Morgunblaðið - 26.07.1974, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. JULÍ 1974
GULLSKALIN
Eftir Mirra Grinsburg
Endur fyrir löngu var uppi khan nokkur, Sanad að
nafni. Sanad ákvað að flytjast með öllum þegnum
sínum á nýjar lendur, þar sem jörðin var frjósamari
og gjöfulli og auðveldara væri að sjá sér farborða.
En þangað var bæði löng og erfið leið. Sanad gaf þvf
út þá tilskipun, áður en haldið var af stað, að allir
öldungar skyldu teknir af lífi.
„Þeir verða okkur bara til trafala á ferðalaginu“,
sagði hann. „Ekki einn einasti öldungur skal fara
með okkur. Enginn þeirra skal lífi halda. Sá sem
óhlýðnast þessari tilskipun, mun hljóta þyngstu
refsingu".
Þegnarnir voru harmi slegnir, en allir óttuðust
khaninn og þorðu ekki að ganga í berhögg við vilja
hans. Aðeins einn af þegnum khansins hlýddi ekki
fyrirskipuninni. Það var Zyren hinn ungi. Honum
tókst að halda hlífskildi yfir föður sínum.
Þeim feðgunum kom saman um, að gamli maður-

&JZ /7-3
Hér stendur yfir keppni milli krakkanna. —
Þau eru með jafnlanga spotta og er lykill á
enda hvers. Sá ber sigur úr býtum, sem fyrst-
ur verður til þess að draga lykilinn að fingrin-
um með því að vefja bandinu upp á hann, eins
og myndin sýnir.
inn skyldi leynast í stórum leðurpoka og sonurinn
skyldi flytja hann þannig til nýja landsins, án þess að
khaninn eða nokkur annar vissi. Þegar þangað kæmi
ætluðu þeir að sjá hvað yrði.
Sanad khan lagði af stað með alla þegna sína og
búfénað í norðurátt til hinna fjarlægu landa. Og í
föruneytinu var líka faðir Zyrens, þversum í poka á
baki eins hestsins.
Zyren færði föður sínum mat og drykk og um
nætur, þegar aðrir voru í fasta svefni, hleypti hann
föður sínum úr pokanum, svo hann gæti hvílt sig og
teygt úr þreyttum limum sínum.
Ferðin var löng og ströng. Loks var komið að
klettóttri sjávarströnd. Khaninn gaf út þá skipun, að
þar skyldi haldið kyrru fyrir um nóttina.
Einn af þjónum khansins gekk fram á klettasnös
og sá þá glitta í eitthvað á miklu dýpi framan við
klettana. Þegar hann gáði betur, sá hann, að þetta
var stór gullskál fögur og sérkennileg að lögun.
Hann flýtti sér þegar á fund khansins og sagði
honum frá þessari dýrmætu skál á hafsbotninum.
Sanad khan kallaði strax til þegna sinna, að ein-
hver yrði að kafa niður á botn og færa honum
skálina. En enginn gaf sig fram.
Þá sagði khaninn, að hlutkesti skyldi ráða, hver
færi. Einn þegnanna var valinn. Hann fleygði sér í
sjóinn, en kom ekki aftur upp úr kafinu.
Annar maður var sendur niður. Hann kastaði sér
fram af hömrunum, en átti heldur ekki afturkvæmt
úr djúpinu.
Og þannig fór hver á eftir öðrum, og allir týndu
þeir lífi sínu. En hinum grimma khan datt ekki í hug
að láta af ætlun sinni. Loks kom röðin að Zyren.
Hann gekk þangað sem faðir hans lá í leynum til að
kveðja hann.
„Faðir minn“, sagði Zyren. „Nú förumst við
báðir.. .þú og ég“.
„Hvað er á seyði?“, spurði gamli maðurinn.
Zyren sagði föður sínum, að nú væri röðin komin
að sér að kafa eftir skálinni á botni hafsins. „Og
enginn hefur komizt lífs af“, sagði hann. „ Ég mun
drukkna að skipun khansins og þjónar hans munu
finna þig og taka þig af lífi...“.
ANNA FRÁ STÓRUBORG - saga frá sextándu öld
eftirJón
Trausta.
sjálfa kyndilmessu og rifið niður krossinn heilaga, sem guð
hafði gefið mátt til að gera kraftaverk á sjúkum og særð-
um. Heilagan dóm hefir hann dirfzt að sncrta með sin-
um saurugu höndum. Vei, vei! Bölvun guðs er yfir honum!“
„Sei-sei! Vertu ekki svona æstur, heilagi pater. Engar for-
mælingar inni hjá mér að minnsta kosti.“
Munkurinn sefaðist ögn við þetta.
„0, ég vildi, að guð hefði gert mig að biskupi! Ég skyldi
hafa bannfært þá, bannfært þá, alla saman, þessa guðníð-
inga, — bannfært þá alla saman, konunginn lika. Bannfært
þá, þangað til jörðin hefði opnað sig og gleypt þá lifandi!"
Anna horfði stöðugt á hann með góðlegri kímni.
„Skelfing liggur illa á þér í dag, pater,l‘ mælti hún.
„Hirðirinn er sleginn og hjörðin tvístruð,“ mælti munkur-
inn með „heilagri“ gremju. „Helgidómar eru saurgaðir og
helgir menn svívirtir. Klaustrin eru lögð undir kóng, og
guðs fólk hrekst vegalaust á hjaminu, eigandi hvergi höfði
sinu að að halla.“
„Það er satt. Þið eruð illa staddir núna, vesalings munk-
amir. Viltu nú ekki vera hjá mér í vetur, pater, og kemba
ull?“
Munkurinn lét sem hann heyrði ekki þetta. Hann kreppti
hnefana og hóf þá til himna um leið og hann mælti:
„En guð reisir aftur við ríki sitt! Þetta er aðeins reynslu-
tími. Heilagir kerúbar koma með logasverð og sveifla þeim
yfir fylkingum fjandmannanna. Enn em margir guði trúir.
— Og enn lifir Jón biskup Arason á Hólum.“
Munkurinn stóð um stund og horfði til himins, eins og
spámannleg andagift væri yfir honum. Svo lét hann fallast á
kné við kistil, sem stóð frammi undir dymnum, og bað hátt
fyrir munni sér með hálfsyngjandi rómi:
„Maria, regina, mater misericordiae, virgo prudentissima!
Ora pro nobis!Ul)
„Þú ert svangur og þyrstur, pater, þú ert kaldur og þreytt-
ur. Settu þig nú inn til piltanna og láttu þér hlýna. Mat
skaltu fá nógan.“
Munkurinn anzaði engu, en tautaði eitthvað fyrir munni
sér.
„Eða kannske þú viljir heldur setjast inn til stúlknanna?
Ég skal biðja þær að vera góðar við þig og misbjóða í engu
heilagleik þínum.“
Anna vissi það vel, að ekkert kom Halli verr að heyra nefnt
á nafn en kvenmann.
Munkurinn lét enn sem hann heyrði ekki.
En hann stóð á fætur og augu hans bmnnu enn draugs-
legar en áður.
fncótnorgunhciffinu

— Hann elti mig heim og
þú hefur sagt, að ég
mætti fá gæludýr, svo
að....
— Allt í lagi, ég stekk
einu sinni enn, en svo er
það líka búið....
— Það er varðandi þessa
fljótþurrkandi máln-
ingu, sem þú seldir mér í
gær....
sfftT

— Heyrirðu sterióið
pabbi?????