Morgunblaðið - 15.06.1972, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐJB, FI'MMTUDAGUR. 15. J’ÓNÍ 1S72
' „Kí N A Lí FSF LÆXmi N N h«fiitóa?
nú E“ ®eigir 1 „syrpu" Þjóðviljans.
— Já, eteki *«• þaA aondisteotalaiust
\K*JtiU(r í hí-nni Amif riiknj. þar sem
þesei (i'ttrepandi elex'ir viMár nú
t«m fyr®c ailonieininflingi. Þeir eru
»oinir að iwra, böeseaðiir. vestiuir
þar. — Fá ár «m siftain ég las
þiað einto.vers sitíaíter, að vfir
BandarfJtím. haifi gengið aJda
jruintiaiíjílá'u. er veira áititá íliesitina eða
ái'iira. hjaætaanelna bét Enda
<«sf.aii1 drulkikijn. þótt efeki vaeri
Jk-ss g«tið, að nokkur hefði orðið
(truiMíjmn. En mao-gir orðið fyrir
vor áX'igðujn. er það vitnaðist. að
A iliejðimmj ,g<rgmiuim“ iðj'uhöldama.
hierlði oliaTi mÍKSt meinabótaeigiin-
fteiíka sinn. En það var iðjuhöSd-
iMíium, en ekki oiIðiuDini að kemma.
GUiclí heinnar eir viðurkennt, sé
húrn rétt meðhömdíuð, þétt ekik'i
®é hún aJiia hjartameina bót.
Eirida fjandams lirekja að kireifjast
þess. — Em fyrir satt hef ég, að
söHbiómaoiían sé ofarlega á mat-
au'Jista kransaeða.sjúklinga Lamd-
í'.j.átalans. Við getum því óhrædd
.fiemigið okkur hófiegan sólblóima-
eilfiiudiiamm.
Ein hvað um þennan marg-
laiiuinigma , jkímalífseJe xír “ ? Trú-
iega á hamn greiðari gömgu um
E'a.tiidiairíkin em IsJamd.. Þó heí ég
emga frú á, að neimm „eíexir" fari
þar ucm hvers mamins dyr. Og
liékiur ekki, að neinn „elexír"
wé kynnt ur sem aJIra meina bót.
— Bn vafaJaust eiga hreinar
létuumauigJýsingar greiðam að-
gairig að nokkuð fjöimennium
lj.óp<uim. Og meðal allra þjóða og
mfillua stétta er svo og svo margt
k'VÍJJaJólk. er fúslega reynir þetta
og (hitt. þar á meða! sumt, er þér
og mér kamn að fininast heldur
íll&kilegt tiJ nokkurra heiJ.suáhri.fa.
— Eiinn ættJiður „eJexirsims" kom
héir við fyrir nokkrum árum, á
tiirnatfreisu sinni, og skreytti úln-
Jj0i karla og kvemma, æðri sem
.teigjri, og mum vafalausf haía
aeymtt ýmsum hjáJpleigur, eims
»g aJlir ættingjar þessarar fjöJ-
wtorúðuigu fjoliSltyJdu. — bað eru
því margir, er stamda í þaikkar-
ríktuifd við ..elexirimn", — því
sjúJfelingnum er baifinn höfuð-
atliúðið, en eJcki hitt, hverju hamm
eir að þeikka.
Tit’úiin flytur fjöJJ, segir mál-
tfiaakíð. Og „elexírimm" í hvaða
ifieuimi, ssern hann kanm að vera,
virkjar sálræna orku trúendanna.
— veteur IseJcminn, sem með öJJium
feýir og vinmiur ám vitumdar
flk«trra. En viitiamdi hafa við hann
ariíiirkvissa samvinnu. Og ein-
Jtvenn tnima verður það JtemmisJu-
grem í hverjum SkóJa.
ViS munum trúJega teJja eirkeðj-
uma, sem mamgir sjómenm höfðu
twn. úlnJiðinm, tóJ æittar „eiexirs-
4r«s“'. Eimmag eiirpemimgimm. er oift
var Jaigður vð sár, t. d. eif menm
ftlrungu siig á ryðiguðum nagJa.
Það átti að fyrirbyggja ígerð í
náirimu. — Var þetta trúaratiriði.
— eða var þeð a.lmenn reynsla ?
Ég hrimigdi i gamJan og glögg-
fun toga raski pstjóra og spurði
híi'nm. — Hamm kvaðst sjáJfur
feiaifla reynt eiranmbandið, en eng-
em árangur hafa fundið. En getmii
efkftei verið eims með þetita og ýmis
flyf, er verka másmunamdi á meyf-
«r«auir þeiríra? Hvað um hið
gatfesíia húsráð, steinoJíuna? Ekki
átfitt að verða iJOtt í neinu sári,
t*vr> hún var borin á. — KerJinga-
fceeteur?
Við tieijum oteJsur þess umtoom-
tm að henda gamam að „eiexinm-
tim". Em er ek'ki í raun og veru,
hwrjum BEZT það iyf, e.r skilar
MEiSTUM baifia? JaÆnvel þótt það
ifieij'jist. aJJs efeki tíl Jyfja ?
„K ín'ai':!iftselexiiJ'. segjum við og
fcrosuim. En hvemsu marga æ*tt-
ikrngga jharis skyldi eikki miega
fl.rana meðaJ Jyfja háskióiJaJæikmis-
lönæðimmair? — Það vaari fióðJeigt
ihét ath u gumar.
Ete háskóiastimpiJJ á Jyfjum í
raiuinimni nokikur tiryggimg fyrir
íjæðuim ? — Þeim fer iiklega
faeuðfjöiigiandi. er efast uim það.
Og' vaeiri þ«ð raoteJ«ur goðgé. að
tfiiíHir) fsari naiumtoaeif og Tsekilleg
ívnskjijiskieðun og emdu.nmat á íiyf j-
«rri, gagnse»ni þeinra og gáMS?

44
Engimm skiJ.jd mig sve, að ég sé
að haiida uppi vörn fyrir „ejiexír-
imín" setm sáJkan. — Fjairiri því.
En ég hygig, að í þetssu eíini ríki
noJSkur forlieimskiun. Og emgu
súðUr meðal Jaekma em aOmemm-
inigjs. Þeir vkrðaist ekíki vera síðuir
orfiodoJts-sinnaðir em blessaðir
kfierJtarmir. Emda hafia þeir skiJað’
neeigu etfni í bóik hJiðatiæða BJekk-
imgu og þetekimgu Dumgaös. — Og
svo mun vera um fOeiiri himna
„ÍBerðU" stétta.
En hvertfiufm nú atffiur að upp-
iýsingum ÞjóðviJjans um „Kima-
IfifseJexiir E“, er fer hraðtoyri vtfir
Bandarikim. Autening ailöt að
500% frá þvi i fyrra.
En hvern sicyidi umdra það, þar
sem hviimleiðir fíJapensJar og fóst
urláit. ör og hjartakvi'IBar hvertfa
sem döig'g fyrir sóJu, — getuJausir
öðiast getu, óbyrjur verða frjóar.
Og jafmvel BIOi Jæriimg verður að
láta í mimmi poka nm, — svo að
hér er þá etf tíJ vill fumdið hið
ieongi þnáða ódáinsJyf? Ekki ötf-
umdsverðir þeir, er glima við
manmijöJgunarvamdamálið. Em
auðvitað fögnum við þestsum dá-
samJega „eJexir", sem hötfum
orðið að flytja inn fóJk, og þó
ekki fuJJmægt þörfimni. Emda
óttast ýmsdr, að togararmir. seim
eru í smíðum, teomist éteki aJlir
út í iamdhelgima tiJ að fiska, —
vegma mamneklu. — Og svo
myndi nú ekki saka, þótt þeim
fjölgaði nokkuð, er bæru skatt-
ama.---------Það er því nauðsym
að nýta eiginleika E vitamínsins
tíJ hins ítrasta um sinn, — og
hafa hraðan á, þó að blessaður
Brettnn, af ailkumnri buguisemi
við þá. er mimma mega sám, bjóð-
ist tál að hjáJpa otekur við veið-
ima eftir 1. septemrrber. Og bjóða
okteur að auki rílteuJega hJut-
deild í NorðursjávaroJáuJindumum
i þaJddeetisisteyni fyrir þear brömd-
ur, sem hann hetfur sJdtið upp við
strendiur IsJamds, fýnr og síðar.
Og þetta þaJíitearþea var homum
samnairiega likt, — — Gleymtum
sarnt ekki „KimaJifseJexir E", þótt
Bretinm sé „genitOiemamnlega"
hjálpfús, og „flestír leeknar teJji
þetta keriingabækur, og heiJ-
brigðdsyfíirvöJd (BamdariJíjamma)
mótmædi harðlega, að fóJJí verði
nokteru l>æittara víð át á E-fjör-
efini", eins og seigir í „syrpu"
ÞjóðvdJjans.
Þesisi steirteu ummæJi sitertoia,
eru t.rúiega flestum dauðadómur
yfir giOdi E-vitamdms. — En tök-
um þau elcki allt of hátdðlega. —
Það er eteki fyrsta sdnmi, sem
cleilt er um giJdi vitamdma. En
stföðugar rammsókndr og reynsla
satnma betur og betur giJdi þedirra.
— Og dómar Jsekna hafa stumd-
um reynat haria léttvæigir. —
Systurmair Fll.jótfæimd og Tregða
leika dómigreind mæitustu manna
oift fjári gtáitt.
Nýdega fflutti sjónvarpið ævi-
ágrip merks brautryðjamda í
lörabbameimsrammsókmum. En
staðreyndir. er hann Jeiddi í ljóe.
voru árum saman taldar mark-
leysa atf lcallegum hans. Og hJið-
stæð dæmi e*ru, þvd miður. mörg.
— Atfneitum. Jædona þarf þvd
hvoriki að vera sönmun né atf-
sömmum. — Eða heifiur ekki hvori
fveggja gerzt, að þeir hatfi neitað
hinu sannaða og viðuirkennt hið
ósannaða? Er ekki rök- og raun-
hyggja lærðra sem Jeikia sJcratt-
ans árd giopypótt?
Síkv. ofangreindri efstöðu
„fflestra" lækna, byggist meyziu-
autenimgim eteki á raunhæifu giúdi
E-vitaminsins, heJdur imynduðu
giJdi, — „KínaJiítfseJexinsgildr", —
á setf jun.
Hins er efktei gtetið, að i mörg
áir hatfa Jætenar oig neerimigarsér-
fraeðimgar Jreint á margþætt giJdi
B-viiiamdns, skv.femgjmmd reynsJu.
Liteilegast er þvi, að auteningim
eigi þa.r sinar ræifiur. Eh þessar
gjöróöiiJcu skoftainir hJjóta að
veíkja þá spurmingiu, hvoa-t lyJigj-
emidur E-víitamdrasins fari með
staðlausa stiatfi, eða hvori atfmeit-
aitair þe»s séu seifjaðfo" ait úrelttim
stœðunum, — bundnir á kJafa
ga-maJOa kennimigia, í amdstöðu við
raonhætflíH irnútiiimeira rimsók'O'i-r ?
Sjáiltftsaigt etr að slkýra eimmdig flrá
hinmi jáikvseftiu aifsfiöðu, þvfi að sé
hún réfit, skiptir E-vdtamán miJdu
fyrir Jdtf otelkar og heiJsu. — Og
að bærttu heiJsutfairi eir sannarlega
þöortf að styðja.
A. Davis, meðai viriusfiu nær-
imgars'érÆræðinga Bamdaríikjanma.
segii'. að E-Vitamáin sé nauðsiym-
Jeigt hverri firumu Jikamams. —
þúsiumdir vísimdiaJegra SikýrsJna
sanni miteiJvægi þess. Bn aðeins
fáir Ifwkinair -haifi Jesið svo miteið
sem háJía tylft þeirra. — Davis
bendir á, að fósturlát og fæðing
fyrir timamn orsateist ott aif E-
vdtaminsteortí. Og að hundruð
barna. fædd fyrir fiimann, hafi
orðið blind etftir meðhöndJun á
súretfndstjaJdi.
Dt. W. C. Owens, Johms Hop-
kims MedicaJ Scool fyiigdíst með
23 börnum, fæddium fyrir tím-
amm, sem gefnar voru 150 eiming-
ar E-vítamins, dagJega, þegair írá
fæðingu. Bkker l þeirra misstí
sjóndna, en 21,8% þeirra. er eteki
fenigu E-viifiamin. Og þau, sem
ekki fengu það. fynr em 6 vikna
görauJ, urðu varamlega mœirsýn.
— Davis bemdir á, að höfuðorsök
blóðleysis í umgbörnum sé E-
vítaminskortur. — En fyrir þetta
sé byggt, taki móðirin E-vdtamöm.
— I brjóstamjódk heiQlbrigðrar
móður er 20 simmmm meira
E-vítamdn em í kúamjólik, En það
er giögg vdstoemdimg um, að umg-
böann þurffl E-vitamdn. — — —
E-vitamdn Jengir iitf i-auðu bióð-
komamna.
„MeSvin ... whose baek was
dreadtfuJly burmed . . . . “ E-vdta-
mdn var borið á sárið kvölds og
morgums. Og eftír hverja mádtíð
tók hann 200 eindngar E-vdtamfin.
Þrem viteum siiðar var sáirið gró-
i'ð, og eteki vottaði fyrir öri.
iLætonirinn, sem stundaði MeJvim,
lcaJQaði á sex koJJega siíma til að
sýna þeim þemna furðulega ár-
anigur. A. Davis, er skýrir frá
þessu, segir, að þófit þessir eigin-
leikar E-vdtaomdnsims hatfi verið
tounnir í 20 ár, viti húm eteki um
neitt sjúkrahús í BandaríJtjum-
íum, þar sem E-vitamín sé notað
við brunasár.
lUng stúJka skarst svo i andJití,
að taOið var, að miklar ekmrðað-
gerðir þyrfti tíJ að Jaga amdJiit
hemmar. En hún „ . . . beoaime
JioveJy in a few weelcs", án sJeurð-
aðgerða.
Davis gefiur tilrauna með E-
viitamán gegn krabbameini og
— Kolviðarhóll
J rajnkhaht aI W». 5.
1943. að hún Jét af störfum fyrir
aJdurs sakir. Mikið armríki var
oft á Kolviðarhóli um vetrartdm
amni meðan sbaðuirinn var í eigu
IR, enda var hann ein heizta mið
stöð vetraríþrótta hér á höfuð-
borgarsvæðinu. Þarna var gjarn
an margt um manninn, og gamJir
ÍR-ingar minnast þess að eitt
sinn á sltíðalandsmótí hafi 3—
400 manns gist í Hólnum. Eftir
að VaJgerður lét af störfum varð
fljófilega Jjóst að skarð hennar
yrði vandfyllt, og á næstu árum
fór reksturinn að ganga ertfið-
lega. Að Jokum ákváðu ÍR-ing-
ar að hætta rekstri KoJviðar-
hóJs, eða árið 1952, nokkru sið-
ar var staðurinn seldur Reykja-
vdtourborg. Upp frá þvi hefur
staðurinn staðið auður og orðið
iJQiJega flyrdr barðinu á speMvirkj
um og eyðingiaröfium.
MANNSKÆB JUBIÐ
1 bök sinni um KolviðarhóJ
bendir SkúJi Helgason á, að sú
kynslóð, sem í dag setjistf upp í
mjðteit’.öð'varkymitar bitfreiðar oig
aki með flughraða um Lækjar-
botna. Svínahraun ©g HelJis-
heiði, hafi iitJa huigmymd um
það, sem forfeður þeirna áttu
stundum við að stríða á þessum
slóðum i vetrarferðum eða hvi-
Jíkt giJdi KoiviðarhóJJ hefur
hatft sem sæluhús og gististaður.
Þar var oít háð barátta upp á
ldf og dauða, enda urðu mann-
skaðar þar tiðir. Eingar tölur
Jsinn tekinm. um bnríi
Með línu á Grænlandsmið
Akranesi, 31. mai.
V.S. Freydís,, AK 275,. eign l*rá
ins Sigurðssienar. útgerðsumriaijniins
er e«na s.kipið swn gert er út á
GraniaiMteniið trá Akiiuwsi, með
limi.
Skipshöfinin vann við að taka
ís um borð tiJ háJís mánaðar út-
halds, þar með ein ung stúika,
sem hefur beitt Jöð í Samdgeiiðii
í vetur. Hú n vdldi ekki iáta tatea
mynd af sér, og taJdi ekki frétt-
næmt þótt kvenmenn stundiuð'u
hásetasfiörf.
1 fyrsfiu lögn fisteaði FVeydds
4 lestir á 20 bjóð. Húm mum ieggja
aflanm upp á AJtranesi.
— bjlþ.
bemdir meðal annars á, að E-
vitamdn. biamdað i bióðbökva með
krabbameimsifirumum, himdri vöxit
þeiirra.
C. L. Stfeimberg, gerði tiJraumir
mieð E-vdtamdn á 60 sjúJdingum
með vöóvabóiguT. Inman viJcu
voiru 55 þeirra lausiir við veirtei.
Eftiir 8—30 vikuir. voru þeir fulO-
batfa.
E-vitiamdn er fiaJið milkiJvægit tíff
að hindra blóótappaimyndum við
fiæðimgar og uppsitourði. Eimmiig
tiJ að eyða blóðtfappa.
Vitfamdm E J>æði vermdar og
t'ryggir betri mýtingu A-vdtfamdns.
W. E. Shu’fie hefiutr notfað E-vítfa-
mdn gegn hjarfia- og æðasjúk-
dómum um 23 áua steeið, með
þeim ánangri, að tíJ efiofinunar,
sem við hann er lcemmd sæteja
sjúldimgar frá mörgum Jömdum.
íþróttamenn autea þoJ oig þreik.
m. a. með E-vitfaimdmi.
Sagt er, að hlóðtfappadaiuðinm
seilist lengra og lengtra niður í
aJdurstfflokkana. Sá eigimilieiki E-
vitaimíins eimm, að vimma gegn
myndtum bióötappa, er þvd nægi-
Jeigur tiJ þess, að gefa ættfi þvi
fulflan gaum. — Rúmsims vegna
heíur verið stfikiað á örfáum
aífiriðuim. — En svo djúpt hefrnr
verið sikyggnzt inn í lieymdar-
dóma og gifldi vítamímB, að mokte-
urrí fuiröu gegmir, að lækinær
skuii etoki lcymma þau betfur cg
meira em gerí hetfur veirið. —
AlJtf, sem unnt er, þanf að gera
•til að efla heilbrigði einstfaldimige
og þjóðar. Og eim önuggastfa úeið-
in tíl þess er að auka skílning e.g
þetokimigu aJmemmings. — Ættfi
lieiJsugæzia og fræðsJa eteki ®ð
vera giJdur þátftfur í stfarfi Jætein-
isins? Ei' etoki lönigu fiímabærit a@
sérmennta hóp lækna, er hefði
það veortoefini eitftf, að við-
haJda heiJtoii'igði heiJhrigðra sem
lengst? Á fyrirtoyggdng sjúk-
dóma eklki að vera höfuftatirifti
heiltocrigðismáia ? — MikiJVæg
spor í þessa átt eru leitfa/rstföftvsir
kratoba og hjantasjúkdóma. —
En hvd elfiki að hefjast hamda á
miUdu breiðari girumdvelli og
stfotfma heifeuirætotartféiaig i hver-ri
sveitf lamdsinis? — HeiJtorigðii.
þirekmiklir þegrnar eru eimn atf
bui’ftarásuim þjóftfélagsiins Á
þeim buirftaiás bore heiJibriigðis-
yfirvöidiin mesta ábyrgð. — Eia
eimniig við — þú og ég.
M. SkaJft.feMs.
eru þó tiJ um það, hversu marg-
ir hafa látið Jífið, þvd um það
vantar heimiJdir fram undir lok
18. aldar. Skúli segir þó, að trú-
legast hafi flestir orðið úti á
þessum slóðum á 18. öJd, eintoum
etftir móðuharðindin 1784, þegar
landflóttinn var hvað mestur af
Suðurlandi tiJ vesturs. Frá ár-
inu 1792—1922 gefiur Skúli um
24 manneskjur, sem týnt hafa
Ufi á þessum sJóðum og hann
bvggir á skjalföstum heimUdum.
þar af fernt á þessari öld.
KOLVIÐARHÓIX
OG IJRAUGATKCBiN
1 Jjósi þessarar vitneskju þa.rf
enigan að furða, þó að rraenn hafí
talið brýna þörf á sælúhúsi og
gististað á Kolviðarhóii. Eðli
lega urðu þessi tíðu mannslát tiJ
t>ess að lcynda rækilega undir
draugatrúnni. sem okkur ísiend
ingum virðist í blóð borin, og
er sannast að fáir staðir Sunn-
anJands muni hafa fengið á sig
meira orð fyrir reimleika en Kol
viðarhóH. Fornar sagnir herma,
að afar reimt hafi verið í sælu
húsinu undir Húsmúlanum, en
þegar það hús félJ í tóft og
byggtf v«.r uppi á KoSviðarhóli,
fluttfustf diraiuiga'nncr eimnig tyúferi
um, eins og nærri má geta. 1 þjóð
sögum ÓJaifs Davdðssomar eru t.
a,m. fjórar sögur skráðar um
reimiíleitoa 4 KóiviðairtoióiU. Ségir
hann, að meðan fyrsti sælu-
hústoofinn stéð, hafi þar þótt aii
reimt og eintoum hafi það verið
tovendfiaugur er sótti á ferða-
menn, er þar lágu. Var draugur
þessi þannig til kominn, að
stúika ein lagðist út í Svina-
hraun og rændi ferðamenn. Var
hún HOstoeyflt mij-ög, en. iolcs hilftfi
hún fyrir ofjarl sinn, sem skiar
af henni hausinn.' Gekk stúlkan
aftur, og tók nú að sækja á
ferðamenn, sem iágu á Hólnum.
Seinm var svo reist sæluhús úr
timbri á Kolviðarhóli, og dó þar
þá maður einn. Hann gekk einn-
ig aftur, o.g urðu draugarnir
tveir upp frá því — karldraug-
ur og kvendraugur. Margar aðr
ar frásagnir eru til um reim
leika á KolviðarhóU, og vdst er
að fyrstfiu gestgjafarnir þar urftu
flestfir meira og minna varir við
draugiagang, enda þótt ekki séu
skráðar frásagmir um reimleika
þar þegar kenrur fram á þessa
öOd. Em hver veit mema hjúim,
sem nefnd voru hér á undah,
hafist enn við i Kolviðarhóli —
og njóti nú niðurlægdngar hans
í ríkum mæli.
AiJtf er á huOdiu uim framtfið
KoJviðarhóJs. Að sögn Páls Lin
dais, borgariöigtfnanins, hefuir
Reytojavdtourtooirig með samtnimgi
fenjgið svonefndu KolviðarhÓJs-
féJagi manmvirkin til umráða en
ennþá er etoki ljóst hvernig þaw
verða notuð. Vogaskóli mun hafa
sýnt áhuga á að fá húsið undir
einhvers konar féiagsstarf.seml,
og á.tt viðræiðluir vift fio«r-
svarsmenn félagsins um sJdkt.
Sagði Páll, að borgin biði nú að
eime efiti r iyte,fiu*m þessara við-
ræðna.