Morgunblaðið - 18.04.1971, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, SUNTSTUDAGUR 18. APRÍL 1971
Umdeildar endur-
minningar Browns
MEÐ útgáfu endurmirm-
inga sinna hefur George-
Brown lávarður enn einu
sinni komið af stað miklu
fjaðrafoki. í bókinni deii-
ir hann hart á forystu
Verkamannaflokksins og
verkal ý ðsh r e y f i ngar in n a r,
og gagnrýni hans hefur
verið tekin óstinnt upp í
herbúðum flokksmanna
hans. Uppljóstranir Ge-
orge-Brown um stjórnar-
aðferðir Ilarold Wilsons
fyrrverandi forsætisráð-
herra hafa áður birzt
á prenti og valdið tölu-
verðri beiskju. I endur-
minningunum er sem hann
bæti gráu ofan á svart að
margra dómi.
George-Brown segir meðal
annars, að aðferðir stjórnar-
andstöðunnar undir forystu
Wilsons séu „heimskulegar",
og hann gagnrýnir flokk
sinn harðlega fyrir eftirláts-
semi við ,,stórlaxana“ í verka
lýðshreyfingunni. Hann talar
um stjórnleysi í verkalýðs
málum og segir að með
tilraunum til þess að fella
stjórn fslandsflokksins með
verkföllum sé verið að stofna
lýðræðinu í haettu. „í hrein-
skilni sagt minnist ég þess
ekki að okkur flestum hafi
nokkru sinni fundizt ástand-
ið eins gott og í árslok 1970,“
segir hann.
I bókinni segir George-
Brown, að verkalýðsbarátta í
Bretlandi nú sé allt önnur en
sú barátta, sem var háð þeg-
ar hann ólst upp í verkalýðs-
hreyfingunni. Baráttan nú sé
milli þeirra sem trúi á lýð-
ræði, reglu og eftirlit og
þeirra sem aðeins vilji rífa
niður. Það sé fásinna að fara
í verkfall þegar i boði sé
2—3 punda kauphækkun á
viku. Áhrif þessarar baráttu
á lýðræðið séu þó öliu alvar-
legri. Það hafi aldrei komið
tii tals um hans daga að
reyna að víkja þjóðkjörinni
stjórn frá með valdi, nema ef
til vill á fyrstu árunum eftir
fyrri heimsstyrjöidina. Vona
verði, að flokkurinn, stuðn-
ingsmenn hans og verkalýðs
félögin, sem viti betur, berj-
ist gegn tijraunum nokkurra
öfgamanna til þess að telja
þeim trú um, að þeir geti graf
ið undan ríkisstjórn, sem þeir
hafi vanþóknun á, með verk-
föllum. Slíkt geti skapað for-
dæmi er geti lagt brezkt lýð-
ræði að velli.
Síðan beinir George-
Brown spjótum sínum að for
ystumönnunum, sem eru flest
gamiir samstarfsmenn hans.
„Mér finnst Verkamanna
flokkurinn haga baráttu
sinni í stjómarandstöðu næst
um því eins heimskulega og
hann hagaði baráttu sinni í
kosningunum," segir hann.
Hann gagnrýnir hve fjárhags
lega háður Verkamannaflokk
urinn sé verkalýðshreyfing-
unni: „Um þessar mundir ótt
ast ég, að verkalýðshreyfing
in sé of eftirlátssöm við „stór
laxana", náungana sem hafa
á bak við sig mesta atkvæða-
magnið, sem grundvallast
ekki alltaf á lýðræðislegum
ákvörðunum umbjóðenda
þeirra, sem þeir kjósa fyrir.“
Viðbrögð þeirra sem
George-Brown beinir spjót-
um sínum að, eru öll á eina
lund, en ýmsir hafa leitt hjá
sér að svara gagnrýni hans.
Vinstrisinnaðir þingmenn
Verkamannaflokksins hafa
verið háværastir. Russel Kerr
þingmaður segir m.a.: „Aum-
ingja George gamii er búinn
að vera. Við þurfum ekki að
taka hann alltof hátíðlega."
Frank Allaun, fulitrúl í fram
kvæmdastjórn Verkamanna-
flokksins, tekur dýpra í ár-
inni: „George-Brown ætti að
ganga í Ihaldsflokkinn ef
honum finnst ástandið harla
gott á sama tima og 800.000
verkamenn eru atvinnulausir.
Aðrir þingmenn Verkamanna
flokksins eru hins vegar
þeirrar skoðunar að álit
George-Browns á baráttu
stjórnarandstöðunnar eigi
sterkan hljómgrunn í hægra
armi flokksins.
UMDEILD FBAMKOMA
Endurminningar George-
Browns hafa fengið góða
dóma, þótt skoðanir hans
þyki orka tvimælis. 1 Sun
day Times segir John Grigg
í ritdómi um bókina, að það
sé ekki á rökum reist að
George-Brown hafi brotið
sér leið i stjómmálunum af
eigin rammleik. Hann hafi
fæðzt inn í verkalýðshreyf-
inguna, faðir hans hafi um
árabil verið náinn samstarfs-
maður verkalýðsforingjans
Emest Bevin (síðar utanrík-
isráðherra), og þrátt fyrir
ágæta hæfileika hefði
George-Brown ekki náð eins
langt og raun ber vitni, ef
hann hefði ekki notið með-
fæddra forréttinda og
snemma komizt í samband við
áhrifamenn. Ritdómarinn seg
ir, að skapgallar hans hafi
sennilega orðið þess valdandi
að hann var ekki kjörinn for
ingi Verkamannaflokksins er
Hugh GaitskeU lézt 1963.
Hann hafi alltaf viljað láta
á sér bera, en þess á milli
hafi hann vorkennt sjálfum
sér, áskilið sér rétt til þess að
framkvæma hlutina eftir eig-
in höfði en síðan kvartað yf-
ir afleiðingunum. Umkvart-
anir hans í garð blaðamanna
eigi á nokkurn hátt rétt
á sér, en hins vegar hafi
hann enga tilraun gert til að
forðast að fá um sig neikvæð
ar fréttir með framkomu
sinni, þvert á móti hafi hann
gert sér far um að vera fræg
ur að endemum. Hann hafi
fengið orð fyrir óvarkára,
jafnvel fiflalega framkomu,
en ekkert reynt að laga fram
komu sína, heldur hvað eftir
annað komið þannig fram að
það orð hafi festst við hann.
MISTÖK
En ritdómarinn segir, að
hafi efasemdir vegna skap-
utanríkisráðherra hafi hann
verið frumkvöðull annarr-
ar misheppnuðu tilraunarinn
ar, sem Bretar gerðu til að
ganga í Efnahagsbandalagið.
En þótt viðræður hans við
de Gaulie í árslok 1966 hafi
leitt greinilega í ljós, að hers
höfðinginn væri sém fyrr ein
dreginn andstæðingur Breta,
þá hafi George-Brown og
Harold Wilson eytt tíma í að
heimsækja höfuðborgir aðild
arlandanna í ársbyrjun 1967.
Mánuðum saman hafi þeir átt
í tilgangslausum viðræðum,
sennilega vegna þess að
hafi verið persónuleg móðg-
unargimi. Oftar en einu
sinni hefði hann getað sagt af
sér í stórmálum og af grund-
vallarástæðum. Siðan hafi
hann bætt gnáu ofan á svart
með því að stiga ekki skref-
ið til fulls, hann hafi ekkí
skorið upp herör gegn stjóm
Verkamannaflokksins af ótta
við að skaða flokkinn. Sag-
an hafi sýnt hvað eftir ann-
að, að vilji maður, sem segi
af sér, ná árangri, verði
hann að vera við því búinn
að kljúfa flokkinn eins og
Joseph Chamberlain hafi
klofið Frjálslynda flokkinn í
írlandsmálinu og Ihalds-
flokkinn i tollamálinu. John
Grigg nefnir grein sína
„Mannlegur stjórnmálamað-
ur“ og segir að lokum, að
þrátt fyrir öll mistök og alía
George-Brown.
Mannlegur stjórnmálamað-
ur, segja gagnrýnendur —
Ætti að ganga í íhaldsflokk-
inn segja samherjar hans
gerðar hans kostað hann for-
ingjastöðuna í flokknum þá
hafi störf hans i tveimur
valdamiklum ráðherraembætt
um eftir valdatöku Verka-
mannaflokksins misheppnazt
vegna grundvallargalla hans
sem stjórnmálamanns. Hann
hafi bæði sem efnahagsmála-
ráðherra og utanrikisráð-
herra sýnt skort á pólitísku
raunsæi, sem hafi orðið hon-
um að falli. Hann skilji ekki,
að tilraun Verkamannaflokks
ins til þess að gera nýtt efna-
hagsráðuneyti að yfirstjórn
allra efnahagsmáia hafi verið
dæmd til að mistakast. Sem
George Brown hafi talið sig
geta sniðgengið de Gaulle
með því að tryggja stuðning
hinna aðildarlandanna fimm.
t»essi hugmynd hafi verið hel
ber blekking. De Gaulle hafi
ekki verið sú manngerð, sem
hefði látið undan þrýstingi
bandalagsþjóða og þar að
auki hafi stuðningur þeirra
við Breta verið talsvert
minni en litið hefði út fyrir.
MANNLECUR
Mesta öraunsæið telur
John Grigg að George-
Brown hafi sýnt er hann
sagði af sér. Ástæðan
galla sé George Brown mik
ilhæfur stjórnmálamaður,
sem verði hlýlega minnzt
löngu eftir að stjórnmála-
menn, sem meiri árangri hafi
náð, verði gleymdir. Hann sé
mikill vegna þess, að ferill
hans hafi ekki mótazt ein
göngu af metnaði heldur af
trú einlægs kristins manns og
lýðræðissinna. Leitt sé að
hann hafi tapað í síðustu
kosningum og ef til vill njóti
hann sín ekki fullkomlega
sem lávarður. Pólitiskt Kk
hans kunni að rotna I
lávarðadeildinni, en andi
hans muni lifa.
Orðsending frn LAUFINV
Fermingarkápur, mídi-lengd, verð frá 3.700,00 kr.
Vor og heilsárskápur, verð frá 3 900,00 kr.
Maxi-kjólar í úrvaii. buxnakjólar, stuttbuxur með pilsi.
stuttbuxur og síðbuxur og fleiri tízkuvörur í úrvali.
Dömubúðin LAUFiÐ,
Laugavegi 65.
Áfthngnfélog Strnndamannn
Sumarfagnaður félagsins verður haldinn í Domus Medica,
laugardaginn 24. apríl klukkan 9 stundvísiega.
Nánar auglýst á þriðjudag.
STJÓRIMIN.
Áfengisvarnir
— til umræðu í borgarstjórn
Á FUNDI borgarstjórnar sl.
fimnitudag svaraði Sigtirlaug
Bjarnadóttir fyrirspurn Öddu
Báru Sigfúsdóttur um fram-
kvæmd á tveimur tillögum um
áfengisvarnir, sem samþykktar
voru í borgarstjórn 19. marz
1970 og 1. október 1970.
Sigurlaug B.jarnadóttir sagði,
að þau verkefni, sem unnið hefði
verið að og miðuðu að fram-
gangi þessara tillagna væru
þessi: 1) Unnið hefði verið að til-
lögu um verkefnaskiptingu milli
félagsmálaráðs og áfengisvarnar
nefndar og í framhaldi af því
hefðu verið teknar upp viðræð-
«r við fulltrúa áfengisvamar-
nefndar. Samkvæmt framkomn-
um tiHögum væri lagt til, að
áfengisvarnarnefnd annaðist
upplýsinga- og fræðslustarf, en
félagsmálaráð aðstoðaði við ein-
staka áfengissjúklinga og fjöl-
skyldur þeirra. 2) Samkvæmt
fjárhagsáætlun 1971 væri nú
heimilt að ráða sérstakan starfs-
mann til að annast málefni
áfengissjúklinga. Verkefni hans
yrðu ráðgjöf og aðstoð við ein-
staka sjúklinga. 3) Samkvæmt
verkefnaskiptingu féiagsmála-
ráðs og áfengisvarnamefndar
ætti áfengisvamarnefnd að ann-
ast fræðslu- og upplýsingastarf.
Unnið hefði verið að því að bæta
úr húsnæðisaðstöðu nefndarinn-
ar og stæðu vonir til, að úr rætti-
ist mjög fljótlega. 4) Borgar!-
stjórn hefði samþykkt á fundi
4. marz sl. að fela félagsmála-
og heilbrigðisráði að tilnefna tvó
menn hvoru til að gera tillögur
um, hvaða verkefni borgin eigi
sérstaklega að taka að sér í mál-
efnum drykkjusjúkra.
Óstöðug atvinua
í FRÁSÖGN Morgunblaðsins í
gær af atvinnuástandi í Reykja-
vik var greint frá 60 vörubif-
reiðsustjórum, sem eru á skrá yf
ir atvinnulausa, þar sem þetr
eru að sækja um atvinnu hjá
Reykjavíkurborg. Sagt var, að
bifreiðastjórar þessir hefðu at-
vinnu nú. Þeir munu hins vegor
hafa óstöðuga atvinnu og leíð
réttist það hér með.