Morgunblaðið - 21.06.1974, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 21. JUNI 1974
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald 600,00 kr. á mánuði innanlands
Í lausasolu 35,00 kr. eintakið
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10 100.
Aðalstræti 6, sími 22 4 80.
í ráðherrafundi Atlants
j\ hafsbandalagsríkj-
anna, sem staðið hefur í
Ottawa síðustu daga, náðist
samkomulag um nýjan At-
lantshafssáttmála, yfirlýs-
ingu um samskipti Atlants-
hafsríkjanna, sem undirrit-
aður verður í Bríissel af
leiðtogum Atlantshafs-
bandalagsþjóðanna í næstu
viku. Hér er um mjög
mikilsveröan atburð að
ræða í samstarfi aðildar-
ríkja Atlantshafsbanda-
lagsins, ekki sízt vegna
þess, að undanfarna
mánuði hefur gætt nokk-
urra erfiðleika í því sam-
starfi og þá sérstaklega að
því er varðar samráð milli
Bandaríkjanna og Efna-
h agsband alagsrík j ann a
innan NATO.
Einar Ágústsson, utan-
ríkisráðherra, hefur lýst
því yfir, að íslenzka ríkis-
stjórnin hafi engan fyrir-
vara um efni þessarar nýju
yfirlýsingar og eru það í
sjálfu sér ánægjuleg tíð-
indi, sérstaklega þar sem
vinstri stjórnin hefur
hingað til ekki sýnt mikinn
áhuga á samstarfi Atlants-
hafsbandalagsríkjanna. En
það var eftir öðru, að sam-
staða gæti ekki tekizt inn-
an vinstri stjórnarinnar
um að standa heils hugar
að hinum nýja Atlantshafs-
sáttmála. Þegar er fréttir
höfðu borizt um yfirlýs-
ingu utanríkisráðherra, til-
kynntu ráðherrar Alþýðu-
bandalagsins, að Éinar
Ágústsson hefði ekkert
umboð til að gefa slíka yfir-
lýsingu. Um þetta mál
hefði ekkert verið fjallað
innan íslenzku ríkis-
stjórnarinnar, og þar af
leiðandi hefði hún enga af-
stöðu tekið til þess. Enn
eitt rifrildi af þessu tagi
milli ráðherra kemur
landsmönnum raunar ekki
á óvart, en það er sönnun
þess enn á ný, að vinstri
flokkarnir eru óhæfir til
þess að stjórna.
Hins vegar er full ástæða
til að harma það, að utan-
ríkisráðherra hefur lýst
því yfir, að íslenzkur ráð-
herra muni ekki skrifa
undir yfirlýsingu Atlants-
hafsbandalagsríkjanna.
Hér er um að ræða svo
mikilsverðan atburð í sögu
Atlantshafsbandalagsins,
og það er íslendingum svo
mikilvægt, að gott samstarf
sé innan bandalagsins, að
okkur ber að sýna hug
okkar til Atlantshafssam-
starfsins með því, að ís-
lenzkur ráðherra skrifi
undir þessa nýju yfirlýs-
ingu. Þess vegna er þess að
vænta, að utanríkisráð-
herra taki þetta mál til
endurskoðunar, jafnvel
þótt kosningar fari í hönd,
egar vinstri stjórnin
tók við völdum, var því
mjög hampað af talsmönn-
um hennar, að nú væri
komin ríkisstjórn, sem
væri sérstaklega vin-
veitt verkalýðsstéttunum,
„stjórn hinna vinnandi
stétta“. Að loknum þriggja
ára valdaferli vinstri
stjórnar sýnist hins vegar
augljóst, að vinstri stjórn
er verkalýðssamtökunum
erfiðari heldur en svo-
nefndar hægri stjórnir.
Vitað er um 12 dæmi
þess, að vinstri stjórnin
hafi ýmist skert eða reynt
að skerða kjarasamninga
verkalýðsfélaganna og þar
að auki svikið gefið fyrir-
heit um samráð við verka-
lýðssamtökin um ráð-
stafanir í efnahagsmálum.
Veturinn 1973 skýrði
Björn Jónsson, forseti
Alþýðusambandsins, frá
því, að vinstri stjórnin
hefði þá þegar gert átta
tilraunir til þess að breyta
þeim kjarasamningum,
sem þá voru í gildi eða
skerða þá. Á síðustu
enda er það eitt sæmandi
íslendingum að stuðningur
okkar við hinn nýja
Atlantshafssáttmála verði
með fullri reisn.
mánuðum hefur vinstri
stjórnin fjórum sinnum
vegið að kjarasamningum
verkalýðsfélaganna. I
fyrsta lagi með því að taka
áfengi og tóbak út úr vísi-
tölunni. í öðru lagi með því
að taka bílinn út úr vísitöl-
unni. 1 þriðja lagi með því
að taka nokkur vísitölustig
hreinlega af launþegum.
Og i fjórða lagi með því að
söluskattshækkun kom
ekki fram í visitölunni.
Loks neitaði vinstri stjórn-
in í vor að hafa samráð við
verkalýðssamtökin um
fyrirhugaðar efnahagsráð-
stafanir eins og hún hafði
heitið og leiddi það til af-
sagnar Björns Jónssonar
úr ríkisstjórninni.
Þessi dæmi sýna, að því
fer fjarri, að vinstri stjórn-
in hafi verið stjórn hinna
vinnandi stétta. Það er öllu
nærtækara að segja eins og
Björn Jónsson, að ríkis-
stjórn Ólafs Jóhannes-
sonar hafi rekið „ómeng-
aða verkalýðs fjandsam-
lega stefnu".
NÝR ATLANTSHAFS-
SÁTTMÁLI
„Verkalýðs fjand-
samleg stefna”
Guðmundur H. Garðarsson:
Kaupmáttur
og raunyeruleiki
MIKIL „illmenni" erum við Sjálfstæðismenn, ef trúa skal lýsingum
kommúnistanna á Þjóðviljanum. Meðal sýnishorna úr orðasafni
Þjv. má taka: „Sjálfstæðismenn „vilja“ hæfilegt atvinnuleysi;
brjóta niður verkalýðshreyfinguna; láta verðbólguna gera elli- og
örorkubætur verðlausar; gera iðnaðarmenn landflótta; afhenda
útlendingum atvinnutækin... Sjálfstæðismenn „vilja ekki“ upp-
byggingu atvinnuveganna, enga skuttogara, engar fbúðarbyggingar,
engan smáiðnað o.s.frv“. Sem sagt, Sjálfstæðisflokkurinn og Sjálf-
stæðisfólk er af hinu vonda, en kommúnistarnir f Alþýðubandalag-
inu eru af hinu góða. Þeir hafa haft „forustuna" f öllum góðum
rnálum.
Hver kannast ekki við „for-
ustu“ Magnúsar Kjartanssonar
í launabaráttu verkalýðshreyf-
ingarinnar eða hina „mikil-
virku“ þátttöku hans og
Ragnars Arnalds í atvinnulíf-
inu. Reynslan er ólygnust. Það
er einhver munur þar á eða á
störfum einhverra atvinnurek-
enda, sem þurfa að annast dag-
legan rekstur fyrirtækja og
verða að láta endana ná saman,
manna, sem bera ábyrgð á
ákvöxtun fjármagnsins, nýt-
ingu hráefna, véla og tækja,
stöðugri og jafnri afkomu
starfsmanna o.s.frv., svo að
ekki sé nú talað um sjálfan
verkalýðinn, sem vill ekki lúta
forustu kommúnista, nema þá
helzt í félögum iðnaðarmanna,
eins og Trésmíðafélagi Reykja-
víkur, þar sem einkum er að
leita þeirra, sem „miður“ mega
sin í lífsbaráttunni. Þá sögu
þekkir láglaunafólk.
Nei, stofukommúnistarnir
hjá Þjóðviljanum, mennta-
mennirnir í Alþýðubandalag-
inu og skriffinskukommúnist-
ar á borð við Magnús Kjartans-
son og Ragnar Arnalds, setjast í
dómarasætið, vega- meta erf-
iða baráttu annarra, og úr-
skurða síðan, að dugmesti
kjarni og meirihluti þjóðarinn-
ar, sem myndar raðir Sjálf-
stæðisflokksins og kýs hann,
séu ónytjungar, sem vilji öðr-
um illt og helzt selja frum-
burðarréttinn, landið og at-
vinnutækin.
Það er mál til komið, að þess-
ir herrar, forustumenn Alþýðu-
bandalagsins, séu settir á rétt-
an stað og þjóðin geri sér ljóst,
að þeir, undantekningar finn-
ast að vísu, hafa aldrei tekið
virkan þátt í þeirri hörðu kjara-
baráttu sem verkalýðshreyfing-
in hefur þurft að heyja á
undanförnum árum, né tekið
þátt í rekstri fyrirtækja at-
vinnulífsins. Þessir úreltu
kommúnistar vita ekki i reynd,
hvað verkalýðsfélag eða at-
vinnurekstur er, og enn siður
gera þeir sér grein fyrir, í
hverju þarfir fólksins og óskir
eru fólgnar við nútima aðstæð-
ur.
Ef forusta Alþýðubandalags-
ins heldur, að það sé eftir-
sóknarvert, eða einhver guðs-
blessun fyrir almennt launa-
fólk, að árleg verðbólga undir
vinstri stjórn sé 30—40%, ættu
þeir að kynna sér, hvernig því
launafólki líður, sem verður að
lifa á einföldum mánaðarlaun-
um, er byggjast á 40 stunda
vinnuviku.
Það eru forhertir blekkingar-
menn, sem leyfa sér að fullyrða
með feit letruðum fyrirsögnum
á forsíðu Þjv. eins og gert var
12. júní s.l., þar sem segir:
„Kaupmáttur verkamanna-
launa aldrei hærri en nú.
20—50% hærri en á við-
reisnarárunum."
Ekki er nákvæmninni fyrir
að fara. Kaupmáttaraukningin
er ekki annað hvort 20% eða
50%, eða eitthvað ákveðið þar á
milli. Nei, aukningin er ekki
minni en 20%, en gæti verið
50%. Hvað skyldi vellygni
Bjarni segja við þessu? Ástæða
er til að líta nánar á það, hvern-
ig þessi „stórkostlega“ niður-
staða kommúnistanna við Þjv.
er fengin. Jú. Þeir taka þessar
„staðreyndir" úr Hagtíðindum.
Gallinn fyrir launafólk er bara,
að aðeins sá hluti vísistölukerf-
isins, sem hentar vinstri stjórn-
inni bezt á pappírunum, er not-
aður. Mikilvægum atriðum er
sleppt.
Þjv. menn taka visitölu vöru
og þjónustu, en sleppa hús-
næðisþættinum. Þeir vita sem
er, að tölfræðilega hefðu þeir
getað fengið enn betri útkomu
með því að taka framfærsluvisi-
töluna i heild, en þá hefðu þeir
gjörsamlega sprengt sig. Niður
staðan hefði orðið svo lygileg,
að ekki hefði verið þorandi að
prenta hana. Hvers vegna?
Ástæðan er afar einföld og er
hverjum manni Ijós, sem skoð-
ar samsetning framfærsluvisi-
tölunnar og vigt einstakra út-
gjaldaliða. I útgjaldaskipting-
unni, nettóútgjöld á grunntíma,
hafa útgjaldaliðirnir vörur og
þjónusta hækkað úr kr. 8.346 í
jan. 1968 i 26.675 miðað við mai
1974, eða um 220%. Á sama
tima hækkaði húsnæðisliðurinn
úr kr. 1608 í kr. 3040 eða um
89%.
Hvað finnst ungu fólki og
öðrum, sem staðið hafa i hús-
byggingum s.l. 3 ár um vigtina
á þessum þætti framfærsluvisi-
tölunnar? Eða leigjendum, sem
þurfa nú að greiða 20—25.000
kr. húsaleigu á mánuði fyrir
meðalstóra ibúð?
Vísitala byggingarkostnaðar
hefur hækkað um 143% tima-
bilið 1969 til 1. marz 1974. Vitað
er, að þessi vísitala mælir ekki
sem skyldi, og enn eru hækkan-
ir síðustu mánaða ekki komnar
inn i vísitöluna.
Þriggja herbergja íbúðir eru
í dag taldar kosta 3—3,5 millj.
kr. Með þeim lánamöguleikum,
sem almenningur hefur í dag
úr húsnæðismálakerfinu, þegar
peningar eru þar til, og lffeyris
sjóðum, má gera ráð fyrir, að
lágmarksskuldir á slíkri íbúð
séu 2—2,5 millj. kr. Mánaðar-
legar greiðslur vaxta og afborg-
ana af slikri ibúð eru hið
minnsta 25—30.000 kr. við ríkj-
andi lánakjör.
Skyldi ekki kaupmáttarspila-
borg vinstri-stjórnarmanna
vera farin að riða, þegar þessi
útgjaldaliður fjöldans er tekinn
með að fullu og raunveruleik-
inn viðurkenndur?
Skyldi ekki „velmegunar-
sjúkdómurinn", sem Magnús
Kjartansson talaði um s.l. vetur
vera fólginn í þvi, sem Þjv.
hefur stundum viljað kalla
þrælkun launafólks í þeirri við-
leitni að láta endana ná saman.
Og því, að yfir 60% giftra
kvenna vinnur úti, auk megin-
þorra ógiftra.
Staðreynd er, að vegna mik-
illar óstjórnar og taumlausrar
verðbólgu, sem hvergi á sinn
lika, hefur meginþorri fólks
þurft að vinna óstjórnlega mik-
ið og mjög margir tvöfalda
vinnu. Heildartekjur heimil-
anna hafa þar af leiðandi orðið
miklar. Vinnutimastyttingin
svonefnda er að ýmsu leyti
blekking.
Það er þessi raunveruleiki,
sem hefur gert öllum almenn-
ingi kleift að standast óðaverð-
bólguna, enn sem komið er.
Vinstri-stjórnin hugðist reyna
að krafsa sig út úr þessu
ástandi tímabundið meðan
kommúnistarnir í ríkisstjórn-
inni ætluðu að gera landið
varnalaust. Síðan átti að kasta
erfiðleikunum yfir á aðra.
Það er ekki vinstri-stjórninni
að þakka, að heimilin eru ekki
enn sem komið er illa leikin
vegna ábyrgðarlausrar og þjóð-
hættulegrar stefnu kornm-
únista í efnahagsmálum. öðru
máli gegnir um fjölda fyrir-
tækja sem eru að komast I
Framhald á bls. 35