Morgunblaðið - 18.12.1973, Blaðsíða 18

18
MORC.U.YBLAÐIÐ. ÞRIÐJUI)A(ilTR 1S. DKSKMBKR 1973
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10-100
Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
Áskriftargjald 360,00 krá mánuði innanlands.
í lausasölu 22, 00 kr. eintakið
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auqlýsingar
UMBURÐARLYNDI
KRISTJÁNS
Alltaf er það fagn-
aðarefni, þegar vinnu-
deilur leysast án þess að
komi til verkfalla eða nauð-
synlegt verði að leysa úr
ágreiningsmálum með úr-
skurði gerðardóma eða
Kjaradóms. En raunar er
þess að gæta, að samningar
B.S.R.B. eru aðeins hálf-
gerðir, því að eftir er
flokkaskipun o.fl. í tíð
núverandi ríkisstjórnar
hafa mörg verkföll orð-
ið. og um þessar mund-
ir standa vfir tvær alvar-
legar vinnudeilur. Verk-
fall flugfreyja hefur stöðv-
að flugflotann á mesta
annatíma til stórtjöns
fvrir flugfélögin og þjóð-
ina í heild. Og þjónaverk-
fallið veldur einnig miklu
tjóni, bæði þjónunum
sjálfum og veitingahúsum,
auk þess sem mikilvæg at-
vinnugrein, móttaka ferða-
manna, er í yfirvofandi
hættu. Alvarlegast var þó
togaraverkfallið, sem stór-
tjóni olli.
Allt er nú í óvissu um
samninga verkalýðsfélag-
anna, og hefur þeim mál-
um verið slegið á frest
fram yfir áramótin. Að
minnsta kosti kemur nú
ekki til desemberverkfalla
eins og stundum áður, og
því fagna vfst flestir eða
allir.
í kjarasamningum rfkisins
og B.S.R.B. er talið, að því
markmiði hafi verið náð að
hækka meira laun hinna
lægstlaunuðu en þeirra,
sem betur eru settir. Þetta
er stefna, sem allir styðja
nú, í orði a.m.k., enda er
ljöst, að í hinu ógnarlega
dýrtíðarflóði eru kjör
hinna láglaunuðu bágborin
og líklega verri en þau
hafa um langt skeið verið,
nema þá að menn vinni
gífurlega aukavinnu. Ættu
menn því að fagna því, ef í
raun er um að ræða bætt
kj ör láglaunamanna.
Formaður BSRB hefur
lýst yfir því, að eftir að
olíuhækkanirnar urðu hafi
reynzt miklu erfiðara aðfá
ríkisvaldið til að fallast á
kjarabætur til handa
starfsmönnum sínum, og
þess vegna hafi ekki
náðst fram meiri kaup-
hækkanir en raun ber
vitni. Málgögn rfkisstjórn-
arinnar hafa lagt mikla
áherzlu á, hve alvarleg
hækkun olíunnar sé, og
Þjóðviljinn hefur boðað
stórfellda kjaraskerðingu.
Fyrir fjölmarga opinbera
starfsmenn þýða þeir
samningar, sem nú hafa
verið gerðir, líka ljóslega
skert kjör, nema þá aðhlið-
arráðstafanir verði gerðar,
t.d. verulegar skattalækk-
anir og úrbætur í hús-
næðismálum. Vel má þó
vera, að eftir að vinstri
stefnu hefur gætt í 2 ár sé
hag þjóðarinnar þannig
komið, að kjaraskerðing sé
óhjákvæmileg, þrátt fyrir
það að viðskiptakjör okk-
ar hafa aldrei verið betri
en nú og verð útflutnings-
afurða hefur hækkaðgífur-
lega. Þetta er afleiðing
óstjórnarinnar og óðaverð-
bólgunnar, sem þróazt hef-
ur í skjóli vinstri stjórnar
herranna.
Ekki verður annað sagt
en Kristján Thorlacius hafi
sýnt stjórnvöldum mikið
umburðarlyndi í samning-
um að þessu sinni. En því
meiri skylda hvílir þá á
ríkisvaldinu að gera nú
Matthías Bjarnason
gerði glögga grein
fvrir skattpíningarstefnu
ríkisstjórnarinnar við aðra
umræðu fjárlaga. Hann
víikti athygli á því, að síð-
asta ár viðreisnarstjórn-
arinnar hefði álagður
tekju- og eignarskattur á
öllu landinu numið 1525
milljónum króna. Á fyrsta
ári vinstri stjórnar hækk-
aði þessi skattaupphæð í
4449 milljónir, og á yfir-
standandi ári fór hún í
5759 milljónir, en þetta er
377,7% hækkun á tveimur
árum.
Síðan sagði Matthías
Bjarnason: ,,En það er líka
eftirtektarvert við þessar
skattaálögur, hvað munur-
inn er mikill eftir því í
hvaða skattaumdæmum
þær eru. Þær koma sér-
staklega hart niður á hér-
uðum, þar sem fiskvinnsla
og sjómennska eru allsráð-
raunhæfar ráðstafanir til
að stemma stigu við óða-
verðbólgu og gera úrbætur
í skattamálum og hús-
næðismálum, þannig að
kjaraskerðingin verði ekki
meiri en hún þegar er orð-
in, því að svo sannarlega er
nóg að gert.
andi og raunar höfuðat-
vinnuvegurinn. Þar hafa
tekjurnar hækkað og þar
hefur ríkissjóður seilzt
einna dýpst í vasa þessa
fólks. í skattaumdæmi
Reykjavíkur hefur hækk-
unin orðið 367,4%, eða
aðeins neðan við meðallag,
en skattaupphæð Reykvík-
inga hefur hækkað úr 779
milljónum í 2862 milljónir.
í Vesturlandskjördæmi
hefur hækkunin orðið
447,6% og í Vestfjarða-
kjördæmi, þar sem hækk-
unin er mest, hefur hún
orðið 504%. í Norðurlandi
vestra er hún 468%, í
Norðurlandi eystra 368%,
á Austfjörðum 400%, í
Suðurlandsskattumdæmi
480% og í Vestmanna-
eyjum 300%, en það er
eðlilegt aðþeir séu lægstir
vegna þeirra ráðstafana,
sem gerðar voru á þessu
ári, og f Reykjaneskjör-
dæmi 357%.“
UMBÆTUR í
SKATTAMÁLUM
Hvert stefnir ThaiUmd?
JOll.N FosIct Dullcs. 1'ynvcT-
li iiiaiin’kisr;i'Mn,i ra Banda-
nkjanna. laldi á símun líma
Thailcndinua IrausUistu handa-
menn Bandaríkjanianna í sjör-
vallri SA-Asíu. t’ndanl'ainar
vikur hal'a lhailonzkir ráita-
monn híns voyar svoisjt nokkurt
l'rá fyrrí slol'nu. o.k ólnett or aö
l'ullyróa. aó ríkisst jórmr
nánrannaríkjanna inunu l'ylí'j-
asl náió moó franivindu niála í
landinu hór oftir. I vissum
skilninui or Thailand risavoldi
(><■ ásiandió |)ar hofur mikíl
ánirf á yany mála í öllu
Indiikfna soin o.o í náyranna-
ríkjunum Burma oíí Malaysiu.
holla hyoyisl fromsl á stærd
hjódarmnar. (ihúatalan or
morri 40 milljónir) o.u á foikna
mikilli hrís,i>rj(')naui)pskoru.
som aldroi hro.yst.
haö or |)ví kannski skiljan-
logt. aó omlKOltismonn oj;
sijiirnarorindrokar i S.-\-
Asíu skoóa stúdontaiioiröirnar í
Thailandi som onyu hyómyar-
minni atburó. sötmlo.ua sóó.
hiddur on sjálla frönsku hylt-
inuuna.
Adur on vilaó var um uany
mála í smáalrióum. lólti ýmsir
háltsollir loiótouar Pathot t.ao
hroyf'inuarinnar í Viontiano i
l.jós áhyuujur vojtna ástandsins
i l'hailandi l’olla or okki óodli
loul. |)oyar |)t‘ss or uiott. ad i
l.aos Inia tioploua brjár milljón-
ir maitna oy landimori ríkjanna
liuuja saman á liinuu svioói.
Sijórn l.aos hol'tir uioU hlut-
loysis. on í áyiist síóastliónum
Uoróu hiourisínnaóir útlauar.
som komu yfir Mokonu ána frá
Thailandi. mishoppnaóa lilraun
iil stjórnarbyliinuar í landinu.
I.aos liuuur hvof'KÍ aó sjó oj* oru
ibtiarnir ))ví háóir Thailondinu-
um um aódráltarloióir. I>á voró-
tir oinni.u aó uota |)oss. aó thai-
lenzkir sjálfhoóahóar. som
.studdu stjórnina f Vionliano.
tóku mikinn ])ált í hintt lanu-
vinna Laosstrídi. on hví lauk
fyrr á þossu ári oins og flestum
inun í forsku minni.
Kambddia or iniklu auóuura
ou fólksfloira ríki on l.aos oj>
okki hafa ráóamonn l);u' minni
áhy.uujur af yanui mála í Thai-
landi. Kambódíumonn líta á
( Thailondin.ua som erfóafjendur
sína o.u aó minnsta kosti tvær
horuir í Kamhiidfti bora nafnid
Siom Roap. ÞaÓ títloKíjst „ltinir
litdaudu síamar'' oh or til minn-
muar um ,1'orna sigra Khmor-
manna á hinum höluóti Síöm-
um.
Viotnam or okki boinlínis
náurannaríki Thailands. on
enfíti ad sídur liafa Thailond-
ín.uar mikil hornadar- oj> ofna-
hausley áhrif í bádum
víotnömsku ríkjunum.
Síóan í lok sídari hoimsstyrj-
aldarinnar hofur SIíATO hal't
höfudstöóvar sínar í Thailandi.
o,í> hofur had tníloua haft nokk-
ur álirif á haó. hvo stadfasta
utanríkisstofnu thailenzkir
ráóamonn hafa rokió. llofur |)á
ointt uilt, hvort vinir oóa and-
stædinyar hafa átt í híul.
A moóan stríó uoisaói í
Indókína oy pölitískar styrjald-
ir ,”jörbroyUu sl jórn mála-
ástandinti á Fillippsoyjum o« i
Indönosíu. uáiu Bandaríkja-
\ Á0 í
dZ'ÍV'f '
V--Ý' /
JícUrJJorkShncs
yVW V \
Eftir
Malcolm
W. Browne
monn ætíó roilt sit* á stuóninu
horforin.ujanna. som föru mod
völdin í Thailandi. Ofí had var
oinniitt veuna þossa pólitíska
stöðuuloika. som Thailand
hontaói svo vol fyrir fluuvelli.
þadan som bandaríski fluuhor-
inn uat farió í árásarforóir til
Indökína.
En nti gotur þetlu allt vorió
aó broyiast.
Ilelzti höfundur ad Ix'irri
stofnti. som fyrrvorandi ríkis-
stjórn markadi sór í utanrfkis-
málum. var Chatichai Choxn-
havan horshöfóinjti. Hann mun
aó vísu goj>na stöóu aóstoóarul-
anríkisráóhorra í nýjtt stjörn-
inni. on litlar líkur oru taldar á.
aó hann oóa hinn nýi forsælis-
ráóhorra. dr. Sanya
Dharmasakti. nnmdi hafa inikil
áhrif á stofnumörkunina l'yrsta
kaslid.
En þad voróur líka aÓ taka
mod í roikninginn. ad herfor-
ingjarnir oru ordnir vanir sotu i
rádherrastólunum og onginn er
kominn til moóaósogja, aó þeir
viljigofá þá frá sór átakalaust.
Ef viógorum nti ráó l'yrir j)\ í.
aó borgaralog stjörn haldist \ ió
völd í Thailandi. liggtir f atiguin
uppi, aÓ hiín voróur aó taka
töluvort tillit til þoirra. som
raunvoruloga komu honni lil
valda. þ.o.a.s. til háskóla-
stúdonla. Ef dæma iná al' ræó-
um og alhöfnum sliídontanna.
komur f ljös. aó í röðum þoirra
oru miklu færri komnuinistar
og aðrir róttækir vinstrimenn
en almonnt gorist f stúdonta-
samtökum. Engu ad sfóttr oru
þoir alllangt til vinstri. of mió-
aó or vid thaílonzk stjörnmál
oingöngu.
Þoir slúdontar. som tala vol
um SEATO. oru l'áir. Flostir
áfollast bædi Bandarfkin og
fyrri ríkissljórn Thailands fyr-
ír ad draga þjódina svo nærri
hátltöku í Víotnamstríóinu.
Floslir Thailondingar tor-
tryggja Kínverja og Víolnama
og valda þvf bæði hjöófæróilog-
ar. pólitfskar og efnahagslegar
ástædur. Hins vogar or jj(ísl, aó
floslir slúdontar oru fylgjandi
bættum samskiplum vió þossa
tvo orfdal'jondur.
Svo virdist som Thailending-
ar muni á næslu árum stol'na í
átt til aukins lilutloysis. Þoir
munu royna ad losna vid banda-
rísku horstöðvarnar. som stad-
sottar oru í landinu. og jafn-
framt hafa þoir fullan hug á aó
sýna nágrönnunum það svart á
hvftu, ad þoir sóu okki boztu
vmir Bandaríkjanna í SA-
Asíu. Þossi afstaða mun ofa-
laust valda rádamönnum
ýmissa nágrannarfkja þungum
áhyggjum.
Loo Kuan Yow. forsætisráó-
horra Singaporo. sagdi fyrir
skömmu. aó minnkandi áhrif
Bandaríkjamanna f Asíu
myndu trúloga hafa í för mod
sór aukna pólitíska sponnu og
óstöðugloika. Sonniloga oru
Ijon Nol forsoti Kamhódfu og
Nguyen Van Thiou forseti S-
Viotnams á inoóal þoirra. som
taka undi r þau ummioli
\