Morgunblaðið - 03.01.1974, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. JANUAR 1974
Banaslys
á Dalvík
Dalvík, 2. jan.
ÞAÐ hörmulega slys varð á Dal-
vík sl. laugardag, að þriggja ára
gömul stúlka, Gunnhildur Lilja
Eiríksdóttir, varð undir mjólkur-
bíl og beið bana samstundi-s.
Stúlkan var að renna sér á þotu-
sleða og lenti undir bílnum, þar
sem hann var á hægri ferð í
brekkunni fyrir framan sam-
komuhúsíð. Bílstjórinn varð
einskis var fyrr en slysið var orð-
ið. Foreldrar Gunnhildar Lilju
eru Erla Gunnarsdóttir og Eirík-
ur Ágústsson, Dalvík.
— Sæmundur
Tónlistarverðlaunum Þjóðhátíðar-
nefndar skipt milli 2ja höfunda
„Tilbreytni” eftir Herbert H. Ágústsson
og „Ellefu hugleiðingar um landnám”
eftir Jónas Tómasson frumflutt á
Þingvöllum næsta sumar
DOMNEFND um hljómsveitar-
verk til flutnings við hátíða-
höld á 1100 ára afmæli tslands-
byggðar hefur skilað áliti til
Þjóðhátíðarnefndar 1974. Úr-
skurðaði dómnefndin, að
ekkert þeirra fimm tónverka,
sem bárust í samkeppni þá, er
haldin var í tilefni þjóðhátíðar-
innar, hefði skorið sig svo úr að
gæðum, að verðskuldaði óskipt
þau verðlaun, sem hátíðar-
nefndin hafði heitið. Hins veg
ar taldi dómnefndin tvö tón-
verkanna verð viðurkenningar
og lagði til, að verðlaunafénu
yrði skipt að jöfnu milli
höfunda þeirra — tónskáld-
anna Jónasar Tómassonar og
Herberts H. Agústssonar. Þjóð-
hátiðarnefnd hefur fallizt á úr-
skurð dömnefndar og hlýtur
þvf hvor höfundanna um sig
eitt hundrað þúsund króna
verðlaun. Gert er ráð fyrir, að
verk þeirra verði frumflutt við
hátíðahöldin á Þingvöllum
næsta sumar.
Dómnefndina skipuðu fimm
eftirtaldir menn: Árni
Kristjánsson píanóleikari og
tónlistarstjóri Ríkisútvarpsins,
formaður; Björn Ólafsson fiðlu-
leikari, dr. Páll Isólfsson organ-
leikari og tónskáld, dr. Róbert
A. Ottósson hljómsveitarstjóri
og söngmálastjóri Þjóðkirkj-
unnar og Vladimir Azhkenazy
pianóleikari. Verkin, sem
nefndin taldi verð verðlauna,
voru merkt „SUPO 2791“ og
„A.T.A.N.“. Höfundur fyrra
verksins, sem ber nafnið „Til-
breytni" reyndist vera Herbert
H. Ágústsson, en síðara verkið
hafði samið Jónas Tómasson, og
nefnist það „Ellefu hug-
leiðingar um landnám“.
Báðir eru höfundarnir kunn-
ir hljómlistarmenn. Herbert
Ágústsson er austurrískur að
ætt og uppruna, fæddur í Graz
árið 1926 — en fluttist til is-
lands árið 1952, er hann réðst
hornleikari hjá Sinfóníuhljóm-
sveit íslands. Hann hafði hlotið
tónlistarmenntun sína I Graz og
starfaði I 7 ár sem fyrsti horn-
leikari Filharmóniuhljómsveit-
arinnar þar, áður en hann flutt-
ist til íslands. Auk starfa hjá
Sinfóníuhljómsveit islands
hefur Herbert stundað kór-
stjórn, kennslu — og síðast en
ekki sizt tónsmíðar, en verk
hans hafa verið flutt bæði hér á
landi og erlendis. Hann varð
íslenzkur ríkisborgari árið
1962. Kvæntur er Herbert
fslenzkri konu, Elizabetu
Guðjohnsen, og eiga þau tvö
börn.
Jónas Tómasson er maður
annarrar og yngri kynslóðar,
ÞJÖÐHÁTÍÐARÁRIÐ gekk í
garð án stórslysa eða verulegra ó
happa í höfuðborginni. Slökkvi-
liðið taldi þetta til rólegustu ára-
móta, en aftur á móti var annríkið
töluvert hjá lögreglunni, og
venju samkvæmt átti hún þar
einkum í höggi við Bakkus gamla.
Að sögn Páls Eirikssonar lög-
regluvarðstjóra var mjög rólegt
hjá lögreglunni fram eftir gaml-
árskvöldi, en það reyndist þó að-
eins skammgóður vermir. Mikið
tók að bera á ölvun eftir að gamla
árið hafði kvatt, og þurfti lögregl-
an að hafa afskipti af alls 56
Reykvíkingum fyrir þá sök, en
þeir gistu flestir fangageymslur
lögreglunnar þá nótt. Inni í þess-
ari tölu voru þó einnig nokkrir
unglingar, sem foreldrar voru
látnir sækja á lögreglustöðina.
Talsvert bar einnig til tíðinda I
Laugardalshöllinni, þar sem um
3200 manns skemmtu sér í nafni
háskólastúdenta. Var þar geysileg
ölvun og kom til nokkurra svipt-
inga milli ölvaðra manna, þegar
hnefinn var látinn skera úr deilu-
málum. Geysilegt áfengismagn
var einnig gert upptækt við inn-
göngudyr hússins, og að sögn Páls
var magnið slíkt, að það hefði
fullnægt áfengisþörf 2—3' full-
frískra karlmanna allt þetta ár.
Þegar dró að lokum skemmtun-
arinnar tók nokkuð að bera á ó-
færð hér innanbæjar, og um leið
upphófst verulegur skortur á
leigubifreiðum. Voru strætis-
vagnar fengnir til að aka fólki'nu
úr Laugardalshöllinni heim, og
jafnframt var lögreglurútan
tekin f þessa flutninga. Sagði
Páll, að meðal farþega strætis-
vagnanna hefði nokkuð borið á
óánægju með það, hversu hátt far-
gjaldið var, eða kr. 100 fyrir akst-
urinn, en telja verður víst, að
þetta fólk hefði orðið að greiða
meira fyrir leigubifreið til heim-
flutnings.
Hins vegar kvað Páll engin
veruleg slys, óhöpp eða vandræði
hafa verið upp á teningnum að-
fararnótt nýársdagsins, þó að ann-
ríkið hefði verið mikið. Um 70
lögreglumenn voru á vakt um
nóttina allt til kl. 9 um morgun-
inn.
Hlaupið
í Skaftá
1 rénum
HLAUPIÐ í Skaftá var I rénun I
gær og um hádegisbil varrennslið
í ánni, þar sem hún rennur um
Skaftárdal, aðeins um 115 ten-
ingsmetrar á sekúndu. . Þetta
hlaup náði því aldrei að verða
stórt; þegar mesta vatnið var I
ánni reyndist rennsiið í Skaftár-
dal vera 240 teningsmetrar á sek-
úndu, eða aðeins tíundi hluti af
því, sem það reyndist mest vera í
fyrra. „Enda virðist þetta Skaftár-
hlaup ekkert eiga skylt við jökul-
hlaup hinna síðari ára í Skaftá,“
sagði Sigurjón Rist vatnamæl-
ingamaður, þegar við ræddum við
hann í gær.
Hann sagði, að þar sem hlaupið
væri mjög ólíkt hlaupum, sem
komið hefðu í Skaftá hin siðari ár,
væri n'auðsynlegt að fljúga yfir
norðvestursvæði Vatnajökuls og
reyna að sjá, hvaðan það kæmi.
Ketilsig ætti að myndast eftir
svona hlaup; enda þótt sjálft
rennslið hef.ði aldrei verið mikið,
þá væri það ekkert smáræðis
vatnsmagn, sem komið hefði und-
an jöklinum. Sennilega væru það
um 60 millj. teningsmetrar. Og
Framhald á bls. 18
Jónas Tómasson.
fæddur árið 1946, sonarsonur
Jónasar Tómassonar — hins
kunna tónskálds á isafirði.
Jónas yngri lagði stund á tón-
listarnám jafnframt mennta-
skólanámi I Reykjavík og varð
þegar á námsárunum kunnur
sem flautuleikari og þjóðlaga-
söngvari, kom þá m.a. nokkrum
sinnum fram í sjónvarpi og
söng og lék inn á nokkrar
hljómplötur ásamt vini sínum,
Heimi Sindrasyni, og fleirum.
Síðan dvaldist hann erlendis
við tónlistarnám, einkum I
Amsterdam, þar sem hann lagði
aðaláherzlu á tónsmíðar. Hann
er nú búsettur á isafirði, ásamt
eiginkonu sinni, Sigríði
Ragnarsdóttur píanóleikara, og
Herbert A. Ágústsson.
ungum syni. Þau hjónin kenna
bæði við tónlistarskólann þar.
Meðal tónsmíða Jónasar
mætti nefna „Blásarkvintett“
og „Invention og Coda“, sem
flutt voru á kammertónleikum
íslenzkra hljómlistarmanna á
síðustu listahátíð í Reykjavík, í
júní 1972. Á sl. ári hlaut hann
starfsstyrk til að semja hljóm-
sveitarverk, en tónsmíðar eftir
Jónas hafa einnig verið fluttar
erlendis, m.a. í Frakklandi, og
verða á næstunni fluttar I
Kaupmannahöfn og Stokk-
hólmi.
Blaðamaður Morgunblaðsins
reyndi I gær að ná sem
snöggvast tali af verðlauna-
Framhald á bls. 18
Draga verður margar
kiarakröfur til baka
BLAÐIÐ „Verkamaðurinn" á Ak-
ureyri, sem segja má, að sé einka-
málgagn Björns Jónssonar á Ak-.
ureyri, segir í forsíðufrétt í síð-
asta tölublaði, sem út kom um
miðjan desember, að verkalýðsfé-
lögin verði að draga til baka
margar af þeim kjarakröfum,
sem settar voru fram í haust. Seg-
ir blaðið, að fyrir hendi hafi verið
í haust hagstæður grundvöllur
fyrir mikla kröfugerð, en hann sé
brostinn vegna gífurlegrar verð-
hækkunar á olíu og vörum fram-
leiddum úr olíu, sem þýði gífur-
legan skatt á þjóðina. Samt sem
áður segir blaðið, að verkalýðs-
hreyfingin verði að halda fast við
kröfuna um 35 þúsund króna lág
markslaun. Hér fer á eftir for-
síðugreinin úr Verkamanninum
en athygli er vakin á, að hún er
skrifuð áður en samið var við
BSRB:
„Þau tfðindi hafa gerzt í heim-
inum á síðustu vikum og mánuð-
um, sem gerbreytt hafa aðstöðu
verkafólks til að knýja fram veru-
legar kjarabætur, og þegar er
ljóst, að verkalýðsfélögin verða að
draga til baka margar af þeim
kjarakröfum.sem settar voru
fram i haust. Slíkt hið sama hljóta
félög innan BSRB að gera.
Orsakir þessa eru öðru fremur
og aðallega þær gífurlegu verð-
hækkanir á olíu og vörum fram-
leiddum úr olíu eða með aðstoð
olíu, sem ýmist hafa þegar orðið
eða eru fyrirsjáanlegar. Hér verð-
ur um svo gífurlegan skatt á þjóð-
ina að ræða umfram það, sem
búizt var við, að sú kaka, sem tíl
skiptanna verður, hlýtur að
smækka og nettóupphæð meðal-
tekna lækkar. Sá hagstæði grund-
völlur mikillar kröfugerðar, sem
var fyrir hendi, er brostinn. Og
því miður verður bakslagiðmeira
en æskilegt hefði verið, en orsök
þess er sú, að pólitískir yfirborðs-
menn réðu miklu um kröfugerð-
ina á síðastliðnu hausti, og afleið
ingar af ráðum slíkra verða illar,
sem oftast áður.
En þrátt fyrir það mikla áfall,
sem þjóðin hefur nú orðið fyrir,
og verða mun stórum alvarlegra
fyrir efnahaginn en nokkurn tíma
eldgosið I Eyjum, dugir ekki að
verkalýðshreyfingin leggi árar í
bát, — enda þótt henni beri að
Framhald á bls. 18
Fjölmargar áramótabrennur voru haldnar víða um land og foru
áramótaskemmtanir mjög vel fram. Þessa mynd tók Ó1.K.M. á Seltjarnarnesinu
á gamlárskv öld.
Einkamálgagn Björns Jónssonar:
Bakkus lék á als
oddi um áramótin