Morgunblaðið - 14.06.1974, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. JUNl 1974
„Húsin þola
ekki fleiri
stóra kippi”
„ÉG hef aldrei kynnzt öðru eins,“
sagði Magnús Kristjánsson bðndi
í Norðtungu I Borgarfirði, þegar
blm. Morgunblaðsins ræddi við
hann eftir stóra jarðskjálftakipp-
inn I fyrradag. „Annars var ég að
koma úr smalamennsku og sá því
ekki vel hvernig gekk heima. En
mér br'á óneitanlega i brún, fyrst
kom mikill hvinur og sfðan gekk
jörðin bókstaflega í bylgjum, og
þeir, sem voru að leggja af stað I
bílum frá réttinni, héldu flestir, i
að sprungið hefði á dekkjum. Og
mér sýndist t.d. bíll, sem stóð fyr-
ir framan mig, bókstaflega lyftast
á veginum. Svona löguðu gleymir
maður ekki.“
Smájarðskjálftahrinur voru í
Þverárhlíð og Hvítársíðu I allt
fyrrakvöld og allan gærdag. Ragn-
ar Stefánsson jarðskjálftafræð-
ingur sagði okkur I gærmorgun,
að enginn kippurinn hefði þó
mælzt yfir 3.7 stig á Ritcher-
kvarða. En eftir þeim gögnum,
sem Ragnar var þá búinn að vinna
úr, bendir allt til þess, að jarð-
skjálftarnir hafi átt upptök sín
norðar í Sfðufjalli en þeir, sem
komu í maf s.l. og í byrjun júní.
Hvað veldur þessari breytingu
veit Ragnar ekki, en hann býst
fastlega við, að minni jarðskjálft-
ar eigi eftir að finnast nærstu
tvær vikurnar á þessum slóðum.
VEGGIR SPRUNGU
OG HRUN UR LOFTI
Þegar við komum upp í Borgar-
fjörð f fyrrakvöld, var þar hið
versta veður, rok og ausandi rign-
ing. Fyrst ákváðum við að koma
við á Háafelli, sem er ofarlega í
Hvítársíðu, og þar hittum við fyr-
ir bóndann Þorvald Hjálmarsson,
og spurðum hvort eitthvert tjón
hafði orðið hjá honum.
„Það er ekki hægt að segja, að
tjón hafi orðið mikið, en munir
„Húsin þola ekki miklu meira,"
segja hjónin á Helgavatni, Guð-
finna Jónsdóttir og Diðrik Vil-
hjámsson.
hrundu úr hillum hér inni, og
stórar sprungur komu f veggi. En
ef fleiri jafn sterkir kippir koma,
er ég hræddur um, að illa fari,“
sagði hann. „Hvar varstu staddur,
þegar stærri kippurinn kom?“
„Við vorum úti í fjósi að mjólka
kýrnar, og vægast sagt urðu þær
æfar af hræðslu, þannig að við átt-
um fullt í gangi með að halda
þeim á básnum. Skemmdir urðu
nokkrar hér f fjósinu, meðal ann-
ars hrundi úr loftinu í mjólkur-
húsinu og víða sprakk út úr veggj-
um. Sömu sögu er að segja af
fjárhúsunum, þau sprungu víða
og steypubrot féllu úr þeim.“
„Ertu hræddur um, að fleiri
kippir komi?“
„Já, ekki get ég neitað því, sér-
staklega eftir að vísindamenn
sögðu um daginn, að jarðskjálfta-
hrinan væri svo til búin, en svo
loksinsþegarmaður erfarinn að
trúa þvf, þá kom þessi líka kipp-
urinn, og því er maður hættur að
trúa þessum vísindamönnum,
þeir virðast ekki vita miklu meira
en við.“
Næsti bær, sem við komum á,
var Fróðárstaðir og sagði Danfel
Brandsson bóndi, að ekkert tjón
hefði orðið þar nema hvað stofu-
klukkan hefði stöðvazt f stærri
skjálftanum. Þá hefði hundurinn
á bænum orðið yfir sig hræddur
og væri hann naumast búinn að
jafna sig enn. Sagði Daníel, að
dýralæknirinn Sverrir Markússon
hefði verið á ferð á bíl sínum
þegar seinni kippurinn kom. Hélt
hann i fyrstu, að sprungið hefði á
bílnum, en þegar hann steig út sá
hann að öll hjól voru heil og þá
fyrst fór hann að átta sig á hvað
hafði gerzt.
FJÁRHUSIN
GENGU í BYLGJUM
Ur Hvítársíðunni fórum við yfir
í Þverárhlíð, en þar virðist kipp-
urinn hafa verið sterkastur. Hús-
ráðendur í Norðtungu, þau
Magnús Kristjánsson og Andrea
Davíðsdóttir, tóku á móti okkur
með kostum og kynjum, þó að
ekki væri allt eins og það ætti að
vera í Norðtungu. Fólki hafði
fækkað verulega á bænum, en
flest börn og konur voru fluttar
niður í Munaðarnes, þar sem fólk-
ið svaf f nótt, og sömu sögu er að
segja af fólkinu á Sigmundarstöð-
um, það fór einnig niður í Mun-
aðarnes. Skemmdir virðast hafa
orðið töluverðar í Norðtungu og
eiga vafalaust eftir að koma betur
í ljós.
„Fjósið virðist hafa farið verst
hjá okkur,“ segir Magnús og bæt-
ir við, „fjósið er frá 1972 og er allt
mjög vandað, sennilega hefur
Bræðurnir Þorgeir og Eggert Ólafssynir þurftu að flýja hús sín ásamt
fjölskyldum sfnum.
Stórt stykki hrundi úr loftinu f
mjólkurhúsinu á Ifáafelli og
veggir sprungu vfða. Á myndinni
sést hvernig hrunið hefur úr
loftinu, en pilturinn á myndinni
heitir Gunnar Magússon.
jarðvegurinn undir því eitthvað
gengið til. Útveggur á þvf hefur
skekkzt mikið, þannig að hann
hefur gliðnað frá innveggjum. Þá
fór mjólkurtankur, sem vó tvö
tonn, af stað eftir gólfinu. Einnig
hefur steypa brotnað út úr vegg,
sem er í kringum íbúðarhúsið."
„En eitthvað hefur gengið á í
sjálfu fbúðarhúsinu?"
Hér sést hvernig gafl fbúðarhússins i Hermundarstöðum hefur
fallið úr húsinu. Ljósm. Mbl.: Sv. Þ.
„Verst er. að nú getur maður ekki boðið neinum f staupinu," segir
Magnús f Norðtungu og virðir fyrir sér brotið glas. Andrea kona
hans stendur við hlið hans. Flestar bækurnar f hillunum fóru út á gólf.
„Já, ekki er hægt að segja ann-
að, á skrifstofunni minni fór allt
úr skorðum. Bækur flugu fram á
gólf og hillur duttu niður, þá
skekktist hurðin á herberginu
þannig, að ekki er hægt að opna
hana. Gríðarmikill skápur, sem
stendur f stofunni og menn hafa
átt í mestu erfiðleikum með að
hreyfa, fór af stað. Og sjálft stofu-
gólfið hefur sigið í þessum hrin-
um í vor um á að gizka 1 sm. Þá
fór leirtau út um allt og sumt af
því brotnaðí. Skemmdir hef ég
ekki séð víðar, en þær eiga vafa-
laust eftir að koma í ljós.“
„Þið hafið eðlilega orðið hrædd
við þessi læti?“
„Það má kannski segja, að allir
hafi orðið eitthvað smeykir, en þó
sérstaklega börnin, sem hér eru
jafnan mörg á sumrin. Ung
stúlka, sem hérna er og aldrei
hefur fundið jarðskjálfta, fékk
taugaáfall, þannig að sækja varð
lækni handa henni. Við þorðum
ekki annað en að senda 7 manns
héðan, yngsta fólkið, niður í Mun-
aðarnes, en þar mun það sofa f
nótt.“
Andrea kona Magnúsar, sem
var að lagfæra það, sem aflaga
fór, þegar við komum, sagði, að
kippurinn hefði vægast sagt verið
hryllilegur. Og ekki væri tiltektin
skemmtileg því að sulta, sem hún
átti í krukkum, hefði kastazt út á
gólf.
Sigurbjörn R. Magnússon heitir
ungur piltur, sem lengi hefur ver-
ið í Norðtungu. Sagðist hann hafa
verið staddur niðri á árbakka þeg-
ar ósköpin dundu yfir. Sér hefði
óneitanlega orðið bilt við og hefði
það tekið nokkurn tíma að jafna
sig. Hann hefði séð fjárhúsin bók-
staflega ganga í bylgjum og „sum
húsin virtust vera f lausu lofti“.
KÝRNAR ALLAR I FLÓR-
INN
Á Helgavatni hittum við hjónin
Diðrik Vilhjálmsson og Guðfinnu
Jónsdóttur, og það er Guðfinna,
sem var fyrst til að svara: „Ég
verð að játa, að mér brá alveg
gffurlega og það sama er að segja
um okkur öll. Krakkarnir urðu
yfir sig hrædd, en verst held ég,
að hundurinn okkar hafi það,
hann virðist vera í rusli. Flöskur,
sem stóðu hér á hillum, þutu út á
gólf og brotnuðu og víða komu
sprungur í húsinu."
„Ég var úti í fjósi að mjólka
kýrnar," sagði Diðrik, „en alls
erum við með 100 gripi f fjósi.
Þegar kippurinn kom varð algjör
darraðar dans f fjósinu og segja
má, að hver einasta kú hafi farið
út f flórinn. Nokkrar kalkflöskur
stóðu á hillum úti f fjósi, og brotn-
uðu þær allar, þannig að ekki
varð beint fagurt um að lítast.
Þverá hefur aldrei verið jafn
gruggug og nú, allan þann tíma,
sem ég hef búið hér. Það hefur
eflaust hrunið mikið i hana úr
fjallinu og einnig hefur losnað
um jarðveg í ánni. Og ég er sann-
færður um það, að ef fleiri svona
kippir koma, þá hrynja hús hér, ,
þau þola þetta álag ekki lengur."
SA GILIÐ LOKAST
Á Kvfum 1 og 2 búa bræðurnir
Þorgeir og Eggert Ölafssynir
ásamt fjölskyldum sínum og for-
eldrum. Þegar okkur bar að garði
voru þeir enn á fótum, en sumt
heimilisfólk var gengið til náða.
Sögðu þeir, að lætin á Kvíum
hefðu verið óskapleg og fólkið
hefði séð skriður falla úr fjöllum
og annar bræðranna sá hvar gil
fyrir innan bæinn lokaðist
skyndilega, en opnaðist síðan aft-
ur eins og það var áður. Þannig
gekk jörðin í bylgjum. Ungur pilt-
ur, sem er í sveit á Kleifum, var
að koma út úr fjósinu, þegar jarð-
skjálftinn hófst. Sá hann þá allt í
einu hvar gaflinn á húsinu á
Hermundarstöðum féll út, og hélt
Framhald á bls. 20.
Komið við á jarðskjálftasvæðinu í Borgarfirði