Morgunblaðið - 17.10.1973, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. OKTÓBER 1973
Byggingafélagið
Einhamar:
Húsnæðismál landsmanna hafa
verið mikið á döfinni að undan-
förnu, og verða vafalaust áfram
næstu misserin. Talið er vfst, að
byggingakostnaður eigi eftir að
hækka enn, þar sem allt efni til
húsbygginga hefur hækkað mjög
erlendis, og litlar sem engar horf-
ur eru á, að byggingavörur, eins
og tré og járn eigi eftir að lækka á
næstunni, heldur þveröfugt.
Það hefur mikið verið rætt um
hvernig Islendingar geti byggt
sem ódýrast, og eru ekki allir á
eitt sáttlr f þeim efnum. Allir eru
þó sammála um, að hægt sé að
byggja ódýrar á Islandi en gert
er, án þess þó, að vöndun húsanna
verði minni, það sé hagkvæmnin,
sem ráði mestu. En skilning ráða-
manna vantar oft.
Byggingafélagið Einhamar s.f.
byggði og lauk við í fyrra og hitt-
eðfyrra nokkur fjölbýlishús í
Vesturbergi í Breiðholtshverfinu.
Þessi f jölbýlishús urðu mun ódýr-
ari en sambærileg hús, sem voru
byggð á sama tima. Vakti þetta
mikla athygli, en þrátt fyrir þessa
staðreynd er nú svo komið, að
fullvíst er, að Einhamar verður að
leggja upp laupana, þar sem
félagið hefur ekki getað gengið
heppilegar byggingalóðir, þ.e. Ióð-
ir, sem henta fyrir hliðstæð hús
og félagið byggði við Vesturberg.
Framkvæmdastjóri Einhamars er
Gissur Sigurðsson, húsasmíða-
meistari og fyrir stuttu ræddum
Rætt við Gissur
Sigurðsson,
fram kvæ m dast j ór a
Fær ekki að byggja ódýrt
og hættir starfseminni . .
við við hann um starfsemi félags-
ins.
Hagkvæmni
aðalmarkmiðið
Einhamar s.f. var stofnaður
með það að markmiði, meðal
annars, að vinna að því við skipu-
lags- og borgaryfirvöld, að skipu-
lagi og lóðaúthlutun væri hagað
þannig, að sem mestri hagkvæmni
væri hægt að koma við í byggingu
íbúðarhúsa, án þess að dregið yrði
úr vönduðum vinnubrögðum. En
byggingamenn höfðu fyrir löngu
gert sér ljóst, að eitt aðalskilyrði
þess, að geta byggt hagkvæmar
íbúðir á hóflegu verði, er að
skipulagið leyfi þá húsagerð, sem
hagkvæm er og að lóðaúthlutun
sé hagað þannig, að hægt sé að
koma við áætlanagerð, raðvinnslu
og stöðlun í byggingastarfsem-
inni, svo að efni og vinnukraftur
nýtist sem bezt, þá þarf sami
byggingaaðilinn ekki að hlaupa
úr einum staðnum í annan og
vinna að hinum sundurleitustu
verkefnum.
Hér gildir það sama um bygg-
ingafélög og einstaka bygginga-
meistara. Þegar unnið var að
skipulagi við Vesturberg, fékk
Einhamar að hafa þar nokkur á-
hrif á gerð fjölbýlishúsanna, en
skipulagi raðhúsanna réðu skipu-
lagssérfræðingarnir einir. Hafði
félagið þá sótt um lóðir þar og
fengið viiyrði fyrir þeim ásamt
heimild til að kynna skipulagsyf-
irvöldum sjónarmið sín.
Ódýrari íbúðir
Einhamar hóf svo bygginga-
starfsemi sína í marz 1970 eftir að
teikningar og verk- og fjárhags-
áætlanir höfðu verið vandlega
unnar með það i huga, að gera
góðar íbúðir á hagstæðu verði.
Við teljum, að þetta hafi borið
nokkurn árangur á meðan við
höfðum lóðir undir hagkvæma
húsagerð.
Því t-il sönnunar má skoða sölu-
verð á þeim íbúðum, sem félagið
hefur byggt og byggingarvísitölu-
verð á hverjum tíma, þegar ibúð-
irnar hafa verið afhentar kaup-
anda.
— I maí og júní 1971 afhenti
félagið fyrstu 50 íbúðirnar. Var
þá meðalsöluverð á þeim kr.
4.214,- pr. rúmmetra, — en þá var
byggingarvísitalan pr. rúmmetra
kr. 4.964,- eða 750.- kr. hærri en
söluverð okkar, sem er 17.8%
munur.
Nú, ef við lítum aðeins á dæm-
in, þá voru þau svona á þessum
tima:
söluverð
2ja herb. íbúðir 980.000,-
3ja herb. íbúðir 1.200.000,-
4ra herb. íbúðir 1.300.000,-
Söluhagnaður var af þessum
íbúðum, en af söluhagnaðinum
greiddi Einhamar i tekjuskatt kr.
2.410.562-
I marz og apríl 1972 afhenti
félagið 35 ibúðir, þá var vísitölu-
verð pr. rúmmetra kr. 5.626,- en
meðalsöluverð okkar á íbúðum
pr. rúmmetra var kr. 4.788.- eða
838 krónum lægra sem nemur
17,5%
söluverð-
3ja herb. ibúðir 1.190.000.-
4ra herb. íbúðir 1.440.000,-
Tekjuskattur af söluhagnaði
þessaraíbúðavar kr. 1.718.473.-
— Sfðan afhentum við 30 íbúðir
i október og desember 1972 (sömu
tegundarog fyrstu íbúðirnar). Þá
var byggingavísitalan 6.407.- pr.
rúmmetra, en meðalsöluverð okk-
ar kr. 4.980,- pr. rúmmetra eða
1.427,- kr. lægra, sem er 28,65%
lægra en byggingavisitalan segir
til um.
vísitöluverð mismunur
1.154.440,- 174.440,-
1.413.600,- 213.600,-
1.531.400.- 231.400.-
söluverð
2ja herb. íbúðir 1.298.250,-
3ja herb. íbúðir 1.603.055,-
4ra herb. íbúðir 1.721.590,-
vísitöluverð mismunur
1.670.100,- 371.950,-
2.062.330,- 459.275,-
2.214.825,- 493.235,-
vísitöluverð mismunur 1.398.250,- 208.250. 1.692.000,- 252.000.
Söluhagnaður þessara íbúða er
ekki kominn til skattlagningar
enn, en útlit er fyrir, að hann
verði svipaður og á hinum íbúð-
unum.
— Ibúðirnar hafa allar verið
seldar fullfrágengnar utan sem
innanhúss, að því undanskildu, að
teppi eru ekki á stofugólfum, en
stigar og gangar eru teppalagðir.
Fullgengið er frá lóð, gangstlgar
hellulagðir, skipt um jarðveg og
gras ræktað, bílastæði eru gjall
fyllt.
Um þessar tölur þarf ekki að
fara mörgum orðum, þær tala
sínu máli. En á það vil ég benda,
að fyrstu 50 íbúðirnar og 30 sið-
ustu, sem Einhamar afgreiddi,
eru eins, og ef við miðum áfram
við byggingarvísitölu, þá kemur
þar fram hagræðing er nemur
10.85%, sem byggist á endurnotk-
un teikninga og f jölda annarra |
þátta í starfseminni, sem rað-
vinnsla hefur áhrif á, en yrði of
langt mál að telja upp.
Fá ekki heppi-
legar lóðir
— Einhamar reyndi til þrautar
að fá byggingalóðir hjá borginni
og var ætlunin að byggja þar með
þeim hætti, sem hagkvæmastur er
og líklegastur til að draga úr hin-
um geigvænlega byggingakostn-
aði. Þetta mál gekk ekkert, og til
þess að þurfa ekki að leggja niður
starfsemina, fengum við bygg-
ingalóð I hinu svonefnda Hóla-
hverfi undir háhýsi. Við gerðum
okkur strax Ijóst, að við yrðum að
selja íbúðir sambærilegar við
þær, sem eru í Vesturbergi á
12—18% hærra verði. Þetta þótti
þó rétt að gera, til að brúa
hugsanlegt bil, þar sem við trúð-
um þvi ekki þá, að á málum skipu-
lagsins yrði haldið á þann veg,
sem raun bervitni.
— Einhamar var stofnaður til
þess að vinna að því, að byggja
góðar almennings íbúðir á hóf-
legu verði. Ennfremur að vinna
að þvi við skipulags- og borgaryf-
irvöld, að hagkvæmar byggingár
yrðu látnar sitja i fyrirrúmi. Við
töldum, að það hefði nokkurn
árangur borið. En nú virðist skiln-
ingur skipulagsfræðinga borgar-
innar ekki vera fyrir hendi á þvi,
hvaða húsagerð er hagkvæm í
byggingu, eða hvað gerir hús dýr
eðaödýr í byggingu.
Félagsmenn í Einhamri telja
því, að ekki sé lengur grundvöllur
fyrir starfsemi félagsins. Hefur
því verið ákveðið að hætta starf-
seminni, þar sem ekki hefur
reynzt unnt að fá lóðir undir
sæmilega hagkvæma húsagerð, —
hús sem henta almenningi og
hægt er að byggja fyrir skaplegt
verð.
Skiptir kostnað-
urinn engu máli?
Að lokum sagði Gissur: En það
fær enginn mig til að trúa þvi, að
það breyti engu fyrir ungt fólk,
sem er að stofna heimili eðafyrir
hinn almenna launþega, hvort
hann verður að borga 300—500
þúsund eða jafnvel 1 milljón
meira fyrir íbúðina sína en nauð-
synlegt er, aðeins vegna misvit-
urra skipulagsmanna. — Einnig
skulum við hugsa til þess, að óhóf-
legur húsnæðiskostnaður hlýtur
að ýta undir vaxandi kaupkröfur
og verðbólgu í þjóðfélaginu.
Eftir að hafa skoðað ibúðir þær,
sem Einhamar byggði i Vestur-
bergi er ekki hægt að segja ann-
að en þær séu mjög vandaðar að
allri gerð, og er frágangur inn-
réttinga einstaklega smekklegur.
Það er því næsta furðulegt, að
félagið skuli ekki hafa fengið
lóðir undir íbúðir í líkingu við
þær, sem það byggði í Vestur-
bergi. — Þ.Ö.
Háhýsi sem þetta, eru dýrarí f byggingu en t.d. fjögurra hsða blokkir. Og þar sem Einhamar fær ekki að
byggja hentugar fbúðarblokkir, ætlar félagið að hætta starfseminni. Á efri myndinni erGissur Sigurðsson
fyrir framan eina fbúðarblokkina í Vesturbergi. Ljósm. Míbl. Sv. Þorm.