Morgunblaðið - 06.08.1975, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. AGÚST 1975 17
Séð yfir hluta af hátfðarsvæðinu á Breiðabakka. Fjöldi þjöðhátfðar- Suðureyjar t.v. og Brands til hægri, en lengst f fjarska vinstra
gesta hlýðir á skemmtidagskrá, en f jær sést til kfnverska hofsins, megin við Brand er Surtsey. Ljðsmyndir Mbl. Sigurgeir f Eyjum.
Söngsprettir í skúraleiðingum
Þjóðhátíð
Vestmannaeyja:
ÞAÐ var svo með þjóðhátíð
Vestmannaeyja að þessu sinni
að hún var eiginlega búin áður
en fólk áttaði sig á að hún væri
byrjuð. Góðir sprettir voru að
sjálfsögðu í hátíðinni, en hún
náði ekki að tengjast saman í
órofa gaman eins og svo oft
áður. Veðurguðirnir höfðu sitt
að segja i því efni með sitt
ótuktarskap.
Siggi Reim brennukðngur
kemur hlaupandi með kyndil-
inn, sem tendraði eldinn fyrir
bálf ör gamla bátsins. x
Kristján Torfason bæjarfó-
geti lokaði fyrir áfengisútsöl-
una í Eyjum tveimur dögum
fyrir startið og gerði það auð-
sjáanlega sitt því mikil ölvun
sást vart á nokkrum þjóð-
hátiðargesti, en veðurguðirnir
helltu þeim mun meiri vætu
yfir byggðina á Breiðabakka og
muna menn vart aðra eins rign-
ingarskúri í Eyjum, en lengst
rigndi í eina átta klukkutíma.
Hátíðin hófst í sæmilegu
veðri á föstudag með hátfðlegri
athöfn að vanda, lúðrablæstri,
guðsþjónustu og ágætri
stemmningu og síðan rak hvert
atriðið annað með kvöldvöku og
brennu á miðnætti þar sem
happafleytan gamla, Gísli J.
Johnsen, fór bálvör eftir lang-
an og fjölbreyttan feril. Sigurð-
ur Reimarsson brennukóngur
kveikti í skipinu eftir að hafa
hlaupið hinn vígalegasti sitt á
hvað um Breiðabakka, en
vegna myrkursins var ekki gott
að finna skipið um leið og kapp
var lagt á að halda hlaupa-
stílnum. Gisli J. Johnsen flutti
á sínum tíma þúsundir tonna af
fiski á land í Eyjum og þús-
undir farþega á þjóðhátfð Vest-
mannaeyja og það fór því ekki
illa á þvi að skipið væri brennt
úr sér gengið á þjóðhátíð Vest-
mannaeyja.
Annars var það undarleg til-
finning að sjá bátinn brenna.
Skip er eini hluturinn sem fólk
talar um eins og manneskjur og
lítur á eins og eitthvað sem er
lifandi. Brennustrákarnir með
Sigga Reim í broddi fylkingar
skvettu olíu jafnt og þétt á bát-
inn og hægt og sigandi tók hinn
þrautreyndi viður eldinn, skut-
ur, stafn, rá, lestarfjöl, borð-
stokkur, kinnungur, stýrishús,
allt hlutir sem hendur sjó-
mannsins höfðu farið um í
bliðu og stríðu sjósóknarinnar.
Framhald á bls. 31
Þjððhátfðarbrennan að þessu sinni var bálför Eyjabátsins Gfsla J.
Johnsen. Hér skvetta brennupeyjar olíu á eldinn.
Það var mikið og f jörlega sungið í mörgum tjöldum þðtt rigningin
dunaði úti fyrir og jafnvel f gegn um tjaldþökin. Þessi mynd er
tekin seint á laugardagsnðtt.
Hatur Rússa á Gyðingum Sinyavsky
RUSSNESKI rithöfundurinn
Andrei Sinyavsky, sem var
hnepptur f varðhaid f Sovét-
rfkjunum fyrir að gefa út
bðkina „Réttur er settur“ og
fleiri ritsmfðar erlendis undir
hödundarnafninu „Abram
Terts“, dvelst f útlegð f Parfs.
Hann er einn af stofnendum
tfmaritsins „Kontinent“, sem
er gefið út á rússnesku f Berlfn,
og f fyrsta tölublaðinu birtist
ritgerð eftir hann undir fyrir-
sögninni „Gangur bðkmennt-
anna f Rússlandi“, þar sem
hann fer háðulegum orðum um
Gyðingahatur f Sovétrfkjunum.
„Mér finnst kominn tími til
að segja nokkur orð til varnar
Gyðingahatri f Rússlandi,"
segir hann í hæðnistón og
heldur áfram: Enginn Rússi
trúir því að hann eða nokkur
annar Rússi geti verið undir-
rót ills. Rússi er hann sjálfur,
ættingjar hans, sovézkir
borgarar (svoy, svoysky,
Sovietsky) og þess vegna hlýt-
ur hið illa að vera runnið frá
ókunnugum, útlendingum.
Gyðingahatur gegnir því hlut-
verki í Rússlandi að hreinsa
menn af allri sök svo þeir geti
skellt skuldinni á einhvern
blóramann, Gyðinga.
Einfaldir bændur, segir
Sinyavsky, sem hafa árum
saman verið lokaðir inni í
vinnubúðum, eru sannfærðir
um að allir ráðherrar sovézku
stjórnarinnar, allir dómarar og
sækjendur og síðast en ekki sfzt
allir starfsmenn KGB, leynilög-
reglunnar, séu Gyðingar og
ekkert nema Gyðingar. Ef
reynt er að halda því fram að
Gyðingum sé ekki leyft að
komast í há embætti segja þeir
án þess að hika: „Heldur þú að
Rússi geti gefið þér 25 ár fyrir
ekki neitt? Aðeins Gyðingar
geta það!“
Ef rússnesk nöfn valdaleið-
toganna eru þulin upp fyrir
þeim, svara þeir því til að
Gyðingarnir hafi skipt um
nöfn, „og þeir halda að þeir
hafi haft hamskipti um leið,
þessir skítugu Gyðingar.!" Og
það er til einskis að sýna þeim
„Pravda“ með Ijósmyndum af
einhverjum fulltrúum úr
stjórnmálaráðinu, miðstjórn-
inni éða Æðsta ráðinu, þar sem
mest ber á feitum mönnum með
kartöflunef og merkissvip. Þeir
segja aðeins: „Sjá þetta júða-
smetti, ekta júði!“ Ekki þýðir
heldur að benda á það að Sovét-
ríkin studdu Araba í stríði
þeirra og Israelsmanna. „Já,
við vitum það auðvitað. En þeir
hjálpa Israelsmönnum í laumi
hvort sem er. Þú veizt ekki
hvað þeir eru miklir refir.“
Sinyavsky segir: „Menn
skyldu ekki vera svo barnalegir
að standa í þeirri-trú (eins og
sumir Gyðingar gera) að Gyð-
ingahatur I Rússlandi sé ein-
göngu innræting að ofan... öðru
nær! Rússneski bóndinn er
ekki svo einfaldur og hann er
alls ekki blindur. Hann hefur
lengi vitað að Lenín var Gyð-
ingur og að það var Stalín líka
(grúsískur Gyðingur) og að
meira að segja Leo Tolstoy var
Gyðingur (ég hef lfka heyrt því
haldið fram)... I fáum orðum
sagt er Gyðingurinn djöfull í
vitund þjóðarinnar. Hann er
djöfull sem hefur grafið sig inn
í heilagan þjóðarlíkama Rúss-
Iands með lævíslegum brögðum
til að fá vilja sínum framgengt.
Gyðingurinn er erfðasynd
Rússlands holdi klædd og Rúss-
land reynir árangurslaust að
hreinsa sig af henni.“
Það er ekki aðeins sovét-
stjórnin sem þannig lftur á Gyð-
inga, segir Sinyavsky. Þetta er
„háspeki rússnesku þjóðar-
sálarinnar sem reynir í
hundraðasta skipti (og þess
vegna var byltingin gerð) að
hverfa aftur til aldingarðsins
Edens. En það tekst aldrei, ein-
hver „júði“ þvælist alltaf fyrir
og eyðileggur allt. „Júðinn“ er
einhvers staðar á meðal okkar,
á bak við okkur og stundum er
hann inni í okkur... eins og lús
eða kakalakki... Og við værum í
paradfs ef þessir djöflar létu
okkur í friði.“
„Fjandsamleg stefna ríkis-
stjórnarinnar gagnvart Gyðing-
um um þessar mundir grund-
vallast að verulegu leyti á þess-
ari alþýðuskýringu," segir
Sinyavsky. „Ég held það hafi
verið Saltykov-Schedrin sem
hæddist að „innra óvininum".
Og „júðinn" í Rússlandi er um
þessar mundir hættulegasti
„innri óvinurinn". Bezt væri að
reka hann út (eins og menn
reka út illa anda) og síðan (það
er miklu auðveldara fyrir utan)
að kremja hann undir skrið-
drekum. Og það er sennilega
ástæðan til þess að við sendum
skriðdreka til Araba um þessar
mundir því það getur komið sér
vel í framtíðinni.
Einhver kann að spyrja hvað
þetta komi rússneskum
bókmenntum við?.. . I fyrsta
lagi eru allir rússneskir rithöf-
undar (af rússneskum upp-
runa), sem vilja ekki skrifa eft-
ir forskrift, Gyðingar. Þeir eru
úrkynjaðir, óvinir þjóðarinnar.
Ég held að ef þeir fara (að
lokum) að slátra Gyðingum í
Rússlandi muni þeir fyrst lóga
rithöfundum og menntamönn-
um sem eru ekki Gyðingar að
uppruna, þá sem einhvern veg-
inn eiga ekki heima í röðum
„fólksins okkar“.
I öðru lagi standa yfir fólks-
flutningar Gyðinga frá Rúss-
landi og að mörgu leyti fylgir
þeim smygl á handritum frá
Rússlandi. Hugsið ykkur hvern-
ig þessi handrit eru send úr
landi. Hvert þeirra tekur
áhættu. Hvert þeirra um sig
hefur fyrirfram verið sett á
lista yfir handrit sem á að út-
rýma eins og Gyðingum, sem
þvælast fyrir og koma í veg
fyrir að menn geti lifað í friði.
Og hugsið ykkur hvernig
þessum handritum liður, þeim
sem hefur tekizt að flýja frá
Rússlandi og eru ekki alveg
viss um hvað þau eiga af sér að
gera þar sem þau eru ekki leng-
ur I Rússlandi. Þau hafa skilið
allt eftir þar. Allan sársaukann,
sem gerði manni kleift að
skrifa.. .
Gyðingar! Bræður! — hvað
erum við margir. Einn, tveir og
það er allt og sumt... Þegar við
förum og við gerðum það I
laumi ásamt Gyðingunum sá ég
á trégólfinu í vöruflutninga-
bifreiðinni hvernig bækur
skokkuðu á leið í tollinn... “