Morgunblaðið - 25.09.1971, Blaðsíða 14

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 1971
f-14 - -- •___
Alþjóðleg
grafiksýning
eftir 47 listamenn frá 22 löndum
í NOKRÆJíA Iiúsinu er verið að
opna í dag: einhverja stœrstu al-
þjóðlego myndlistarsýningu, sem
hér hefur verið, en hún er
jafnframt fyrsta alþjóðlega graf-
ík-Sýningin, sem félagið íslenzk
grafik gengst fyrir. Eru þarna
sanian komnar 127 myndir eftir
47 listamenn í 22 löndum, og eru
sumir þeirra þekktir á sínu sviði
i heiminum, eins og Hayter,
Voshita, Tellez, Matsutani og
Baumgart. Tveir íslenzkir lista-
menn sýna, Björg Þorsteinsdótt-
ir Og Bagnheiður Jónsdóttir.
Það er hinn kunni sýningarsal
ur Atelier 17 í París, sem safn-
að heifur myndunum og sent þær
htagað. En það var S. W. Hayter,
sem stofnaði hann 1927 og rekur
hann enn. Þar hafa frségir lista-
— Árásarmáliö
Framh. af bls. 32
að bílstjórinn, sem ók þeim til
heimilis annars árásarmann-
anna hafi beðið annan þeirra
um að þyrma drengnum. Eina
svarið, sem hann fékk var óg-
urlegt öskur framan í andlitið
og högg á öxlina. Jafnframt
var hann látinn skilja að hann
skyldi ekki skipta sér af þvi,
sem honum kæmi ekki við.
Þegar í stigahús við heimili
annars árásarmannanna kom
tóku árásarmennirnir enn að
misþyrma drengnum. Þeir
börðu hann þá í andlit og kvið
og spörkuðu í hann, svo að
hann seldi upp. Þessi hluti á-
rásarinnar fylgdi ekki sögu
árásarmannanna, en þeim ber
þó saman um að pilturinn hafi
fengið að þvo af sér blóð á
heimilinu.
Þá fóru árásarmennirnir
með piltinn á Rauðarárstíg og
þar að húsabaki misþyrmdu
þeir honum enn. Segir piltur-
tan að þeir hafi skipað sér að
skrlða niður í sorptunnu, sem
þar var, en því neitaði hann.
Sömuleiðis neitaði hann skip
unum piltanna um að eta upp
Úr tunnunni. Þeir gerðu þá
titaaun til þess að troða honum
alblóðugum í tunnuna, en gáf
ust upp á því og settu hann
í jepparæksni, sem þar er. Seg
Ist drengurinn hafa verið guðs
Efandi feginn að fá að fara
Inn í jeppann, því að það gaf
Konum von um að sleppa. —
Hurfu þá árásarmennirnir á
brott, pilturinn sat um stund
og húgsaði ráð sitt, en setti
éíðan í sig kjark og komst á
Hlemmtorg, þar sem leigubíl-
atjóri bjargaði honum og
kvaddi til lögreglu.
/ Árásarmennirnir liittu nú
bílstjórann, sem ekið hafði
þeim frá Tónabæ. Hann segir
í skýrslu, að þeir hafi haft á
orði að þeir þyrftu að ná til
drengsins á ný og var því ekið
að Hlemmtorgi. Urðu árásar
mennirnir þá vitni að því, er
lögregla kom drengnum til
hjálpar. Því má segja að dreng
urinn megi efti.r allt teljast
heppinn, að verða mannaferða
var á Hlemmtorgi.
NORRÆNU FÉLÖGIN
ÞINGA HÉR
Á sunnudaginn hefst - í
Norræna húsinu aðalfundur
Sambands norrænu félaganna
á öKIum Norðurlöndum. Með-
al mála á dagskrá eru t. d.
samvinna norrænu félaganna
eftir inngöngu Dana og Norð-
manna í EBE, norræni dagur-
inn 14. okt., málvernd, um-
hverfis- og náttúruvernd. Alls
verða 25 íulltrúar frá öllum
Norðurlöndunum og þar á
meðal einn frá Álandi og einn
frá Færeyjum.
menn úr öllum heimshomum
sýnt, svo sem Picasso Miro, Dali,
Matta, Max Ernst, Chagali og
Masson. Þarna voru sl. sumar
tvær islenzkar listakonur, Ragn-
heiður Jónsdóttir og Björg Þor-
steinsdóttir og voru það tildrög
þess að þessi sýning er hér kom-
in. Félagið Islenzk grafik, sem
er þriggja ára gamalt, hefur það
á stefnuskrá sinni að kynna
jafnt íslenzka sem erlenda grafik
list og er því mjög ánægt með
að geta boðið upp á þessa sýn-
ingu. Mikil gróska er nú í grafík
list hér, en félagar í Islenzkri
grafik hafa að undanförnu sýnt
víða erlendits.
0 Kólerufaraldur
GENF: — Kólerufaraldurinn
í Afriku heldur áfram að
breiðast út, og hefur Nígería
orðið harðast úti til þessa.
Þar hefur orðið vart 3.000
nýrra tilfella á einni viku.
Það sem af er þessu ári hafa
129.868 manns í heiminum tek
ið kóleru og af þeim hafa
19.987 látizt. í Indónesíu hef-
ur orðið vart 1.500 nýrra
kólerutilfella.
0 Mistök ollu
flugslysinu
BRÚNSVÍK: Mistök við við-
hald ollu flugslysinu þegar
brezk farþegaflugvél fórst
skammt frá Hamborg 6. sept.
með þeim afleiðingum að 22
manns biðu bana, samkvæmt--
niðurstöðum rannsóknar slyss1
I ins. Parafíni í stað vatns var
hellt i kælikerfi flugvéla-
hreyflanna og við ofhitun
sem varð kviknaði í hreyfl- ,
unum. Ofhitunin verður rann-
sökuð nánar.
0 Heath á móti
flugvélahávaða
LONDON: — Brezka stjórn-
in hefur bannað lágflug yfir
sveitasetri Edward Heaths,
forsætisráðherra, þegar hann
ræðir við forsætisráðherra
Irlands og Norður-Irlands eft-
ir nokkra daga. Truflun varð
frá flugvél á fundi Heaths
með írska forsætisráðherran-
um snemma í september og
nú mega flugvélar ekki fljúga
í minna en 2.500 metra hæð
og 1.5 mílna fjarlægð frá
sveitasetrinu.
0 Nixon velur nýja
dómara
WASHINGTON: — Tvö sæti
hafa losnað á dómarabekk
Hæstaréttar Bandaríkjanna
og Nixon forseti reynir nú að
skipa eins fljótt og hann get-
ur nýja dómara, sem hafa
svipaðar stjórnmálaskoðanir
og hann sjálfur, að sögn
fréttaritara Reuters. Dómar-
arnir Hugo Black, sem er
róttækur og John Harlan, sem
er íhaldssamur, hafa látið af
störfum af heilsufarsástæð-
um. Frjálslynt yfirbragð
Hæstaréttar frá stjórnarárum
Roosevelts forseta hefur
breytzt síðan Nixon skipaði
tvo nýja dómara, Warren
Burger og Harry Blackmun.
fslenzkir grafiklistamenn sem gengu ásamt fleirum frá sýningunni: Einar Hákonarson, for-
maður félagsins, Björg Þorsteinsdóttir, Ragnheiður Jónsdóttir, Anna Sigríður Bjömsdóttir og
Valgerður Bergsdóttir. Myndi rnar til vinstri eru eftir norsku listakonuna Anne Breivik. Mynd-
in var tekin á sýningunni í gær.
Myndirnar, sem sýndar verða
í Norræna húsinu eru aðallega
kopargrafik og nokkrar með silki
grafilk. Grafisk listaverk eru
þrykkt á pappír með þrykk-
plötu, sem listamaðurinn hefur
sjálfur unmið mymdtaa í, með
ýmisium hætti. Eru helztu gerðir
af þrykkplötum úr kopar, zinki,
tré, limoleum og steini. Eru
myndirmar gerðar í mörgum ein-
tökum, sem þó eru hvert og eitt
upprunalegt listaverk, ekki eftir-
prentun. Og eru þau oft merkt
sem slfk í sýntogarskrá, þar sem
sjá má hvar þrýkkið er í röðinni
af hve mörgum.
Eru myndiirmar á grafiksýn-
ingummi allar til sölu. 1 gær voru
forstöðumaður Listasafns íslands
og stjómarmaður þess að velja
myndir handa safnimu, þegar
fréttamenn Mtu þar inn. Voru
þeir búnir að taka frá nokkrar
myndir, sem Listasafn íslamds
ætlaði að kaupa. En verðlag á
myndunum er frá þremur upp
í 10 þúsund krónur.
Formaður félagsins fslenzk
grafik, Einar Hákonarson sagði
Mbl., að mýi salurimn í kjallara
Norræna hússinls væri sérlega
góður fyrir grafik og á lista-
hátíðinni næsta sumar, mundi
verða komið þar upp norrænni
grafiksýntogu á vegum félagsims.
Alþjóðlega grafi'ksýndngto verð
ur opnuð kl. 4 í dag, og verður
síðan opin kl. 14—22 daglega.
- Áfrýjar
Framhald af bls. 32.
jöfnunarsjóðs. Hefði það ekki
verið þannig, hefði ákvörðun
Verðlagsráðs vafalaust verið önn
ur.
Þá sagði Davíð Ólafsson, að
þó að þetta mál snerist eingöngu
um tímabilið frá janúar til sept-
ember 1970, þá myndi dómurinn
sem slíkur eflaust hafa áhrif á
þróun mála síðan. Málshöfðun er
gerð á meðan verðlag á rækju
var hæfckamdi. í lögum um Verð-
jöfnunarsjóð segir, að hann skuli
deildarskiptur eftir tegundum
afurða. Honum er skipt í þrjár
deildir: deild fyrir allar frystar
fiskafurðir, deild fyrir saltfisk og
deild fyrir lýsi og mjöl.
Davíð sagði að hlutverk sjóðs-
ins væri að draga úr áhrifum
verðsveiflna á útflutningsafurð-
unum og þar af leiðandi hjálp
fyrir fiskframleiðendur, hverjir
svo sem þeir væru, þegar verðfall
yrði á afurðum þeirra, eða ull
að gera þeim kleift að greiða
hærra hráefnisverð en ella væri
mögulegt á grundvelli markaðs-
verðs afurðanna. Til þess að
slíkt sé hægt, þarf að safna fé
í sjóðinn og að sjálfsögðu er
skynsamlegast að gera það þeg-
ar verð hækkar mikið umfram
það sem telja má venjulegt.
Rækjan er einmitt gott dæmi um
afurð, sem miklar verðsveiflur
eru á, svo sem sýnt hefur sig
síðustu tvö ár. I ársbyrjun 1970
varð mikil verðhækkun á rækju,
en aftur mikil verðlækkun á
þessu ári.
Nú eru I Verðjöfnunarsjóði
sjávarútvegsins eitthvað á sjö-
unda hundrað milljónir króna og
mestur hluti þess fjár hefur kom
ið inn fyrir.frystan fisk.
— Kaupkröfur
Framhald af bls. 32.
á mánuði — og tilsvarandi viku-
og tímakaup — hækki í samræmi
við reglu, sem sett er fram í
skjali, er fylgir kröfunum. Sam-
kvæmt því skjali hækkar t.d. 4.
taxti Dagsbrúnar um 6.07% eða
sem svarar 925 krónum á mán-
uði, en 9. taxti Dagsbrúnar fær
hins vegar enga hækkun eftir
þessari reglu. Lægsta talan í
skala fylgiskjalsins eru grunn-
laun 14.500 krónur og er krafizt
hækkunar 7.70%, sem svarar
l.llt krónum. Hæsta tala skal-
ans er 18.000 krónur, enda er
gert ráð fyrir því að það séu
lægstu laun, sem kaupkröfur fyr
ir láglaunafólk ná ekki til. Á þau
laun kemur því engin hækkun
samkvæmt reglunni um láglauna
fólk. Mismunur upphafstölu skal
ans og lokatölu hans er 3.500
krónur. Vilji menn finna prós-
entu kaupkröfu í launaflokki sín
um, þá skulu þeir finna mis-
mun launa sinna og 18.000 króna,
margfalda hann með 7.70 og
deila í útkomu þess með 3.500
krónum. Fæst þá prósenta kaup-
kröfunnar í viðkomandi taxta.
I öðru fylgiskjali er fjallað um
slysatryggingar og greiðslur
kaups í veikinda- og slysatilfell-
um. Þar segir:
„Vinnuveitendur tryggja verka
fólk, verði það fyrir slysi á vinnu
stað eða á leið frá heimili til
vinnustaðar, eða á leið frá vinnu
stað til heimilis fyrir kr. 750.000.
00 miðað við dauða, eða kr.
1.000.000.00 sé um 100% örorku
að ræða, en sé örorka minni þá
greiðist hlutfallslegar bætur mið
að við örorku og tryggingarupp-
hæð.
Veikist verkamaður, skal hann
á fyrsta starfsári fá laun 1 dag
fyrir hvern byrjaðan mánuð. Eft
ir eins árs starf, skulu verka-
menn halda óskertum launum i
veikindatilfellum, sem hér seg-
ir: — eftir fyrsta starfsár 60
daga á hverjum 12 mánuðum —
eftir 5 ára starf 120 daga á hverj
um 12 mánuðum — eftir 10 ára
starf 180 daga á hverjum 12 mán
uðum.
I þessu sambandi skal miðað
við 12 mánaða tímabil, áður en
verkamaður veikist.
Verkamenn skulu halda óskert
um launum i allt að 2 mánuði,
verði þeir fyrir slysi á vinnu-
stað eða á leið frá heimili til
vinnustaðar eða frá vinnustað til
heimilis eða Veikist af orsökum,
er rekja má til vinnunnar, enda
gangi dagpeningar Trygginga-
stofnunar ríkisins til vinnuveit-
enda. Auk þess greiði vinnuveit
andi verkafólki sínu dagpeninga
í allt að 4 mánuði til viðbótar
þannig, að heildardagpeninga-
greiðsla frá Tryggingastofnun
ríkisins og vinnuveitendum nemi
80% af grunnlaunum að við-
bættri verðlagsuppbót ásamt
vaktaálagi og fastri yfirvinnu.
Vinnuveitendum er skylt að
greiða allan sjúkrakostnað og
læknishjálp verkafólks í slysa-
tilfellum og vegna atvinnusjúk-
dóma. Ekki er skylt að greiða
verkamanni laun fyrir veikinda-
daga nema fyrir liggi læknisvott
orð, enda sé það verkamanni að
kostnaðarlausu."
Um kauptryggingu tímavinnu-
fólks segir í kröfum verkalýðs-
hrey f ingarinnar:
a) Atvinnurekendur tryggi
verkafólki, sem unnið hefur hjá
þeim í 4 vikur föst vikulaun,
sem svari til 44 klukkustunda
(40 klst.) i dagvinnu, skv. þeira
launataxta, sem viðkomandi vinn
ur eftir.
b) Þegar verkafólk hefur áunn
ið sér framangreindan rétt, skal
það hafa einnar viku uppsagnar-
frest með sömu kauptryggingu.
c) Verkafólk, sem vinnur að
staðaldri hluta úr degi njóti hlut
fallslega sömu réttinda til kaup-
tryggingar.
d) Verkafólk, sem ráðið er til
vinnu vertíðarbundið á fisk-
vinnslustöðvum, sem fjarri eru
þeirra lögheimilum, njóti þessara
réttinda viku eftir að það mæt-
ir til vinnu.
Barði Friðriksson, skrifstofu-
stjóri hjá Vinnuveitendasam-
bandi Islands sagði í viðtali við
Mbl. í gær að útgjaldaaukning
atvinnurekenda á hverja unna
vinnustund samkvæmt þessum
kröfum væru frá 30 til 50%,
þegar kröfurnar hefðu allar ver-
ið reiknaðar út. Deilitala tima-
kaups lækkar með kröfunum úr
190.67 i 173,30.
Vísitala hefur hækkað i 7,19,
lífeyrissjóðsgr. um 1,5%, launa-
skattur um 1,5% og þegar út-
gjaldaaukning atvinnurekenda
hefði verið gerð upp með þess-
um hætti kæmi í ljós að hún
væri um 10% frá síðustu samn-
ingum, sem hljóðuðu upp á 18%
kauphækkun. Þannig næmi út-
gjaldahækkunin á 18 mánuðum
i raun 28%, sem væri mjög mik-
ið á svo skömmum tima. Barði
sagði, að kröfur verkalýðsfélag-
anna hefðu verið mun hærri nú
en Vinnuveitendasamband íslands
hefði búizt við.
Stjórn Vinnuveitendasambands
ins mun koma saman til fund-
ar á þriðjudag kl. 15, en næsti
samningafundur hefur verið boð
aður á fimmtudag í næstu viku.
— Vopnagnýr
Framhald af bls. 32.
deildina þar sem gert var að sár
um hans, en þeir linntu ekki lát
um á sviði Þjóðleikhússins þrátt
fyrir óhappið, bitu í skjaldarrend
urnar, börðu saman hausum og
létu öllum illum látum eins og
gengur í Höfuðsmanninum frá
Köpernich.
— Slippstööin
Framh. af bls. 2
mundur Skaftason, löggiltur end
urskoðandi, Ingólfur Árnason,
rafveitustjóri, Árni Vilhjálmsson,
prófessor og Jón Sigurðsson,
ráðuneytisstjóri, sem jafnframt
hefur verið skipaður formaður
nefndarinnar. Nefndinni er ætl-
að að Ijúka störfum hið bráð-
asta.
Á grundvelli skýrslu nefndar-
innar mun ríkisstjórnin siðan á-
kveða aðgerðir i málinu.“