Morgunblaðið - 26.02.1972, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. FBBRÚAR 1972
Oígefandl hif. Árvakuc R&yíqlavfk
Pí'iarn'k.veemdastjóri Hairafdur Sveínsson.
•Rittatjórar Matthfas Johannessen,
Eýjólifur Konráð Jónsson.
Aðstoðarritstjóri sityrmir Gunrrarsson.
Rftstjórnarf.untrúi hiorbliönn Guðmundsson
Fréttastjóri Björn Jófiannason.
Auglýsingastjðrí Árni Garðar Kristinsspn.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðaistraeti 6, sfmi 10-100.
Augifýsingat Aðaistræti 6, símr 22-4-80.
ÁskdftargjaW 225,00 fcr á 'mánuði innanlands
I faiusasöfu 15,00 Ikr eintakið.
VERRI
VERZLUNARKJÖR
T^ins og kunnugt er hafa nú
^ verið afnumdar heimildir
til að taka stutt vörukaupalán
við innflutning ýmissa vöru-
tegunda. Leiðir þessi ráðstöf-
uh til þess, að vöruval mun
fara minnkandi, en þar að
auki verður nú óhægara um
vik fyrir verzlunina að selja
vörur með gjaldfresti. Kem-
ur þetta sér einkum illa fyrir
húsbyggjendur og er til þess
fallið að draga úr byggingar-
framkvæmdum. Þess er einn-
ig að gæta, að vörukaupalán-
in eru tíðum vaxtalaus, og
hlýzt einnig af því nokkurt
tjón að hagnýta ekki slík lán.
Á aðalfundi kaupmanna-
samtakanna boðaði Lúðvík
Jósepsson, viðskiptaráðherra,
að lán til verzlunarinnar hér
innan lands kynnu að verða
skert. Sú ráðstöfun hlyti
einnig að leiða til versnandi
viðskiptakjara almennings,
því að vöruframboð færi
minnkandi og lánsviðskipti
hyrfu.
Enn sem komið er verður
þó ekki sagt, að hér sé um
róttækar ráðstafanir að ræða
af hálfu vinstri stjórnarinn-
ar, en augljóst er þó hvert
stefnt er. Hugmyndin er að
hverfa í áföngum frá því við-
skiptafrelsi, sem þjóðin hefur
búið við, og þetta gerist á
þeim tíma, þegar aukning
þjóðartekna hefur verið í há-
marki, en á síðastliðnu ári
jukust þjóðartekjurnar um
hvorki meira né minna en
12,5%.
Viðskiptakjör íslendinga
hafa aldrei verið eins góð og
nú. Verðlag útflutningsafurða
okkar er mun hærra en það
hefur nokkru sinni áður orð-
ið, og samkeppnin í innflutn-
ingsverzluninni hefur fært
neytendum góð kjör og mik-
ið vöruval.
Ekki er því að leyna, að
enn eimir nokkuð eftir af
þeim hugsunarhætti, að þeir,
sem verzlunaratvinnu stunda,
séu óþarfari en aðrar stéttir,
og jafnvel er haft við orð, að
kaupmenn séu andstæðingar
alþýðu. Þessi afstaða á sér
sögulegar skýringar eins og
allir þekkja, en skelfilega eru
þeir menn þröngsýnir, sem
ekki gera sér grein fyrir mik-
ilvægi verzlunarinnar í nú-
tímaþjóðfélagi. Sannleikur-
inn er raunar sá, að störf
verzlunarmanna eru einhver
hin allra þýðingarmestu, því
að tilgangslítið er að fram-
leiða vöru, ef hún selst ekki
á góðu verði, og innflutnings-
kjörin yrðu ekki góð, ef dug-
miklir og útsjónasamir inn-
flytjendur fengjust ekki til
að annast viðskitin.
En kaupsýslumenn eins og
aðrir þurfa aðhald og sam-
keppni, svo að þeir einbeiti
sér að því að ná sem mestum
árangri. Frjáls verzlun er sá
hvati, sem færir þjóðinni bezt
viðskitakjör í bráð og lengd.
Þess vegna verður að gjalda
varhug við þeim tilraunum,
sem nú þegar er farið að
brydda á, til þess að leitast
við að skerða það frjálsræði
í verzluninni, sem landsmenn
hafa við búið.
HVAÐAN
FÁ ÞEIR
TEKJ-
URNAR?
17'instri stjórnin hefur nú
" boðað minnkandi fjár-
mögnun til verzlunarinnar.
Vafalaust er þetta gert a.m.k.
að öðrum þræði til að minnka
innflutning. Er hugmyndin
þá sú, að gengið verði á þær
birgðir, sem í landinu eru. Er
þetta í fullu samræmi við þá
stefnu ríkisstjórnarinnar að
ganga á alla sjóði, bæði opin-
bera sjóði og sjóði fyrirtækja
og stofnana. Telur ríkis-
stjórnin sér vel vært á með-
an verið er að eyða þeim
forða, sem þjóðin hefur aurað
saman á undangengnum ár-
um.
En þetta er bara önnur hlið
málanna. Ef stórlega verð-
ur dregið úr innflutningi,
minnka líka tolltekjur ríkis-
ins, og þá kemur að því að
afla verður tekna með öðr-
um hætti til þess að standa
undir þeirri miklu eyðslu,
sem nú er efnt til, enda hafa
fjárlög, eins og kunnugt er,
verið hækkuð um nærfellt
helming.
Enn bíða menn eftir þeim
breytingartillögum, sem
stjómarflokkarnir, kunna að
gera við skattalagafrumvörp-
in, sem ríkisstjórnin lagði
fram frir jól. Veit enginn
hverjar þær breytingar
kunna að verða, en ólíklegt
er, að miklar leiðréttingar
verði gerðar á þeim frum-
vörpum, ef rýra á verulega
tekjur ríkisins af innflutn-
ingi; þá verður vafalaust að
þyngja enn beinu skattana.
Kannski hafa ráðherramir
ekki hugsað þá hugsun til
enda fremur en annað.
Úr írlandsferð
blaðamanns
Morgunblaðsins
2. grein
Brezkir hermenn útbúa sraddavírsffirðingru I Enniskillen til þess að stöðva
göngn andspyrnuhreyfingar Norður-íriands sunnudaginn, 13. fehrúar sL
UPPHAF afskipta Eng-
lendinga af írlandi má
rekja allt aftur til 12. ald-
ar, er einn af smákonung-
unum írsku leitaði hælis í
Englandi, þegar hann
hraktist brott úr smáríki
sínu, Leinster. Jarlinn af
Pembroke varð tengdason-
ur hans og hjálpaði hon-
um að ná aftur Dublin, en
þá tók Henrik II, Englands
konungur, að hlutast til
um deilurnar og færa sér
þær í nyt. Hann sendi her
til írlands og lýsti sig kon-
ung yfir landinu.
Framan af stóðu Englands
konungar með stjórn
kaþólsku kirkjunnar í Róm
— sem hafði náð yfirráðum
yfir kirkju Irlands árið 1152
— og viðurkenndi páfastóll
fljótlega yfirráð Englend-
inga á Irlandi, enda þótt þeir
réðu tæpast öðrum hlutum
Sögulegt baksvR
landsins en Dublin og næstu
sveitum þar i kring.
Irskir héraðshöfðingjar
áttu jafnan í innbyrðis deil-
um og héldu þeim áfram,
jafnframt baráttu gegn ensk
um yfirráðum. Fór svo smám
saman, að þeir Englending-
ar sem fyrst settust að á ír-
landi blönduðust heimamönn
um, en þá voru jafnóðum
sendir nýir menn til þess að
halda uppi enskri stjórn og
verja enska hagsmuni.
Átökin í Ulster
Þegar Englendingar tóku
að nýta að marki þá við-
skiptamöguleika, sem Irland
bauð upp á, var sóknin hert
gegn landsmönnum og leitazt
við að rýra stöðu þeirra og
áhrif. Irlandi var skipt í
fjóra land^hluta, sem aftur
skiptust í 32 greifadæmi. 1
suðri var Munster, sem skipt
ist í sex greifadasmi, í vestri
Connacht, skipt í fimm greifa
dæmi, í austri Leinster, tólf
greifadæmi og í norðri Ulst-
er, níu greifadæmi, en ailt
fram á 16. öld var andstað-
an gegn yfirráðum Englend-
inga hvergi eins hörð og þar.
íbúar Ulster voru af sama
stofni og íbúar suðvestur
hluta Skotlands og SufS-
ureyja (raunar komu íbúar
siðarnefndu svæðanna upp-
haflega frá Norður-Irlandi).
Ulsterbúar gerðu margar
uppreisnir gegn Englending-