Morgunblaðið - 18.12.1973, Blaðsíða 7

MORC.UNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAOUR 18. DUSEMBI'.R 197:5
7
MJÖG breyttist sambúð Breta og Rússa til batnað-
ar við heimsókn sir Alec Douglas-Home utanrfkis-
ráðherra til Sovétríkjanna fyrr í þessum mánuði,
en sambúð ríkjanna hefur verið „köld“ undanfar-
in tvö ár.
Sir Alec átti vinsamlegar viðræður við Andrei
Gromyko utanríkisráðherra um ástandið í Mið-
Austurlöndum, öryggismál Evrópu og önnur sam-
eiginleg mál, og fyrir brottförina átti hann einnig
fund með Nikolai Podgorny forseta.
Rússar hafa haldið Bretum í hæfilegri fjarlægð
og talið þá óvinsamlegasta og ósamvinnuþýðasta
vestrænna þjóða frá því brezka stjórnin sakaði
105 sovézka sendiráðsstarfsmenn um njósnastarf-
semi I Bretlandi og vísaði þeim úr landi f septem-
ber 1971.
Kuldinn í sambúð Bretlands og Sovétríkjanna
og ásakanir Sovétríkjanna í garð Breta fyrir að
dragast aftur úr öðrum þjóðum, að því er varðar
tilraunir til bættrar sambúðar austurs og vesturs,
eiga sér þó enn eldri rætur, eða allt frá innrás
Sovétríkjanna i Tékkóslóvakíu árið 1968.
Tékkóslóvakía var alvarlegt áfall fyrir sambúð-
ina, sem farið hafði batnandi árin á undan, og
ríkisstjórnir bæði Verkamannaf lokksins og
íhaldsflokksins í Bretlandi voru lengi á eftir
tregar til að endurheimta traust á fyrirætlanir
sovézkra yfirvalda í Evrópu. Að þvi er varðar
Ihaldsflokkinn, þá efldust efasemdir hans vegna
ótta við auknar aðgerðir sovézka flotans á Ind-
landshafi, en þann ótta notaði núverandi ríkis-
stjórn Edwards Heaths til að afsaka vopnasölu til
Suður-Afríku.
Smám saman komust Bretar að þvf, að þeir voru
að verða einir á báti. Það var ekki aðeins, að
Frakkar tækju upp nánara samband viðSovétrfk-
Sir Alec Douglas-Home.
in, meðal annars með því að undirrita vináttu- og
samstarfssamning, heldur tóku einnig Bandarík-
in og Vestur-Þýzkaland, sem áður höfðu verið
ákveðnustu aðilar kalda stríðsins, aðgerast nokk-
urs konar málamiðlarar fyrir bættri sambúð við
Moskvu. Willy Brandt kanslari batt lokahnútinn á
Ostpolitik sína með samningum við Sovétríkin,
Pólland og Austur-Þýzkaland, sem svo leiddu til
þess, að vesturvelin þrjú, Bretland, Bandaríkin og
Frakkland, undirrituðu samninga við Sovétríkin
um stöðu Vestur-Berlínar.
Bandaríkin hófu viðræður við Sovétrfkin um
takmörkun á dreifingu kjarnorkuvopna, og þær
viðræður leiddu svo til gagnkvæmra heimsókna
þeirra Nixons forseta og Brezhnevs flokksleiðtoga
hvors til annars og undirritunar yfirlýsingar
þeirra um leiðir til að koma í veg fyrir styrjaldir.
I Evrópu leiddu þýzku samningarnir til þess, að
vestrænu ríkin féllust á tillögu Rússa um að boða
til öryggisráðstefnu Evrópu, og Rússar féllust á
að hefja viðræður um gagnkvæma fækkun í herj-
um Atlantshafsbandalagsins og Varsjárbanda-
lagsins í Mið-Evrópu. Þessar viðræður fara nú
fram í Genf og Vín.
Bretar liafa aldrei farið dult með það, að þeir
höfðu litla trú á gildi öryggisráðstefnu Evrópu,
því að þeir litu á hana sem áróðursbragð Rússa til
að fá viðurkenningu á lögmæti yfirráða sinna yfir
Austur-Evrópu. En Bretar féllust á að taka þátt í
ráðstefnunni vegna þess, að þeir vildu eiga sam-
leið með bandamönnum sínum, vegna þess að
ráðstefnan var í beinu framhaldi af þýzku samn-
ingunum, og vegna þess að þeir komust á þá
skoðun, að ráðstefnan gæti ekki sfður haft
áróðursgildi fyrir vestrænu ríkin en fyrir Rússa.
Bretar hafa verið fastheldnastir á þá stefnu að
fá Rússa til að taka upp frjálslyndari samskipti
við umheiminn — með auðveldari samgangi þjóð-
anna, bættu ferðafrelsi, meiri menningarskipt-
um, og bættri aðstöðu fyrir fréttamenn.
Rússar hafa fram að þessu verið tregir til að
Dregur úr
kuldanum
í sambúð
Breta og
Rússa
Eftir Robert Stephens
fallast á nokkrar þess konar tilslakanir í sam-
skiptum. Telja þeir, að þær yrðu upphaf erlendra
afskipta af innanríkismálum þeirra. Rússar
leggja hins vegar áherzlu á að hraða undirbún-
ingsviðræðum öryggisráðstefnunnar.svo þær geti
sem fyrst snúizt yfir I leiðtogaviðræður viðkom-
andi ríkja um öryggismálin. j,
Bretar eru ekki sammála Rússum um nauðsyn
þess aðflýta öryggisráðstefnunni. Hins vegar eru
skoðanir þessara þjóða varðandi Mið-Austurlönd
mjög orðnar svipaðar. Bretar og Rússar eru sam-
mála um nauðsyn þess að koma hið fyrsta á friði
milli Arabaríkjanna og ísraels, byggðum á
ályktun Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna, sem
gerir ráð fyrir, að ísrael afhendi öll herteknu
svæðin og að Arabaríkin viðurkenni sjálfstæði
ísraels. Eru Bretar og Rússar báðir reiðubúnir til
að leggja fram gæzlulið til að tryggja væntanleg
landamæri á þessum grundvelli.
Bretar, ekki síður en Frakkar, vildu gjarnan
taka þátt í ráðstefnunni um fríð israels og Araba,
sem hefjast á í Genf 18. desember ( í dag). Og það
er þeirra álit, að Rússar hefðu ekki haft neitt við
það að athuga, nema síður væri. Bandarikjamenn
og israelar eru því hins vegar mótfallnir, því að
þeir telja Breta og Frakka báða of hliðholla
Aröbum. Rússar hafa þvi samþykkt, að ráðstefn-
una sitji aðeins fulltrúar þeirra og Bandaríkjanna
ásamt dr. Kurt Waldheim framkvæmdastjóra
Sameinuðu þjóðanna, og að sjálfsögðu fulltrúum
deiluaðila sjálfra.
Bretar hafa sætt sig við að sitja hjá og segja nú,
að aðalatriðið sé, að friðarráðstefnan geti hafizt
sem fyrst, ekki hverjir sitji hana. Þeir reikna
einnig með því, að þeir fái að leggja sitt tíl
málanna, verði deilunni visað á ný til Öiyggis-
ráðsins, þar sem bæði Bretar og Frakkar eiga
fastafulltrúa.
Andrei Gromyko.
TILBÚNAR ELDHÚSGARDÍNUR einnig blómastores með þykkri blúndu Búðin.’Strandgötu 1, Hafnarfirði BROTAMALMAR Kaupi allan brotamálm langhæsta verði Staðgreiðsla Nóatúni 27, simi 25891
HAFNARFJARÐARAPÓTEK Opið öll kvöld til kl 7, nema laugard til kl 2. Helgidaga frá kl 2—4 BÍLA BRAUTARTEPPIN er jólagjofin fyrir strákana Fást að Nokkvavogi 54. sími 34391. Sendum gegn póstkröfu
HANNYRÐABÚÐIN AUGLÝSIR Margt er það í koti karls sem kóngs er ekki ra nni Hannyrðabúðin, Lmnetsstig 6, Hafnarfiði, simi 51314. VERZLIÐ í HAFNARFIRÐI Notið timann vel Úrval af handavinriu í jólapakka Góð þjónusta i rúmgóðri verzlun. Næg bilastæði Hannyrðabúðm. Linnetsstig 6, Hafnarfirði simi 51 314
BÍLAVERKSTÆÐIÐ BJARG Bjargi við Sundlaugaveg . simi 38060. Getum bætt við okkur viðgerðum fyrir iólin Bilaverkstæðið Bjarg, Bjargi við Sundlaugaveg, simi 38060 IESI0 JHergtmblabife DDGLECII
HÚS & EIGNIR
BANKASTR/iTI 6
m Símar 1 651 6 og 1 6637.
Ibúöír óskast
Hötum fjársterka kaupendur að ibúðum, sérhaeðum, og
einbýlishúsum á Reykjavíkursvæði. Útborganir allt að 6
millj. _
HUS & EIGNIR
BANKASTRÆTI 6
símar 16516 og 16637
Umsóknír
um styrk
úr
Fínnska
JC-sjóðnum
Finnski JC-sjóðurinn er stofnaður af Junior
Chamber Finnlandi og Junior Chamber Islandi
með fé, sem safnað var í Finnlandi og Svíþjóð
með sölu límmiða með íslenzka fánanum.
Markmið sjóðsins er að styrkja skólanám unglinga
frá Vestmannaeyjum á aldrinum 14—19 ára,
utan Vestmannaeyja. Styrkveiting JC-sjóðsins nær
til hverskonar náms, nema skyldunáms og
háskólanáms.
Umsækjendur geta verið aðstandendur styrkþega
eða styrkþegi sjálfur. Ef styrkþegi nýtur
fjárhagsaðstoðar frá fjölskyldu sinni, er styrkuriim
greiddur til fjölskyldunnar.
Stjórn sjóðsins skipa. Erkki Aho, Kouvola,
Finnlandi, Jón E. Ragnarsson og Ólafur
Stephensen, Reykjavík. Endurskoðendur eru:
Rolf Zachariassen, Heilola, Finnlandi og Reynir
Þorgrímsson, Kópavogi.
Utfyllt umsóknareyðublöð skal senda til: Finnska
JC-sjóðsins, pósthólf 579, Reykjavík.
Eyðublöðin skulu hafa borist fyrir 31. Des. 1973
Skrifstofur bæjarstjórnar Vestmannaeyja í
Vestmannaeyjum og í Hafnarbúðum afhenda
umsóknareyðublöð og gefa jafnframt nánari
upplýsingar.
fFINNSKI JC-SJ ÓÐURINN
PÓSTHÓLF 579
REYKJAVlK