Morgunblaðið - 25.09.1971, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 1971
19
Bretland:
Gífurlegar verðhækk-
anir á frosnum fiski
í»orskur hækkaði um 50 prósei? t á einu ári
gæti það haft hroðalegar afleið-1 matvæla, ekki síður en útgerðar
inga.r fyrir framleiðendur frystra I menti.
Ný gagnrýni á
Nixon í Kína
MIÍKZK.V blaðið Fishing News,
skýrir frá því hinn 17. þ.m. að
gríðarlegar verðhækkanir hafi
orðið á frosnum fiski á nokkrum
síðustu árum. James Parratt, for
stjóri matvælafyrirtækisins Birds
Eye Foods Ltd. skýrir frá því að
fyrir þremur árum hafi fyrirtæk
ið t.d. greitt 69 sterling-spund fyr
ir hvert tonn af þorski, en verði
nú að greiða allt að 150 sterlings-
pund fyrir tonnið.
Á ársfundi fyrirtækisins sagði
Parratt m.a.: Vaxandi eftk'spurn
eftir fiski, samfara minnkandi
afla og hærri útgerðarkostnaði,
hefur gert að verkum að heims-
markaðsverð á þorski er nú tvö
falt það sem það var fy.rir tveim
ur og hálfu ári.
— Verðið á þorski á Humber,
hefur í rauninni hækkað um
50% á einu ári, frá júlí 1970 til
júlí 1971, og það virðist ólíklegt
að verðið verði nokkurn tima aft
ur eitthvað í líkingu við það sem
það var fycir ári.
— Ástand eins og þetta gerir
erfitt fyrir fisk að keppa við önn
ur matvæli, t.d. egg, sem hafa
alls ekkert hækkað. í þessu sam
bandi minntist tæknilegur stjórn
andi fyrirtækisins á landhelgis-
málið og sagði að ef ísland færði
landhelgi sína út í fimmtíu mílur,
Wenner-
ström
neitað
um náðun
STOKKHÓLMI 24. sept. — NTB.
Sænska rikisstjórnin hafnaði á
fundi í dag náðunarbeiðni Stig
Wennerströms, fyrrverandi of-
ursta í sænska hernum. Wenner-
ström var fyrir sjö árum dæmd-
ur í lifstíðarfangelsi fyrir njósn-
ir í þágu Sovétríkjanna, og var
það mesta njósnamál í sögu Sví-
þjóðar.
Wennerström hafði njósnað
fyrir Sovétríkin um margra ára
skeið, þegar upp um hann komst,
og hafði haft aðgang að ýms-
uim mikilvægum hernaðar'leynd-
armálum, ekki aðeins sæniskum
heldur einnig bandariskum þar
sem hann var um skeið hermála-
fulltrúi sænska sendiráðsins í
Washington. Þetta er í þriðja
skipti, sem Wennerström leggur
fram náðunarbeiðni, ástæðan var
sögð heilsubrestur.
Los Angeles: Bandaríska al-
ríkislögreglan FBI lagði í dag
hald á ökjalabunka vænan,
sem mun hafa verið í eigu
eða vörzlu Daniels Ellsbergs, t
en hanm varð kunnur er hann 1
kom leyniskjöluim um þátt- 7
töku Bandaríkj amanna í Víet-
namistyrjöldinni á framfæri
við fréttastofnanir.
Talsmaður FBI sagði að
skjölin hefðu verið tekin eftir
að fyrri úrskurður hafði verið
gerður ógildur, en hann hljóð- i
aði á þá lund að það væri/
brot á lögum og reglum uml
einkalíf að leggja hald á við- i
komandi skjöl. 1
PEKING 24. sept. — NTB, AP.
Kínverjar mótmæltu harkalega
siðustu loftárásum Bandaríkja-
manna á Norðnr-Víetnam í dag
og sökiiðn bandarískii stjórnina
um að víkka út stríðið í Indó-
kína.
1 Washington er bemt á, að
Kínverjar hafi verið fuilvissaðir
uim það í ferð dr. Henry Kiss-
ingers, sérlegs ráðgjafa Nixons
forseta, til Peiking í sumar, að
Banidaríkjamenn muni flytja á
brott herlið sitt frá Indókiina.
Nixon hefur sagt að hann haifi
fyrirfram vitað um lofitárásirnar.
Hann sagði í ræðu í Detroit í
gær, að hann teldi ekki að inn-
anlandsástandið i Kina mundi
breyta fyrirhugaðri Peking'ferð
sinni. Sú ferð verður væntanlega
farin fyrir 1. apríl á nœsta ári.
f harðri yfirlýsinigu kiinverska
utanrikisráðuneytisins segir, að
BERLÍN 24. septeimber — AP.
Austiir-þýzkir landamæraverðir
komu í veg f.yrir þrjár tilraunir
flóttamanna til þess að flýja
vestur á bóginn í dag. íbúðar-
hús í Vestur-Berlín urðu fyrir
mörgum skotnrn, en ekki er vit-
að hvort flóttamennirnir særð-
ust, þótt sjá mætti einn þeirra
dreginn burt. 1
Tveir unglimgar reyndu að
klifra yfir múrinn, en voru hand-
teknir. Átta klukikutimum áður
var skotið úr vélbyssum að
þriðja manninum, sem reyndi að
komast yfir múrinn, og sáust
au.stur-þýzkir landamæraverðir
draga hann burt. Þriðji attourð-
urinn gerðist skammt frá Helm-
stadt, þar sem austiur-þýzkir
verðir skutu að tveimur mönn-
um, sem reyndu að fara yfir
jarðsprengjusvæði, og sást ann-
ar þeirra hlaupa í austurátt,
þegar skothríðin hófst.
Yfirmaður bandaríska iher'liðs-
ins í Beriín, William W. Cobb
hershöfðingi, og borgarstjórn
— Brandt
Framh. af bls. 1
Fyrirrennari Brandts, Kurt
Georg Kiesinger, varð fyrir
svipaðri árás á stjórnimála-
fundi í Vestur-Berliín 1968, en
þá var árásarmaðurinn kona,
Beate Klarsfeld, sem vildi
mótmæ'la því, að Kiesinger
var á sínum tima félagi í
fiokki nasista.
Brandt fer sennilega ekki
fram á, að Gisl'o verði refsað,
að sögn b'laðafulltrúa hans.
,,Það eru önnur og mikils-
verðari mál til að fjailla um,“
sagði hann við formann Ól-
ympíuneifndarinnar. Gislo ek-
ur leigubifreið jafnframt
námi siinu oig hefur verið for-
ingi óaldarflokks öfgafullra
hægrisinna. Hann tók virkan
þátt í móbmælaaðgerðum
gegn Austur-Þjóverjum á
kaupstefnu i Múnohen.
Bandaríkin auki hernaðaraðgerð-
ir sinar á sama tíma og stjórn
Nixons tali um að hætta hernað-
araðgerðum. Ráðuneytið bendir
á loftárásirnar á Quang Binh-
hérað í Norður-Vietnam á þriðju-
daginn, kallar þær glæpsamlegar
og iýsir yfir fuillum stuðningi við
stjórn Norður-Vietnam.
í fréttum f-rá Saigon segir,
að töluvert vinnuaH hafi verið
sent frá Norður-Víetnaim til Ho
Chi Minh stigsins til vegavinnu-
framíkivæmda, og hafa loftárásir
á stíginn verið stóraukniar, ein'k-
um á s'körðin Ban Karai og Mu
Gia skamimt frá hliut'lausa belt-
inu. Regntímanum lýkur eftir
einn mánuð, og stefna Norður-
Víetnamar bersýnilega að því að
gera samgöngur milli Norður- og
Suður-Víetnam sem greiðastar
þegar þurrkatíminn hefist, að því
er haift er eftir heimildum í
bandarís'ku leyniþjónustunni.
Vestur-Berliínar mótmæltu harð-
lega þessum skotárásum. „Sliiikar
árásir eru hrópandi mótsöign við
allar ti'lraunir til að draga úr
spennu í hjarta Evrópu, sagði í
mótmælum borgarstjórnarinnar.
— Flóttamaður
Framh. af bls. 1
stjórnarinnar og kva-rtað yfir
njósnum og öðru ólöglegu athæfi
sendiráðsmanna í Bretlandi. —
Meðal annars hafi Alec Douglas
Home, utan.rikisráðherra, rætt
þetta persónulega við Andrei
Gromyko, utanríkisráðherra Sov
étríkjanna, og skrifað honum tvö
persónuleg bréf þar sem hann
bað um samstarf við að leysa
þetta vandamál. Þessum bréfum
hafi ekki verið svarað, né heldu*r
hafi stjórn Sovétríkjanna sýnt á
nokkurn hátt að hún vildi eiga
samvinnu við stjóm Bretlands um
þetta mál. Það hafi því ekki ver
ið um annað að ræða fyrir brezku
stjórnina en grípa til þessara ráð
stafana.
Brezka stjórnin hefur aldrei
tekið svona hart á njósnamálum
áður. Það kemur alltaf fyrir öðru
hvoru að einstakir sendiráðs-
menn e.ru relcnir úr landi vegna
njósna, og eru Sovétmenn ekki
síður iðnir við það en aðrir. En í
slikum tilvikum komi yfirleitt
maður í stað hins brottrekna, áð
ur en langt um líður.
f Bretlandi eru nú eftir 445
sovézkir borga.rar sem njóta
diplomatiskra réttinda, og brezka
stjórnin hefur sagt að hún gefi
ekki leyfi til að þeim verði fjölg
að. Þeir sem reknir voru úr
landi fengu tveggja vikna frest
til að fara, en 15 starfsmenn sem
vo.ru erlendis, fá ekki að koma
inn i landið aftur.
Mikhail Smirnovsky, ambassa
dor Sovétríkjanna í London, er
í Moskvu, sem stendur, en brott
reksturinn mun ekki ná tíl hans,
að sögn brezkra stjórr.valda.
Skotárásir á
flóttamenn
Jens Otto Krag
— Baunsgaard
Framhald af bls. 1.
fundi konungs hvort hann gæti
hugsað sér að Jens Otto Krag
yrði í forsæti fjögurra flokka
stjórnar, en sagði aðeins að
hann gæti ekki svarað þvi fyrr
en hanin hefði rætt við fulltrúa
flokkanna.
Baunsgárd gekk fyrst á fund
konungs í morgun til þess að
tilkynna honum að kosningaúr-
slitin og þingsætaskiptin hefðu
ekki breytzt við endurtalningu.
Baunsg&rd ráðlagði konungi að
kalla á sinn fund foringja þing-
flokkanna og kynna sér skoðun
þeirra á stjórnarkreppunni. For-
ingjar allra þingflokkanna ráð-
lögðu konungi siðan að láta
kanna möguleika á myndun
stórrar samsteypustjórnar með
öruggan þingmeirihluta að baki.
Ástæðan til þess að þessi kost-
ur er valinn ér fynst og fremst
sú, að næsta þings bíða um-
fangsmikil verkefni, sem verð-
ur að leysa og ber þar hæst af-
staða Danmehkur til Efnahags-
bandalagsins og torleyst efna-
ha gsvandamál.
Jens Otto Krag og Per Hække-
rup sögðu að viðræður um
myndun nýrrar stjórnar gætu
ekki hafizt fyrr en núverandi
stjórn hefði sagt af sér og bentu
líka á að skipting þingsætanna
yrði ekki endanlega ljós fyrr en
eftir kosningarnar, sem fara
fram í Færeyjum 5. október.
• SPENNA I FÆREYJUM
Kosningamar í Færeyjum
hafa fengið gerbreytta þýðingu
vegna taflstöðunnar i Danmörku,
því að færeysku þingsætin geta
ráðið úrslitum um stjórnarmeiri-
hlutann. Færeyskir jafnaðar-
menn hafa þegar lýst yfir stuðn-
ingi við flokksbræður sína í Dan-
mörku, og heldur einn helzti for-
ingi þeirra, séra Johan Nielsen,
þvi fram að án samstarfs við
einhvern danskan þlngflokk geti
færeyskur þingmaður á þingi
Dana ekki rækt störf sín sóma-
samlega.
Hinn þingmaður Færeyinga,
Hakon Djurhuus úr Fólka-
flokknum er á öndverðum meiði
og heldur því fram að þingmenn
Færeyja og Grænlands eigi að
halda sig utan við danska flokka-
pólitík. Formaður Framfara-
flokksins, Kjartan Mohr, tekur
aðra afstöðu. Hann sagði á kosn-
ingafundi í Vestmannahöfn að
Færeyingar „mundu fá hönk
upp á bakið á Danskinum og fá
hvað sem þeir vildu“, ef fram-
bjóðandi Framfaraflokksins sigr-
aði frambjóðanda jafnaðar-
manna.
Aðrir frambjóðendur eru~ ekki
eins ánægðir, að sögn Ritzau-
fréttastofunnar. Hilmar Kass,
formaður Sjálfstýrisflokksins,
telur skiljanlegt að danskir kjós-
endur séu óánægðir með það
ástand sem hefur skapazt, það
er að þingmenn Færeyja geti ef
til vill ráðið úrslitum um það
hvaða rikisstjórn sezt að völd-
um í Danmörku.
— Peking
Framh. af bis. 1
sagði hann að Mao hefði látið svo
um mælt í viðtali við rithöfund-
inn Edgar Siiow að hann vildi
draga úr persónudýrkun og sam
kvæmt þessu vildi hann undir-
búa jarðveginn fyrir róleg valda
skipti ef hann veiktist eða félli!
frá.
Samkvæmt frásögn sérfræð-
ings' í pólsku blaði, G. Jaszunskí,
e.r pólitísku hlutverki eiginkonu
Maos, frú Chiang Ching, svo að
segja lokið, sárasjaldan er minnzt
á Lin Piao marskálk í kínversk-
um blöðum en í þess stað gætir
vaxandi áhrifa Chou En-lais for
sætisráðherra. Töluverðra breyt-
inga er að vænta i kínversku
valdafc.rystunni að því er bilaðið
hefur eftir ónefndum vestrænum
fréttariturum í Peking, og segir
í þessum fréttum að fjarlægðar
hafi verið brjóstmyndir og mál-
verk af Mao og áletranir með til-
vitnunum í „litla .rauða kverið“
í hótelum, veitingahúsum o. ft.
stöðum í Peking.
Reyndir fréttaritarar i Peking
draga í efa að orsök hins óljósa
ástands í Peking sé spenna á
landamærum Kína og Sovétríkj
anna, þótt japanskar fréttir segi
frá miklum viðbúnaði og að öll
leyfi hermanna hafi verið aftur-
kölluð. Minni háttar árekstrar
hafa orðið á Amur-fljóti undan-
farna þrjá mánuði, en enginn
þeirra hefur verið aivarlegs eðl
is og fréttirnar um að leyfi her
manna hafi verið afturköiluð
hafa ekki verið staðfestaí'.
LIU FLÚINN?
Keppinautur Maos og fyrrum
forseti, Liu Shao-chi, flýði stofu
fangelsi 13. sept. með hjálp for
seta herráðs kínverska hersina,
Huang Yung-sheng, að þvi er
hægrisinnað blað í Hong Kong,
„Daily Express", hélt fram í dag.
Ekki hefur tekizt að hafa upp á
Liu að sögn blaðsins, og öllum
ferðum h&rflugvéla og áætlunar
flugvéla var aflýst dagana 13.—■
15. sept. sl. til að koma í veg fyr
ir að Liu kæmist úr landi. Blað
ið segir að öll leyfi hermanna
hafi verið afturkölluð til þess að
koma í veg fyrir að Huang og
Liu gerðu stjórnarbyltingu
Líkrán
í Japan |
TÓKÍÓ 24. september — NTB. ■
Líki japanska rithöfundarms t
Yuikio Misihimu, sem vakti 1
heimsathygli, þegar hcinn I
framdi „hara kiri“ fyrir um j
ári, hefur verið rænt úr gröf
hanis í kirkjugarði í vestur-
hluta Tókió. Lrkránið var I
uppgötvað á fimmtudaginn, |
en þá tilikynntu ættingjar rit- ^
* höfundarins, að eitthvað værí I
einkennitegt við gröfina. Þeg- í
ar lögreglan fór að rannsaka 7|
málið, kom í ljós að líkið var \
horfið. í
Mishima var herskár maður i
meðan hann lifði og vildi að í|
stjómarskrá Japsms yrði 7
breytt, þar sem honum fannst 1
hún of friðsamleg. Hann vildi t
að aftur yrði tekin upp sú i
stjórnarskrá sem landið hafði |
fyrir siðari heimsstyrjöidina,
og meðan á henni stóð, þegar
öll völd voru í hendi keisar- I
— Ingólfur
Jónsson
Framli. af bls. 17
verið gert stórt átak í viðureign
okkar við að kynnast þeim þátt-
um er stuðla að landskemmdum,
finna leiðir til úrbóta og vinna
að landgræðslu og skipuleggja
nýtingu landsins. Sem betur fer
er nú svo miklum árangri náð,
að enginn vafi leikur lengur á
því að eyðingaröflin verða stöðv
uð og gróið land heldur áfram
að aukast í landinu, ef unnið
verður að málunum eins og ver-
ið hefur. Beitarþol heimahaga
og afréttar eykst vegna aðgerða
bændanna og landgræðslunnar J
samvinnu við sveitarfélögin.