Morgunblaðið - 01.05.1976, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. MAl 1976
Safnhússýningar
á Selfossi
Pétur Behrens
Pétur Behrens er mörgum að
góðu kunnur fyrir fjölþætt
störf svo sem við auglýsinga-
hönnun, kennslu í Myndlista-
og handíðaskólanum og síðast
en ekki síst, tamningu hesta og
hestamennsku um árabil. Hann
er fæddur í Hamborg 1937,
stundaði nám í teiknistofu og
síðast í Meisterschule fiir
Graphik í Berlin og lauk þaðan
prófi 1960. Hann vann við aug-
lýsingafyrirtæki í Hamborg þar
til hann settist að á íslandi árið
1963.
Þótt undirritaður hafi lengi
vitað að með Pétri fælist list-
ræn æð kom honum þessi
sýning hans á Selfossi á óvart.
Hann vissi að Pétur hefur verið
önnum kafinn við tamningu
hesta á jörðinni Keldnakoti í
Stokkseyrarhreppi, og átti
frekar von á honum í auglýs-
ingaiðnaðinn en á listavöllinn,
ef hestamennskunni sleppti.
Það er einnig afar sjaldgæft að
auglýsingahönnuðir hasli sér
völl á frjálsu listasviði, en þó
eru til fræg dæmi þess meðal
nútíma pop-listamanna,
einkum amerískra. Skrumpésa-
iðnaðurinn lætur ekki að sér
hæða og heldur fast í sitt hafi
menn á annað borð ánetjazt
honum.
Á sýningu Péturs Behrens í
Safnhúsinu á Selfossi, sem stóð
yfir dagana 15.—22. apríl, voru
27 myndir og var meirihluti
þeirra unninn í acryltækni, en
einnig gat þar að lita blýants-,
kol-, vatns og tússlitamyndir.
Auðsæ var virðing Péturs fyrir
tæknibrögðum og efni því er
hann hefur handa á milli
hverju sinni. Hann vinnur
hreint og nákvæmt, kastar
hvergi til höndunum og er að
auki stefmningamaður hvað liti
áhrærir. Allt þetta kom vel
fram í myndum svo sem
,,Hæringsstaðir“ (I), „Gata“
(3), „Frystihúsið“ (14) og þó
einkum i myndinni „Bragginn"
(16). Annars er upptalning
mynda afar hæðin hér, þar sem
sýningin er afstaðin en austur
komst ég ekki fyrr en
sýningunni var að ljúka.
Hér var á ferð þokkaleg
frumraun og Pétur gerði rétt
með því að hefja myndlistar-
feril sinn á þessum stað og
verður næsta fróðlegt að
fylgjast með næsta framtaki
hans á iistabrautinni og þá
væntanlega í höfuðborginni.
Gísli Sigurðsson
GIsli Sigurðsson, ritstjórnar-
fulltrúi og ábyrgur fyrir Les-
bók þessa blaðs, sýnir um
þessar mundir 26 myndir á
þessum sama stað, Safnhúsinu
á Selfossi. Gísli er löngu þjóð-
kunnur fyrir störf sín á sviði
blaðamennsku og hann ber
ábyrgð á fjölda greina um
myndlist á síðum Lesbókar-
innar, ýmist sem höfundur eða
hvatamaður að ritum margra
þeirra. Er sagt að bókmennta-
Pétur Behrens: „Húsaþyrping*
Gfsli Sigurðsson: „Til heiðurs Kjarval
•- ■
Mynflilst
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
mönnum sé um og ó um þessa
þróun mála!
Gísli haslaði sér völl í fyrsta
sinn á myndlistarsviðinu í
Bogasal Þjóðminjasafnsins
fyrir réttum áratug, og vorið
1973 setti hann upp stóra
sýningu í Norræna húsinu sem
margir munu minnast. En þetta
er í fyrsta sinn sem Gísli sýnir á
Selfossi og kveður hann
ástæðuna vera þá, að hann sé
Árnesingur, fæddur i Úthlíð í
Biskupstungum og átti um
skeið heima á Selfossi, auk þess
virðist hann mjög hrifinn af
sýningaraðstöðinni og framtaki
heimamanna við að halda úti
sýningum i Safnhúsinu.
Myndir sinar nefnir Gísli
„minningar frá hestvagna- og
mjólkurbrúsaöldinni" og sækir
myndefnið aðallega til þess um-
hverfis, sem hann ólst upp við.
Hann hefur fjarlægzt landslag-
ið, nema þá sem bakgrunn, en
hinn vinnandi maður og um-
hverfi hans til sjávar og sveita
er honum hugstæðast myndefni
um þessar mundir.
Það er rétt hjá Gisla, að
gnægð myndefna mætti sækja í
þessa þjóðhætti, sem voru og
hétu fyrir þremur áratugum en
virðast á hörðu undanhaldi í
dag, og margt að hverfa með
öllu I mistur tímans.
Hinn myndræni, fígúratívi
nýstíll, sem margur hefur til-
einkað sér á undanförnum
árum, gefur hér einnig mikla
og lokkandi möguleika til úr-
vinnslu slíks myndefnis.
Stillinn er m.a. kominn frá
Francis Bacon með ívafi áhrifa
frá pop-listamönnum og hefur
Framhald á bls. 32
Sýningar
Ein af grafík-myndum Bjargar Þorsteinsdóttur.
Tertta Juvakainen við eina mynd sína á Kjarvals-
stöðum.
Grafík Bjargar
Þorsteinsdóttur
Bjorg Þorsteinsdóttir er löngu
orðin kunn fyrir framlag sitt til við-
gangs grafík- menningu meðal þjóð-
arinnar Hún hefur verið virkur fé-
lagi í félaginu íslenzk grafík frá end
urstofnun þess félagsskapar og tekið
þátt í fjölda sýninga á vegum þess
heima og erlendis Hún hefur einnig
haslað sér völl á sviði málverksins,
og framlag hennar til haustsýninga
F í M. hefur jafnan vakið athygli hin
síðari ár, hvort heldur sem hún
hefur kynnt sig sem grafík-listamann
eða málara
Sýning Bjargar, er hún opnaði sl.
laugardag í húsakynnum Byggingar-
þjónustu Arkitektafélags íslands að
Grensásvegi 1 1, er þriðja einkásýn-
ing hennar og önnur sýningin á
grafík- myndum einvörðungu Hún
sýnir þar 34 myndir, sem allar eru
unnar í malmætingu og akvatintu og
spanna tímabilið 1 972 — 76
Grafík-sýningar eru orðnar sjálf-
sagður hlutur hér í borg er svo er
komið, en fyrir áratug og minna
þótti það jafnan óvenjulegur við-
burður er sýning með grafík-
myndum eingöngu var sett upp
Óvenjulegt er það sem sagt ekkí
lengur, en jafnaðarlega viðburður er
um sýningu í háum gæðaflokki er að
ræða, svo sem telja verður sýningu
Bjargar Þorsteinsdóttur á Grensás-
veginum
Björg hefur hin síðari ár verið
niðursokkin í að kanna tæknilega
möguleika málmætingarinnar og
hún hefur óneitanlega náð langt í
þeirri viðleitni sinni Hún hefur,
ásamt stallsystur sinni Ragnheiði
Jónsdóttur orðið fyrst hérlendra til
að koma upp fullkomnu verkstæði
til slíkra hluta í heimahúsum sínum,
eða a m k. svo sem best getur gerst
við gefnar aðstæður, og þær hafa
báðar notið þess ríkulega á undan
förnum árum svo sem gerst hefur
mátt sjá á myndum þeirra. En rétt er
að geta þess hér að Einar Hákonar-
son varð fyrstur til að koma upp
slíku verkstæði, en það var í húsa-
kynnum Myndlista- og handíðaskóla
íslands.
Ég tel að merkja megi áberandi
framför í vinnubrögðum Bjargar á
þessari sýningu, einkum hvað snert-
ir mýkri og lífrænni teikningu, en
formin vildu vera full köld í fyrri
myndum hennar. Gott dæmi um þá
breytingu í list Bjargar tel ég vera
myndir hennar. „Tvenna" I og II,
sem eru unnar í sepíabrúnni áferð,
er fellur mjög vel að myndformun-
um, svo og litþrykkið „Gáta" III og
myndirnar „Margt er smátt í vettling
manns" I og II, en allar eru þessar
myndir unnar á árunum 1 974 og 5.
Af nýjustu myndunum, sem gerðar
eru á þessu ári, vöktu einkum at-
hygli mína litþrykkið „Blúndur og
blásýra" og „Quartett" III Allar hafa
þessar myndir yfir sér þá mýkt er
virtist skorta í fyrri myndir hennar
og hér hefur listakonan stigið veru-
legt spor á framabraut, sem ástæða
er til að samgleðjast henni með
Heildarsvipur sýningarinnar er
með miklum menningarbrag, en
húsnæðið er ekki að sama skapi sem
viðunandi rammi
Sýningar Terttu
Jurvakainen
Að Kjarvalsstöðum nefur finnsk
listakona opnað sýningu á 79 mál-
verkum og mun sýningin standa yfir
til 9 maí næstkomandi Tertta Jur-
vakainen hefur víða sýnt í heima-
landi sínu og erlendis, og kom mér
það nokkuð á óvart að hennar skuli
ekki getið i uppsláttarriti finnska
myndlistarsambandsins „Kuva Tait-
ei Lijat", einkum þar sem betri verk
hennar gefa til kynna að ekki sé
ástæða til að ganga fram hjá henni
þar
Sýningin að Kjarvalsstöðum er þó
nokkuð brotin, þar sem svo virðist
sem listakonan sé þriskipt i vinnu-
brögðum sinum Margar myndanna
eru að minu mati yfirborðslegar í
Myndllst
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
útfærslu, formið hikandi og grunn-
fært, þá koma aðrar myndir, sem
telja verður miðlungs góðar, og loks
eru svo bestu myndir sýningarinnar,
sem skipa henni á bekk með gildari
málurum Þar hættir hún líka mestu
og gefur mest af persónu sinni Er
einsýnt, að með því að vanda betur
val verka sinna og skera niður um
tvo þriðju, hefði sýningin orðið stór-
um heillegri
Tertta Jurvakainen þarf vissulega
ekki á þvi að halda aðfara bil beggja
í list sinni, likt og hún virðist gera
eftir sýningu hennar að Kjarvals-
stöðum að dæma, hún er of góð
listakona i sinum bestu myndum til
að viðhafa slikan leik Freistar það
mín hér að telja upp nokkrar myndir
sem ég tel í sérflokki á sýningunni,
en það eru myndirnar „Haföldur''
(6), „í glugganum" (18) „í veiðhug"
(19), „Með öðru auganu séð" (38),
„Vegvisir" (44), „Húsaþyrping"
(51), „Systir" (54), „Þorp" (64) og
„Út i geiminn" (74) í öllum þessum
myndum kemur fram heitt og tilfinn-
ingarríkt litaskyn, óþvinguð vinnu-
brögð og upprunarlegur neisti. Væri
vel ef að listakonan ræktaði hér enn
betur sinn garð
Þess skal hér sérstaklega getið að
listakonan varð fyrir þvi óhappi, að
vegna verkfalla í Finnlandi komu
boðskort sýningarinnar, sem voru
prentuð þar ekki timalega til islands
og munu enn ókomin er þetta er
ritað Fastagestum á sýningar skal
bent á þetta og vonandi geldur hin
geðþekka finnska listakona ekki
þessa óhapps.
Sýningin er vissulega þess virði
að vera heimsótt, og norrænir
myndlistarmenn eiga að vera auð
fúsugestir I sýningarsali borgarinn-
ar, liggi þeim eitthvað á hjarta
Bragi Ásgeirsson.