstu í New York, 83
ára að aldri. Hann var um
árabil einn aðalsöngvari vi’ð
Metropolitan óperuna í New
York, en hætti þar starfi árið
1945 og kom eftir það ekki
fram opinberlega.
Martinelli var fæddur í
Montagnana á Ítailíu 22. októ-
ber 1885. Hann gegndi her-
þjónustu í ítalska hernum,
þegar óvenjulegri söngrödd
hans var athygli veitt og hann
hóf síðan söngnám í Mílano.
Fyrst kom hann fram árið
1910 og þá í Milanó. Giacomo
Puccini frétti af þessum efni-
lega unga manni og tók hann
upp á sína arma og upp úr
því hófst frægðarferill Martin
ellis, sem færði hann syngj-
andi um allan heim, en lengst
starfaði hann í Bandaríkjun-
um, svo sem fyrr er að vikið.
Frægasta hlutverk hans var
tvímælalaust Othello eftir
Verdi, það söng hann fyrst í
Chicago ungur að árum og í
síðasta sinn á 25. ártíð sinni
við Metropolitan operuna árið
1938.
Eftir að Martinelli hætti að
Giovanni Martinelli.
syngja opinberlega lagði hann
fyrir sig kennslu og margir
þekktir óperusöngvarar nutu
handleiðslu hans.
—
Jafnframt hafa ráðstafanir
verið gerðar til þess að stór-
auka fyrirgreiðslu við iðn-
fyrirtæki.
Hins vegar er Ijóst, að með-
an sjómannaverkfallið stend-
ur verður atvinnuskortur
vegna þess að enginn afli
berst á land í flestum ver-
stöðvum landsins. Engum
dettur hins vegar í hug að
saka ríkisstjórnina um verk-
fall sjómanna og hefði raun-
ar mátt ætla, að engin stétt
hefði lagt út í verkfall nema
reynt hefði verið til þrautar
að ná samkomulagi. Um leið
og sjómannadeilan leysist má
ganga út frá því sem vísu, að
atvinnuástand batni mjög.
VIÐTALSTÍMAR
BORGAR-
FULLTRÚA
SJÁLFSTÆÐIS-
FLOKKSINS
Á kveðið hefur verið að borg-
arfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins hafi fasta viðtals-
tíma, fyrst um sinn til apríl-
loka. í þessum viðtalstímum
geta borgarbúar komið á
framfæri óskum, ábending-
um, aðfinnslum eða öðrum
þeim málum, sem þeir hafa
áhuga á. Eru Reykvíkingar
hvattir til þess að notfæra sér
þessa viðtalstíma, enda eru
þeir líklegir til þess að skapa
nánara samband milli borgar-
fulltrúa Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík og borgarbúa.