Morgunblaðið - 18.01.1974, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 18. JANUAR 1974 ,
Maren Pétursdóttir
frá Engey — Minning
Maren Pétursdóttir, ekkja
Baldurs Sveinssonar ritstjóra,
andaSist á Landspítalanum hinn
9.janúarsl.
Hún hafði veikzt alyárlega milli
jóla og nýárs á heimili sínu, þar
sem hún bjó í sambýli með Ragn-
heiði dóttur sinni og tengdasyni,
Páli Árnasyni Hafstað fulltrúa
orkumálastjóra, í húsi þeirra að
Snekkjuvogi 3 hér í borginni.
P’rú Maren var á nítugasta
aldursári, er hún lézt. Hafði luin
lengst af ævi sinnar verið heilsu-
hraust.
Maren var fædd í Engey hinn 2.
júlí 1884. Hún var dóttir hjón-
anna Ragnhildar Ólafsdóttur og
Péturs Kristinssonar útvegs-
bónda og skipasmiðs í Engey, ein
hinna nafnkunnu Engeyjar-
systra: Guðrúnar konu Benedikts
Sveinssonar alþingisforseta og
bróður Baldurs eiginmanns
hennar, Ragnhildar i Háteigi
konu Halldórs Kr. Þorsteinssonar
skipstjóra og Ólafíu, sem enn er á
lífi á 93. aldursári. Hálfsystir
Marenar og systranna fjögurra
Pétursdætra var Kristín stúdent
Bjarnadóttir Magnússonar skip-
stjórna i Engey, síðar fiskmats-
manns og verkstjóra á Innra-
Kirkjusandi í Reykjavtk, seinni
manns Ragnhildar. Kristín var
fyrri kona dr. Helga Tómassonár
yfirlæknisá Kleppi.
Þau Ragnhiidur og Bjarni
Magnússon fluttust f land úr
Enge.v áríð 1907. Höfðu þau haft
eignaskipti á 2/3 hlutum eyjar-
innar og húseigninni Laugavegi
18A. Þar bjuggu þau til ársins
1918, að þau fluttust á Laugaveg
66, sem þau keyptu. Þar bjuggu
þau til dauðadags. Ráku þau kúa-
bú og túnrækt í landi um 15 ára
skeið.
XXX
Mikið ástríki var með þeim
systrum öllum og reyndist Bjarni
Magnússon stjúpdætrum sínum
sem bezti faðir. Ólafía giftist ekki,
en dvelst á heimili systurdóttur
sinnar, Ragnhildar Helgadóttur
alþingismanns og eiginmanns
hennar, Þórs Vilhjálmssonar
prófessors.
Maren ölst upp í Engey með
systrum sínum. Bjuggu þá á 2/3
hlutum eyjarinnar foreldrar
hennar og afi hennar og amma,
Kristinn Magnússon útvegsbóndi
og skipasmiður og kona hans Guð-
rún Pétursdóttir bónda í Engey
Guðmundssonar Jónssonar frá
Skildinganesi og konu hans Ölaf-
ar Snorradóttur ríka skipasmiðs
Sigurðssonar í Engey. Höfðu for-
feður Ölafar í föðurætt búið í
Engey mann fram af manni frá
því um daga Þormóðs Torfasonar
sagnfræðings, sem þar var fædd-
ur árið 1636.
Foreldrar Marenar, Ragnhildur
Ölafsdóttír og Pétur Kristinsson,
giftust árið 1876. Var Ragnhildur
þá 22 ára gömul, en Pétur23 ára.
Guðrún kona Kristins, sem var
níu árum eldri en hann og þá
komin nær sextugu, fann strax,
að tengdadóttirin var dugleg
kona, sköruleg og kunni vel til
verka, þótt ung væri. Fól hún
t
Föðurbróðir okkar,
GUÐMUNDUR SIGURDSSON,
frá Borgartúni [ Þykkvabæ
til heimilisað Hvass.aleiti 16, Reykjavík, andaðist 16. janúar.
Sigurjón Sigurðsson,
Kristrún Sigurðardóttir.
t
Eiginmaður minn
ÓLAFUR M. ÓLAFSSON
Rauðarárstig 22
andaðist miðvikudagínn 16. þ.m. Jarðarförin auglýst síðar.
Margrét D. Hálfdánardóttír.
+
Eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir, afi og langafi,
GUÐMUNDUR í. MAGNÚSSON
frá Vesturhúsi, Höfnum, Hafnargötu 70, Keflavík,
verður jarðsunginn frá Keflavíkurkirkju laugardaginn 1 9. janúar kl. 1 4.
Guðlaug Jónsdóttir,
Guðríður Guðmundsdóttir, Jóhann Friðriksson,
* Ráðhildur Guðmundsdóttir, Hinrik Albertsson,
Magnúsína Guðmundsdóttir, Jón Eysteinsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Alúðarþakkir til allra, sem sýndu okkur vinarþel vegna fráfalls
HANNESAR STEFÁNSSONAR,
skipstjóra.
Guðmundur Hannesson,
Ragnar Franzson,
Systur hins látna og aðrir vandamenn.
henni því fljótlega atla bústjórn á
hendur, er hún annaðist allan
þann tíma, sem hún bjó í eyjunni
um 31 árs skeið, eftir því sem
heilsa hennar leyfði.
Þau voru þrjú alsystkin á Lund-
um i Stafholtstungum: Ölafur bú-
fræðingur, sem lærði smjörgerð
og osta ásamt öðrum mjólkur-
fræðum í Noregi og Danmörku.
Kenndi hann þau Ragnhildi syst-
ur sinni. Ölafur varð síðar bóndi í
Liridarbæ í Holtum. Yngstur
systkinanna var Guðmundur
bóndi á Lundum. Foreldrar
þeirra voru Ragnhildur Ól-
afsdóttir frá Bakkakoti, er
síðar nefndist Hvítárbakki, og
Ólafur Ólafsson sonarsonur
Þorbjarnar gullsmiðs á Lund-
um Ólafssonar og Þorkötlu
Sigurðardóttur sterka Vigfússon-
ar rektors að Hólum og siðar
sýslumanns í Dalasýslu, en þau
hjón urðu mjög kynsæl, einkum í
Borgarfirði.
Ragnhildur húsfreyja á Lund-
um missti fyrri mann sinn og gift-
ist nokkrum árum sfðar Ásgeiri
Finnbogasyni hreppstjóra og bók-
bindara frá Lambastöðum á Sel-
tjarnarnesi. Börn þeirra voru Sig-
rfður, gift Jóni bónda Tómassyni í
Hjarðarholti, Oddný, gift Hinriki
Jónssyni bónda í Manitoba, og
Guðrún, gift Finni Jónssyni frá
Melum bóksala í Winnipeg.
XXX
Ragnhildur í Engey var meðal
hinna fyrstu, sem eignuðust skil-
vindu og prjönavélar á Islandi.
Ölafía Jóhannsdóttir rithöf-
undur, hin gagnmerka kona, segir
f endurminningum sfnum „Frá
myrkri til ljóss" frá dvöl sinni í
Engey árin 1884 — 1887, þá 16—
19 ára gömul.
Á þessum árum veiktist Pétur
faðir Marenar af mænusjúkdómi,
sem rekja mátti til slyss, sem
hann hafði orðið fyrir, er
+
Þakka innilega samúð og vináttu
við andlát og jarðarför mannsins
míns,
JÓNS JÓNSSONAR,
Sólbakka,
Höfnum.
Sigurlaug Guðmundsdóttir.
+
Þökkum af alhug auðsýnda sam-
úð og vínarhug við andlát og
útför
JÚLÍUSAR
GUÐLAUGSSONAR
Grund,
Garði.
Sigriður Helgadóttir,
börn, tengda- og barnabörn.
hann var að brýna bát í eyjunni.
Lá hann rúmfastur tvö síð-
ustu árin, sem hann lifði, og
andaðist 5. des. 1887. Hafði
þá Ölafia flutzt í land fyrir
nærri 7 mánuðum til kvenskör-
ungsins mikla, Þorbjargar Sveins-
dóttur móðursystur sinnar og
fóstru, ljósmóður. Þorbjörg kom
heim síðari hluta vetrar árið 1887
frá Kaupmannahöfn, þar sem hún
leitaði sér lækninga um nærri
tveggja ára skeið vegna ofþreytu.
Náði hún góðum bata.
í endurminningum sínum segir
Ólafia m.a. um útför Péturs Krist-
inssonar, sem gerð var frá Dóm-
kirkjunni:
„Ég hvarf heim aftur (til eyjar-
innar) til þess að vera hjá yngstu
dóttur þeirra (Péturs og Ragn-
hildar, Marenu), á meðan hitt
fólkið var að heiman. Hún var þá
ekki nema þriggja ára. Um
kveldið, þegar móðir hennar var
frammi og ég sat við rúmið
hennar, þá sagði hún mjög alvar-
lega við mig:
„Ég veit vel, hvað þið hafið gert
við pabba minn. Þið hafið flutt
hann til Reykjavíkur og jarðað
hann. En ég vil ekki gráta, þvf að
mamma fer að gráta, ef hún sér
mig gráta." Og þegar mamma
hennar kom inn, lagði hún augun
aftur og lét sem hún svæfi."
Maren giftist Baldri hinn 17.
sept. 1914 og fluttist þá til ísa-
fjarðar, þar sem Baldur var kenn-
ari við barnaskólann og síðar
skóiastjóri.
Maren og Baldur urðu fyrir
þeirri þungbæru sorg að missa
tvær elztu dætur sínar í bernsku,
Ragnheiði, f. 5. júlí 1915, d. 17.
nóv. 1918, í spönsku veikinni,
einkar efnilegt barn, og Krist-
jönu, f. 10. okt. 1916, d. 14. apríl
1917. Snemma árs 1918 fluttust
þau hjón til Reykjavíkur og var
Baldur blaðamaður og meðrit-
stjóri við „Vísi" frá 1918 til
dauðadags 11. janúar 1932. Hann
skrifaði greinar í tímarit og þýddi
nokkrar bækur úr ensku á ís-
lenzku.
Börn . þeirra Baldurs og
Marenar, sem komust til fullorð-
insára, voru á aldrinum 7 til 12
ára, þegar Baldur andaðist.
Þau eru:
Ragnheiður Kristjana, gift Páli
Árnasyni Hofstað frá Vik í Skaga-
firði, sem að framan getur. Sig-
urður hrl., kvæntur Önnu kenn-
ara Gísladóttur Ólafssonar bak-
arameistara. Lét hún sér einkar
annt um tengdamóður sína, en
Maren var lengi í sambýli við þau
hjón. Kristinn Magnús lögfræð-
ingur, kvæntur Sigríði hjúkr-
unarkonu Þorvaldsdóttur á Sauð-
árkróki Þorvaldssonar.
Þegar Happdrætti Háskólans
var stofnað 1934, gerðist Maren
einn af umboðsmönnum þess.
Stofnaði hún þá verzlunina
„Happó" á Laugavegi 66 i húsi
stjúpa síns, Bjarna Magnússonar
frá Engey. Gekk umboðsmennsk-
an og verzlunin svo vel þau 19 ár,
sem Maren rak hana, að henni
tókst fyrir árvekni, dugnað og
vinsældir sínar og starfsfólks
hennar að standa straum af upp-
eldi og menntun barnanna
þriggja. Þegar Baldur féll frá,
voru þau hjón eignalítil, mest
vegna greiðasemi Baldurs. Er
Maren hætti verzluninni um sjö-
+
Þökkum innilega samúð við and-
lát og útför
PÁLS
KRISTMUNDSSONAR
frá Goðdal.
Systkini og aðrir vandamenn.
+
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og útför eiginmanns mins
og föður,
KNUD HENRY PEDERSEN,
Þingholtsbraut 23.
Guðrún H. Pedersen,
Willy Pedersen.
+
Þökkum auðsýnda samúð við andlát og útför bróður okkar,
JÓNS BRYNJÓLFSSONAR, Stykkishólmi.
Sigríður Brynjólfsdóttir, Guðlaug Brynjólfsdóttir,
Kristin Sandholt, Elinborg Brynjólfsdóttir,
Katrin S. Brynjólfsdóttir, Gisli Brynjólfsson.
tugt, hafði henni meðsparsemi og
ráðdeild tekizt að festa kaup á
íbúð og leggja fyrir nokkurt fé til
elliáranna.
xxx
I æsku naut Maren kennslu
heimiliskennara í Engey, þar á
meðal Ölafíu Jóhannsdóttur.
Maren var við nám í einkatímum
1901 — 1903, m.a. í íslenzku hjá
Jóni ritstjóra Ólafssyni og i
dönsku og handavinnu í Landa-
kotsskóla. Hún var einnig vel að
sér í ensku og lék bæði á orgel og
gítar. Lýðháskólann í Askov í
Danmörku sótti hún 1907 — 1908.
Kennaranámskeið 1909. Hún var
heimiliskennari hjá séra Kjartani
Helgasyni, þá í Hvammi i Dölum,
1903 — 1904. Kennari við Barna-
skólann í Reykjavík 1908 — 1910.
Hélt kvöldskóia í Reykjavík með
Bergljótu kennara, dóttur Lárus-
ar aðstoðarprests í Sauðanesi Jó-
hannessonar og konu hans Guð-
rúnar Björnsdóttur bæjarfulltrúa
í Reykjavík, alsystur séra Hall-
dórs Bjarnarsonar í Presthólum
og Skinnastað og Páls Bjarnarson-
ar stórbönda að Sigurðarstöðum á
Melrakkasléttu.
Frú Maren hét fullu nafni
Maren Ragnheiður Friðrikka f
höfuðið á ekkju Jóhannesar Guð-
mundssonar sýslumanns í Hjarð-
arholti í Stafholtstungum, en hún
var dóttir Lárusar Thorarensens
sýslumanns að Enni á Höfða-
strönd. Maren ekkja Jóhannesar
bjó i nágrenni Lunda, þar sem
Ragnhildur Ólafsdóttir var borin
ogbarnfædd. Urðu þærgóðarvin-
konur og lét því Ragnhildur í
Engey yngstu dóttur sína í fyrra
hjónabandi heita í höfuðið á
þessari vinkonu sinni.
Maren Pétursdóttir var táp-
mikil kona og glettin. Hún var
fríðleikskona og sviphrein.
xxx
Heimilið í Engey var eitt af
umsvifamestu heimilum í land-
inu, því að þar var stundað jöfn-
um höndum landbúnaður,
sjósókn, báta- og skútuútgerð og
skipasmíði. Oftast voru 20 — 25
manns í heimili og fleira á vetrar-
og vorvertíð.
Kristinn Magnússon smíðaði á
árunum 1853—1875, ásamt Guð-
mundi og Jóni Péturssonum mág-
um sínum 220 skip og báta með
Engeyjarlagi og siðustu 9—10
árin með nýjum seglbúnaði,
„sprit" seglinu, svo að unnt var að
sigla beitivind á bátunum eins og
á seglskútum.
Unglingarnir voru þvf í nánu
sambandi við láð og lög og
vinnuna til lands og sjávar og
sjálfir virkir þátttakendur í
henni.
Ólafía Jóhannsdóttir segir í
endurminningum sínum:
„Ég var nærri þrjú ár i Engey,
og þar var gaman að vera. Vetur,
sumar, vor og haust skipti um
verkefni eins og veðráttu. Á vorin
fórum við út um eyna og hresst-
um við hreiður æðarfuglanna.
Seinna var varpið gengið og egg
tekin úr hreiðrunum. Karítas
gamla kenndi mér að ganga varp.
Hún hafði gert það í tólf ár og
kunni tökin á öllu, sem að því
laut. En þegar kollurnar höfðu
„leitt út", var farið að tina dún-
inn. I þurrki ogsólskiní breiddum
við saltfisk víð sjóinn, en tókum
hann saman í stakka á kvöldin, og
Framhald á bls. 24.
+
Þökkum hjartanlega auðsýnda
samúð og vináttu við andlát og
útför eiginmanns mins, föður
okkar, tendaföður og afa,
BJÖRNS K.
GOTTSKÁLKSSONAR,
ÚTGERÐARMANNS.
Sigríður Beck,
Þorsteinn Björnsson,
Arnheiður Einarsdóttir,
Gottskálk Björnsson,
Sesselja Friðriksdóttir,
og barnabörn.