Morgunblaðið - 26.07.1974, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. JULl 1974
31
— Gróðurvernd
Framhald af bls. 32
3. Rannsóknastofnun land-
búnaðarins: Rannsóknir á nýt-
ingu beitargróðurs, aðrar til-
raunir og gróðurkortagerð 80
millj. kr.
4. Annað: Ráðstafanir tii bættr-
ar landnýtingar og stuðningur
við fræðslustarf samtaka
áhugamanna 50 millj. kr.
Samtals 1000 milljónir króna.
Árlegar fjárveitingar af ríkisfé
til áætlunar þessarar miðist við,
að hún haldi núverandi fram-
kvæmdagildi sfnu hliöstætt því,
sem gildir um jarðræktarframlög
samkvæmt 12. gr. jarðræktarlaga,
og að áætlunin komi til fram-
kvæmda í jöfnum árlegum áföng-
um á árunum 1975—1979. Fjár-
veitingar til áætlunarinnar skulu
ekki blandast saman við venjuleg-
ar fjárveitingar til þeirra mála-
flokka, sem áætlunin tekur til, og
ekki rýra þær.
Landbúnaðarráðherra setur á
fót samstarfsnefnd til þess að efla
samvinnu þeirra stofnana, sem
hafa með höndum framkvæmd
áætlunar þessarar. Ráðherra skip-
ar formann nefndarinnar að eigin
vali, en aðrir nefndarmenn verði
þessir: landgræðslustjóri,
búnaðarmálastjóri, skógræktar-
stjóri og framkvæmdastjóri Rann-
sóknastofnunar landbúnaðarins."
I greinargerð með þings-
ályktunartillögunni segir:
„Landið hefur nú fóstrað þjóð-
ina f ellefu hundruð ár.
Gróðurinn á landinu og lffið í
hafinu umhverfis það hafa alla
tíð verið undirstöður þjóðlífsins
og svo er enn. Sambúð lands og
þjóðar hefur stundum verið hörð,
og víst er, að landið hefur goldið
mikið afhroð í þeim samskiptum.
I harðri lffsbaráttu neyddust
menn oft til þess að ganga nærri
landinu, skerða gróðurinn til þess
að bjarga lífi sfnu og sinna. Þjóð-
in varð að taka lán hjá landinu,
þegar verst lét, til þess að geta
lifað. Enn er sú skuld hvergi
nærri goldin.
Nú er öldin önnur en áður var.
Stórsókn hefur staðið um sinn í
ræktun Iandgræðslu og skógrækt
og árangur orðið stórbrotinn.
Samt er mikill hluti landsins enn
f sárum, uppblásin auðn, og gróö-
ur er enn víða á undanhaldi, svo
að hætta stafar af.
Árangur þess starfs, sem unnið
hefur verið að ræktunar-, land-
græðslu- og skógræktarmálum á
þessari öld sýnir glöggt, að öll
skilyrði eru til þess, að þjóðinni
sé kleift að greiða skuldina við
landið. Landsmenn eiga nú orðið
þá reynslu og þekkingu, sem
þarft til að svo megi verða.
Þessi tillaga til þingsályktunar
kveður svo á, að nú á 1100 ára
afmæli byggðar á Islandi verði
tekin ákvörðun á Alþingi um nýtt
stórátak í landgræðslu og gróður-
vernd. Verði ákveðin fimm ára
áætlun, sem skiptist í fjóra höfuð-
þætti:
1. Gróðurverndar- og land-
græðsluáætlun, þ.e. um þann
hluta þessara máía, sem fellur
undir starfsemi Landgræðslu
ríkisins.
2. Skógræktar- og skógverndar-
áætlun á vegum Skógræktar ríkis-
ins, og fylgja þar með rannsóknir
vegna skógræktar.
3. Rannsóknaáætlun, sem
fjallar um þær rannsóknir, sem
brýnast er að efla á sviði gróður-
verndar, landgræðslu og landnýt-
ingar.
4. Annað, sem miðar að því að
auðvelda og bæta meðferð og nýt-
ingu landsins.
Aætlunin er byggð á nefndar-
áliti Landgræðslu- og landnýt-
ingarnefndar, sem landbúnaðar-
ráðherra skipaði og starfað hefur
undanfarin tvö ár. Er kafli úr áliti
hennar prentaður sem fylgiskjal
með þessari tillögu.
Markmiðin í landgræðslu- og
landnýtingarmálum hljóta að
vera þessi: Stöðva uppblástur,
sandfok og aðra jarðvegseyðingu,
koma gróðurnýtingu í byggðum
og óbyggðum í það horf, að gróðri
fari fram. Hlynna að skóglendi og
tryggja, að það gangi ekki úr sér.
Leggja grundvöll að nýjum skóg-
um til fegrunar, nytja, skjóls og
útivistar. Græða örfoka og ógróið
land, sem æskilegt er að breytist í
gróðurlendi. Efla rannsóknir og
tilraunir á þessum sviðum,
þannig að það, sem gert er, hvfli á
traustum grunni.
Aætlunin nær til allra þessara
þátta og á að vera stórt spor í
þessa átt. Hún er við það miðuð,
að Alþingi ákveði nýtt myndar-
legt átak f þessum efnum til
minningar um 1100 ára búsetu
þjóðarinnar í landinu. Ætlast er
til, að með réttu megi kalla þessa
ákvörðun tímamót f viðleitni
þjóðarinnar til þess að bæta og
fegra land sitt og gjalda þvf
fósturlaun.“
I fylgiskjali með þingsálykt-
unartillögunni er gerð nánari
grein fyrir verkefnum einstakra
stofnana, sem falla undir áætlun-
ina. Gunnar Thoroddsen gat þess
f framsöguræðu sinni, að áætlun
sú, sem þingsályktunartillagan
gerir ráð fyrir, hefði verið samin
af nefnd, er Eysteinn Jónsson,
fyrrum forseti sameinaðs
Alþingis, hefði veitt forstöðu.
Sagði Gunnar, að Eysteinn hefði
átt drýgstan þátt í framgangi
málsíns. Halldór E. Sigurðsson
þakkaði einnig nefndinni fyrir
vel unnin störf. Fleiri tóku ekki
til máls.
— Haag-
dómurinn
Framhald af bls. 32
hefði snúið úrskurðinum okkur f
vil auk þess sem okkur var í lófa
lagið að fresta uppkvaðningu úr-
skurðarins með gagnaöflun og
upplýsingamiðlun þar til þróun
hafréttar væri enn skýrar fram
komin. Ég tel ekki rétt að fjalla
um mál þetta frekar fyrr en for-
sendur dómsins eru kunnar.“
UMMÆLI GYLFA Þ.
GlSLASONAR:
Mbl. innti Gylfa Þ. Gfslason for-
mann Alþýðuflokksins eftir áliti
hans á úrskurði Haag-dómstólsins
og fara orð hans hér á eftir:
„Fyrir kosningar lýsti ég því
yfir, að úrskurður Haag-dómstóls
ins myndi engu breyta og gæti
engu breytt um aðstöðu lslands
varðandi þá fiskveiðilögsögu, sem
Alþingi hefur ákveðið.
Sú skoðun mfn er að sjálfsögðu
óbreytt.
Það, sem nú skiptir máli, er
niðurstaða ráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna varðandi 200 mflna auð-
lindalögsöguna. Allir flokkar eiga
að sjálfsögðu að vinna einhuga að
þvf, að slfk auðlindalögsaga verði
sem fyrst viðurkennd."
UMSÖGN ÓLAFS
JÓHANNESSONAR:
Mbl. sneri sér til Ólafs
Jóhannessonar formanns Fram-
sóknarflokksins og bað hann að
segja skoðun sína á úrskurði
Haag-dómsstólsins. Hann sagði:
„Ég hef nú ekki séð dóminn
ennþá, en mér skilst, að tfu þeirra
fjórtán, sem dómstólinn skipa,
hafi staðið að úrskurðinum, en
hinir fjórir hafi skilað séráliti.
Mér hefur einnig skilizt, að ein-
hverjir þeirra tíu, sem að úr-
skurðinum stóðu, hafi haft ein-
hverjar athugasemdir fram að
færa í þessu sambandi.
Nú, við höfum alltaf lýst því
yfir, að við viðurkenndum ekki
lögsögu Haag-dómstólsins f þessu
máli og úrskurðurinn hefur því
engin áhrif á okkar ákvarðanir."
UMSÖGN MAGNUSAR
TORFA ÓLAFSSONAR:
Magnús Torfi Ólafsson mennta-
málaráðherra kvaðst ekki hafa
haft neinar fregnir af dómsniður-
stöðunni að öðru leyti en því, sem
komið hefði fram f útvarpsfrétt-
um, og hann væri því algjörlega
ókunnugur forsendum þessa
dóms. Hins vegar kvað hann þessa
niðurstöðu ekki hafa komið sér á
óvart, en taldi fróðlegt að fá
fregnir af þvf, á hverju þessi
dómsniðurstaða byggðist — að
hvað miklu leyti dómurinn væri
byggður á samningnum frá 1961.
Þegar sú vitneskja lægi fyrir yrði
að sjálfsögðu auðveldara að tjá
sig um það, að hvað miklu leyti
þessi dómsniðurstaða væri tengd
þeim umræðum um landhelgis-
málið og meðferð þess, er hér
hefðu orðið á síðustu árum.
Magnús Torfi Ólafsson sagði enn-
fremur, að þessi dómsniðurstaða
breytti að sjálfsögðu engu um
fyrri ákvarðanir rfkisstjórnarinn-
ar f landhelgismálinu. Það væri
margyfirlýst af hálfu allra
þeirra, sem að útfærslunni f 50
mflur stóðu, að ekki kæmi til mála
að veita þessum dómi neitt áhrifa-
vald um aðgerðir tslendinga til
verndar fiskimiðum og fiskstofn-
um hér við land.
UMSÖGN RAGNARS
ARNALDS:
Ragnar Arnalds formaður Al-
þýðubandalagsins sagði, að þessi
dómur hefði ekki komið sér á
óvart. „Það hefur löngum verið
talið vfst, að dómararnir væru
heldur fhaldssamir f viðhorfum
sfnum til deilumáls af þessu tagi,
þar sem ekki er við neinar alþjóð-
legar reglur að styðjast. Einmitt
með þetta f huga hefur það verið
lffsspursmál fyrir Islendinga, að
Alþjóðadómstóllinn sé ekki í að
stöðu til að segja okkur fyrir
verkum og skammta okkur land-
helgi.
Þá aðstöðu hafði dómstóllinn
ekki f landhelgisátökunum 1952
og 1958 og þá mælti enginn með
þvf, að deilumálum okkar við
Breta yrði visað til dómstólsins.
Með hinum afleita samningi frá
1961 skuldbundu íslendingar sig
til að leggja nýja landhelgisdeilu
fyrir dómstólinn. Einmitt vegna
þessa var ekkert aðhafzt í land-
helgismálinu f tíð ríkisstjórnar
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins. Það var aftur á móti
eitt fyrsta verk núverandi ríkis-
stjórnar að segja þessum samn-
ingi upp og eftir það ber okkur
hvorki skylda til þess að sækja
dómþing f málinu né hlfta dómin-
um.
Ég vil sérstaklega benda á, að
engar lfkur eru á þvf, að dómur-
inn hefði fallið á annan veg, þótt
málflytjandi hefði mætt fyrir
okkar hönd f Haag. Dómurinn
hafði gögn um öll rök okkar og
málsástæður, sem þörf var á að
kæmi fram af okkar hálfu, en
einmitt vegna þeirrar stefnu
ríkisstjórnarinnar að senda ekki
málflytjanda til Haag er okkur nú
stætt á því að hafa úrskurð dóm-
stólsins að engu. Hefðum við hins
vegar sent málflytjanda eins og
Sjálfstæðisflokkurinn vildi væri
nú aðstaða okkar miklu lakari,
þar sem f því hefði óhjákvæmi-
lega falizt nokkur viðurkenning á
rétti dómsstólsins til að dæma f
þessu máli.“
OPIÐ
AÐ BERGSTAOASTRÆTI TIL KL. 10 í
OPIÐ
KVÖLD OG TIL HÁDEGISÁ MORGUN.