Morgunblaðið - 18.01.1974, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 18. JANUAR 1974
3
Listahátíð 1974:
Fjöldi íslenzkra
verka frumfluttur
Sinfóníuhljómsveit Lundúna og
Dramaten flytja hér fræg verk
London Symphony Orchestra, einhver frægasta sinfönfuhljðmsveit heims, kemur til íslands og leikur
á listahátfð undir stjórn Andre Previns.
Listahátfðin, sem mun standa
frá 7.—21. júní f sumar, verð-
ur heldur lengri en slíkar hátíðir
áður eða 3 dögum lengri og atrið-
um hefur verið heldur fækkað,
þar sem mörgum þótti of þjappað
fyrr. Og þar sem listahátfð ber
upp á þjóðhátíðarárið, ber hún
þess talsverð merki. En á hátfð-
inni verður mikið af glæsilegum,
frægum, erlendum listamiinnum.
Til dæmis kemur Sinfóníuhljóm-
sveit Lundúna, sem lengi hefur
verið reynt að ná í og þykir ein-
hver frægasta sinfónfuhljómsveit
heims. Eins koma sænskir leikar-
ar frá Dramaten og flytja Spök-
sonaten eftir Strindberg í upp-
setningu Ingmars Bergmanns í
Þjóðleikhúsinu.
Innlent efni skipar stóran sess
á þessu þjóðhátíðarári. A Kjarv-
alsstöðum verður íslenzk mynd-
list frá upphafi til okkar daga og
verður sýningin opin allt sumar-
ið. Og mikið verður um frum-
flutning verka, sem sum hafa sér-
staklega verið samin fyrir þessa
hátfð. Þarna verður frumflutt ný
ísl. ópera, 2 fsl. leikrit, 2 nýir
ballettar, nýr fslenzkur kabarett
og á kammerhljómleikum fslenzk
verk, sum ný.
Þetta kom m.a. fram á biaða-
mannafundi, þar sem stjórn lista-
hátfðar og forstöðumenn hennar
skýrðu frá dagskrá, eins og hún
er til nú, en fleiri atriði eru f
athugun, að þvf er Baldvin
Tryggvason, formaður listahátfð-
arstjnrnar sagði.
# Fjórar stórar sýningar
Myndlistarsýningin á Kjarvals-
stöðum verður mjög yfirgripsmik-
il. Þar verður gerð grein fyrir
listum á tslandi frá landnámstíð
og fram á okkar dag og fengin
verk úr íslenzkum söfnum, leitað
eftir ísl. list erlendis og sýnd verk
núlifandi listamanna, að því er
Steinþór Sigurðsson, sem sér um
sýningar fyrir listahátíðarstjórn
sagði.
Af list frá elzta tima verður
mikið útskurður í ýmis efni og
hlutar úr byggingum, þá verða
lýsingar í handritum og vefnaður
ýmiss konar, kirkjulist frá þvi
fyrir siðaskipti og eftir. Og ekki
sfður alþýðulist en myndlist. Yfir-
leitt á þarna að sjást þverskurður
af listum í landinu fram á þennan
dag. Verður sýningin opin til 15.
ágúst og umræður í gangi við
þjóðhátíðarnefnd um að hún
komi að nokkru inn í hátíðahöld
hennar. Auk Steinþórs skipa lista-
sýningarnefnd Björn Th. Björns-
son frá listamönnum, Jóhannes
Jóhannesson frá Listasafni ríkis-
ins, Þorkell Grímsson frá Þjóð-
minjasafni, Gylfi Gíslason frá
SUM og Helgi Hafliðason frá
Arkitektafélaginu.
í Þjóðminjasafninu verður yfir-
litssýning á verkum Nínu
Tryggvadóttur, sem safnið sér
um. Og í Gallery SUM setja
Súmmarar upp sýningu á list
ungra listamanna.
Þá verður norræn vefnaðarsýn-
ing, sem farið er að undirbúa.
Verða þar verk frá öllum Norður-
löndum, einnig íslenzk. Og sér
Mai Britt Imnander, forstjóri
Norræna hússins um hana.
% Kammermúsik
og ljóðalestur
Listahátíð hefst kl. 20 föstudag-
inn 7. júní. Borgarstjóri Birgir
Isl. Gunnarsson setur hátíðina,
Sinfóníuhljómsveit Islands leik-
ur, og fluttur verður einsöngur og
upplestur.
Daginn eftir, 8. júní, verða
fyrstu kammertónleikarnir af
þremur, þar sem íslenzkir hljóð-
færaleikarar flytja erlend og ísl.
lög, þar á meðal eftir Karl O.
Runólfsson, Hallgrím Helgason,
Herbert H. Ágústsson, Jón Nordal
og Skúla Halldórsson. En sú nýj-
ung verður viðhöfð, að kammer-
músik og ljóðaupplestur verða á
Kjarvalsstöðum innan um sýning-
una. Ljóðalesturinn hefst kl. 14 9.
júnl og kemur þá hvert ljóðskáld-
ið af öðru fram.
% ísl. f rumflutningur
í leikhúsunum
Mikið verður um að vera I leik-
húsunum strax fyrsta kvöldið eða
8. júní. I Iðnó verður frumsýnt
ísl. leikrit eftir Birgi Sigurðsson,
sem nefnist „Selurinn hefur
mannsauga" og verður það sýnt
þrisvar sinnum á hátíðinni.
Og í Þjóðleikhúsinu hefst gesta-
leikur frá Dramaten í Svíþjóð og
-verður sýnt hið fræga leikrit
Strindbergs Spöksonaten í upp-
setningu Ingmars Bergmans.
Ekki er vitað hvort Bergman
kemur af þessu tilefni. Mun
sænska leikhúsið hafa 3 sýningar
á þessu leikriti.
Þegar þeim sýningum lýkur i
Þjóðleikhúsinu, þ.e. 11. júní,
verður frumsýnt nýtt leikrit I
kabarettformi eftir íslenzka höf-
unda, en Sveinn Einarsson þjóð-
leikhússtjóri vildi ekkert upplýsa
um það.
Iðnó frumsýnir 13. júní þætti úr
íslenzkum bókmenntum fyrri
tíma, dagskrá sem flutt er af ís-
lenzkum leikurum og verða 3 sýn-
ingar.
Þjóðleikhúsið frumsýnir nýja
íslenzka óperu 14. júní,
Þrymskviðu eftir Jón Ásgeirsson,
sem fyrr hefur verið skýrt frá og
verða 3 sýningar.
Ballettflokkurinn íslenzki
frumflytur einnig tvo ísl. dansa
undir stjórn Alan Carters. Sóló
dansari verður Sveinbjörg
Alexanders, sem nú dansar í Tanz
Forum í Köln og hefur getið sér
mjög gott orð, en hún ætlar að
skreppa heim í þessu skyni, þó að
hún sé mjög önnum kafin i baliett
sýningum erlendis. Verða 2
sýningar á ballettinum.
Sveinbjörg Alexanders, ballett-
dansmær kemur frá Þýzkalandi
og dansar með fslenzka ballett-
flokknum, sem frumflytur tvö
verk.
H Frægir norrænir
listamenn.
Auk sænska leikflokksins kem-
ur á listahátíð mikið af kunnum,
norrænum listamönnum. En Mai
Britt Imnander forstjóri Norræna
hússins hefur verið ráðunautur
um allt norrænt og norræni
menningarsjóðurinn styrkir
hátíðina. Má nefna ljóðalestur og
söng dönsku leikaranna Lone
Hertz og Bonna Sonderberg í
Norræna húsinu 12. júní, finnska
barytonsöngvarann Marta Tavela,
sem syngur með undirleik
Vladimirs Ashkenazys í Háskóla-
biói, sænska vísnasöngvarann
Sven-Bertil Taube, sem syngur
með Isl. hljómsveitarmönnum og
undirleik Ulf Björlin í Háskóla-
bíói, norsku þjóðlagasöngvarana
Knut Buen og Hanne Kjersti
Buen, sem syngja í Norræna hús-
inu. Og ekki má gleyma Jarl
Kulle, sænska leikaranum, sem
les upp í Þjóðleikhúsinu.
• Alþjóðlegt
listafólk.
Ekki er siður úrval alþjóðlegra
listamanna, þar sem eru nöfn
frægustu hljómlistarmanna
heims. Sagði Baldvin Tryggvason,
að Vladimir Ashkenazy hefði sem
fyrr verið ráðunautur um allt,
sem að tónlist lýtur og situr hann
í stjórn hátiðarinnar, þegar hann
er heima. Hann hefur fengið
margt af þessu fræga, önnum
kafna listafólki til að koma á
þessa hátíð.
Daniel Barenboim kemur sem
fyrr og stjórnar Sinfóniuhljóm-
sveit Islands 9. júní, en undir-
leikari er franski píanóleikarinn
Jean Bernard Pommiere, sem
þeir Ashkenazy og Barenboim
mæla mjög með. Kvöldið eftir
heldur Barenboim einleikstón-
leika í Háskólabíói.
London Symphony Orchestra
leikur kvöldið eftir í Laugardals-
höll undir stjórn Andre Previns,
sem hér kom á sfðustu listahátíð,
en einleikari verður fiðluleik-
arinn Pinkas Zuckermann. En á
seinni hljómleikum kvöldið eftir
leikur Vladimir Ashkenazy ein-
leik með Sinfóníuhljómsveit
Lundúna. Er mikill fengur að fá
þessa sinfóníuhljómsveit, sem
mun vera einhver frægast hljóm-
sveit i heimi. Hefur verið reynt að
fá hana á hverja listahátí§, i
Reykjavík og gengur það núna.
Kemur 100—120 manna hljónn
sveit.
A lokatónleikum hátíðarinnar
syngur italska söngkonan Renata
Tebaldi með Sinfóniuhljómsveit
Islands undir stjórn Vladimirs
Ashkenazy.
0 Frægir
jazzleikarar.
A listahátíð koma frægir jazz-
leikarar og leika saman á tónleik-
um i Háskólabiói 13. júní. Þeír
eru saxófónleikarinn Johnny
Dankworth, kona hans, söng-
konan Cleo Laine, trommuleikari,
sem enn er óákveðinn, Andre
Previn leikur með þeim á pianó
og einnig Islendingurinn Árni
Egilsson, sem leikur á bassa og er
þekktur listamaður í Banda-
ríkjunum.
Fleira en hér er nefnt er i
athugun. Þess má geta, að í sam-
bandi við listahátíð hefur Reykja-
vikurborg fengið Svavar Guðna-
son til að mála stórt listaverk. Og
ákveðið var að fá Herbert Agústs-
son til að semja tónverk, sem
frumflutt verður á hátíðinni.
Listahátíðir hafa verið haldnar
annað hvert ár í Reykjavík síðan
1969 og eiga þátt i henni samtök
listamanna, Sinfóniuhljóm-
sveitin, leikhúsin o.fl., svo og
Reykjavikurborg og riki, sem
taka fjárhagslega ábyrgð á
hátíðinni. Hefur skapazt sú hefð
að forseti fulltrúaráðsins, sem
skipað er fulltrúum þessara
aðila, séu á víxl menntamálaráð-
herra og borgarstjórinn i Reykja-
vik og er Birgir Isl. Gunnarsson
forseti hátiðarinnar nú. Fram-
kvæmdastjórn er kjörin úr
þessum hópi. Fulltrúi borgar-
stjóra er Baldvin Tryggvason,
fulltrúi menntamálaráðuneytis
Þórður Einarsson og kosnir af
öðrum aðilum eru Andrés
Björnsson, útvarpsstjóri, Hannes
Davíðsson, formaður Bandalags
listamanna og Sveinn Einarsson,
þjóðleikhússtjóri. En með
nefndinni vinna Mai Britt
Imnander, forstjóri Norræna
hússins og Steinþór Sigurðsson
listamaður. Framkvæmdastjóri
listahátíðar er Jón Steinar Gunn-
laugsson.
Ostur
llækkun í tið vinstri stjórnar.
Dramaten flytur verk Strindbergs Spöksonaten f uppsetningu
Ingmars Bergmans. Kemur hann á hátfðina?