Morgunblaðið - 02.08.1974, Blaðsíða 1

32 SIÐUR
Stjórnarskráinn frá 1952 í gildi
Gríski herinn
sviptur völdum
Aþenu 1. ágúst AP — NTB.
KONSTANTIN Karamanlis, for-
sætisráðherra Grikklands, skýrði
frá þvf f dag, að grfska stjórnin
hefði ákveðið, að nema úr gildi
stjórnarskrá herforingjanna frá
ÞAÐ var mikið um að vera aust-
ur á Ingóffshöfða f gær.
Afhjúpað var minnismerki um
Ingóif Arnarson og lagt var af
stað f boðhlaup til Reykjavfkur
með logandi kyndil. A blaðsfðu
2 er sagt frá afhjúpun minnis-
varðans, en á meðfylgjandi
mynd flytur Birgir Isleifur
Gunnarsson ávarp áður en
fyrsti hlauparinn lagði af stað f
boðhlaupinu til Reykjavfkur.
Við hlið borgarstjóra er Gfsli
Halldórsson formaður þjóð-
hátfðarnefndar Reykjavfkur.
Lengst til hægri er Ari Magnús-
son sem hljóp fyrsta spölinn
með kyndilinn.
Gæzlulið S.þ. fær auk-
in völd á Kýpur
Tyrkir sækja ennþá fram
New York, Nixosiu, Ankara og Aþenu 1. ágúst AP-NTB.
ÖRVGGISRÁÐ Sameinuðu þjóðanna samþykkti á fundi sfnum f kvöld
ályktun, þar sem friðarsveitum S.þ. er veitt aukin'völd til að tryggja,
að vopnahlé það, sem samþykkt var af Bretum, Grikkjum og Tyrkjum
sl. þriðjudag, verði haldið. Alyktunin er svipuð og sú, sem Sovétrfkin
felldu með neitunarvaldi f gær, er Jakob Malik sendiherra Sovétrfkj-
anna mótmælti öskureiður, að sér hefði ekki verið gefinn tfmi til að
ráðgast við yfirboðara sfna f Moskvu. Sovétrfkin og Hvfta-Rússland
sátu hjá við atkvæðagreiðsluna og Kfna tók ekki þátt f umræðum. Var
ályktunin samþykkt með 12 atkvæðum gegn engu.
menningarleg verkefni á tyrk-
neska landssvæðinu á Kýpur.
Tyrkneska stjórnin hefur neitað
að ræða framtíðaráætlanir sínar á
Kýpur, áður en næsta Genfarráð-
stefna um Kýpurmálið verður sett
8. þessa mánaðar. Hins vegar hafa
blöð f Tyrklandi hvatt til þess, að
tyrknesk stjórn verði sett í Kyran-
ía og eyjunni skipt í griska og
tyrkneska hluta.
Makarfos erkibiskup, fyrrum
forseti Kýpur, krafðist þess á
fundi með fréttamönnum í Lond-
on í dag, að látið yrði til skarar
skrfða gegn Tyrkjum vegna brota
þeirra á vopnahléssamkomulag-
inu. Sagði Makaríos það hörmu-
legt, að Tyrkir skyldu hafa tekið
tvö þorp og valdið miklu mann-
falli sólarhring eftir að vopna-
hléssamkomulagið átti að taka
gildi. Makarios, sem var að koma
af fundi með Callaghan utanrikis-
ráðherra Breta, sagðist ekki
mundu snúa aftur til Kýpur á
næstunni.
Tyrkneskt stórskotalið hélt
áfram skothrið með fallbyssum og
sprengjuvörpum á stöðvar grískra
Kýpurbúa við bæinn Kyranfa f
dag og tyrkneskt herlið hélt
áfram sókn sinni í vestur framhjá
vopnahléslínunni, sem samþykkt
var sl. þriðjudag. Talsmaður
gæzluliðs S.þ. sagði, að Tyrkir
hefðu f dag náð tveimur þorpum á
sitt vald, eftir að skotið hafði ver-
ið á annað þeirra frá tyrknesku
herskipi undan strönduin lands-
Bulent Ecevit, forsætisráðherra
Tyrklands, hélt í dag áfram við-
ræðum við hershöfðingja sína um
undirbúning að byggingu flota-
hafnar við bæinn Kyranfa og flug-
vallar uppi á landinu, sem forsæt-
isráðherrann sagði lffsnauðsyn-
legar framkvæmdir til að tryggja
nauðsynjaflutning til tyrkneska
hersins og tyrkneskra Kýpurbúa.
Fregnir herma, að tyrkneski bún-
aðarbankinn muni innan skamms
opna útibú f Kyranía til að fjár
magna félagsleg, efnahagsleg og
200 mílna frumvarp
fyrir Bandaríkjaþing
Carrasco heldur
enn gíslunum 13
Huntsville, Texas 1. ágúst AP.
AFBROTAMAÐURINN Fred
Gomes Carrasco, sem haidið hef-
ur 13 gfslum frá þvf 24. júlf f
bókasafni rfkisfangelsisins f
HuntsviIIe f Texas, hefur f engu
hvikað frá þeim ásetningi sfnum
að nota gfslana til að komast und-
an.
I dag gaf hann yfirvöldum 15
mfnútna frest til að ganga að
kröfum sfnum, ella myndi
hann sprengja gíslana f loft
upp. Fresturinn rann út, en
engin sprenging varð. Carasco
hefur nú boðizt til að
láta 9 gísla lausa, gegn þvi að fá
faratæki og vopn fyrir sig og tvo
meðfanga og ætla þeir að taka 4
gisla með sér. Carasco afplánar
lffstiðarfangelsi fyrir morð á lög-
regluþjóni, en talið er að hann
hafi myrt eða borið ábyrgð á
morðum 30 manna. Gifurlegt lög-
reglulið er umhverfis fangelsið,
en yfirvöld hafa ekki þorað að
láta til skarar skriða, en reynt að
fá Carrasco til að gefast upp.
Hann hlær aðeins að þeim til-
raunum.
Verzlunarnefnd öld-
ungadeildar Bandarfkja-
þings lýsti í gær stuðningi
við lagafrumvarp, sem
miðar að þvf að færa fisk-
veiðilögsögu Bandarfkj-
anna út f 200 mflur og
vernda veiðar bandarfskra
sjómanna fyrir ágangi er-
lendra veiðiskipa, einkum
stórra verksmiðjutogara
frá Austantjaldslöndum,
sem hafa farið sem ryksug-
ur yfir miðin undan aust-
urströnd Bandarfkjanna.
I frumvarpinu er gart ráð fyrir,
að erlend fiskiskip fái að stunda
einhverjar veiðar innan 20 míln-
anna, en að þau verði háð reglum
og takmörkunum, sem bandarísk
stjórnvöld kunni að setja. Frum-
varp þetta er í svipuðum dúr og
þær tillögur, sem Bandaríkin
hafa lagt fram á hafréttarráð-
stefnunni í Caracas. Frumvarp
þetta var lagt fyrir þingið á sí.
vetri og fyrst sent til nefndarinn-
ar. Eftir þessa afgreiðslu verður
frumvarpið sent til þingsins til
meðferðar og afgreiðslu.
1968 og 1973 og endurreisa stjórn-
arskrána frá 1952. Stjórnarskráin
frá 1952 var felld úr gildi eftir
byltinguna 1967 og herlög tóku
við. Karamanlis sagði einnig, að
rfkisstjórnin myndi ákveóa hve-
nær herlögin yrðu numin úr
gildi, en það yrði ekki gert, með-
an hætta steðjaði að Grikklandi
utan að, en lagði áherzlu á, að þau
yrðu ekki notuð gegn hættum inn-
anlands frá.
Jafnhliða þessari yfirlýsingu
var her Grikklands sviptur öllum
völdum og settur undir yfirstjórn
borgaralegs varnarmálaráðherra í
■ anda stjórnarskrárinnar frá 1952.
Atriði þeirrar stjórnarskrár, sem
kveða á um, að Grikkland sé kon-
ungsdæmi, voru þó sett í biðstöðu
og á eftir að taka ákvörðun um,
hvenær þjóðaratkvæðagreiðsla
um þau verður látin fara fram, en
það verður fyrir eða eftir væntan-
legar þingkosningar í landinu.
Karamanlis er ekki konungssínni
og hann fór frá völdum 1963
vegna deilna við konungsfjöl-
skylduna. Karamanlis sagði, að
þessar stjórnarskráraðgerðir
væru fyrsta beina skrefið f átt til
þess að endurreisa lýðræði og
eðlilegar stjórnmálaaðstæður i
Grikklandi, en síðar yrði griska
þjóðin í frjálsum kosningum að
ákveða, hvaða stjórnarform hún
kysi, Iýðveldi eða þingbundið kon-
ungsdæmi. Hann lagði áherzlu á,
að nýja stjórnarskráin endur-
reisti einnig eðlilegt samstarf
stjórnvalda og hers landsins.
Hann sagði, að afvopnun hersins
myndi fara fram i áföngum, en
hægt meðan styrjaldarhætta ríkti
enn. Átti ráðherrann hér greini-
lega við meint vopnahlésbrot
Tyrkja á Kýpur.
Vitað er, að ríkisstjórnin ræddi
í dag möguleika á að leyfa starf-
semi kommúnistaflokks landsins
KKE, sem bannaður var 1936.
Xenophon Zolotas efnahags-
málaráðherra Grikklands skýrði
frá þvi í dag, að lánatakmarkanir
til iðnfyrirtækja hefðu verið af-
numdar, en þær voru settar á i
nóvember sl., sem liður í baráttu
gegn verðbólgu. Hann sagði einn-
ig, að efnahagsástand landsins
væri gott eftir stríðsreksturinn.
Einnig var aflétt takmörkunum á
Framhald á bls. 18
Trawling Times:
Taka Forresters
pólitísk gildra
BREZKA blaðið HuII Daily
Mail skýrir frá þvf f forsfðu-
frétt á miðvikudag f sfðustu
viku, að fslenzkir varðskips-
menn og stjórnmálamenn hafi
hugsanlega leitt Richard Tay-
lor skipstjóra C.S. Forresters f
gildru og sfðan tekið hann f
landhelgi og þar með öðlazt frá-
bært áróðursvop til að klekkja
á Bretum.
Hull Daily Mail hefur þessa
kenningu upp úr blaði brezkra
togaraeigenda Trawling Times
þar sem segir, að skipherrar
íslenzku varðskipanna hafi
ekki getað hugsað sér feitari
veiðibráð en Taylor og Forrest-
er til að hressa upp á hetju-
myndina sem hafi fölnað nokk-
uð eftir síðasta þorskastrið.
Trawling Times segir, að Is-
lendingar séu nú á heljarþröm
fjárhagslega með stjórnlausa
óðaverðbólgu og stjómar-
kreppu eftir síðustu kosníng-
arnar og því hafi stjórnmála-
mennirnir þurft eitthvert atvik
til að beina athygli landsmanna
frá vandamálunum og þar hafi
Forrester komið sem sending af
himni ofan.