Morgunblaðið - 21.09.1975, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 1975
ÞAÐ voru tvær konur f eld-
húsinu, þegar ég opnaði og
kíkti inn til að spyrja, hvort
Árni Lárusson væri heima.
önnur, sú yngri, sat yfir kaffi-
bolla, en sú eldri var í óða önn
að baka og ilmandi snúðar og
annað kruðirí, sem ég veit ekki
hvað heitir, var í hraukum á
borðinu.
Nei, Árni var ekki heima,
hafði skroppið í frysti-
geimsluna úti í þorpinu. Það
kynntust margir Árna s.l.
Árni Lárusson við tröppurnar heima hjá sér, og fyrir aftan hann
hangir fiskur sem hann hefur sjálfur aflað tii vetrarins, 73 ára
gamall. Hann stillti sér fyrst upp grafalvarlegur á svip fyrir framan
myndavélina, og ég spurði hann hvort hann gæti ekki brosað. „Jú,
ég hef mikið brosað um ævina,“ svaraði hann eins og sjá má.
„Hér þekkja allir alla
og allir eru góðir við alla ”
þekjunni, og fóru þeir sem inni
voru snarlega út. Þar var
enginn, en stuttu síðar kom
Einar Jóhannesson frá Viðvfk
og var hann á stígvélum með
trébotna.
Langt er síðan Lalli hefur
sýnt sig, en einn gamall
draugur, Tungubrestur í
Kverkartungu, er enn við lýði.
Það er ekki búið þar nú, en
heyrzt hefur I honum. Það
heyrist oft í honum með leka
þótt þurrt sé veður.“
„Hefur þú heyrt í honum?“
„Já, mikið, já, mikið, tugum
sinnum hef ég heyrt f honum á
undan komu fólksins þar, það
var annaðhvort þannig að það
heyrðis eins og leki eða brestur
í öllu húsinu, og oftast er hann
kallaður Brestur. Og þessi
fylgja er söm við sig. Það var
nýverið að sonur Jónasar Páls-
sonar, sem Brestur fylgdi, kom
hingað austur. Sonurinn,
Sigmar, býr nú í Reykjavík, en
á bænum í Miðfirði heyrðist
fyrir skömmu í Bresti. Það var
húsfreyjan á Melavöllum, ný-
býli við Miðfjörð, sem heyrði
þetta og sagði að ekki liði langt
þar til Sigmar kæmi. Hann kom
óvænt daginn eftir, svo Brestur
er ekki alveg af baki dottinn.
Það er lfka huldufók í Stein-
túni. Pabbi sá það, en komst
aldrei svo langt að geta talað
við það í Huldubænum, kletti
við bæinn. Einu sinni, 1902
held ég, strandaði skip hér
og heimamenn björguðu
góssi úr skipinu. Einu
sinni var pabbi á leið heim
frá skipinu og sá þá huldu-
bæinn uppljómaðan í ljós-
hafi Á leiðinni þurfti hann
að fara yfir læk og hrasaði
vetur, þegar Ómar Ragnarsson
og Þrándur Thoroddsen heim-
sóttu Bakkafjörð. Árni var þar
með hjólbörurnar frægu,
kvaðst aldrei gera neitt, en var
þó alltaf að dudda sér. Dæmi-
gert fyri svo margt fólk sem
vinnur sín störf f kyrrþey.
Ég brenndi á landrovernum
út að frystiklefa. Jú, Árni var á
leiðinni til baka í rólegheitun-
um með staf sinn og engan asa.
73 ára verður hann 21. jan. n.k.
„Blessaður vertu,“ sagði
hann, „maður hefur nú ekki
áhyggjur af aldrinum, maður er
á táningsaldrinum."
„Bjóst þú ekki í sveitinni
fyrrum?"
„Ég bjó f Steintúni frá 1919
og þar til fyrir 7 árum, er ég
flutti hingað í Höfn. Þetta voru
þó varla flutningar, aðeins
steinsnar, þvf Viðvík og Bjarg
eru næstu bæir við Steintún og
Bjarg er frá fornu fari kot úr
Höfn.“
„Voru ekki einhverjir kyn-
legir atburðir i Viðbík fyrrum?“
„Jú, draugurinn Lalli í Við-
vfk. Hann var þar lengi vel og
heyrðist oft i honum. Það hafði
orðið slys þarna, maður varð
úti, og eftir það sýndi hann sig
oft f allskonar líki. Eitt sinn
komu tveir menn ríðandi úr
Viðvfk á hestum og var það
ekki tiltökumál, þvi þá ferð-
aðist fólk þannig, en á undan
þeim labbaði kona klædd
peysufötum með slegið sjal og
hvarf hún bak við kofa á
Þorvaldsstöðum. Móðir mín og
fleiri horfðu á þetta, en konan
kom aldrei fram undan kofan-
um aftur. Nokkru seinna kom
hins vegar Viðvíkurkonan i
samskonar klæðnaði, en Lalli
klæddi sig eins og fólkið sem
hann kom á undan var klætt.
Það var líka eitt sinn í Stein-
túni þegar ég var strákur að róa
með pabba. Við vorum nýkomn-
ir úr róðri og pabbi lagði sig í
sjóbúðinni við Steintún.
Skyndilega heyrðist mikil læti
og skruðningar eins og það
væri brokkað á tréklossum á
Árni Lárusson
Bakkafirði
Skeggjastaðahreppi
Austurlandi
hann þar þannig að hann leit af
bænum, en þegar hann leit upp
aftur sá hann ekkert meir.“
„Þú stundaðir jafnhliða
búskap og sjósókn?"
„Já, en ég var alltaf með lítið
bú og oftast hef ég verið
eitthvað við sjósókn alla mína
ævi. En nú er þetta ekkert
orðið, maður duddar sér, ekki
neitt teljandi, grfp svona í svo-
lítið, maður er að eyða tfman-
um.“
„Hvernig líkar þér þorps-
bragurinn?"
„Hann er eins og gengur og
gerist, fátt fólk og allir þekkja
alla og allir góðir við alla. Menn
hjálpast að og fólki líður ágæt-
lega hér, það er ekki hægt að
segja annað. Það er heldur upp-
gangur hér og þyrfti að kippa
höfninni í lag, hún háir mest
höfnin, því það eru dásamleg
mið hér allt f kring, en þetta
mjakast allt. Það eina sem ég
geri nú orðið er að afla matar
til vetrarins. Ég fer á sjó með
honum Hjálmari, hef verið með
honum Lalla síðan pabbi dó, en
þetta er þriðja árið sem við
erum ekki saman á sjónum. Ég
fer svon í róðra með honum til
að fiska fyrir veturinn, afla
fiskjar. Maður gerir það við
illan leik, verð að skaka
sitjandi, en mér likar bara vel
færaskakið, afbragðs vel, svo
þetta er allt í lagi. Enda er ég
ekkert orðinn gamall ennþá,
ekki aldeilis," segir kempan og
hlær léttilega. Og svö löbbuðum
við saman í saltfiskverkunar-
húsið til hans Eyþórs Arna-
sonar, sem hefur verið fiski-
matsmaður þarna í 30 ár og
rekur nú saltfiskverkun með
öðrum. Það var gjólugutlandi
og við stöldruðum við og litum
út yfir fjörðinn.
„Það er eiginlega engin
lognátt hér," sagði Árni að
fyrra bragði, „enda er það ekki
hægt, lognmollan er ómöguleg,
þetta herðir mann bara.“
Texti og myndir:
Árni Johnsen
Og það þarf lfka að hafa netin klár, en til þess þarf að setja þau upp
og það er hann að gera sá á lopapeysunni.
Eyþór Arnason fiskimatsmaður og saltfiskverkandi f hinu snyrtnega n»Kverkunarhúsi «fnu að huga að
saltfiskinum, Iffi Bakkfirðinga.