Morgunblaðið - 25.01.1976, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JANUAR 1976
37
fclk í
fréttum
Vill ekki hugsa
fyrir áhorfendur
+ „Ég er algerlega mótfallinn
þeirri aðferð að hneppa skoðan-
ir f kerfi, sem eiga svo að geta
útlistað hvaðeina f heimi hér;
með því er aðeins verið að ein-
falda hlutina — og við erum
engu nær. Því fleiri kvikmynd-
ir sem ég geri, þvf ákafari verð-
ur sú löngun mfn að rvna eins
og frekast ég get f flókið gang-
verk raunveruleikans."
Þetta eru orð bandarfska
kvikmyndagerðarmannsins
Frederic Wisemans. Hann er
fæddur árið 1930 og lagði um
hrfð stund á laganám f háskóla.
áður en hann sneri sér að kvik-
myndagerð. Sfðan 1967 hefur
hann gert níu langar
heimildarmvndir, sem öllum er
það sameiginlegt, að þær lýsa
Iffi og starfi á stofnunum f
heimalandi höfundar: fangelsi,
opinberri skrifstofu, skóla eða
hermannaskála. Má nefna sem
dæmi „High school“ 196&„Law
and Order" 1969, „Hospital"
1970 og „Basic Training" 1971.
I myndunum eru engar útskýr-
ingar sögumanns, aðeins lýst
þvf sem fyrir augu ber, engu
við aukið. Og árangurinn er oft
áhrifamikill.
„Við gerð hverrar mvndar
eyði ég 40—50 klukkustundum
í myndatökuna sjálfa, þ.e. í að
skjóta á myndefnið, svo tekur
það upp f heilt ár að klippa
niður í endanlega lengd," segir
Frederic Wiseman. „Fullgerð
sýnir svo mvndin, hvers ég varð
vfsari við klippinguna; f þvf
efni hef ég ekki mvndað mér
neinar skoðanir áður en ég hef
verkið. Ég kæri mig ekkert um
að ráða hugsanagangi áhorf-
enda. Vitanlega kemur sjónar-
mið höfundarins fram f gerð
myndarinnar, en ég kappkosta
að veita áhorfendum olnboga-
rými til að draga eigin
ályktanir."
Og Frederic Wiseman heldur
áfram: „Með því að lýsa þvf lífi,
sem fram fer f einhverju af-
mörkuðu umhverfi, t.d. á efn-
hverri stofnun, fer ekki hjá því
að ýmislegt það reki á fjörurn-
ar hjá mér, sem ekki er aðeins
staðbundið, heldur vandamál f
þjóðfélaginu f heild. Þetta er
lfkast þvf sem maður sé að elt-
ast við samfélagslegan snjó-
mann, ekki Iftið uggvekjandi.
Maður sér fótspor hans og af
þeim verður maður að draga
ályktanir um hann sjálfan, þótt
maður sjái hann aldrei."
Bann í Bandaríkjunum
„Stöku mynd eftir mig hefur
verið bönnuð f Bandarfkj-
unum, en ég hef ekki átt f
neinum vandræðum með að fá
leyfi til að mynda á stofn-
ununum. Slfkt er dæmigert fyr-
Frederic Wiseman — vill að
áhorfendur hugsi sjálfstætt og
taki afstöðu.
ir Bandarfkin: þar gerist fjöl-
margt, sem ekki getur talist
yndislegt, en á hinn bóginn er
manni frjálst að festa það allt á
filmu. 1 þessu birtist veikleiki
og jafnframt styrkur landsins."
„Myndir mínar hafa ekki
valdið neinum straumhvörfum
í starfi þeirra stofnana, sem ég
hef tfundað. Það er barnalegt
að ætla að málið sé svo einfalt.
En ef myndir mfnar færa fólki
aukna reynslu, geta þær, þótt
með óbeinum hætti sé, átt sinn
þátt f að breytingar eigi sér
stað. Þvf er nefnilega þannig
farið í lýðræðisþjóðfélagi, þrátt
fyrir alla galla þess, að ákvarð-
anatökur hvfla þar á almennum
og breiðum grunni. Kannski er
þessi skoðun mfn einnig barna-
leg, en hún hefur reynst mér
haldbær starfsgrundvöllur."
Mynd Pasolinis
bönnuðaðnýju *
+ Italski kvikmvndagerðar-
maðurinn Pier Paolo Pasolini
var myrtur f heimalandi sfnu f
fyrra. Þótti margt f sambandi
við þann atburð minna á gang
mála f sfðustu mvnd hans,
„120 dagar Sódómu“, sem
bönnuð var á Italíu „vegna
hinna viðbjóðslegu atriða f
mvndinni er sýna afbrigðilegt
kynlff og öfuguggahátt".
Frammámenn f ftalskri kvik-
myndagerð, s.s. Bertolucci og
Francesco Rosi, börðust harka-
lega fvrir afnámi bannsins.
Vfirvöld heyktust á að halda
þvf til streitu og skipuðu 14
manna áfrýjunarnefnd.
Nefndin hratt banninu, og
öllum ítölum, 18 ára og eldri,
var leyft að sjá mvndina.
Nú hefur myndin aftur verið
bönnuð á Itaifu. Dómstóll f
Mflanó kvað upp þann dóm að
hún væri „ósæmileg" og
„meiðandi f garð hersins".
Mótmæli höfðu m.a. verið
borin fram gegn myndinni af
fótgönguliði ítalska hersins,
þar sem kvartað var undan
„óguðlegri meðferð á sálmi
fótgönguliðsins, „Á Perati-
brú“, sem hevrist í bakgrunni
er framdir eru ástarleikir".
(Hvenær) ætli mynd Pasolinis,
„120 dagar Sódómu" verði
sýnd hér á landi?
Mflanó-dómstóllinn ákvað
jafnframt, að þau eintök af
myndinni sem sýnd hafa verið
f þremur kvikmvndahúsum
borgarinnar, skyldu gerð upp-
tæk. Þá er f ráði að stefna
framleiðanda og leigusala
myndarinnar.
„120 dagar Sódómu" verður
sýnd í Danmörku á þessu ári.
Þar eru engar hömlur settar á
kvikmyndasýningar. Hvernig
ætli mvndinni reiði af á Is-
landi?
BO BB & BO

4 mikilvæg þjónustuatriði:
9

Linsuhaldari
med filmusleda
Þessi 4 höfuövarastykki ásamt öörum varahlutum
sem viö eigum ávallt til á lager, gerir viðgeröar-
þjónustuna fullkomna.
Frábær japönsk gæðaframleiðsla,
með yfir 20 ára reynslu.
Helstu eiginleikar EIKI eru:
Mjög sterkbyggö - Afar Ijósmikil - Er með 20 w.
Transistor tónmagnara - Hefur 2 hraða, 18 og 24
ramma á sek,- Sýnir einnig afturábak - Getur
stoppaö á einni mynd (still) Fæst bæði meö og
án sjálfþræðingar - Tekur allt aö 2000 feta spólur
- Er mjög hljóölát.
1. 38 mm. (1.5") linsa fl.5
2. 65 mm. (2.5”) linsa fl.5
3. 75 mm. (3” ) linsa fl.8
4. Conversion llnsa x 0.85 - x 1.25
5. Zoom convertor x 0.75 - x 1.25
6. Anamorphic linsa (Cinemascope)
7. 25 mm. (1”) linsa fl.5
8. 100 mm. (4”) linsa f2.2
með adaptor
Afgreiöslufrestur er 2 dagar úr tollvörugeymslu.
Hringið eöa komið og fáiö nánari upplýsingar.
FILMUR OG VÉLAR 5.F.
ui i ■ i »*! i ■ ■ i ■ iiiimij ij ■ 11 m ■■
Skólavörðustíg 41 - Sími 20235 - Pósthólf 5400