Morgunblaðið - 21.06.1974, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 21. JÚNÍ 1974
Afengisneyzla fer
ört vaxandi hjá
norskum unglingum
Oslo, 20. júní. NTB.
NEYZLA áfengis hefur aukizt
geysilega meðal ungs fólks f
Noregi, að þvf er yfirmaður
áfengisrannsókna f Noregi,
Sverre Brun-Guibrandsen upplýs-
ir. Er aukningin allt að 25% á
tveimur árum, og er nú algengt að
fimmtán ára unglingar neyti
áfengra drykkja að staðaldri.
Það vekur athygli, að bjórneyzl-
an hefur ekki aukizt að sama
skapi, og virðast þeir því einkum
láta í sig sterka drykki. Gulbrand-
sen segir, að ástandið f þessum
efnum sé mjög alvarlegt. Ljóst er,
að því er hann segir, að ungling-
arnir semja sig að siðum fullorð-
inna í þessum efnum, þeir telja
áfengisnejfzluna eitt af táknum
þess, að þeir séu teknir f fullorð-
inna manna tölu.
— Slysavaldar
Framhald af bls. 2
tognað. Síðar kom þó í ljós að
hann hafði brotnað um öklann.
Bifreiðin sem hér um ræðir var
grá Ford Taunus 17M með fjög-
urra stafa R-númeri.
Sfðara slysið var 14. júní. Þar
var piltur að fara yfir Laugarnes-
veg á móts við Laugarlæk, hafði
augun á strætisvagni, sem þarna
átti leið hjá og áttaði sig ekki fyrr
en bifreið rakst utan í hann. Öku-
maður spurði hann, hvort hann
ætti að kalla á sjúkrabifreið eða
aka honum sjálfur í slysadeild og
tók drengurinn síðari kostinn.
Ökumaður tók niður nafn og
heimasíma drengsins og kvaðst
sfðar mundu hafa samband við
hann. Við það hefur hann ekki
staðið, en drengnum láðist að
spyrja ökumann nafns eða taka
niður númer bifreiðarinnar, sem
var Chevrolet Nova, rauð á lit.
Eru ökumenn beggja þessara bif-
reiða beðnir að hafa samband við
rannsóknarlögregluna.
• •
— Ondvegissúlur
Framhald af bls. 36
að gæta, að vindar geta haft áhrif
á rekið.
í byrjun júní var 110 súlum
varpað í sjóinn á 11 stöðum úti
fyrir suðurströndinni, 10 á hverj-
um stað. Þær voru allar merktar
„Ingólfur 874—1974“, og var til-
gangurinn tvenns konar: I minn-
ingu þess að Ingólfur Arnarsson
varpaði öndvegissúlum sínum í
hafið, auk þess sem Hafrannsókn-
arstofnunin mun nýta þær upp-
lýsingar sem fram koma með til-
liti til fundarstaða. Finnendur
eru því beðnir að tilkynna fund
öndvegissúlnanna til Þjóðhátíðar-
nefndar Reykjavíkur í Hafnar-
búðum, og hljóta þeir verðlauna-
pening að launum. Framkvæmd
þessara rannsókna af hálfu Haf-
rannsóknarstofnunarinnar er í
höndum Svend Aage Malmbergs
haffræðings.
— Bruni
Framhald af bls. 36
um vik vegna vatnsleysis, svo að
núna er húsið alveg að falla.“
íbúóarhús þetta var kjallari,
hæð og rishæð, kjallarinn steypt-
ur en hitt úr timbri. Húsið var að
hluta byggt fyrir 70 árum, en að
hluta er það nokkru yngra. Ölafur
hafði nýlokið að taka húsið allt I
gegn, klæða þaó alveg að innan,
sett í þaó nýja glugga og endur-
nýjað þakið, og kvað hann því
þetta tjón enn sárara fyrir bragð-
ið. Ólafur sagði húsið hafa verið
vátryggt, en ekki ýkja hátt.
— Ákvörðun
Framhald af bls. 1
annað eftir sér og hefur hvort
tveggja mætt harðri gagnrýni,
bæði þingmanna beggja flokka og
af hálfu Hvíta hússins sem hefur
krafizt þess, að gögnin verði birt,
því að þær upplýsingar sem kom-
ið hafi í fjölmiðlum hafi verið ;
teknar úr samhengi og skaðað álit
forsetans mjög.
Sjálfur átti Nixon fund í dag
með 24 forystumönnum beggja
deilda þingsins og Gerard Ford,
varaforseta. Skýrði hann þeim frá
ferðalagi sínu til Arabaríkjanna
og Israels og helztu atriðum, sem
um hefði samizt við einstök ríki.
Hann kvaðst enga leyndarsamn-
inga hafa gert og útlistaði í stór-
um dráttum, hvernig fyrirhugað
væri að haga frekari viðræðum
um einstök atriði samninganna,
sem hann gerði f ferðinni. Haft
var eftir Huch Scott, leiðtoga
republikana í öldungadeildinni,
að forsetinn hefði varið þá
ákvörðun að veita Egyptalandi og
ísrael aðstoð við að koma upp
kjarnorkurafstöðvum á þeirri for-
sendu, að Sovétríkin og fleiri rfki
hefðu verið reiðubúin að veita
slíka aðstoð með minni trygging-
um og fyrirvörnum en hann hefði
sett. Hann kvaðst hinsvegar ekki
mundu hvetja neitt rfki til
kjarnorkuvopnaframleiðslu með
neinum hætti.
Á morgun fer forsetinn til
Camp David að undirbúa
Moskvuför sína og Briisselfund-
inn. , , t ____
— Ráðstefnan
Framhald af bls. 1
gilda við atkvæðagreiðslur, og er
búizt við áköfum deilum um þær.
Bandaríkjamenn og fleiri stór-
þjóðir krefjast einróma samþykk-
is til að setja hafréttarlög, Sovét-
ríkin vilja 9/10 hluta atkvæða, en
flest strandríki vilja, að tveir
þriðju hlutar atkvæða verði látnir
gilda f allsherjarnefnd, en ein-
faldur meirihluti í höfuðnefnd-
unum þremur, sem fjalla um
meginmálin. Búizt er við, að tveir
þriðju hlutar atkvæða verði ofan
á, en náizt ekki samkomulag,
kemur það í hlut Amerasinghes,
að kveða upp úrskurð þar um.
Hinn 28. júlf hefjast eiginleg
nefndarstörf og munu sendi-
nefndir hvers lands um sig þá
gera grein fyrir afstöóu stjórna
sinna.
BANDARÍKIN STYÐJA
12 MÍLNA LANDHELGI
Rétt áður en ráðstefnan hófst í
dag, hélt formaður bandarísku
sendinefndarinnar John Steven-
son, blaðamannafund, og birti þar
stefnuyfirlýsingu, þar sem sagði
m.a., að Bandaríkin mundu styðja
12 mílna landhelgi að því til-
skyldu, að frjálsar siglingar yrðu
leyfðar hvarvetna um sund, er
lentu innan slíkra marka. Þar
fyrir utan mætti semja um víðari
efnahagslögsögu eða sérstaklega
tryggð efnahagssvæði strand-
ríkja. Ekki var nánar tilgreint,
hver afstaða Bandaríkjanna yrði í
þeim efnum að öðru leyti en því,
að Stevenson sagði, að þau mundu
ekki samþykkja 200 mílna efna-
hagslögsögu að svo stöddu. Þó
sagði hann, að nefndin yrði
sveigjanleg í samningum um
þetta mál. „Við verðum að ná
samkomulagi og setja reglur, til
að koma í veg fyrir skeytingar-
leysi og ofnýtingu auðlinda og
eyðileggingu hafsvæða af meng-
un og öðrum orsökum, sagði
Stevenson. Varðandi fiskveiðar
sagði hann, að strandrfki ættu að
hafa sérstakan forgang til að
veiða það aflamagn, sem þau
gætu, innan þeirrar efaahagslög-
sögu, sem um yrði samið. Því næst
yrði að taka tillit til sögulegra
réttinda og ætti að setja ákveðna
veiðikvóta.
Fréttaritari NTB I Caracas
segir, að svo virðist sem afstaða
Bandaríkjanna og Sovétríkjanna
fari mjög saman á þessu stigi
málsins, og hefur hann þá borið
saman upplýsingar Stevensons og
það sem kvisazt hefur út um af-
stöðu sovézku nefndarinnar.
Hann bendir á, að Stevenson hafi
ekki haft svör við því, hver ætti
að ákveða veiðikvóta, en það vilja
strandríkin sjálf yfirleitt hafa f
sínum höndum.
I samtalinu við Amerasinghe
kom fram, að hann óttaðist, að
pólitískar deilur og þref ríkja
yrðu starfinu í Caracas til trafala.
„Ég óttast til dæmis", sagði hann,
„að í hvert sinn, sem Rússar segi
eitthvað, kveði Kínverjar sér
hljóðs og mæli gegn því“. Hins-
vegar kvaðst hann ekki svo mjög
uggandi um átök milli stóru sigl-
ingaþjóðanna og rfkja þriðja
heimsins, sem hafa mikinn hug á
að fá í sinn hlut ríflegan skerf
auðlinda hafsins. „Sérhvert ríki
hefur sfn vandamál við að strfða
og jafnvel þróunarríkin greinir á
innbyrðis. En það getur orðið
stórveldunum dýrt spaug að ætla
að reyna að kveða þau í kútinn",
sagði Amerasinghe .
KANNASTUÐNING
VIÐ 200 MtLUR
Af hálfu Breta voru einnig í
dag gefnar vísbendingar um þá
stefnu, sem þeir munu taka á ráð-
stefnunni. Ráðuneytisstjóri í
brezka utanríkisráðuneytinu,
David Ennals, skýrði frá því, að
Bretar væru reiðubúnir að styðja
útfærslu landhelgi í 12 sjómílur
að því tilskildu að siglingar um
sund yrðu frjálsar. Hann sagði og,
að Bretar gerðu sér ljóst, að kröf-
um um 200 sjómílna auðlindalög-
sögu yxi Stöðugt fylgi, og brezki
fiskiðnaðurinn hallaðist æ meira
að þeirri stefnu. Hann kvað
brezku sendinefndina hafa það
verkefni að kanna, hversu víð-
tækt fylgi þessi krafa hefði og
síðan yrði afstaða tekin á grund-
velli þess starfs. „En við erum
algerlega andvígir því að þjóðir
færi einhliða út fiskveiðimörk
sín“, sagði Ennals.
— Lárós
Framhald af bls. 36
starfsmenn veiðifélagsins tók upp
net býliseigenda, sem hins vegar
reyndu að verja net sín. Lögregl-
an kom á á staðinn og var á verði í
hraðbát úti á vatninu til að koma í
veg fyrir frekari átök.
I fyrrakvöld var svo, eins og
fyrr greinir, hleypt af skoti út á
vatnið og kom kúlan æði nærri
bát býliseigenda, sem þó voru að
fast við net sín út á vatninu.
Kærðu þeir þetta athæfi til lög-
reglunnar, sem kom enn á vett-
vang og að þessu sinni tók hún f
sína vörzlu tvær haglabyssur og
riffil, sem reyndust vera í býl frá
veiðimálastjórn þar við ósinn.
Einn mannanna í býlnum viður-
kenndi að hafa hleypt af skotinu,
en þvertekur fyrir að hann hafi
ætlað að ógna býliseigendum. Er
nú verið að rannsaka málið frekar
eins og áður kemur fram. Deilu-
aðilar munu aftur á móti hafa
reynt að leita réttar síns hjá
dómsyfirvöldum þegar í hitteð-
fyrra og aftur í fyrra en engin
niðurstaða fengizt.
— Vinstri stjórn
Framhald af bls. 36
sem framsóknarmenn efndu til á
Húsavík f fyrrakvöld sagði Ingvar
Gíslason, orðrétt, sem sína skoðun
og Stefáns Valgeirssonar: Við
hyggjumst ekki mynda stjórn
með Sjálfstæðisflokknum. Það
stendur ekki til nú. Ingi Tryggva-
son, frambjóðandi Framsóknar-
flokksins í Norðurlandskjördæmi
eystra, lýsti þvf einnig yfir, að
hann stefndi að vinstri stjórn og
að Framsóknarflokkurinn mundi
eftir kosningar leita samstarfs við
Alþýðubandalagið.
I viðtali við Tímann sl. miðviku-
dag sagði Guðrún Benediktsdótt-
ir, sem skipar 3. sæti Framsóknar
í Norðurlandi vestra að hún vildi
hafa vinstri stjórn og varnarliðið
burt.
Af þessum ummælum fram-
bjóðenda Framsóknarflokksins á
framboðsfundum er ljóst, að það
er eindreginn ásetningur fram-
sóknarmanna að koma á nýrri
vinstri stjórn að kosningum lokn-
um. _
— Kaupmáttur
l'ram liald al' bls. 18
greiðsluþrot. Það er þrátt fyrir
kommúnistanna, sem fólkið
hefur getað bjargað sér. Það
hefur fyrst og fremst gert það
með mikilli vinnu, og einnig
fyrir stuðning verkalýðsfélag-
anna, sem núverandi vinstri-
stjórnarráðherrar þekkja að-
eins af afspurn. Bezta sönnun
þess, er neitun þeirra að leysa
hina erfiðu kjaradeilu s.l. vetur
með þvf að mæta kröfum verka-
lýðsins um stórlækkaða skatta.
Hefði þeirri kröfu verið sinnt,
stæðu bæði launþegar og at-
vinnureksturinn mun betur að
vígi nú, auk þess sem það hefði
stórlega slegið á verðbólguna.
I sveitarstjórnarkosningun-
um voru kjósendur farnir að
gera sér grein fyrir, hvert
stefndi um framtfð og afkomu
þjóðarinnar. Þess vegna kusu
þeir Sjálfstæðisflokkinn í enn
ríkari mæli en áður og veittu
honum meirihluta stuðning,
þegar á heildina er litið.
Þessi meirihluti veit, að
ókvæðisorð kommúnista f garð
forustumanna Sjálfstæðis-
flokksins eru hrópyrði ómerk-
inga, sem vita ekki i hverju hin
raunverulega lífsbarátta fólks-
ins í landinu er fólgin. Þess
vegna munu orð þeirra falla
niður dauð og ómerk.
Þjóðin hefur haft góða
reynslu af Sjálfstæðisflokknum
og veit, að honum er treystandi
til að leysa úr þeim mikla
vanda, sem framundan er í at-
vinnu- og efnahagslffinu.
Meirihluti kjósenda hefur
veitt Sjálfstæðisflokknum verð-
ugan stuðning.
Fólkið mun halda áfram að
styðja Sjálfstæðisflokkin í
trausti þess, að hann fram-
kvæmi skyldu sína að kosning-
um loknum, fái hann vald til
þess.
Skylda Sjálfstæðisflokksins
við íslenzku þjóðina í atvinnu-
og efnahagsmálum er fólgin í
því að:
stöðva verðbólguna
tryggja reksturgrundvöll
atvinnuveganna og
fulla atvinnu.
— 3. deild
Framhald af bls. 34
AFTURELDING —
HRÖNN 3:2
Mörk Aftureldingar: Guðmundur
Davíðsson, Lárus Jónsson, Sveinn
Sigvaldason.
Mörk Hrannar: Helgi
Hálfdánarson og Einar Einarsson.
LEIKNIR — VALUR 3:1
Mark Vals: Rúnar Sigurjónsson.
Mörk Leiknis: Eiríkur
Stefánsson, Björn Birgisson og
Stefán Garðarsson.
SINDRI — ÞRÓTTUR 5:1
Mark Sindra: Viðir Karlsson.
Mörk Þróttar: Guðmundur Sól-
heim 2, Jón Hermannsson 1, Jón
Ingi 1 og Benedikt Sigurjónsson
1.
EINHERJI — HÖTTUR
1:2
Mark Einherja: Eyjólfur
Sigurðsson.
Mörk Hattar: Kristján Sigurðsson
2.
HUGINN — AUSTRI 1:2
Mark Hugins: Ölafur Már
Sigurðsson.
Mörk Austra: Jón Steingrímur
Baldursson og Guðmundur
Gfslason.
ÍR — GRINDAVÍK 5:0
Mörk IR: Ölafur Sveinsson,
Jóhann Ingi Gunnarsson, Magnús
Magnússon, Þorbjörn
Guðmundsson og Bergþór
Kristinsson.
STEFNIR — HVl 3:3
Mörk Stefnis: Elvar Jón Frið-
bertsson 1 og Þorsteinn
Guðbjörnsson 2
Mörk HVl. Stefán Stefánsson 3.
— Afnám
Framhald af bls. 36
fram kom innan rfkis-
stjórnarinnar um, að engir
kjarasamningar væru gildir
nema þeir hefðu hlotið sam-
þykki ríkisstjórnarinnar, en
sifkt jafngilti f raun afnámi
hins frjálsa samningsréttar.
Þetta eru þær hugmyndir,
sem ráðherrar Alþýðubanda-
lagsins settu m.a. fram f um-
ræðum innan stjórnarflokk-
anna sl. vor um aðgerðir í efna-
hagsmálum, en sfðan hafa þeir
staðið að eftirtöldum ráðstöfun-
Um, sem með sama hætti hafa
skert kjarasamninga verkalýðs-
félaganna og kjör launþega:
□ Vfsitalan hefur tvfvegis ver-
ið skert, fyrst með þvf að
taka áfengi og tóbak út úr
henni, sfðan með þvf að taka
kostnað við einkabifreið út
úr henni.
□ Nokkur vfsitölustig voru
tekin af launþegum um sfð-
ustu mánaðamót og þar með
þúsund milljónir teknar af
launþegum.
□ Söluskattshækkunin f vor
kom ekki fram f vfsitölu.
□ Ekkert samráð var haft við
verkalýðshreyfinguna um
þessar aðgerðir eins og Iofað
var f málefnasamningi
stjórnarflokkanna.
Þessi afstaða Alþýðu-
bandalagsins til kjarasamn-
inga verkalýðsfélaganna er
sérstaklega eftirtektarverð
vegna þess að Alþýðubanda-
lagið hefur haldið því fram,
að það væri eini verkalýðs-
flokkurinn f landinu, en það
hugarfar í garð verkalýðs-
hreyfingarinnar, sem fram
kemur f þessari tillögugerð
og aðgerðum bendir til ann-
— Minning
Kristján
Framhald af bls. 26
manns. Hans gamli sjúkdómur
gróf hægt um sig, án þess aðrir en
hann og e.t.v. hans allra nánustu
yrðu nokkurs varir, að neitt væri
athugavert við heilsufar hans, því
hann var mjög dulur og flíkaði
ekki tilfinningum sínum. Allt frá
því hann var barn, vildi hann
helzt aldrei tala um heilsufar sitt.
I marz s.l. veiktist hann alvarlega
og var sendur á sjúkrahús.
Sjúkrahúsdvölin var honum
mjög erfið og þjáningarfull, þótt
allt væri gert, sem í mannlegu
valdi stóð til að bjarga lífi hans og
lina þjáningarnar. Hver stór-
aðgerðin rak aðra. Var hann síðan
sendur á Brompton sjúkrahúsið í
London, þar sem aðstaða til slfkra
aðgerða var betri en hér. Fylgdi
móðir hans og systir hennar
honum þangað, og dvöldu þær
systur þar lengst af þann tíma,
sem hann átti ólifað. Hafði hún
einnig fylgt honum til Chicago, er
aðgerðin var gerð á honum þar.
Má nærri geta, hversu nærri það
hefur gengið móðurinni, sem þá
var sjálf heilsuveil orðin, að
fylgjast með þjáningum
drengsins síns og vonlítilli bar-
áttu fyrir lffi hans. Má e.t.v. segja,
að aldrei hafi þrautseigja og
æðruleysi hins unga manns komið
eins skýrt i ljós og í veikindum
hans. Avallt var hann reiðubúinn
að ganga undir þessar erfiðu og
hættulegu aðgerðir. Enda lífsþrá
ungmenna yfirleitt sterk á
þessum aldri, þó hann muni hafa
grunað, að hverju fór.
Nú hefir hann fengið hvíldina
frá margra mánaða þjáningum,
horfinn yfir móðuna miklu, sem
við stefnum öll á. En óþarfi er að
fjölyrða um, hvílíkur harmur er
kveðinn að foreldrum, systkinum
og öðrum vandamönnum við
fráfall þessa efnilega ungmennis.
Hann var einstaklega hjálp-
samur og mildur öllum, sem bágt
áttu. Hafði mikla ánægju af að
umgangast dýrin og sýndi þeim
mikla nærgætni. Einnig mikið
yndi af blómum, sem sýnir næma
tilfinningu fyrir fögru umhverfi.
Eldri bróðir hans, sem stundar
nám i Háskólanum, mun hafa
verið einn af þeim fáu persónum,
sem gjörla þekktu hans dulu og
viðkvæmu skapgerð. Strax að
prófi loknu fór hann til bróður
síns í London og var þar hjá
honum, unz yfir lauk.
Við, sem viljum trúa á framhald
lífsins eftir dauðann, trúum því,
að andi hans haldi áfram á
þroskabraut sinni þar á landi
lifenda.
Megi faðir ljóss og lifs veita
þeim styrk sinn, sem um sárast
eiga að binda við fráfall Kristjáns
og að þau fái varðveitt í huga
sinum um ókomin æviár bjartar
minningar um drenginn sinn, og
þá megi hann verða þeim í
minningunni „allt eins og áður“ I
þeim skilningi, sem hið mikla
skáld lagði I þau orð.
Ólafur Brandsson.