Morgunblaðið - 15.06.1972, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 15.06.1972, Blaðsíða 24
24 MORGUNBLAÐJB, FI'MMTUDAGUR. 15. J’ÓNÍ 1S72 ' „Kí N A Lí FSF LÆXmi N N h«fiitóa? nú E“ ®eigir 1 „syrpu" Þjóðviljans. — Já, eteki *«• þaA aondisteotalaiust \K*JtiU(r í hí-nni Amif riiknj. þar sem þesei (i'ttrepandi elex'ir viMár nú t«m fyr®c ailonieininflingi. Þeir eru »oinir að iwra, böeseaðiir. vestiuir þar. — Fá ár «m siftain ég las þiað einto.vers sitíaíter, að vfir BandarfJtím. haifi gengið aJda jruintiaiíjílá'u. er veira áititá íliesitina eða ái'iira. hjaætaanelna bét Enda <«sf.aii1 drulkikijn. þótt efeki vaeri Jk-ss g«tið, að nokkur hefði orðið (truiMíjmn. En mao-gir orðið fyrir vor áX'igðujn. er það vitnaðist. að A iliejðimmj ,g<rgmiuim“ iðj'uhöldama. hierlði oliaTi mÍKSt meinabótaeigiin- fteiíka sinn. En það var iðjuhöSd- iMíium, en ekki oiIðiuDini að kemma. GUiclí heinnar eir viðurkennt, sé húrn rétt meðhömdíuð, þétt ekik'i ®é hún aJiia hjartameina bót. Eirida fjandams lirekja að kireifjast þess. — Em fyrir satt hef ég, að söHbiómaoiían sé ofarlega á mat- au'Jista kransaeða.sjúklinga Lamd- í'.j.átalans. Við getum því óhrædd .fiemigið okkur hófiegan sólblóima- eilfiiudiiamm. Ein hvað um þennan marg- laiiuinigma , jkímalífseJe xír “ ? Trú- iega á hamn greiðari gömgu um E'a.tiidiairíkin em IsJamd.. Þó heí ég emga frú á, að neimm „eíexir" fari þar ucm hvers mamins dyr. Og liékiur ekki, að neinn „elexír" wé kynnt ur sem aJIra meina bót. — Bn vafaJaust eiga hreinar létuumauigJýsingar greiðam að- gairig að nokkuð fjöimennium lj.óp<uim. Og meðal allra þjóða og mfillua stétta er svo og svo margt k'VÍJJaJólk. er fúslega reynir þetta og (hitt. þar á meða! sumt, er þér og mér kamn að fininast heldur íll&kilegt tiJ nokkurra heiJ.suáhri.fa. — Eiinn ættJiður „eJexirsims" kom héir við fyrir nokkrum árum, á tiirnatfreisu sinni, og skreytti úln- Jj0i karla og kvemma, æðri sem .teigjri, og mum vafalausf haía aeymtt ýmsum hjáJpleigur, eims »g aJlir ættingjar þessarar fjöJ- wtorúðuigu fjoliSltyJdu. — bað eru því margir, er stamda í þaikkar- ríktuifd við ..elexirimn", — því sjúJfelingnum er baifinn höfuð- atliúðið, en eJcki hitt, hverju hamm eir að þeikka. Tit’úiin flytur fjöJJ, segir mál- tfiaakíð. Og „elexírimm" í hvaða ifieuimi, ssern hann kanm að vera, virkjar sálræna orku trúendanna. — veteur IseJcminn, sem með öJJium feýir og vinmiur ám vitumdar flk«trra. En viitiamdi hafa við hann ariíiirkvissa samvinnu. Og ein- Jtvenn tnima verður það JtemmisJu- grem í hverjum SkóJa. ViS munum trúJega teJja eirkeðj- uma, sem mamgir sjómenm höfðu twn. úlnJiðinm, tóJ æittar „eiexirs- 4r«s“'. Eimmag eiirpemimgimm. er oift var Jaigður vð sár, t. d. eif menm ftlrungu siig á ryðiguðum nagJa. Það átti að fyrirbyggja ígerð í náirimu. — Var þetta trúaratiriði. — eða var þeð a.lmenn reynsla ? Ég hrimigdi i gamJan og glögg- fun toga raski pstjóra og spurði híi'nm. — Hamm kvaðst sjáJfur feiaifla reynt eiranmbandið, en eng- em árangur hafa fundið. En getmii efkftei verið eims með þetita og ýmis flyf, er verka másmunamdi á meyf- «r«auir þeiríra? Hvað um hið gatfesíia húsráð, steinoJíuna? Ekki átfitt að verða iJOtt í neinu sári, t*vr> hún var borin á. — KerJinga- fceeteur? Við tieijum oteJsur þess umtoom- tm að henda gamam að „eiexinm- tim". Em er ek'ki í raun og veru, hwrjum BEZT það iyf, e.r skilar MEiSTUM baifia? JaÆnvel þótt það ifieij'jist. aJJs efeki tíl Jyfja ? „K ín'ai':!iftselexiiJ'. segjum við og fcrosuim. En hvemsu marga æ*tt- ikrngga jharis skyldi eikki miega fl.rana meðaJ Jyfja háskióiJaJæikmis- lönæðimmair? — Það vaari fióðJeigt ihét ath u gumar. Ete háskóiastimpiJJ á Jyfjum í raiuinimni nokikur tiryggimg fyrir íjæðuim ? — Þeim fer iiklega faeuðfjöiigiandi. er efast uim það. Og' vaeiri þ«ð raoteJ«ur goðgé. að tfiiíHir) fsari naiumtoaeif og Tsekilleg ívnskjijiskieðun og emdu.nmat á íiyf j- «rri, gagnse»ni þeinra og gáMS? 44 Engimm skiJ.jd mig sve, að ég sé að haiida uppi vörn fyrir „ejiexír- imín" setm sáJkan. — Fjairiri því. En ég hygig, að í þetssu eíini ríki noJSkur forlieimskiun. Og emgu súðUr meðal Jaekma em aOmemm- inigjs. Þeir vkrðaist ekíki vera síðuir orfiodoJts-sinnaðir em blessaðir kfierJtarmir. Emda hafia þeir skiJað’ neeigu etfni í bóik hJiðatiæða BJekk- imgu og þetekimgu Dumgaös. — Og svo mun vera um fOeiiri himna „ÍBerðU" stétta. En hvertfiufm nú atffiur að upp- iýsingum ÞjóðviJjans um „Kima- IfifseJexiir E“, er fer hraðtoyri vtfir Bandarikim. Autening ailöt að 500% frá þvi i fyrra. En hvern sicyidi umdra það, þar sem hviimleiðir fíJapensJar og fóst urláit. ör og hjartakvi'IBar hvertfa sem döig'g fyrir sóJu, — getuJausir öðiast getu, óbyrjur verða frjóar. Og jafmvel BIOi Jæriimg verður að láta í mimmi poka nm, — svo að hér er þá etf tíJ vill fumdið hið ieongi þnáða ódáinsJyf? Ekki ötf- umdsverðir þeir, er glima við manmijöJgunarvamdamálið. Em auðvitað fögnum við þestsum dá- samJega „eJexir", sem hötfum orðið að flytja inn fóJk, og þó ekki fuJJmægt þörfimni. Emda óttast ýmsdr, að togararmir. seim eru í smíðum, teomist éteki aJlir út í iamdhelgima tiJ að fiska, — vegma mamneklu. — Og svo myndi nú ekki saka, þótt þeim fjölgaði nokkuð, er bæru skatt- ama.---------Það er því nauðsym að nýta eiginleika E vitamínsins tíJ hins ítrasta um sinn, — og hafa hraðan á, þó að blessaður Brettnn, af ailkumnri buguisemi við þá. er mimma mega sám, bjóð- ist tál að hjáJpa otekur við veið- ima eftir 1. septemrrber. Og bjóða okteur að auki rílteuJega hJut- deild í NorðursjávaroJáuJindumum i þaJddeetisisteyni fyrir þear brömd- ur, sem hann hetfur sJdtið upp við strendiur IsJamds, fýnr og síðar. Og þetta þaJíitearþea var homum samnairiega likt, — — Gleymtum sarnt ekki „KimaJifseJexir E", þótt Bretinm sé „genitOiemamnlega" hjálpfús, og „flestír leeknar teJji þetta keriingabækur, og heiJ- brigðdsyfíirvöJd (BamdariJíjamma) mótmædi harðlega, að fóJJí verði nokteru l>æittara víð át á E-fjör- efini", eins og seigir í „syrpu" ÞjóðvdJjans. Þesisi steirteu ummæJi sitertoia, eru t.rúiega flestum dauðadómur yfir giOdi E-vitamdms. — En tök- um þau elcki allt of hátdðlega. — Það er eteki fyrsta sdnmi, sem cleilt er um giJdi vitamdma. En stföðugar rammsókndr og reynsla satnma betur og betur giJdi þedirra. — Og dómar Jsekna hafa stumd- um reynat haria léttvæigir. — Systurmair Fll.jótfæimd og Tregða leika dómigreind mæitustu manna oift fjári gtáitt. Nýdega fflutti sjónvarpið ævi- ágrip merks brautryðjamda í lörabbameimsrammsókmum. En staðreyndir. er hann Jeiddi í ljóe. voru árum saman taldar mark- leysa atf lcallegum hans. Og hJið- stæð dæmi e*ru, þvd miður. mörg. — Atfneitum. Jædona þarf þvd hvoriki að vera sönmun né atf- sömmum. — Eða heifiur ekki hvori fveggja gerzt, að þeir hatfi neitað hinu sannaða og viðuirkennt hið ósannaða? Er ekki rök- og raun- hyggja lærðra sem Jeikia sJcratt- ans árd giopypótt? Síkv. ofangreindri efstöðu „fflestra" lækna, byggist meyziu- autenimgim eteki á raunhæifu giúdi E-vitaminsins, heJdur imynduðu giJdi, — „KínaJiítfseJexinsgildr", — á setf jun. Hins er efktei gtetið, að i mörg áir hatfa Jætenar oig neerimigarsér- fraeðimgar Jreint á margþætt giJdi B-viiiamdns, skv.femgjmmd reynsJu. Liteilegast er þvi, að auteningim eigi þa.r sinar ræifiur. Eh þessar gjöróöiiJcu skoftainir hJjóta að veíkja þá spurmingiu, hvoa-t lyJigj- emidur E-víitamdrasins fari með staðlausa stiatfi, eða hvori atfmeit- aitair þe»s séu seifjaðfo" ait úrelttim stœðunum, — bundnir á kJafa ga-maJOa kennimigia, í amdstöðu við raonhætflíH irnútiiimeira rimsók'O'i-r ? Sjáiltftsaigt etr að slkýra eimmdig flrá hinmi jáikvseftiu aifsfiöðu, þvfi að sé hún réfit, skiptir E-vdtamán miJdu fyrir Jdtf otelkar og heiJsu. — Og að bærttu heiJsutfairi eir sannarlega þöortf að styðja. A. Davis, meðai viriusfiu nær- imgars'érÆræðinga Bamdaríikjanma. segii'. að E-Vitamáin sé nauðsiym- Jeigt hverri firumu Jikamams. — þúsiumdir vísimdiaJegra SikýrsJna sanni miteiJvægi þess. Bn aðeins fáir Ifwkinair -haifi Jesið svo miteið sem háJía tylft þeirra. — Davis bendir á, að fósturlát og fæðing fyrir timamn orsateist ott aif E- vdtaminsteortí. Og að hundruð barna. fædd fyrir fiimann, hafi orðið blind etftir meðhöndJun á súretfndstjaJdi. Dt. W. C. Owens, Johms Hop- kims MedicaJ Scool fyiigdíst með 23 börnum, fæddium fyrir tím- amm, sem gefnar voru 150 eiming- ar E-vítamins, dagJega, þegair írá fæðingu. Bkker l þeirra misstí sjóndna, en 21,8% þeirra. er eteki fenigu E-viifiamin. Og þau, sem ekki fengu það. fynr em 6 vikna görauJ, urðu varamlega mœirsýn. — Davis bemdir á, að höfuðorsök blóðleysis í umgbörnum sé E- vítaminskortur. — En fyrir þetta sé byggt, taki móðirin E-vdtamöm. — I brjóstamjódk heiQlbrigðrar móður er 20 simmmm meira E-vítamdn em í kúamjólik, En það er giögg vdstoemdimg um, að umg- böann þurffl E-vitamdn. — — — E-vitamdn Jengir iitf i-auðu bióð- komamna. „MeSvin ... whose baek was dreadtfuJly burmed . . . . “ E-vdta- mdn var borið á sárið kvölds og morgums. Og eftír hverja mádtíð tók hann 200 eindngar E-vdtamfin. Þrem viteum siiðar var sáirið gró- i'ð, og eteki vottaði fyrir öri. iLætonirinn, sem stundaði MeJvim, lcaJQaði á sex koJJega siíma til að sýna þeim þemna furðulega ár- anigur. A. Davis, er skýrir frá þessu, segir, að þófit þessir eigin- leikar E-vdtaomdnsims hatfi verið tounnir í 20 ár, viti húm eteki um neitt sjúkrahús í BandaríJtjum- íum, þar sem E-vitamín sé notað við brunasár. lUng stúJka skarst svo i andJití, að taOið var, að miklar ekmrðað- gerðir þyrfti tíJ að Jaga amdJiit hemmar. En hún „ . . . beoaime JioveJy in a few weelcs", án sJeurð- aðgerða. Davis gefiur tilrauna með E- viitamán gegn krabbameini og — Kolviðarhóll J rajnkhaht aI W». 5. 1943. að hún Jét af störfum fyrir aJdurs sakir. Mikið armríki var oft á Kolviðarhóli um vetrartdm amni meðan sbaðuirinn var í eigu IR, enda var hann ein heizta mið stöð vetraríþrótta hér á höfuð- borgarsvæðinu. Þarna var gjarn an margt um manninn, og gamJir ÍR-ingar minnast þess að eitt sinn á sltíðalandsmótí hafi 3— 400 manns gist í Hólnum. Eftir að VaJgerður lét af störfum varð fljófilega Jjóst að skarð hennar yrði vandfyllt, og á næstu árum fór reksturinn að ganga ertfið- lega. Að Jokum ákváðu ÍR-ing- ar að hætta rekstri KoJviðar- hóJs, eða árið 1952, nokkru sið- ar var staðurinn seldur Reykja- vdtourborg. Upp frá þvi hefur staðurinn staðið auður og orðið iJQiJega flyrdr barðinu á speMvirkj um og eyðingiaröfium. MANNSKÆB JUBIÐ 1 bök sinni um KolviðarhóJ bendir SkúJi Helgason á, að sú kynslóð, sem í dag setjistf upp í mjðteit’.öð'varkymitar bitfreiðar oig aki með flughraða um Lækjar- botna. Svínahraun ©g HelJis- heiði, hafi iitJa huigmymd um það, sem forfeður þeirna áttu stundum við að stríða á þessum slóðum i vetrarferðum eða hvi- Jíkt giJdi KoiviðarhóJJ hefur hatft sem sæluhús og gististaður. Þar var oít háð barátta upp á ldf og dauða, enda urðu mann- skaðar þar tiðir. Eingar tölur Jsinn tekinm. um bnríi Með línu á Grænlandsmið Akranesi, 31. mai. V.S. Freydís,, AK 275,. eign l*rá ins Sigurðssienar. útgerðsumriaijniins er e«na s.kipið swn gert er út á GraniaiMteniið trá Akiiuwsi, með limi. Skipshöfinin vann við að taka ís um borð tiJ háJís mánaðar út- halds, þar með ein ung stúika, sem hefur beitt Jöð í Samdgeiiðii í vetur. Hú n vdldi ekki iáta tatea mynd af sér, og taJdi ekki frétt- næmt þótt kvenmenn stundiuð'u hásetasfiörf. 1 fyrsfiu lögn fisteaði FVeydds 4 lestir á 20 bjóð. Húm mum ieggja aflanm upp á AJtranesi. — bjlþ. bemdir meðal annars á, að E- vitamdn. biamdað i bióðbökva með krabbameimsifirumum, himdri vöxit þeiirra. C. L. Stfeimberg, gerði tiJraumir mieð E-vdtamdn á 60 sjúJdingum með vöóvabóiguT. Inman viJcu voiru 55 þeirra lausiir við veirtei. Eftiir 8—30 vikuir. voru þeir fulO- batfa. E-vitiamdn er fiaJið milkiJvægit tíff að hindra blóótappaimyndum við fiæðimgar og uppsitourði. Eimmiig tiJ að eyða blóðtfappa. Vitfamdm E J>æði vermdar og t'ryggir betri mýtingu A-vdtfamdns. W. E. Shu’fie hefiutr notfað E-vítfa- mdn gegn hjarfia- og æðasjúk- dómum um 23 áua steeið, með þeim ánangri, að tíJ efiofinunar, sem við hann er lcemmd sæteja sjúldimgar frá mörgum Jömdum. íþróttamenn autea þoJ oig þreik. m. a. með E-vitfaimdmi. Sagt er, að hlóðtfappadaiuðinm seilist lengra og lengtra niður í aJdurstfflokkana. Sá eigimilieiki E- vitaimíins eimm, að vimma gegn myndtum bióötappa, er þvd nægi- Jeigur tiJ þess, að gefa ættfi þvi fulflan gaum. — Rúmsims vegna heíur verið stfikiað á örfáum aífiriðuim. — En svo djúpt hefrnr verið sikyggnzt inn í lieymdar- dóma og gifldi vítamímB, að mokte- urrí fuiröu gegmir, að lækinær skuii etoki lcymma þau betfur cg meira em gerí hetfur veirið. — AlJtf, sem unnt er, þanf að gera •til að efla heilbrigði einstfaldimige og þjóðar. Og eim önuggastfa úeið- in tíl þess er að auka skílning e.g þetokimigu aJmemmings. — Ættfi lieiJsugæzia og fræðsJa eteki ®ð vera giJdur þátftfur í stfarfi Jætein- isins? Ei' etoki lönigu fiímabærit a@ sérmennta hóp lækna, er hefði það veortoefini eitftf, að við- haJda heiJtoii'igði heiJhrigðra sem lengst? Á fyrirtoyggdng sjúk- dóma eklki að vera höfuftatirifti heiltocrigðismáia ? — MikiJVæg spor í þessa átt eru leitfa/rstföftvsir kratoba og hjantasjúkdóma. — En hvd elfiki að hefjast hamda á miUdu breiðari girumdvelli og stfotfma heifeuirætotartféiaig i hver-ri sveitf lamdsinis? — HeiJtorigðii. þirekmiklir þegrnar eru eimn atf bui’ftarásuim þjóftfélagsiins Á þeim buirftaiás bore heiJibriigðis- yfirvöidiin mesta ábyrgð. — Eia eimniig við — þú og ég. M. SkaJft.feMs. eru þó tiJ um það, hversu marg- ir hafa látið Jífið, þvd um það vantar heimiJdir fram undir lok 18. aldar. Skúli segir þó, að trú- legast hafi flestir orðið úti á þessum slóðum á 18. öJd, eintoum etftir móðuharðindin 1784, þegar landflóttinn var hvað mestur af Suðurlandi tiJ vesturs. Frá ár- inu 1792—1922 gefiur Skúli um 24 manneskjur, sem týnt hafa Ufi á þessum sJóðum og hann bvggir á skjalföstum heimUdum. þar af fernt á þessari öld. KOLVIÐARHÓIX OG IJRAUGATKCBiN 1 Jjósi þessarar vitneskju þa.rf enigan að furða, þó að rraenn hafí talið brýna þörf á sælúhúsi og gististað á Kolviðarhóii. Eðli lega urðu þessi tíðu mannslát tiJ t>ess að lcynda rækilega undir draugatrúnni. sem okkur ísiend ingum virðist í blóð borin, og er sannast að fáir staðir Sunn- anJands muni hafa fengið á sig meira orð fyrir reimleika en Kol viðarhóH. Fornar sagnir herma, að afar reimt hafi verið í sælu húsinu undir Húsmúlanum, en þegar það hús félJ í tóft og byggtf v«.r uppi á KoSviðarhóli, fluttfustf diraiuiga'nncr eimnig tyúferi um, eins og nærri má geta. 1 þjóð sögum ÓJaifs Davdðssomar eru t. a,m. fjórar sögur skráðar um reimiíleitoa 4 KóiviðairtoióiU. Ségir hann, að meðan fyrsti sælu- hústoofinn stéð, hafi þar þótt aii reimt og eintoum hafi það verið tovendfiaugur er sótti á ferða- menn, er þar lágu. Var draugur þessi þannig til kominn, að stúika ein lagðist út í Svina- hraun og rændi ferðamenn. Var hún HOstoeyflt mij-ög, en. iolcs hilftfi hún fyrir ofjarl sinn, sem skiar af henni hausinn.' Gekk stúlkan aftur, og tók nú að sækja á ferðamenn, sem iágu á Hólnum. Seinm var svo reist sæluhús úr timbri á Kolviðarhóli, og dó þar þá maður einn. Hann gekk einn- ig aftur, o.g urðu draugarnir tveir upp frá því — karldraug- ur og kvendraugur. Margar aðr ar frásagnir eru til um reim leika á KolviðarhóU, og vdst er að fyrstfiu gestgjafarnir þar urftu flestfir meira og minna varir við draugiagang, enda þótt ekki séu skráðar frásagmir um reimleika þar þegar kenrur fram á þessa öOd. Em hver veit mema hjúim, sem nefnd voru hér á undah, hafist enn við i Kolviðarhóli — og njóti nú niðurlægdngar hans í ríkum mæli. AiJtf er á huOdiu uim framtfið KoJviðarhóJs. Að sögn Páls Lin dais, borgariöigtfnanins, hefuir Reytojavdtourtooirig með samtnimgi fenjgið svonefndu KolviðarhÓJs- féJagi manmvirkin til umráða en ennþá er etoki ljóst hvernig þaw verða notuð. Vogaskóli mun hafa sýnt áhuga á að fá húsið undir einhvers konar féiagsstarf.seml, og á.tt viðræiðluir vift fio«r- svarsmenn félagsins um sJdkt. Sagði Páll, að borgin biði nú að eime efiti r iyte,fiu*m þessara við- ræðna.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.