Morgunblaðið - 03.01.1974, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. JANUAR 1974
Lee Kuan Yew
í Singapore
FYRIR stuttu skýrði Singa-
pore-blaðið „Straits Times“ frá
því að þingið þar i landi hefði
samþykkt ný lög, sem mæla
svo fyrir að hver sá, sem frem-
ur rán vopnaður eða gerist sek-
ur um vopnasmygl, svo og allir
hjálparsveinar hans, skuli
hengjast eða hýðast og hljóta
ævilangt fangelsi, og hver sá,
sem vinnur að því að smygla
ólöglegum innflytjendum til
landsins, skal hýðast, hljóta
fangelsisdóm, og greiða allt að
10 þúsund Singapore-dollara
(ísl. kr. 350.000,-) i sekt. í lög-
unum er hámarkssekt fyrir að
byggja hús án opinberrar
heimildar hækkuð í 50 falt
áætlað húsverð, og hámarks-
sekt fyrir að reykja í strætis-
vagni verður allt að S$ 500,-.
(ísl. kr. 17.500,-).
Reykingar eru algerlega
bannaðar í kvikmyndahúsum
og i lyftum opinberra bygg-
inga og fjölbýlishúsa. Öku-
maður, sem verður fyrir því að
sletta á vegfaranda, á hættu að
verða dreginn fyrir dóm. Eig-
anda óþrifalegs fjölbýlishúss
er ekki aðeins fyrirskipað að
láta mála það, heldur er
honum einnig ráðlagt í hvaða
lit, og hann svo sektaður, ef
hann óhlýðnast. Sjái hús-
eigandinn ekki um að útrýma
bitvargi og flugum, getur það
varðað S$ 1.000,- (kr. 35.000,-)
sekt.
Síðhærðir unglingar geta
misst vinnuna eða verið neitað
um vinnu vegna hársins.
Diskótekum hefur verið lokað
til að draga úr „menningar-
mengun“, og undanfarin 14 ár
hefur ekki heyrzt í plötu-
spilurum („glymskröttum") á
opinberum stöðum.
Þessi mynd af lýðveldinu
Singapore er aðeins ein af
mörgum, og því aðeins hálfur
sannleikurinn. Þegar Bretar
veittu landinu sjálfstæði árið
1959, og Lee Kuan Yew for-
sætisráðherra og jafnaðar-
mannaflokkur hans (PAP)
tóku við völdum, var Singa-
pore nokkurs konar nýlendu-
markaður, sem Kínverjar,
Malagar og Indverjar sóttu til
að selja varning sinn og þrátta
um verð, en héldu svo til síns
heimalands. Það samsafn kyn-
þátta, sem í Singapore bjó, átti
þar engar fastar rætur, og tak-
markað landrýmið bjó ekki
yfir neinum auðlindum.
Margir þeirra Kínverja, sem
setzt höfðu að í Singapore leit-
uðu frekar leiðsagnar hjá Mao
formanni en Lee forsætisráð-
herra.
Fyrsta verkefni Lees var að
koma á samstæðu þjóðfélagi í
þessu nýja ríki og til þess
beitti hann bæði pólitískri,
þjóðfélagslegri hörku og efna-
hagslegum sveigjanleika.
Þannig er það enn í dag að
halda má mönnum, sem grun-
aðir eru um undirróðurs-
starfsemi, fangelsuðum í ótak-
markaðan tíma án dóms; kvið-
dómar hafa verið leystir upp,
eftirlit er með fjölmiðlum og
verkalýðsmál eru háð strangri
vinnulöggjöf, en sérstök skatt-
fríðindi boðin þeim erlendu
aðilum, sem fjárfesta í inn-
lendum iðnaði. Þetta er
önnur myndin af Singapore,
og sýnir ríki strangrar flokks-
stjórnar, þar sem stjórnar-
flokkurinn hefur öll ráð I sinni
hendi og öll þingsætin.
Þessi mynd hefur svo leitt
af sér þriðju myndina — sem
segir árangursríka sögu þessa
nýja ríkis. Singapore er aðeins
585 ferkílömetrar, og fyrir 14
árum var landið snautt og eyði-
Lee Kuan Yew
forsætisráðherra
legt. Nú er þetta mesta vel-
megunarland Suður- og Aust-
ur-Asíu, með hæstu meðaltekj-
ur á ibúa, næst á eftir Japan,
rúmlega 12% hagvöxt á ári og
gilda gjaldeyrissjóði. íbúar
eru alls 2,2 milljónir, og frá
sjálfstæðistökunni hefur um
helmingur þeirra flutzt i
nýtizku húsnæði.
Af hverju linar þá stjórnin
ekki á taumunum? Undirþess-
ari þriðju skrautmynd má
greina enn eina. Þrátt fyrir
tilraunir yfirvalda til að kenna
íbúunum að takmarka barn-
eignir, fjölgar þjóðinni of ört,
og eru íbúarnir nú orðnir
nærri 3.800 á hvern ferkíló-
metra (á íslandi rúmlega
tveir). Þrengslin í nýju fjöl-
býlishverfunum eru oft meiri
en þau voru í gömlu fátækra-
hverfunum, og hávaði, meng-
un og skrilslæti fara vaxandi.
Við Singapore blasir nýjasta
náttúrulögmálið — því fleiri
sem mennirnir eru, þeim mun
minni hamingja.
Allsnægtum fylgir eigið böl.
Einn af hverjum tíu borgurum
yfir 10 ára aldur þjáist af of
háum blóðþrýstingi, og hjarta-
sjúkdómar eru algengasta
dánarorsökin. Singaporebúar
borða of mikið, en mikið af
matvælum fer til spillis.
Draumur Lees forsætisráð-
herra um harðgert þjóðfélag á
lítið skylt við það þjóðfélag,
sem nú er að þróast, þjóðfélag
sjálfsánægðra broddborgara
og efnishyggjumanna, sem
haldnir eru peningatrú, eins
og einn ráðherranna komst að
orði.
Ef allsnægtirnar næðu til
allra, væru verkefni yfirvald-
anna auðveldari. En svo er
ekki. Kínverska matreiðslu-
konan okkar býr í hrörlegu
húsræksni ásamt 30 öðrum
fjölskyldumeðlimum, og þegar
systir hennar þjáist af fótar-
meini, biður fjölskyldan til
náðargyðjunnar, svo það
hverfi. Kenna verður verka-
mönnum í grjótnámunum að
ananas og grísablóð lækna
ekki lungnasjúkdóma. Fjórði
hver íbúi er ólæs. Fjórða hvert
ungbarn vannært.
Þótt PAP flokkurinn eigi
enn margt ógert, hefur margt
áunnizt.
Singapore er tiltölulega vel
efnað ríki, sem getur boðið
flestum góð lífskjör, sann-
gjarnt skattkerfi, og almenn-
ingsþjónustu, sem fer eftir
settum reglum og er ósnortið
af spillingu. Kvartanir Singa-
porebúa eru þær sömu og ann-
arra — hækkandi verðlag,
hækkandi húsaleiga og seina-
gangur i kjarabótum. Árlegar
kauphækkanir launþega eru
stranglega takmarkaðar, en
ráðherrar og aðrir háttsettir
opinberir starfsmenn fá ríf-
legar þóknanir. Þær uppbætur
eru trúlega afsakanlegar, og
hafa Iftil áhrif á afkomu ríkis-
ins, en almenningur lítur þær
öðrum augum.
Sjálfur forsætisráðherrann
— dugandi, þver, berorður og
harður í horn að taka — er
sífeilt undir gagnrýni. Þannig
sagði til dæmis einn fyrrum
pólitískur fangi frá Singepore
í viðtali við blað í Hong Kong,
að Singapore svipaði nú helzt
til Þýzkalands nasistanna á
árunum 1933—36, tíma fjölda-
morða, lögregluofsókna undir
stjórn SS og Gestapo og hörku-
legra Gyðingaárása.
Þrátt fyrir þessar ásakanir
er Singapore annað tveggja
landa í Suðaustur-Asíu þar
sem engar pólitískar aftökur
hafa átt sér stað frá sjálf-
stæðistökunni. Leiðtogar Pek-
ing-sinnaða andstöðuflokksins
segja nú, að Lee Kuan Yew sé
„fasistísk leikbrúða erlendra
auðhringa", og þeim er frjálst
að endurtaka þau ummæli á
morgun. Stúdentasamtökin
hafa oft harðlega gagnrýnt
ýmsar gjörðir ríkisstjórnar-
innar, og þurfa ekkert að ótt-
ast refsiaðgerðir. Og verði
Singaporebúi dæmdur fyrir
afbrot, getur hann alltaf áfrýj-
að máli sínu til æðri dómstóls í
London.
í nýlegri grein í blaðinu The
Times í London var Lee kall-
aður „Fu Manehu" Singapore,
og hann sagður illur harð-
stjóri, sem safnaði um sig
njósnurum, fangelsaði and-
stæðinga sina og svipti íbúana
öllu frelsi. Sami greinarhöf-
undur hafði þó stuttu áður
sagt um Lee, að hann væri
„lítill nöldrari, sem hefði getað
orðið sæmilegur umferðar-
lögreglumaður." Og þessi
greinarhöfundur fékk óáreitt-
ur að snúa aftur til Singa-
pore eftir að skammargreinin
birtist, ferðast þar um að vild
og ræða við hvern sem var, án
nokkurs eftirlits.
Lee er enginn frjálslyndis-
maður. Bandamenn hans kalla
hann pólitískan raunsæis-
mann, andstæðingarnir póli-
tiskan rudda. En Hitler Þýzka-
lands? Fu Manchu? Það er
ástæða til að athuga betur,
hvorir eru réttsýnni — kjörinn
forsætísráðherra Singapore
eða sjálfskiþaðir dómarar
hans.
1 í vS-^7 Eftir
iSS^, THE OBSERVER Dpnnis
1 * Bloodworth
UNGHJÓN óska eftir 3ja herb ibúð i miðbæn- um. Fyrirframgreiðsla Upplýsingar í sima 1 5939 BROTAMÁLMAR Kaupi allan brotamálm langhæsta verði Staðgreiðsla Nóatúni 27, sími 25891
VOLVO 144 árg. '71, de luxe útgáfa, ekinn 4 7 þús. til sölu. Negld dekk og gott útvarp getur fylgt. Verð um 500 þús. Uppl. í síma 72651 e. kl. 1 8 í dag og á morgun. TIL LEIGU er mjög góð 2ja herb íbúð í nágrenni Háskólans. Leigutaki þarf að geta litið eftir eldri konu í sama húsi. Upplýsingar í síma 17888.
3JA HERBERGJA ÍBÚÐ óskast til leigu, þrennt í heimili. Til greina koma leiguskipti á nýlegu einbýlishúsi úti á landi. Uppl. i síma 12213og41600 TILSÖLU Frambyggður Volvo FB 88 með búkka Árgetð 1967 Upplýsingar í síma 521 57
FÓLKSBILL ÓSKAST Vil kaupa góðan 5 manna fóiksbil árgerð 1 968 til 1 972 Vinsaml hringið i síma 81 853 ÚTGERÐARMENN Vantar netabát i viðskipti á kom- and vertið. Get lánað veiðarfæri. Uppl. í sima 92-2 1 90.
TAKIÐ EFTIR
HEKLUBÆKUR frá Marks og Jakobsdals Fjölbreytt úrval lita og tegunda af heklugarni ma: Bianca og Lenacryl Hannyrðaverzlunin Erla, Snorra- braut. Hafnfirðmgar og nágrannar Hrað- hreinsum fatnað samdægurs Enn- fremur er tekið á móti í pressun, kemíska hreinsun og rúskinns- hreinsun Fatahreinsunin, Reykjavikurvegi 16, Hafn . sími 53570.
Árshátíð
Stýrimannafélags íslands, Kvenfélagsins Hrannar og
Skipstjórafélags íslands
verður haldin í Félagsheimili Fóstbræðra, Langholtsvegi
109—1 1 1 og hefst kl. 20 00. Matur framreiddur kl.
23.00.
Miðar afhentir á skrifstofun félaganna kl 1 7—1 9 í dag
Frá usldanssköla
Þlóðlelkhússlns
Nokkrir nýjir nemendur verða teknir inn í skólann nú
Inntökupróf verður laugardaginn 5 janúar kl. 1 6 30 i
æfingasal Þjóðleikhússins, gengið inn frá austurhlið.
Æskilegt er að umsækjendur hafi stundað nám í listdansi
áður, en þó ekki skilyrði, þeir hafi með sér æfingaföt og
stundatöflu.
SVTR
OPH) HÚS
föstudaginn 4. janúar
Háaleitisbraut 68.
Dagskrá:
Kvikmyndir.
Laxarabb.
Mætið vel og takið með ykkur
gesti.
Húsið opnað kl. 8.00.
Hús og skemmtinefnd.