Morgunblaðið - 07.11.1971, Page 18

18
MORGUNKLAfMÐ, SUNNUDAGUR 7. NÖVEMBER 1971
Vilja heilsugæzlustöð
á Hólmavík
Eíttirfarandi ttillaga «m heil-
briigöismál var samþytkkt á
fimdi sve it arstjó rna iina n n a í
Strandasýsliu, setm haldinn var á
Hóiiimavik, 2. október si.:
„Fundur sveitarstjómar-
manna í Strandasýsl'U, haldinn á
Hóknavík 22. okt. 1971, tnóimæl-
ir harðlega þeirri skipan mála,
að heilsugœzlustöð fyrir
Strandasýsdu skuli staðsett á
Hvammstanga, þar sem það m-uni
jafngilda eyðingu byggða sýsl-
unnar á skömimum tima.
Fuinduriren gerir kröfu til, að
heiisugæzlustöð verði staðsett á
Hóimavík og þjóni Hólmavikur-
iæknishéraði, Djúpavíkurlæknis
héraði og Reykhólalækn íshér
aði, þar sem á Hóknavík er nú
þegar fyrir hendi almerent sjúkra
hús og ákveðin er bygging fuM-
komins læknisbústaðar á Hólma
vík á nœsita ári og jafnframt
sitætkkuin sjúikrarýmds. Þá eru
eininig ákveðin kaup á snjóbíl
ásamt stórbættu akvegasam-
band við Barðastrandarsýslu."
Greinargerð með ofanskráðri
tiMögu, samin af þriggja manna
nefnd, sem skipuð var á áður-
nefndum fundi sveitarstjómar-
manna í Strandasýslu:
Hvað varðar mótmæli gegn
heilsugæzlustöð fyrir Stranda-
sýslu staðsettri á Hvammsitanga
skal teikið fram, að samkvæmt
frutmvarpi tii laga um heilbrigð-
isþjóreustiu (Nefndaráldt og til-
Njgur neíndar, sem sikipuð var
af heilbrigðis- og tryggingar
máiaráðherra Eggert G. Þor-
steinssyni, samkvæmt þings-
ályktun frá 22. april 1970 til að
endurskoða ýmsa þætti heilbrigð
isiöggjafarinnar.) 1. gr. 1. er
tekið fram, að alidr landsmenn
skuli eiga kost á futUkominni
heilbrigðisþjónustju til verndar
andlegri, likamiegri og félags-
legri heilbrigði.
Vant verður séð, hvemdg fram
kvæmd verður fulllkomin heil-
brigðisþjónusta í Strandasýslu,
samanber ofanskráða grein, með
heilsugæziustöð staðsettri á
Hvammstanga, þar sem vega-
Sextugur í dag;
Jón í. Sigurðsson lóðs
í Vestmannaeyjum
7. NÓVEMBER 1911, fæddist
hjónunum í Merkissteini í Vest-
mannaeyjum sonur. Hlaut hann
nafnið Jón fsak. Fyri.r var Stef-
ania, elzta barn hjónanna, sem
nú býr í Reykjavík. Yngstur
þessara systkina var Árni, er býr
nú í Njarðvík.
Foreldrar þessara barna voru
þau Sigríður Árnadóttir, Skaft-
íellingur að ætt — lifir hún í dag
og dvelur á Sjúkrahúsi Vest-
mannaeyja — og Sigurður Bjöms
son, ættaður úr Rangárþingi.
Hann andaðist árið 1928.
Jón var 17 ára er faðir hans
dó og lenti forsjá heimilisins upp
frá því á hans herðum. Öil stóðu
þou systkinin saman og studdu
Sigriði móður sína með ráðum
og dáð. Héldu heimili saman
og sáu hag sínum borgið. Var það
svo unz þau giftust og stofnuðu
sín eigin heimili.
Jón hóf ungur störf sín við
sjóverk. Var sjómaður og beitu-
maður um árabil. Reri hann með
kunnum skipstjórum frá Eyjum
og Mjóafirði. Má nefna þá Þor-
stein Gislason frá Görðum og
Þórarinn Guðmundsson íV'á
Jaðri. Síðar var hann um ára-
bil með Eiríki Jónssyni á
„Helgu“. En á þeim báti voru
uppskipunarbátar slefaðir frá
farmskipum og að bryggjum,
allt þar til leiðin var dýpkuð og
íarmskip gátu athafnað sig
viS bryggjur i Eyjum.
Eitt kunnasta nafn í hafnar-
málum Eyjanna var Hannes skip
sljóri og lóðs Jónsson frá Mið-
húsum í Eyjum. Snemma beygð-
ist krókurinn að því er verða
viJdi hjá Jóni. Hann hóf störf
með Han-nesi árið 1928. Var að-
stoðarmaður hans ásamt öðrum.
Betri handJeiðslu og kennslu gat
Jón naumast fengið, því að enn í
dag lifa frásagnir af dugnaði, út-
sjón og stjórnsemi Hannesar
lóðs.
Árið 1947 var Jón skipaður
lóðs við Vestmannaeyjahöfn og
gegnir yfirlóðsstöðu enn I dag.
—. Ekki sótti hann um starfið.
Jón er yfirlætislaus og hlédræg-
ur maður að eðlisfari. En krók-
urinn beygðist svona. Telja allir
er tii þekkja að slíkt hafi orð-
ið til gæfu.
Nú þegar Jón stendur á sex-
tugu, í fullri starfsorku og þreki,
á engimn nema haarm meira
en % hluta ævi sinnar beint og
óbeint sem starfstíma við mestu
framleiðsluhöfn landsi'ns. TJm
tíma var hann á grafskipinu
,,Vestmannaey“. Um fjölda ára
var hann í hafnarnefnd og for-
maður nefndarinnar lengst af.
Eftir að pólitískir andstæðing-
ar Jóres náðu meirihluta í bæjar-
stjórn, kusu þeir Jón áfram for-
mann hafnarnefndar. Sýnir
þetta ásamt mörgu öðru, mat og
traust sem til Jóns er borið.
Opinber störf hafa hlaðizt á
Jón, sem hann hefur sinnt ásamt
sínum daglegu störfum auk lóðs-
starfa, eru það sóttvairnar- og
tollgæzlustörf. En við það hefur
Jón starfað síðan 1947.
Hann var kosinn varamaður af
lista Sjálfstæðismanna í bæjar-
stjórn 1954. Aðalmaður 1958 og
gegndi því óslitið til 1970. Jón
er gjörhugull maður, tillögugóð-
ur, einarður og meiningafastur.
Bliknar ekkert fyrir pappírs-
menntun eða langskólagengnum.
Haldgóð lífsreynsla og lifandi
tengsl við daglegt líf hafa gefið
Jóni það ásmegin er veitt hefur
honum dug og djörfung. Ekki hef
ur það verið heiglum hent að
glíma við hafrót og ofviðri, sem
Jón hefur gjört og mun laalda á
loft nafni hans um ókomin ár.
4. april 1961 sáu Eyjamenn eitt
af baráttumálum Jóna komið í
höfn. Þaren dag kom hann og
skipsfélagar hans með' leiðsögu-
og björgunarskipið „Lóðsinn"
frá Þýzkalandi til Eyja. Engan
gat órað fyrir því hvílíkt gæfu-
spor hér var stígið og eiga þar
margir þakkir skilíð. Guðlaugur
Gíslason þingm., Ársæll heit-
inn Sveinsson og Hjálmar R.
Bárðarson, siglingamálastjóri,
ásamt fleirum, studdu þar við
baldð á Jóni og síðan í daglegri
drift Einar Sv. Jóhannesson og
Sigurður Sigurjónsson.
Allt það gæfu- og björgunar-
starf veirður aldrei metið til
fjár.
Jón var kosinn f stjóm Björg-
unarfélags Vestmannaeyja 1951
og formaður hefur hann verið
þar síðan 1953. Þau hjón hafa
látið slysavarna- og björgunar-
mál mjög til sín taka. Hann á
fyrrgreindum stað, hún í „Ey-
kyndli“ slysavamafélagi kvenna
í Eyjum.
Hér hefur verið drepið á fátt
eitt úr lífi Jóns er greinir frá
hver persóna Jón lóðs er. Hann
er allra manna árvakaistur, sam-
vizkusamur, tilbúinn að rétta
hjálparhönd hvenær sem er. Al-
gjör reglumaður á vín og tóbak,
sýnir það vel lyndiseinkunn og
stefnufestu Jóns. Oft hefur
hann gengið um þá staði, þar
sem auðvelt hefur verið að falla
í freistni. En Jón hefur gætt
heiðurs síns og sóma, svo til fyr-
irmyndar er. Jón var sæmdur
Fálkaorðunni 1970.
Árið 1939 gekk Jón afdrifaríkt
gæfuspor. Þá kvæntist hann
Klöru Fliðriksdóttur frá Látrum
Eyjum. Hjónaband þeirra hef-
ur verið byggt upp af ást og
trausti. Heimili þeirra er fagurt,
og gott er þangað að koma.
Þau hafa eignazt 4 böm: Frið-
rik búsettan í Reykjavík, Guð-
jón og Ragnar í foreldrahúsum
og Svövu, búsetta í Eyjum.
Nú við þessi tímamót í líii
Jóns vil ég óska honum til ham-
ingju með Iangan og gifturikan
starfsdag. Þakka honum fyrir
hönd starfsmanna við Vest-
mannaeyjahöfn fyrr og siðar,
gott samstarf og traust. Ég veit
að undir þessi skrif mín taka
reglubræður Jóns í Oddfellow-
reglunni, en þar hefur Jón verið
íyrirsvarsmaður og félagi. Skip-
stjórar og farmenn, innlendír og
erlendir og ailir Eyjamenn.
Blessun Drottins fýlgi þér i
líli og staa-fi.
Einar J. Gíslason.
(félómuvul
Kertamarkaður
Opnum í dag glæsilegan KERTAMARKAÐ
í gróðurhús nu við Sigtún.
Heimsækið gróðurhiisið í dag.
Opið alla daga til kl. 22.
(f3iómcivul
gróðurhúsinu Sigtún% sími 36770.
lengd firá aðal þéttbýiHs-
kjarna sýsiunnar, Hólmaviit, að
Hvammstanga er fullir 160 km
og úr nyrztu byggð sýslunnar
um 240 km. 1 því samtondi skai
bent á, að vegalengd milid
Hvammsitanga og næstu heilsu-
gæslustöðvar fyrir austan, á
Blönduósi, er aðeins 59 km.
Þá skal erenfremur bent á, að
samgöngiur eru þannig að vetri
tál í Strandasýs-Tu, að ófært get-
ar verið langtímum saman bæði
landveg og sjóveg og er þá á ekk
ert að treysta nema flug, sem
er einnig bundið við veðurfar og
er þá venjan, að flogið sé til
Reyikjavíkur, enda oftast fengn-
ar flugvélar þaðan. Þá liggur
einnig Jjósit fyrir, hversu kostn-
aðarsamt það mundi verða, ef
öll læknisþjóreusta að vetrinum
tii ætti að framkvæmast þannig.
Hvað snertir að ekki sé hægt
að hafa heilsugæzlustöð á Hólma
vílk vegna fóJítsfæðar, þá er
sannleikurinn sá, að ekki er
miklu fleira fólk í Vestur-Húna-
vatnssýslu en i Stranda-
sýsdiu, en vegalengdir miklu
meiri og erfiðari í Strandasýslu
og ef Austur-Barðastrandarsýsla
eir þáíttakandi i heilsugæzlustöð
á Hólmavik þá er svæðið fjöl-
mennara. Þá má benda á, að á
Hólmavik er fyrirhugað að
byggja heimavist fyrir gagn-
fræðasitigið og auka með því
nemendafjölda skóJans og gefur
auga leið, að sýkingarhætta er
alltaf mjög miikil í fjölmennum
skólum.
Þar sem áður er minnzt á
Austur-Barðastrandarsýslu hér
að framan, má vitna í framan-
skráða tililögu um fyrirhug-
að stórbætit akvegasamband við
Barðastrandasý sJu um Trölla-
tunguheiði og kaup á snjóbíl i
Strandasýslu og annar er til í
Barðarstrandarsýslu um Trölla-
að vetri itil, hvort sem er yfir
Tröltetungu- eða Kollabúðar-
heiði til HóJmavikur.
Mun styttra er fyrir Austur-
Barðstrendinga að sækja lækn-
isþjónustu til Hólmavi'kur en itil
Búðardals, þar sem vegalengd
af vegamótum í Geirada! yfk-
Tröltet'unguheiði til Hólmavíkur
er aðeins um 40 km, en aftur á
móti eru um 70 km suður í Búð-
ardal og fyrir alte h.reppa Aust-
ur-Barðastraaidarsýslu nema
- Hinrik 8.
Framhald af bls. 15.
hefur utanriikismál Englands
allt til þessa dags. Likt og
Thomas More left hann þó á
Evrópu sem samstæða heild, þó
með nokkuð öðrum hætti væri.
Hinrik 8. var bam sáns tíma
og breytti samkvæmt því. Hann
komst til vaida þegar straumar
endurreisnarinnar léku um
'lönd Evrópu. Sviptingarnar
voru miklar, því löndin voru að
að hverfa frá miðaldaskipulaginu
til nútímalegri stjómarhátta.
Styrkt einveldi virtist hið eina
á þessum tima, sem gat hamið
hin andstæðu ötfl þjóðarlíkam-
ans og kioonið I veg fyrir stjórn-
málaiega og félagslega upp-
lausn. Hinrik 8. hafði gáfur,
viljastyrk, samvizkuleysi og
harðneskju til að vera slíkur
einvaldur. Á þessum tíma skipti
einstaklinguriiren ekki hinu
minnsta máli — allt varð að lúta
þörfum rílrisins. Því fuku höfuð
in fyrir öxi böðulsdns svo ótt og
títt.
Þrátt fyrir skiinaðinn við
páfaveldið, var Hinrik alla ævi
heittrúaður maður og raun-
ar mjöig kaþólskur í hugsun.
Hann sá hins vegar í gegnum
spillingu og hræsni þessa veld-
is, sem var máttarstoð miðald-
arvna. Þegar hann sagði skilið
við páfann, reyndi hann að upp
ræta spillinguna með þeim með-
ölum, sem hann þekkti, og vinna
bug á hjátrúnni og fávizkunni.
Hún lýsti sér meðal annars í því
að um ailt Eregland mátti
finna blóð, sem sagt var úr Jesú
Kristi og heifði mátt duga I fá-
eina mannsM'kami; þyrna úr kór-
ónu hans og fJisar rér krossi
hans. Þessu lét henn eyða. Að
öðru leyti er enska biskupa-
'knjkjan mjög skyM haþóitehum
Geiradalshrepp er þó emn styittri
leið að vetri til með snjóbil yfir
KoMabúðarheiði, eða um 30 km
frá Koliabúðum til Hóknavikur.
í þessu sambandi má benda á
43. gr. 1. í frumvarpi til tega um
hei.l’bri.gðisþjónustu.
í tillögunni hér að framan er
gerð allgóð grein fyrir þeirri að
stöðu, sem er, og fyrirhuguð er,
á Hólmavik gagnvart heilbrigðis
þjómustunni, og er því eldri
ástæða til að gera hér frekari
grein fyrir því.
Ef ekki verður staðsett heilsu
gæzliustöð á Hólmavík er öruggt,
að byggðin eyðist á mjög skömm
um tíima, hún er e'kki það sterk
fyrir, en að það sé hagkvæm þró
un fyrir þjóðfélagið í heild verð
ur að teljast hæpið, því þó að
landbúnaðurinn sé i lægð vegna
árferðis skilar hann um 60 miUj-
ónum króna árlega fyrir ui' an
ýmis hlunnindi, svo sem dún,
reka, selveiði og grásleppuveiði,
sem mun hafa skilað um 60 millj
ónum króna og sjávarút-
vegi, sem skilar um 30 milljón-
um, eða framleiðsluverðmæti um
kr. 100.000,00 árlega á hvem
ibúa sýslunnar. Og ætti þetta að
sýna nokkuð hvern hlut Stranda
sýsla á í þjóðarframleiðsiunni.
Með staðsetningu heilsugæzlu
stöðvar á Hólmavik og
merentaðra hátekjumanna, sem
ynnu við þá stofmun gæti fjár-
hagsleg og félagsieg aðstaða
Hóknavíkiur og byggðarlagsins í
heild batnað að miun.
Ibúar Strándasýslu hafa nú
þegar reynslu af þjónustu hér-
aðsdýraiælínLS staðsetitum á
Hvammstanga. Sú þjóreusita heí-
ur nær eingöngu farið fram Sim-
leiðis og eru bændur í Stranda-
sýslu á einu máli um, að sú þjón
usta sé mjög liítils virði.
Að lokum þetta, það sem far-
ið er fram á í þessari tillögu er
ekkert nýtt, þar sem ibúar
Strandasýsliu hafa haft læknás-
þjónustu innan sýslunnar sáðast
liðin 80—100 ár og þess vegna
hlýtur að verða litið á það sém
spor aftur á bak, ef heál'sugæzlu
stöð verður ekki staðsett á
Hólmavík i framtíðinni.
Hólmavik, 26. október 1971.
Sign.
Grímur Benediktsson
Ólafur Sigvaldason
Sjöfn Ásbjörnsdóttir.
sið og byggir mjög á kaþölsk-
um venjum.
Eðvarð 6. tók við völdum eft-
ir lát föður síns, 10 ára að aldri.
Hann var veiklulegur drengur
og heilsutæpur, enda lézt hann
sex árum siðar. Tateverð átök
urðu þá um veldisstólinn, 16 ára
systurdóttir Hinriks 8, var gerð
að drottniiregu en rikti aðeins 10
daga. Þá settist í hásætið Maria,
dóttir Hinriks og Katrinar af
Aragoníu. Hún ríkti til 1558, gift
ist Filipusi, syni Karls Spánar-
keisara og gerði hdóðuga
tilraun til að innleiða kaþólsk-
an sið að nýju 1 Engiandi.
Misstu margir andkaþóiikkar
lifið í tíð herenar — þ. á m.
Cranmer, erkibiskup af Kantara
borg. Vegna þessara of-
sókna hlaut hún nafnið BlóO-
Maria. Við andlát hennar tók
Elisabet hálfsystir hewnar, dótt-
ir Önnu Boieyn við vöMum, og
5 hennar stjórnartíð varð Eng-
land að stórveldi. Hún lézt árið
1603.
— Rætt viö
Jóhann
Framhald af Ws. 8.
— En hvað með árhók ungra
sikálda?
— Þá hugmynd vil ég styðja.
Það væri ánægjulegt, ef Helga-
feli vildi halda áfram á þeirri
braut í þessum efnum, sem það
hóf 1955. Með árbók mundu
mörg unig skáld komast að og
önreur, sem nú verða að gefa út
heila bók fyrir eitt eða tvö góð
Ljóð, þyrftu aðeins að sjá á eftir
sinu bezta til fólksins. Og það
er raunverulega aðeins það —
þau beztu Ijóðin, sem á erindi
við fóflkið; það bezta, sem býr í
hverju skáldi.
— tJ.