Morgunblaðið - 17.06.1969, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. JÚNÍ 1960
19
FAGUR FISKUR A STÖNG
NÆSTA framsöguerindi ráð-
stefnunnar nefndist „Um veiði-
mál“, flutt af Sigurði Sigurðs-
syni, formanni Samtaka veiði-
réttareigenda. í stuttu en grein-
argóðu erindi, sem var laust við
áreytni eða úlfúð í annara garð,
gerði hann grein fyrir sjónar-
miðum sinna samtaka í þessum
málum. Þessi hófstilling Sigurð-
ar einkenndi einnig almennar og
mjög fjörugar umræður um mál-
ið. Ef dæma má eftir þeim um-
ræðum virðist vera að djarfa
fyrir nýrri og skynsamlegri af-
stöðu í þessum málum og að má-
ske megi vænta friðsamlegrar
samvinnu um þau frá viðkom-
andi aðilum. Sjálfsagt eiga þó
hinir sérgóðu þrasarar eftir að
leggja misjafnt til málanna enn-
þá. Innlendir stangaveiðimenn
virðast vera farnir að átta sig á
því, að þeir geta naumast setið
einir að laxveiðinni lengur og að
útlendir ferðamenn verða að fá
þar einhverja smugu. Eigndur
veiðiréttar eru einnig farnir að
átta sig, á gagnsemi fiskirækt-
ar og fiskeldis og nauðsyn þess
að stemma stigu fyrir ofveiði,
ekki sízt í net. Vonandi breyt-
ast þá einnig hinar hatrömmu
árásir á veiðimálastjóra í heil-
brigða gagnrýni og samvinnu.
Þór Guðjónsson, veiðimála-
stjóri, sat ráðstefnuna og lagði
í 9 manna nefnd, sem sett var
til að endurskoða lögin um lax-
og silungsveiði. Bæði veiðimála-
stjóri og Sigurður Sigurðsson
báru lof á samtök stangaveiði-
mamma fyirir brautiryðjendastarf
í þessum málum.
Nú vil ég taka það fram, að
ég er ekki stangaveiðimaður þó
að ég hafi bleytt línu. En mér
hefur lengi verið ljóst mikilvægi
stangaveiði fyrir „tourisma" á
íslandi, tel jafnvel, að í fram-
tíðinni geti það orðið eitt sterk-
asta aðdráttaraflið, og það sem
hehtar einna bezt okkar aðstæð-
um. Því er mér það sérstakt
gleðiefni, að nú virðist andúð
og skilningsleysi vera að breyt-
ast í heilbrigðan hugsunrhátt og
samvinnuvilja. Eftirfarandi á-
lyktanir voru samþykktar sam-
hljóða á ráðstefnunni:
„Ferðamálaráðstefnan — 1969
fagnar ákvæði í framkomnu frum
varpi á Alþingi um stofnun fiski
ræktarsjóðs, og skorar á Alþingi
að samþykkja það. Hún skorar
einnig eindregið á íslenzk stjórn
arvöld að fylgja því fast eftir,
að hin hættulega og sívaxandi
úthafsveiði á laxi í Atlantshafi
verði algjörlega bönnuð.“
„Vegna auglýsingar landbún-
aðarráðuneytisins, um sótthreins
un veiðarfæra og veiðibúnaðar er
lendra ferðamanna er koma
hingað til stangaveiða, leggur
syn heildarskipulagningar ferða-
mála og hann talaði einnig um
naiuðsyn þeiss að dreifla aið-
streymi ferðamanna til landsins
frá Beykjaivfk, meiina em geirt (hjetf-
ur verið, t.d. með beinum flug-
ferðum frá útlöndum til Akur-
eyrar.
Þetta he'fuir verið imlilkið bar-
áttumál Akureyringa í mörg ár,
sem Flugfélag fslands hefur
ekki sinnt enn, sjálfsagt af góð-
um og gildum rekstursástæðum.
Mér finnst, að Flugfélagið ætti
að sýna fæðingarbæ sínum þá
Síðuii Muti
ræktarsemi að gera smá tilraun
með þetta, hann er jú af flest-
um talinn ein tilváldasta ferða-
miðstöð landsins, og er raunar
orðinn það. En Akureyringar
eru þó ekki allskostar ánægðir
með ástandið, t.d. með það,
hversu viðstaðan er stutt þar
hjá flestum. Hið ný-endurvakta
Feirðamálafélag Akureyrar mun
hafa mikinn áhuga fyrir því að
ráða nokkra bót á þessu, t.d.
með því að skipuleggja fleiri
ferðir frá staðnum. f þeirri
skipulagningu vil ég biðja þá að
gleyma ekki héraðinu fyrir vest-
an fjöllin, Skagafirði, einhverju
fegursta héraði landsins en hróp
lega vanræktu.
í umræðunum um erindi Her-
Fjörugar umræður urðu um veiðimál.
FERÐAMÁLARÁ ÐSTEFNAN 1969
gott til málanna. Athyglisvert
var svar hans við fyrirspurn um,
Ihvaða árangurs mætti vænta af
friðun Hvítár í Árnessýslu fyr-
ir netaveiði. Hann taldi, að er
stundir liðu fram, myndi stanga-
veiðidögum á vatnasvæði hennair
geta fjölgað um 7—10 þúsund.
Hann svaraði einnig fyrirspurn
um árangur af fiskirækt og fisk-
eldi, bæði á vegum hans stofn-
unar og einkaaðila. Taldi hann,
öð naiuimiaisit viærii enini kicnmiin niægli
lega löng reynsla til að gefa
áflawe*ðin svöcr, en taflidtt að miaingt
benti til þess, að hann yrði já-
kvæður og nefndi nokkur dæmi
því til stuðnings.
Guðimuinidiuir Kristj ánssioiL, for-
maður Landssambands stanga-
miain'na gerði sk iltmenkileg a
grein fyrir stefnu og störfum
stangaveiðimanna í þessum mál-
um, um aukna fiskirækt, um sí-
endurteknar aðvaranir þeirra
vegna hættu á, að útlendir fiska
sjúkdómar berist til landsins og
nauðsyn á ströngu eftirliti, um
tillögur þeirra um svæðisbund-
in samtök veiðiréttareigenda,
ekki aðeins á láglendinu, held-
ur einnig á hálendinu, um fiski-
ræktarsjóð og störf samtakanna
ráðstefnan áherzlu á, að þeir,
sem annast móttöku erlendra
ferðamanna, auglýsi þessar gild
andi reglur í bæklingum sínum.“
„Ráðstefnan lítur swo á, aið
nýta beri til fullnustu mögu-
leika á sölu veiðileyfa til út-
lendra ferðamanna í ám og vötn
um landsins, og vill í því sam-
bandi vekja athygli á ónýttum
möguleikum til sjóstangaveiða
við strendur landsins en nýting
þeirra gæti orðið til að lengja
hið árlega ferðatímabil. Hún tel
ur brýna nauðsyn á allsherjar
skipulagningu á þessum málum
og hvetur Ferðamálaráð til að
hafa þar forgöngu.“
AKUREYRI OG
SUMARHÓTEL
Næsta framsöguerindi var
„Um uppbyggingu ferðamála á
Akureyri" flutt af Heirbert Guð-
miumidsisiynii, rdlhsitjóra. Flieiruim en
mér mun hafa fundizt, að það
hefði verið eðlilegra að flytja
þarna slíkt erindi um Þingeyj-
arsýslur eða jafnvel um Norð-
Austurland í heild frekar en
binda það við Akuireyri aðeins.
Raunar vék ræðumaður að nauð
Gisli Guiímundssoní
berts var vakið upp næstum ár-
visst þrasmál á þessum ráðstefn
um, ádeila á Ferðaskrifstofu rík
isins fyrir rekstur hennar á sum
'airlbóltleluim siímuim í samlkapp'ni við
hin föstu hótel, og þá sérstak-
liaga á Akuneyri. Siuimiuim fiamnist
það heldur illa til fundið að
hefja þarna deilur um þetta mál,
þar sem forstjóri Ferðaskrifstof
unnar var ekki viðstaddur til
andsvara. Þessi stotfnun hefur
verið mikill „syndabukkur" á
undanförnum árum og orðið fyr
ir óvægilegri gagnrýni, stund-
um ósmekklegri. Minnist ég sér-
staklegra illskeyttrar ádeilu á
ráðstefnunni ‘67 frá forstjóra
ferðaskrifstofu, sem skömmu síð
ar stóð í rústum sinnar eigin
spilaborgar og gufaði svo upp.
Þessi stofnun á skilið ádeilur
fyrir ýmislegt, en raunar eru
sumarhótelin eitt af því þarf-
asta, sem hún hefur gert. Um
það geta þeir bezt dæmt, sem
ferðuðust með hópa um landið
áður en þau komu til sögunnar
og áttu í fá hús að venda, ekki
sízt á Akureyri. Máske hefur
Ferðaskrifstofan gengið heldur
langt í þessum rekstri, t.d. í Borg
ainffiinði, em þá eigia siaimitök igáisti-
húsaeigenda að leita samkomu-
lags við hana, annað hvort beint
eða með milligöngu Ferðamála-
ráðs. Slíkt væri vænlegra til ár-
angurs en sí endurtekið þras
á þessum ráðstefnum.
Svona þrasmál eru ætíð til ó-
þurftar á fundum og eyðileggja
andrúmsloftið, enda fór svo í
þetta sinn. Meira að segja var
endanleg afgreiðsla málsins
byggð á minnihlutasamþykkt, á
því að breytingartillaga, sem
skipti meginmáli efnislega, var
samþykkt með 8 atkvæðum gegn
7 en ráðstefnuna sátu um 50
manns. Á þeim grundvelli var
svo ádeiliuiálylktu'n alflgiraidid.
Síðasta framsöguerindi ráð-
stefnunnar var flutt af undir-
rituðum, og birtist það í þessu
blaði þann 30. f.m. undirfyrir-
sögninni „Tjaldvist og sumar-
tbótel". Þalð uiriðiu 'liltfltair uimiræð-
<ur 'uim það, emdia gaif það ekíkii
tilefni til þeirra, og þar að auki
voru fáir fulltrúar á ráðstefn-
unni frá þeim aðilum, er helzt
komu við sögu. Síðar á ráðstefn
unni gaf það þó tilefni til eftir
farandi ályktunar:
„Ferðamálaráðstefnan — ‘69
beinir þeim tilmælum til Ferða-
málaráðs, að það hlutist til um,
að gefin sé út skrá og verðlisti
yfir hótel landsins fyrir 15. sept.
ár hvert, og einnig, að hið fyrsta
verði ríáiðizit í að flloklkia niiðiur
hótel landsins".
ÚTÚRDÚR UM NÁTTÚRU-
VERND
Jóhann Skaptason, sýslumað-
ur Þingeyinga, sat ráðstefnuna
fyrri daginn og ávarpaði hana
að loknum framsöguerindum, og
mæltist vel. Hann ræddi um hina
fjölbreyttu náttúru héraðsins og
athyglisverða staði, sem þegar
hafa gert það að vinsælu ferða-
mannasvæði og með vaxandi
möguleikum vegna nýrra fram
kvæmda og bættrar þjónustu.
Hann ræddi einnig um nauðsyn
ina á því, að vernda þessa sér-
stæðu náttúru, og hvernig sú
vernd yrði æ erfiðari með stór-
auknu aðsfcreymi ferðamanna.
Sýslumaðurinn var mjög hóf-
samur í orðum og deildi á engan,
en samt kom það nokkuð greini-
lega fram í orðum hans, að hin
hatramma deila út af „Kísilveg-
inum“ hefur orðið þeim málum
tiil tjóns, og í orðræðum við
aðra fundarmenn fann ég greini
lega, að öldurnar, sem þá risu,
hefur enn ekki lægt að fullu.
Því geri ég nú þennan ótúrdúr.
Það er leitt til þess að vita,
að ný þjóðþrifastofnun, skipuð
jöfnum höndum mætum áhuga-
mönnum og færum vísindamönn-
um skyldi lenda í þessum hörðu
átökum og tapa þeim. Máske létu
þessir menn sverfa til stáls af
áisdttu ráðli, til að gruinidivalflia
vald sitt í vitund almennings, en
til slíks var málið ekki nógu
mikilvægt, fjöldinn ekki reiðu-
búinn að fylkja sér um það og
nokkuð margir í hreinni and-
stöðu. Framtíðargengi Náttúru-
verndarráðs verður fyrst óg
fremst að byggjast á skilningi og
stuðningi við baráttumál þess
en minna á lagabókstafnum.
Því verður engan vegin mót-
mælt, að í Reykjahlíð er þessi
vegur á óheppilegum stað, á
milli byggðarinnar og vatnsins,
en að hiraunið hafi orðið fyrir
varanlegum spjöllum af völdum
'banis igiet ég mieð ©ngiu mióti stkil-
ið. Annars virðist ráðinu mjög
annt um eldstöðvar, mér er það
raunar einnig, því að í fyrrasum
ar stöðvaði það t.d. efnistöku í
eldgíg uppi í Svínahrauni en
ekki er mér kunnugt um hvort
eigandinn fær nokkirar bætur
fyrir tekjumissir. í þeirra sporum
væri mér nú samt annara um
fagurt gróðurlendi, því að það
megum við miklu síður við að
missa. Sjálfsagt hefur athygliráðs
ins verið vakin á hroðalegum
spjöllum vestur í Kjálkafirði,
vegna vegarlagningar, og þar
munu meiri í vændum, en ekki
minnist ég að hafa séð mótmæli
frá ráðinu út af þeim ófögnuði.
Gjarnan vildi ég fórna 2—3 eld
gígum til að stöðva slíkt, þar og
víðar.
Hjá Náttúruverndarráði er nú
raunverulegt stórmál á döfinni,
verndum Þjórsárvera, og í því á
það vísan stuðning þorra þjóð-
arinnar. Dálítið finnst mér það
samt undarlegt, að baráttan snýst
öll um gæsirnar en enginn virð-
ist muna eftir sauðfé Arnesinga,
sem mundi tapa þarna forláta bit
högum. Og myndi þá ekki einn-
ig vert að minnast á yfirvofandi
uppblástur víða á hálendinu
vegna ofbeitar. Ráðið verður að
hafa eitt í huga framar öllu
öðru, og það er meðalhófið. Nauð
synleg náttúruvernd verður að
samræmast þörf þjóðarinnar til
að hagnýta gæði og auðlindir
landsins, jafnframt því sem hún
kemur í veg fyrir, að þeim sé
ofboðið eða spillt. Þó að þessir
ágætu menn, sem í ráðinu sitja,
hafi máske ekki enn náð fullu
taumhaldi á áhuga sínum, trúi ég
því staðfastlega, að þeir eigi eft
ir að koma mörgu góðu til leið-
ar. Þeir verða að læra að vega
og meta og að gæta sín fyrir
hinni þröngu afstöðu „púristans“
Þeir mega með engu móti glata
hinum nauðsynlega stuðning al-
mennings, því síður egna hann
til andstöðu, því að þá er ver
farið en heima setið.
Náttúruverndarráð átti engan
fulltrúa á ráðstefnunni, en þyrfti
að hafa það í framtíðinni, því að
þar ríkir skilningur á baráttu-
málum þess eins og eftirfarandi
samþykkt ber vott um: „Ferða-
málaráðstefnan — ‘69 beinir þeim
tilmælum til stjórnarvalda lands
ins, að við raforkuframkvæmdir
og aðra tæknilega nýtingu lands
ins verði ætíð tekið fullt tillit
til verðmæta íslenzkrar náttúru
frá sjónarmiði náttúruverndar
og ferðamála, þannig, að einni
tegund verðmæta landsins sé ekki
fórnað að nauðsynjalausu í þágu
annarra".
NOKKRAR ALYKTANIR
7 Ráðstefnan gerði nokkrar
'áílyiklliainiiir friaim yfir þær, sem þeg
ar hefur verið getið. Þær voru
eftirfarandi, raktar efnislega:
„Að dagblöðin í Reykjavík taki
upp þann sið að birta helztu
fréttir dagsins í útdrætti, á
ensku, meðan straumur ferða-
manna er mestur.“
„Að gefin verði út skrá yfir
sérstalka viðbuirði (sipecial ev-
ents), sem í vændum eru yfir
flerðamiaminiatóimialbilliiið og Ihenind
dreift til ferðaskrifstofa og ann
arra aðila“.
„ítrekuð voru andmæli ráð-
stefnunnar ‘68 vegna lokunnar
Almannagjár, talið að reynzlan
hafi sýnt að þau séu til óþurft-
ar, sér i lagi við móttöku ferða-
Framhald á bls. 1S i