Morgunblaðið - 24.01.1975, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 24. JANUAR 1975
3
Heimsókn forsætis-
ráðherra í Kanada:
MORGUNBLAÐIÐ hafði f gær
sítnasamband við Björn
Bjarnason, deildarstjóra í for-
sætisráðuneytinu.og spurði tið-
inda af hinni opinberu heim-
sókn Geirs Hallgrimssonar for-
sætisráðherra, meðal Vestur-
Islendinga í Kanada, en Björn
er ráðherra þar til aðstoðar.
Einnig eru f för með ráðherran-
um eiginkona hans, Erna
Finnsdóttir, og sendiherra-
hjónin f Washington, Unnur og
Haraldur Kroyer. Björn sagði,
að ferðin hefði gengið að ósk-
um og verið mjög skemmtileg,
móttökur með ágætum og að
þvf er virtist mikill áhugi
meðal Vestur-lslendinga á þvf
að hitta fslenzku gestina.
„Við komum hingað til
Winnipeg um hádegisbil á
mánudag og fórum þá beint út í
Gimli og heimsóttum elliheimil-
ið Betel, ræddum þar við
dvalargesti og ráðherrann
ávarpaði þá. Þennan dag var
dvalizt i Gimli og gist þar þessa
fyrstu nótt. I gær var ferðinni
haldið áfram til Arborgar, sem
er Islendingabyggð norðar en
Gimli, i nánd við Winni-
pegvatnið. Arborg virðist vera
íslenzkari bær en Gimli, minnir
meira á sveitaþorp og þangað
komu bændur af íslenzkum
ættum, margir langt að, til þess
að hitta ráðherrahjónin og
sendiherrahjónin. Þar var
einnig heimsótt elliheimili.
A báðum stöðunum voru
heimsóttir skólar. 1 Gimli var
farið í barnaskóla, þar sem
börnin sungu á íslenzku. Þar er
kennd íslenzka þrjá fyrstu vet-
urna, meðan börnin eru á
aldrinum 6—9 ára og sá bekk-
ur, sem var að læra islenzku
núna, söng fyrir gestina fslenzk
lög og setti upp smáleikþátt á
íslenzku. Meðal annars sungu
þau og léku Þyrnirósu. önnur
börn voru þarna af frönsku og
ukrainsku bergi brotin og
sungu þau lög á þeim tungum
og ennfremur var sungið á
ensku. Það var mjög skemmti-
legt að hitta börnin þarna.
1 Arborg var aftur heim-
sóttur unglingaskóli, þar sem
forsætisráðherra ávarpaði
nemendur. I báðum skólunum
skýrðu skólastjórarnir frá því,
að heimsókn gestanna væri í
tilefni þess, að hundrað ár
væru liðin frá því Islendingar
fyrst tóku sér búsetu á þessum
slóðum"
„Ferðin hefur gengið mjög
vel,“ hélt Björn Bjarnason
áfram, „hér er mjög kalt, var
um 30 stiga frost, þegar við
komum en lygnt og sólbjart.
Menn töluðu um, að þetta væri
með kaldari dögum.“
Þegar Mbl. ræddi við Björn
sagði hann, að Islendingarnir
væru að tygja sig til ferðar á
fund borgarstjórans i Winni-
peg. Eftir hádegi myndu þeir
hitta aðstoðarforsætisráðherra
Manitóbafylkis og síðan fylkis-
stjórann — fulltrúa drottn-
ingar. „Siðan verður farið i
þinghúsið hér og haldinn blaða-
mannafundur. 1 kvöld verður
skemmtun hjá Fróndeild þjóð-
ræknisfélagsins, þar sem
Haraldur Kroyer sendiherra
flytur ræðu.“
„Móttökurnar hafa verið ein-
staklega góðar," sagði Björn,
„mikill áhugi hjá fólki hér.
Fólk hefur komið langt að til að
vera viðstödd þessi hóf, sem
haldin hafa verið vegna komu
f orsætisráðherra. “
Mynd þessi var
tekin þegar Geir
Hallgrímsson for-
sætisráðherra
heimsótti elli-
heimilið Betel i
Gimli. Konurnar
á myndinni eru,
frá vinstri: Helga
Magnússon, Petr-
ina Petursson og
Gudrún Gríms-
dóttir.
Skólabörnin sungu íslenzk lög
og fóru með leikþátt á íslenzku
Yfirvinna fer minnkandi
I FRÉTTABRÉFI Kjararann-
sóknanefndar, sem nýlega er
komið út, kemur fram, að nokkuð
hefur dregið úr yfirvinnu hjá
verkamönnum á sfðasta ári.
Kauptaxtar verkamanna hækk-
uðu frá þriðja ársfjórðungi 1973
til 3. ársfjórðungs 1974 um
41,8%. Meðaltímakaup hækkaði
hins vegar um 51,4%, en sé helgi-
dagaálag dregið frá nemur hækk-
unin 49,7%. Á þriðja ársfjórð-
ungi 1974 voru 27% af vinnutfma
verkamanna eftir- og næturvinna.
A sama tfma 1973 var þetta hlut-
fall tæplega 29%.
Kjararannsóknanefnd segir í
fréttabréfi sinu, að minnkandi
yfirvinna eigi einkum rætur að
rekja til mjög minnkandi yfir-
vinnu i hafnar- og bæjarvinnu,
sem skýra megi með minnkandi
innflutningi og yfirvinnuhöml-
um. Þá segir Kjararannsókna-
nefnd, að hér sé komið að vendi-
punkti í eftirspurn á vinnumark-
aðinum, þó að stytting vinnu-
tímans eigi sér þessar sérstöku
orsakir. Hlutur yfirvinnu i
heildarvinnutíma verkamanna
var minnstur árið 1969 eða um
20%. Siðan hefur yfirvinna auk-
Krónan fer halloka
fyrir Evrópugjaldmiðli
SIÐUSTU dag hefur gengi fs-
lenzkrar krónu gagnvart Evrópu-
gjaldmiðli, sem Seðlabanki
tslands skráir, lækkað talsvert
eða um 2,2%. Er þá miðað við
gengisskráningu frá 15. janúar
sfðastliðinn og sfðan gengisskrán-
ingu f gær, 23. janúar. Gagnvart
gjaldmiðlum annarra Norður-
landaþjóða er fall krónunnar
2,3%.
Eins og kunnugt er er gengi
fslenzkrar krónu „fljótandi“
eins og sagt er. Þar eð Banda-
ríkjadollar hefur undanfarið
staðið sig fremur slaklega á er-
lendum gjaldeyrismörkuðum,
hefur krónan farið halloka fyrir
öðrum gjaldmiðlum. Stafar þetta
af því að dollarinn vegur það
þungt f meðaltalsútflutnings-
gengi landsins. Mest er fall krón-
unnar miðað við þessar tvær
gengisskráningar gagnvart belg-
fskum frönkum eða rétt rúmlega
3%.
Fall krónunnar gagnvart
sterlingspundi er 1,7%, en gagn-
vart Kanadadollar hefur hún fall-
ið um 0,2%. Gagnvart dönskum
krónum hefur krónan fallið um
2.6%, gagnvart norskum um
2,5%, sænskum um 2,4% og gagn-
vart finnskum mörkum um 1,6%.
Gagnvart frönskum frönkum er
fall krónunnar 2,9% og gagnvart
belgískum 3,0%. Gagnvart
svissneskum frönkum er fallið
2,8% og gagnvart hollenzkum
gyllinum um 2,7%. Fall krónunn-
ar gagnvart vestur-þýzkum mörk-
um er 2,9% og gagnvart ítölskum
Fallið gagnvart
sehillingum er
lírum 1,7%.
austurrískum
2,3%.
Islenzk króna hefur á þessum
sama tima fallið gagnvart
portúgölskum escudos um 1,2%,
Framhald á bls. 22
ist stöðugt, þar til á þriðja árs-
fjórðungi þessa árs.
A fyrsta ársfjórðungi 1974
skiptist vikulegur vinnutími
verkamanna þannig, að 37,5
stundir voru unnar í dagvinnu,
7,1 í eftirvinnu og 6,3 í nætur-
vinnu eða samtals 50,9 stundir. Á
öðrum ársfjórðungi voru dag-
vinnutímar 37,6, eftirvinnutímar
6,4 og næturvinnutimar 9 eða
vinnustundir samtals á viku 53
eða tveimur fleiri en á fyrsta árs-
fjórðungi og næturvinnutímum
hafði þá fjölgað um 2,7. A fjórða
ársfjórðungi snýst þessi þróun
við, þá eru unnir 37,2 timar í
dagvinnu, 5,5 i eftirvinnu og 7,2 í
næturvinnu eða samtals 49,9
timar á viku, sem er þremur
tímum minna en á öðrum árs-
fjórðungi.
Greitt tímakaup verkamanna í
dagvinnu hækkaði frá þriðja árs-
fjórðungi 1973 til þriðja ársfjórð-
ungs 1974 um 51,4%. Á samatíma
hækkaði tímakaup iðnaðarmanna
um 60,9%. Mest varð hækkunin
hjá iðnaðarmönnum í húsgagna-
Dagv.
— Þessi skýringarmynd sýnir hvernig
hlutur dagvinnu í heildarvinnutíma
verkamanna hefur breyst frá 1966.
Myndin er úr Fréttabrófi Kjararann-
sóknanefndar, en miðað er við þriðja
ársfjóróung hvers árs. Hlutur dagvinn-
unnar í heildarvinnutímanum var mest-
ur árió 1969 eða 80,3% en minnstur 1973
eða 71,3%. Hlutfall dagvinnunnar hefur
síðan aukist aftur 1974 og er þá komið
upp I 73%.
gerð 72,3%, hjá bifreiðasmiðum
og viðgerðarmönnum varð hækk-
unin 67,9%, hjá rafvirkjum
63,2%, hjá skipasmiðum 61,2%,
hjá prenturum 60,8%, hjá flug-
virkjum 59,2%, hjá iðnaðar-
mönnum við málmsmíðar 59,9%,
hjá trésmiðum 51,3% og hjá
bökurum 33,6%.
Krabbameinssér-
fræðingar halda fyrir-
lestra í Landakoti
Dr. Edward S. Hendersson, dr. Lucius Sinks og dr.
Steven Piver viö Landakotsspítala í gær. Ljósm. Sv.
Þorm.
ÞRlR bandarískir sérfræðingar I
krabbameinslækningum eru nú
staddir hér á vegum Landakots-
spltala. Þeir eru dr. Edward
Henderson, dr. Lueius Sinks og
dr. Steven Piver, sem allir starfa
við Roswell Park Memorial Insti-
tute í Buffalo, New York.
Þeir flytja erindi um meðferð
hvítblæðis og annarra krabba-
meinssjúkdóma, en fyrirlestr-
arnir eru opnir öllum læknum og
læknanemum.
Fyrstu fyrirlestrarnir voru
fluttir í gær, en síðan verður fram
haldið í dag og á morgun.
Sigurður Björnsson læknir
hefur undanfarin ár stundað sér-
nám í krabbameinslækningum
við Roswell Park Memorial Insti-
tut og hefur hann undirbúið
heimsóknina, auk þess sem
nokkur fyrirtæki hérlendis hafa
veitt fjárhagsstuðning vegna
komu sérfræðinganna hingað til
lands.