Morgunblaðið - 18.01.1974, Blaðsíða 1

14. tbl. 61. árg.
FÖSTUDAGUR 18. JANUAR 1974
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Oveðrið á Ermarsundi:
Meir en 30
manns fórust
London, Dover, 17. janúar, AP
— NTB.
VERSTA öveður sem gengið hef-
ur yfir Ermarsund í 20 ár varð
a.m.k. 31 manni að fjörtjóni f dag.
Var um hreinan fellibyl að ræða
með 50 feta ölduhæð og feikilegu
roki. Átta skipum hvolfdi á sund-
inu í sjóganginum, að því er
brezka strandgæzlan sagði. Fjöldi
vega tepptist í austurhluta Eng-
lands, er tré féllu á þá og sfmalín-
ur.
Öll áhöfnin á skipinu
„Prosperity'* frá Kýpur fórst,
samtals 18 manns, er það strand-
aði á rifi undan Guernsey. Danska1
flutningaskipið „Marc Enter-
prise" sökk undan Devon-strönd,
og með því 8 menn, en þriggja er
enn leitað. I höfninni f franska
fiskiþorpinu Brest fórust fjórir
sjómenn, er bát þeirra hvolfdi, og
skammt undan Brest féll ung
stúlka útbyrðis af skipi. Og svo
mætti lengi telja.
Þyrlur brezka hersins leita
að mönnum, sem hugsan-
lega hafa komizt lífs af, er
danska flutningaskipið
„Marc Enterprise" sökk 15
mílur undan Eddystone-vit
anum á Cornwall í óveðrinu
í gær. Þyrlurnar björguðu
sjö manns og fundu tvö lík.
(AP-sfmamynd)
Samið um brottflutning
EBE-mála-
miðlun um
Færeyjar
Kaupmannahöfn, 17. janúar.
Frá fréttaritara Mbl,
Jörgen Harboe:
DANSKA ríkisstjórnin hefur
náð málamiðlunarsamkomu-
lagi við hin Efnahagsbanda-
lagslöndin um sérstöðu
Færeyja innan bandalagsins
með tilliti til mikilvægi fisk-
veiða fyrir eyjarnar, en
Færeyingar höfðu óskað eftir
fresti á inngöngu í EBE
þangað til niðurstöður
Alþjóðahafréttarráðstef n-
unnar um fiskveiðimörk
lægju fyrir. Þessu voru EBE-
löndin, nema Danmörk og
Bretland, mótfallin, og i mála-
miðlunarsamkomulagi þessu
er gert ráð fyrir því, að
Færeyjar segi nei við inn-
göngu í EBE í bili, en fái þess í
stað friverzlunarsamning við
bandalagið. Það var Ove Guld-
berg, utanrfkisráðherra Dan-
merkur, sem þessu samkomu-
lagi náði.
f NTB frétt frá Moskvu og
einkaskeyti til Morgunblaðsins
frá Associated Press í gær, seg-
ir frá því, að sovézka blaðið
Pravda, málgagn kommúnista-
flokks Sovétríkjanna, hafi birt
grein eftir fréttaskýrandann
Yuri Kuznetsov, þar sem segi,
að starfsemi Atlantshafshanda-
lagsins f Danmörku, Noregi og
á íslandi fari um þessar mund-
ir vaxandi og það í trássi við
vilja meirihluta þjóðanna f
þessum löndum.
Kuznetsov er sagður byggja
skrif sín á fréttum, sem nýlega
hafi birzt í v-þýzkum dagblöð-
um um það m.a., að NATO hafi
farið fram á herstöðvar i Nor-
Jerúsalem, Kairó,
Washington, AP — NTB.
£ Egyptaland og ísrael munu á
morgun, föstudag, undirrita sam-
komulag um hrottflutning herja
frá Suezskurði. Þetta mikilvæga
samkomulag mun fela í sér brott-
flutning fsraelskra hersveita að
hluta, en verulega fækkun f sveit-
um Egypta á eystri bakka skurðs-
ins, að þvf er heimildir meðal
embættismanna í ísrael hermdu,
en samkomulagið mun tæpast
gert opinbert f einstökum atrið-
um fyrr en það hefur verið undir-
ritað.
0 Undirritun samkomulagsins
á að fara fram við varðstöð 101 á
veginum milli Kairó og Suez á
hádegi á morgun (ísl. tími), en á
þeim stað hafði einmitt slitnað
upp úr viðræðum um þetta mál
áður. Yfirmenn herja beggja
landa munu undirrita samn-
inginn. En potturinn og pannan
f undirbúningi samkomulags
þessa, Henry Kissinger, utanríkis-
ráðherra Bandarfkjanna, sem
með þrotlausri elju hefur verið á
þönum milli deiluaðila í hinum
ýmsu löndum og leitt þá saman,
verður hins vegar ekki viðstadd-
ur undirritunina.
0 Eftir að Golda Meir forsætis-
ráðherra hafði haldið hálf annars
tfma langan fund með Kissinger f
egi, ef til þess komi, að banda-
rfska herliðið á íslandi verði
látið hverfa á braut, — og hafi
farið fram viðræður milli full-
trúa noskra og bandarískra
stjórnvalda þpr að lútandi.
Pravda segir raunar, að norski
utanríkisráðherrann Knut
Frydenlund hafi vísað þessum
fréttum á bug en NTB segir
augljóst, að blaðið telji málið
ekki þar með úr sögunni, enda
bendi það á, að heimildir frétt-
anna í v-þýzku blöðunum hafi
verið sagðar í NATO-stöðvun-
um í Brussel.
NTB segir, að líta beri á
þessa grein sem viðvörun til
norskra stjórnarvalda um að ljá
ekki máls á því, að bandariskar
Henry Kissinger — sátta-
semjarinn
dag, kom rfkisstjórn hennar sam-
an og sfðdegis varð hún sammála
um að ganga að tillögum banda-
ríka utanrfkisráðherrans. Búizt
var við því, að gefin yrði út yfir-
lýsing um samkomulagið samtfm-
is í ísrael, Egyptalandi, Banda-
ríkjunum og jafnvel Sovétríkjun-
um, og f kvöld tilkvnnti Nixon
forseti um þennan árangur, og
enn sfðar talsmaður egypzku
stórnarinnar.
hersveitir fái aðstöðu f Noregi.
AP segir á hinn bóginn, að ekki
sé unnt að líta á þessi skrif sem
beina viðvörun heldur sýni þau
einungis áhyggjur Sovétmanna
af þessu máli jafnframt þvi,
sem þau séu í samræmi við þá
stefnu Sovétstjórnarinnar að
nota hvert tækifæri sem gefist
til þess að ráðast á Atlantshafs-
bandalagið.
Pravda segir varðandi her-
stöðina á íslandL „íslendingar
hafa krafizt _ brottflutnings
3.500 manna liðs bandariskra
hermanna, sem þar eru og
þannig sýnt Atlantshafsbanda-
laginu fram á, að það getur átt á
hættu að missa þessa mikil-
vægu stöð í Norður-Atlants-
Embættismenn í Jerúsalem
sögðu, að samkomulagið um brott- |
flutning herjanna verði að leggja
fyrir friðarráðstefnuna í Genf, og
talið er, að einstökum ákvæðum
þess verði haldið leyndum
i nokkra daga. Engu að síður er
talið líklegt, að það feli i sér, að
ísrael dragi her sinn um 30 mílur
frá Súezskurði á móti verulegri
fækkun hermánna og hergagna
egypzka hersins á austurbakkan-
um. Og síðan munu deiluaðilar
sjálfir, þ.e. Egyptar og israelar,
þurfa að koma sér saman um öll
tæknileg atriði. Embættismenn í
Kairó sögðu f kvöld, að þetta
merka samkomulag gæti orðið
grundvöllur samningaviðræðna
milli ísraels og Sýrlands líka.
Sáttasemjarinn sjálfur, Henry
London, 17. jan. AP-NTB.
EDWARD Heath, forsætisráð-
herra Bretlands, dró mjög úr Ifk-
um á þvf í dag, að þingið yrði
hafi." Siðar segir Pravda og
hefur eftir „þeim, sem með
málum fylgjast", að tilraunir
hafi verið til þess gerðar af
hálfu NATO, að fá íslenzku rfk
isstjórnina til að falla frá þeirri
kröfu, að Keflavfkurstöðin
verði lögð niður.
Kuznetsov lýkur skrifum sín-
um í Pravda með því að stað-
hæfa, að „slik athafnasemi At-
lantshafsbandalagsríkjanna
brýtur í bága við vilja meiri-
hluta þjóðanna í Danmörku,
Noregi og á íslandi, sem telja
það þjóðarhagsmuni þessara
rikja að leita leiða til þess að
tryggja friðsamlega sambúð og
samvinnu á meginlandinu".
Kissinger, sem nú er i þriðja sinn
í ísrael á einni viku, mun á morg-
un, föstudag, halda enn einu sinni
til Egyptalands og ræða við Sadat
forseta, en einnig mun hann leyfa
sér svolitla afslöppun eftir erfiða
daga og skoða hina fornu borg
Luxor. Síðan heldur hann á laug-
ardag til Jórdanfu til viðræðna
við Hussein konung, til Sýrlands
á sunnudag, og að lokum þeim til
Washington á sunnudagskvöld.
Áður en hann fer frá israel ræðir
hann á ný við Goldu Meir.
Ríkisstjórn Goldu Meir mun
telja brottflutning hersveitanna
til hinna hernaðarlega mikilvægu
skarða Mitla og Giddi vera full-
komlega tryggan fyrir örj’ggi
landsins með tilliti til hugsan-
Framhald á bls. 18
leyst upp og boðað til nýrra
kosninga 7. febrúar eins og marg-
ir hafa búizt við. Heath sagði í
fvrirspurnartfma í Neðri mála-
stofu brezka þingsins, að ríki-
stjórn hans væri enn að velta fyr-
ir sér nýjum viðræðum við verka-
lýðsleiðtoga til lausnar hinni ai-
varlegu vinnudeilu landsins, en
hann útilokaði ekki, að hann
myndi leita umsagnar þjóðarinn-
ar viku seinna, eða 14. febrúar.
Talsmaður Heaths sagði í dag,
að spurningin um launakröfur
námumanna kæmi til umræðna í
þinginu á mánudag, og svo virðist
af þvi leiði, að ógerlegt verði að
leysa það upp til kosninga fyrra
hluta febrúar.
Heath þarf ekki að halda
kosningar fyrr en í júli 1975. En
samkvæmt skoðanakönnunum,
nú sfðast i Daily Telegraph í dag,
hefur íhaldsflokkurinn meiri
stuðning en Verkamannaflokkur-
inn. Samkvæmt könnun Daily
Telegraph eru tölurnar 40% fyrir
íhaldsflokkinn, 38% fyrir Verka-
mannaflokkinn og 16% fyrir
Frjálslynda flokkinn ef kosiðyrði
á næstunni. Vegna þessa fylgis
hafa margir af forystumönnum
ihaldsflokksins beitt sér fyrir þvi,
að flokkurinn styrki stöðu sina
með því að boða til kosninga.
Pravda:
íslendingar hóta að svipta NATO
mikilvægri stöð í N-Atlantshafi
Kosningar ekki
líklegar í bráð