Morgunblaðið - 02.08.1974, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. AGtJST 1974 3
„Bátamir þeystust fram af
ölchmum og riðu á brotunum”
Rabbað við tvo íslenzku sæfarana um borð í Erni og Hrafni
örn siglir fyrir þöndum seglum fram hjá Garðskaga inn til Keflavíkur. Það
er lygn sjðr þarna miðað við 4—5 m háar öldur og 9 vindstig. Ljósmynd Mbl.
árnijohnsen.
ÞEGAR sæfararnir á norsk-fs
lenzku víkingaskipunum komu
til Keflavfkur f fyrrakvöld,
hittum við tvo tslendingana um
borð að máli og röbbuðum við
þá um gang ferðarinnar. Skip-
verjar á Erni og Hrafni voru 8 á
hvorum bát, en einn skipverja
á Hrafni var 18 ára stúlka frá
Osló, Bodil Birkiland að nafni,
prestsdóttir. Báðir skipstjór-
arnir á skipunum eru norskir,
en um borð gengu þeir undir
nafninu „höfðingi" að gömlum
sið.
lslendingarnir á vfkingaskip-
unum eru Kjartan Mogesen,
Stefán Sigtryggsson, Haraldur
Asgeirsson og Hilmar J. Hauks-
son.
Við röbbuðum við þá Stefán
og Hilmar. Stefán er 22 ára
gamall Akureyringur og Hilm-
ar er 24 ára Reykvfkingur.
Blm: Hvenær fóruð þið út?
Stefán: Við fórum ut 1. júlf
og sigldum skipunum fyrst frá
Afjord 7. júlí suður eftir til
Fjalar, en við lögðum upp
skammt frá þeim bæ, sem Ing-
ólfur Arnarson bjó á og örn
faðir hans er einmitt grafinn
þar. Þarna höfðum við tvo daga
til að græja bátana, en af stað
út á hafið lögðum við kl. 8 19.
júlí.
Hilmar: Stundvíslega. Og við
fengum ágætan byr út fjörðinn,
en helvítis brælu strax utan
fjarðar.
Stefán: örugglega 8—9 vind-
stig.
Hilmar: Það var sfðan krusað
upp og niður meðfram strönd-
inni vegna óhagstæðs byrs.
Stefán: Vest-suðvestanáttin
var erfiðasta áttin og vegna
hennar urðum við að rása með-
fram ströndinni þarna til að
reyna að fá byr.
Hilmar: Bátarnir hafa einn
talsverðan galla, en það er, að
þeir geta ekki siglt mikið upp í
vind. Það er hægt að halda 30
gráður upp í vindinn í sæmi-
legu, en í mikilli öldu minnkar
möguleikinn.
Stefán: En svo fór þetta nú að
breytast, þegar hann fór f suðr-
ið. Við fengum ffnan sunnan-
byr í tvo daga og þá gátum við
siglt norður á 64. gráðu fyrir
norðan Færeyjar, en vegna
þess hve okkur bar horðarlega f
sunnanáttinni hættum við við
að koma við í Færeyjum.
Hilmar: Norðan Færeyja
lentum við í dúnalogni í heilan
dag og þá var ekkert annað að
gera en taka þessu létt. Það var
trítlað upp á þak, spilað, sungið
og drukkið öl og grillaður mat-
ur í rólegheitunum.
Stefán: Það var tilbreyting
frá kartöflustöppunni, sem
sumir héldu mest upp á, en það
var fullur pottur af kartöflum
með svínakjötsbitum út í,
nokkrum bitum. I logninu voru
bátarnir bundnir saman og
bara látið reka. Þetta var mikill
fjördagur.
Hilmar: Yfirleitt var mikið
f jör um borð í bátunum.
Stefán: Sungið og trallað.
Hilmar: Menn gerðu mikið
grín, þetta voru allt hressir ná-
ungar. Svo fór hann f norðrið
og norðaustrið og þá var stund-
um rásað lengi án þess að kom-
ast langt. Siglt út og suður og
ekkert gekk. Þegar við vorum á
200 mílna mörkunum, tókum
við rána niður á Hrafni, felld-
um segl og hffðum upp íslenzk
flögg. Svo eyðilagðist masturs-
blökkin á Hrafni og við urðum
að taka niður mastrið, en það
kom sér vel, að við höfðum einn
um borð, sem hefur komizt f
aðeins 300 m hæð frá tindi
Himalaiafjalla. Hann fór létt
með 12 metrana upp í mastrið
þrátt fyrir ölduna.
Stefán: Ég var á Erni.
Hilmar: Og ég á Hrafni.
Hrafninn flýgur um aftaninn.
Hann gekk betur, var betur
hlaðinn og svo fengum við hel-
víti góðan byr undan Stokks-
nesi, púrabyr og þá voru oft
mikil átök að halda um stýris-
völinn. Á þessum kafla leiðar-
innar fórum við um 150 mílur
með allt að 15 mílna ferð á
klukkustund. Það var mikið púl
að stýra þessu, þetta var stór-
hættulegur andskoti, en það
var stórkostlegt.
Blm: Hvar sáuð þið fyrst
land?
Stefán: Landið, sem við á
Erni sáum fyrst, var Dyrhólaey,
kl. 4.10 að morgni 25. júlí.
Hilmar: Við sáum Mýrdals-
jökul fyrst, en á því svæði
hrakti okkur fram og til baka
vegna breytilegrar vindáttar
undan jöklinum. Svo lentum
við f logni i tvo daga og þá var
væflast fram og til baka þar til
blés.
Stefán: Það blés af öllum átt
um undan Eyjafjallajökli, er
svo komst Hrafn út úr þessu
belti og komst i norðanátt fyrii
vestan Elliðaey. Þá vorum vié
miklu austar að reyna að róa út
úr logninu, en það gekk hægt
og þar sem við vorum orðnir
mjög seinir miðað við þennan
þrönga tíma, sem ferðinni var
settur vegna hátíðarhaldanna í
Reykjavík, var ákveðið að fá
spotta hjá mótorbátnum Þor-
birni II. úr Grindavfk og hann
dró okkur góðan spöl.
Blm: Var ekki þröngt um
borð?
Hilmar: Þröngt mega sáttir
sitja og sofa.
Stefán: Það var skipt á köfl-
um til þess að við gætum stund-
um haft lappirnar beinar.
Hilmar: Það gátu 3 sofið f
einu aftur í og fjórir kúldrast.
Stefán: Maður vaknaði á
klukkustundar fresti og þeir,
sem sváfu frammi við dyr,
fengu stöðuga vökvun.
Hilmar: En þetta eru aldeilis
frábær sjóskip.
Stefán: Það er örugt og þessi
hraði, sem náðist, þegar beztur
var byr, er með ólikindum mik-
ill. Bátarnir eru 12,15 m langir
og þessum hraða, sem við náð-
um, nær maður ekki úr neinum
nýtízkubátum af þessari stærð.
Blm: Hver var aðalfæðan?
Hilmar: Maturinn? Við höfð-
um harðfisk.
Stefán: Þetta er i fyrsta
skipti, sem ég hef etið soðinn
hertan fisk, en hann smakkað-
ist bara vel i mauki.
Hilmar: Svo var það þurrkað
kjöt, saltað og reykt. Feiknastór
flatbrauð, skraufaþurr; brauð,
tvíbökur, súrmjólk, sem var al-
bezt, súpur; vatn og kaffi.
Stefán: Það var kokkað til
skiptis og vaskað upp.
Blm: Hvað vantar helzl?
Hilmar: Það vantaði helzt
meiri bjór.
Stefán: Ég hefði þegið betri
vind.
Hilmar: Þessir giftu söknuðu
mest eiginkvenna sinna, en
maður hafði nú symbólskan
kvenmann um borð. Annars
saknaði ég mest harmonikk-
unnar minnar; þó vantaði ekki
mússikina ég hafði gítarinn
með og bjó bara til lög og vísur
um ferðina. 13 vísur liggja og
ný lög við margar þeirra.
Blm. Hvernig vai aó vera um
borð í sjóum?
Hilmar: 1 versta veðrinu
skoppaði maður eins og kork-
tappi, maður þarf að venjast
því, en ég tel, að menn hafi
staðið sig bara anzi vel.
Stefán: Það var alltaf mjög
gott samkomulag um borð, en
ef eitthvað var ekki á hreinu,
réði höfðinginn að sjálfsögðu
án þess að nokkur segði orð.
Hilmar: Já, samkomulagið
var sko það alfínasta. Allur sá
dúr var frábær og við nutum
frábærrar gestrisni bæði í Nor-
egi og svo, þegar við komum
hingað til landsins.
Blm: Hvað er eftirminnileg-
ast?
Hilmar: Það er svo margt eft-
irminnilegt.
Stefán: 15 mflna hraði undan
4—5 metra hárri öldu.
Hilmar: Já, það var það stór-
kostlegasta.
Stefán: Bátarnir þeystust
fram af öldunum og riðu á brot-
unum, en síðan hurfu þeir í
dalina á milli. Ruddust síðan
aftur upp ölduna fram af henni
og allt kögraðist i hvítu löðri.
Þetta var hörkudans. — á.j.
Áhafnir beggja teinæringana um borð í öðrum þeirra
í Keflavík.
Norska stúlkan Bodil, sem fslenzku strákarnir sögðu
að væri hörku sjómaður.
Hilmar, Stefán og Kjartan um borð. Á myndina vantar
f jórða tslendinginn, Harald Ásgeirsson.
örn og Hrafn komnir til hafnar.