Morgunblaðið - 30.06.1976, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. JUNÍ 1976
Skák
eftir JÓN Þ. ÞOR
Sem kunnugt er varð júgó-
slavneski stórmeistarinn Lubo-
mir Ljubojevic efstur ásamt
Friðrik Olafssyni á skákmótinu
i Wijk aan Zee í Hollandi.
Ljubojevic byrjaði af miklum
krafti, tók forystuna þegar í
byrjun og hélt henni út mótið,
eða þar til Friðrik náði honum i
síðustu umferð. Ljubojevic tefl-
ir allra manna skemmtilegast,
og þegar honum tekst upp
standast fáir honum snúning. I
1. umferð mótsins í Wijk aan
Zee átti hann í höggi við sov-
ézka meistarann Dvoretski og
afgreiddi hann á eftirfarandi
hátt.
Hvítt: M. Dvoretsk
Svart: L. Ljubojev j.
Sikilevjarvörn
1. e4 — c5,2. Rf3 — d6, 3. Bb5+
—Rd7, 4. d4 — Rf6, 5. Rc3 —
a6, 6. Bxd7 + — Rxd7, 7. Bg5 —
h6, 8. Bh4 — g5, 9. Bg3 — Bg7,
10. 0—0 — g4, 11. Rh4 — cxd4,
12. Rf5 — dxc3, 13. Rxg7+ —
Kf8, 14. Rf5 ----cxb2, 15. Hbl
— Rf6, 16. Bh4 — Bxf5, 17.
exf5 — Db6, 18. Hel — Hc8, 19.
He3 — Db5. 20. Bxf6 — exf6,
21. Hb3 — Dxf5, 22. Hlxb2 —
b5, 23. h3 — h5, 24. Hb4 — d5,
25. hxg4 — hxg4. 26. Dxg4 —
Hxc2! 27. Hxc2 — Dxc2, 28.
IId4 — f5, 29. Df3 — Dxa2,
30. Hxd5 — Dal+, 31. Hdl —
De5, 32. g3 — Kg7, 33. Da3 —
Hh6, 34. Dcl — De4, 35. Dg5 +
"— Kh7 og hvítur gaf.
Og ekki gekk frænda vorum
Ulf Andersson miklu betur
gegn Ljubojevic í 3. umferð.
Hvítt: L. Ljubojevic
Svart: Ulf Andersson
Sikileyjarvörn
1. e4 — c5, 2. Rf3 — e6, 3. d4 —
cxd4, 4. Rxd4 — Rc6, 5. Rc3 -—
Dc7, 6. Be2 — a6, 7. 0—0 —
Rf6, 8. Be3 — Be7, 9. f4 — d6,
10. Del — 0—0, 11. Dg3 — Bd7,
12. e5?! — dxe5, 13. fxe5 —
Rxe5, 14. Bf4 — Bd6, 15. Hadl
— I)b8, 16. Hd3 — Re8, 17.
Re4 — Bc7, 18. Hc3 — Rc6, 19.
Bxc7 — Rxd4, 20. Bd3 — Da7,
21. Rc5 — Bb5, 22. Be5 — Rc6,
23. Bxh7 + ! — Kxh7, 24. Hf4 —
f6, 25. Hh4+ — Kg8, 26. Dh3 —
Rd8, 27. Bd4 — b6. 28. Rxe6
— Rxe6, 29. Dxe6+ — Df7, 30.
De4 — g5, 31. Hh6 — Ha7, 32.
Hch3 — Dg7, 33. Hg6 — Haf7,
34. g4 og hér gafst Andersson
upp.
Kynnt dönsk
DANSKA fyrirtækið Superfos
Hydrelic hefur ákveðið að gera
tilraun til að selja íslendingum
meira af flutningakerfum af
ýmsu tagi til notkunar í islenzk-
um fiskiðnaði, þar á meðal dælur,
færibönd o.fl. Verður haldinn
fundur á Hótel Borg 30. júní með
fulltrúa fyrirtækisins þar sem
upplýsingar verða veittar um
framleiðslutæ'ki þau sem eru á
boðstólum.
Superfos Hydrelic hefur sér-
hæft sig í slikum flutningakerf-
um í fiskiðnaði m.a. til notkunar
við framleiðslu fiskimjöls í síldar-
olíu. Segir í fréttatilkynningu frá
Lars Olsen að fyrirtækið hafi m.a.
framleitt sérstakt lokað færi-
bandakerfi sem sé talið hag-
kvæmt og fari betur með hráefnið
sem til vinnslu er en ella.
— Loðna
Framhald af bls. 32
mun vera á ísbrúninni á þessum
slóðum eins og er, og iiggur ís-
brúnin t.d. um 30 milum nær
Kögri nú en hún gerði fyrir u.þ.b.
þremur vikum þegar Bjarni
Sæmundsson ; r hér í ieiðangri á
sömu slóðui sagði Hjáimar
ennfremur
Að sögn Hjálmars fannst svo i
gærmorgun annar torfublettur
um 55—60 mílur vestur frá Kögri
eða nokkru austar en hitt svæðið
var. Var reynt að ná úr þessari
torfu sýnishorni en það tókst
ekki. Hins vegar var ætlunin að
kanna þetta nánar í gærdag og i
nótt sem leið.
— Kenna Kan-
adamönnum
Framhald af bls. 32
Eyjólfur benti á, að enda þótt
það mætti til sanns vegar færa
að slík ráðgjöf Islendinga gæti
hugsanlega orðið til þess að
Kanadamenn kæmu undir sig
fótunum sem samkeppnisaðili
íslendinga á sviði loðnufryst-
ingar, þá væri ekki hægt að tala
um að nein framleiðsluleyndar-
mál giltu innan fiskiðnaðarins
og þess vegna væri erfitt að
hamla gegn þróun af þessu tagi.
Taldi hann t.d. líklegt að ef
kanadísk yfirvöld hefðu farið
fram á að senda hingað menn
til að nema hjá íslendingum
framleiðslu frystrar loðnu, þá
hefði slíkri málaleitan verið
tekið vinsamlega.
— Æðarvarp
Framhald af bls. 2
inn. Þá færi kjóa einnig fjölg-
andi og villiminkurinn væri
sem fyrr afleitur, en síðan
hefði það gerzt sem ekki hefði
komið fyrir um árabil, að örn
kom austur fyrir Eyjafjörð i
vor. Settist sá að í varpinu á
Höfða í Grýtubakkahreppi, þar
sem hann gerði mikinn usla og
fældi fuglinn burtu. Erfitt væri
að eiga við örninn, þar sem
hann væri strangfriðaður og
ekki hægt að gera teljandi ráð-
stafanirgegn honum.
Einnig sagði Árni að grá-
sleppunetin tækju árlega mik-
inn toll, því að þótt ekki færu
margir fuglar í hvert net yfir
vertíðina, væri netafjöldinn
orðinn svo mikill, að þar saxað-
ist töluvert á æðafuglsstofninn
og einmitt af þeim fugli sem
verst væri að missa, þ.e. full-
orðnum fugli. Árni kvaðst t.d.
hafa heyrt það hjá grásleppu-
karli vestan úr Strandasýslu að
hjá honum færi alltaf einn til
tveir fuglar í net á vorin og
hann hefði sagzt vera sann-
færður um að það skipti þús-
undum æðafugla sem þannig
færust miðað við netafjöldann
sem þar væri í sjó.
Árni sagði aftur á móti, að
veðráttan i vor hafi verið hag-
stæð, þurrviðrasöm, þanníg að
dúnninn hefði af þeim sökum
átt að fara vel. I fyrra var dún-
tekja hér á landi samtals i
kringum 2 þúsund kiló að því
er talið er. Verðið á dúninum er
nú um 30 þúsund kr. fyrir
kilóið, og sagði Árni að dúnn-
inn væri þannig langsamlega
verðmætasta afurðin hér á
landi. Reiknað er með að dúnn
úr um 60 hreiðrum þurfi í hvert
kiló.
— Ólíkar leiðir
Framhald af bls. 1
vildu að Evrópa hyrfi aftur til
kalda stríðsins."
Hann sakaði „maoistaleiðtoga“
i Kina um að hvetja til nýrrar
styrjaldar og skipaði þeim á bekk
með öðrum öflum sem berðust
gegn friðsamlegri sambúð austurs
og vesturs. Hann kvað Kínverja
vilja milliríkjadeilur sem þeir
gætu hagnazt á.
Fundinn sitja 114 kommúnista-
leiðtogar, þar á meðal Tito Júgó-
slavíuforseti og Enrico Berling-
uer frá Italíu. Brezhnev virtist
hress þrátt fyrir fréttir um að
hann hafi átt við heilsubrest að
stríða.
Áherzla sem Brezhnev lagði á
jafnrétti kommúnistaflokka er
talin tilslökun gagnvart komm-
únistaflokkum ítalíu, Frakklands
og fleiri landa. Nicolae Ceuseseu
Rúmeníuforseti héit harðorða
ræðu þar sem hann lagði áherzlu
á sjálfstæði kommúnistaflokka og
kommúnistaríkja.
— Crosland
Framhald af bls. 1
EBE og Islands til að afstýra nýju
þorskastríði.
Jafnframt hvatti Crosland EBE-
ríkin til að birta sameiginlega
viljayfirlýsingu um útfærslu fisk-
veiðilögsögu þeirra i 200 mílur og
hann sagði að Bretar ættu að hafa
50 mílna einkalögsögu. Hins
vegar útilokaði hann þann mögu-
leika að Bretar færðu út einhliða
og sagði að það yrði ekki gert
nema Bretar færu úr EBE.
Í London var haft eftir brezkum
embættismönnum í dag að Bret-
land og öll önnur EBE-ríki væru
hlynnt 200 mílna efnahagslög-
sögu með alþjóðlegu samkomu-
lagi, Sagt var að brezka stjórnin
legði áherzlu á viðræður við
önnur ríki um aðgang sjómanna
frá Bretlandi og öðrum aðildar-
löndum að fiskimiðum þeirra og
takmarkanir á veiðum utanað-
komandi ríkja á miðum EBE-
ríkja.
— Vilja 53 fanga
Framhald af bls. 1
stefnu að semja ekki við skæru-
liða.
I Bonn sagði talsmaður vestur-
þýzku stjörnarinnar 1 kvöld að
hún væri að reyna að fá ríkis-
stjórnir hlutaðeigandi landa til að
grípa til sameiginlegra aðgerða
vegna kröfu flugvélarræningj-
anna. Sex fanganna sem þeir vilja
fá leysta úr haldi eru í fangelsum
i Vestur-Þýzkalandi, fimm í
Kenya, einn í Sviss og einn í
Frakkiandi.
Efstur á lista fanganna sem
ræningjarnir krefjast að leystir
verði úr haldi er Kozo Okamoto,
eini maðurinn sem lifði af sjálfs-
morðsárás japanska Rauða hers-
ins á Tel Aviv-flugvöll í mai 1972,
þegar 27 biðu bana og 80 særðust.
Á listanum er einnig Hilarion
Capucci erkibiskup grisk
kaþólsku kirkjunnar i Jerúsalem
sem var dæmdur í 12 ára fangelsi
1974 fyrir vopnasmygl.
Flugvélarræningjarnir hafa
hótað að drepa gíslana, en þar af
eru 83 ísraelskir ferðamenn. Far-
þegarnir og áhöfn flugvélarinnar,
sem er breiðþota og frá franska
flugfélaginu Air France, eru
sagðir við góða heilsu. Öflugur
vörður er á flugvellinum.
Utvarpið i Uganda hefur varað
alla við að fara nálægt flugstöðv-
arbyggingunni þar sem flestir eða
allir gíslarnir eru hafðir í haldi.
F’lugvélarræningjarnir hafa hót-
að að sprengja upp bæði gíslana
og flugvélina ef einhver kemur of
nálægt. Þeir eru sagðir vopnaðir
sprengjum.
Talsmaður Uganda-stjórnar
segir rænigjana félaga úr Alþýðu-
fylkingunni til frelsunar
Palestínu, PFFLP, þótt samtökin
neiti því.
— Líbýustjórn
Framhald af bls. 1
á flóttamannabúðir Palestínu-
manna i Al-Zaatar og Jisr Al-
Basha og palestinskur skæruliða-
foringi viðurkenndi að þeim hefði
tekizt að sækja inn í þorp nálægt
örðum búðunum.
Jumblatt sagði að ef búðirnar
féllu mundu það gera að engu
allar vonir um pólitfska lausn i
Líbanon. Blaðamenn telja víst að
ef búðirnar falli muni vinstrisinn-
ar og Palestínumenn hefna sín
grimmilega á hægrimönnum
annars staðar. Þeir eru þegar
komnir inn í kristna hverfið Ain
Al-Rummaneh.
Jalloud forsætisráðherra sagði
að Líbýumenn mundu berjast við
hlið Palestinumanna og vinstri-
sinna gegn hverjum þeim sem
reyndu að veikja andspyrnu
Palestínumanna eða skipfa Líban-
on. Hann sagði að „Libýa mundi
heyja sjálfsmorðsbaráttu þrátt
fyrir legu sina“ í þessu skyni.
Jafnframt söknuðu Frelsissamtök
Palestínu (PLO) Sýrlendinga um
samstarf við hægrimenn í þeim
tilgangi að fremja fjöldamorð á
Palestínumönnum.
Utvarpsstöð kristinna manna
sagði að liðsafli þeirra hefði unn-
ið hvern sigurinn á fætur örðum i1
bardögunum um flóttamanna-
búðirnar. Utvarpið sagði að
Palestínumenn væru að því
komnir að gefast upp en veittu
aðeins viðnám þar sem þeir hefðu
fengið loforð um stuðning frá
vinstrimönnum.
— Hitaveita . . .
Framhald af bls. 2
lega ódýran og hagkvæman hátt,
þá er ekkert sem getur keppt við
hann til hitunar húsa — ekki einu
sinni rafmagn. Morgunblaðið
spurði Jakob Björnsson orku-
málastjóra hvort gera mætti ráð
fyrir því að verðlagsþróun raf-
orku yrði slík i framtiðinni að
hún yrði enn fjær því að vera
samkeppnisfær við hitaveitu
vegna hinna miklu raforkufram-
kvæmda, sem ráðizt hafi verið i á
stuttum tíma. Jakob sagði að
mikið hafi verið rætt um þessa
verðlagsþróun, en hann kvað ef
til vill of mikið hafa verið rætt
um greiðsluerfiðleika i því sam-
bandi. Það sem gerzt hefur á
siðari árum er, að ráðizt hefur
verið í miklar framkvæmdir og í
þvi sambandi er allt undir því
komið að það takizt að nýta þau
mannvirki, sem reist hafa verið.
Verður að fá þessum virkjunum,
sem reistar hafa verið eins stóran
tnarkað og frekast er unnt. Myndi
það hafa veruleg áhrif á kostnað-
inn.
Jakob Björnsson sagði þó að
annað sem gerzt hefði væri að
lánskjör hefðu versnað mjög frá
því sem menn voru vanir fyrir
nokkrum árum. Hefur lánstími
sérstaklega stytzt og vextir einnig
hækkað vegna verðbólgu á al-
þjóðavettvangi. íslendingar eru |
nú orðnir vanir því að skila aftur
stofnfé slíkra mannvirkja á láns-
tímanum og þegar t.d. um vatns-
aflstöðvar er að ræða þá kvað
hann slík mannvirki endast í 40
ár ef ekki lengur. Er því eðlilegur
afskriftatimi vatnsaflsstöðva víða
erlendis talinn vera 40 ár. Láns-
tíminn hér áður fyrr var 25 til 30
ár og munaði þá það litlu að með
aðeins hærri afborgunum fyrst á
lánstímanum voru manvirkin
orðin skuldlaus, er lánstimanum !
lauk.
Þegar lánstiminn er svo kominn
í 10 til 15 ár, svo að ekki sé talað
um skemmri tíma en 10 ár, þá er
orðið gjörsamlega óviðráðanlegt
að skila fénu aftur á svo stuttum
tima. Þetta er sú þróun, sem orðið
hefur, og ef menn ætla að halda
áfram þessum sið — sagði Jakob,
sem hér hefur verið, þá reka
menn sig á óyfirstíganlega erfið-
leika. Hefur þetta sjálfsagt átt
þátt i þvi að menn hafa séð fram á
mjög erfiða tíma — sagði Jakob
Björnsson og hann bætti við: „Ég
held að við verðum að fara að eins
og víóast hvar er gert annars stað-
ar. Þar er venjulega farin sú leið,
að tekin eru ný lán til þess að
greiða hin gömlu, þannig að
greiðslubyrðinni er i raun dreift á
raunverulegan endingartíma. Að
visu verður þetta til þess að gera
fjármagn dýrara, þar sem auka-
kostnaður fylgir nýrri lántöku og
vextir hækka. Þetta verður svo
samt að vera, því að við þessar
aðstæður er ekki um það að ræða
að skila lánsfénu aftur á lánstím-
anum.“
Þá er þess og að gæta að slíkar
lántökur gætu takmarkað lána-
möguleika okkar á öðrum sviðum.
Þess ber að geta að i saman-
burði, sem teknir eru úr skýrslu
nefndarinnar, sem áður er getið,
er miðað við verðlag í febrúar
1976, þ.e. vísitölu byggingakostn-
aðar 1998 stig og olíuverð 25,35
krónur hver lítri.
— Samgöngu-
ráðherra
Framhald af bls. 2
á landi sem ekki nýtur neinna
fjárframlaga frá ríkinu.
Gunnar benti á, að af um 3500
metra viðlegurými í Reykjavíkur-
höfn væru um 2500 m. frá því
fyrir 1950 og margár bryggjurnar
eru yfir 30 og 40 ára gamlar.
Gunnar sagði, að það segði sig
sjálft að þegar viðlegan væri orð-
in svo gömul þyrfti hún gífurlegt
viðhald, og það sem háði aðallega
Reykjavíkurhöfn nú væri að tekj-
urnar stæðu naumast undir
rekstrarútgjöldum og viðhalds-
kostnaði, hvað þá að nokkuð væri
eftir til að smíða ný mannvirki.
Gunnar kvað sömu hafnargjöld
vera fyrir allar hafnir á landinu
og það hefði einnig haft sitt að
segja varðandi fjárhagsvand-
ræðin, því að þau hefðu hvergi
nærri hækkað í líkingu við verð-
bólguna.
r
— A verkfalls-
verði
Framhald af bls. 2
6% og 6% sem borgin hefði síðast
boðið, nema hvað 8% þar miðuð-
ust við undirskrift samninga.
Gunnar sagði, að verkfræðingar
hefðu á samningafundum slakað
nokkrum sinnum á kröfum sinum
en ekkert komið á móti frá borg-
inni, og verkfræðingar teldu sig
ekki geta lækkað kröfur sinar
frekar meðan engin viðbrögð
kæmu af hálfu borgarinnar.
Gunnar sagði, að óánægja verk-
fræðinga hjá Reykjavikurborg
stafaði m.a. af því að þeir væru
orðnir töluvert á eftir starfsfélög-
um sínum á almennu verkfræði-
stofunum i launum og nefndi
hann sem dæmi, að verkfræðing-
ar á almennu stofnunum er komn-
ir væru í hægta launaflokk hefðu
allt «0 216 þúsund kr. í laun fyrir
dagvinnu meðan samsvarandi
verkfræðingur hjá Reykjavíkur-
borg hefði um 145 þúsund krón-
ur. Taldi Gunnar ekki óvarlegt að
áætlað að verkfræðingar hjá borg-
inni væru í kringum 30% lægri í
launum en verkfræðingar á hin-
um almenna vinnumarkaði miðað
við ævilaun. Þá gatjiann þess, að
hluti af kaupi verkfræðinga hjá
borginni eða sem svaraði um 15%
af byrjendalaunum þeirra væri
fólginn i skuldbindingu af þeirra
hálfu um að þeir störfuðu ekki
hjá öðrum aðilum í frítimum sjn-
um og þeir þyrftu þess vegna að
leita heimildar hjá yfirboðurum
sinum i hvert skipti sem þeir
hefðu hug á að taka sjálfstætt
verkefni að sér. Á sama tfmá
væru fjölmörg dæmi þess að opin-
berir starfsmenn reyndu að
drýgja tekjur sínar með auka-
störfum af ýmsu tagi til að bæta
sér upp lág laun og þeir þyrftu
ekki að bera slíkt undir einn eða
neinn.
- Engar sprengj-
ur á flugvélinni
Framhald af bls. 2
annar viðkomustaður hennar á
leiðinni til Bretlands. Flugvélin
var af gerðinn Michell F.W. 165.
Áhöfnina skipuðu 3 menn, en
þeir munu allir hafa farizt. Far-
angur þeirra vó samtals 75 kg, en
að auki var með flugvélinni
stjórnarpóstur 75 kg að þyngd. Af
honum fannst hvorki tangur né
tetur og benda líkur til þess að
hann hafi bjargazt úr flakinu,
Matur áhafnarinnar vó 15 kg sam-
kvæmt hleðsluskirteininu. Þá
hafði hún 1.269 brezk gallon elds-
neytis og 1.219 ensk pund af sér-
stökum útbúnaði, sem munu hafa
verið vélbyssur og skotfæri í þær
svo og fallhlífar. Af þessari
upptalningu er ljóst að engar
sprengjur voru i flugvélinni, en
af ótta við slfkt var ákveðið að
grafa upp flakið, sem samkvæmt
þessu er nú óþarfi. Þá fannst
einnig handbók yfir flugvélina.
Þessi gerð flugvéla var tveggja
hreyfla. Við uppgröftinn kom í
ljós að önnur skrú^a flugvélar-
innar hefur verið feðruð, er hún
fórst, en það þýðir að annar
hreyfillinn hefur verið dauður.
— Salk og Sabin
Framhald af bls. 31
ætti að verða eðlilegur þáttur i
heilsugæzlu.
Áftur á mótrtaldi Sabin að þá
eina þyrfti að bólusetja sem hefði
komið í ljós að hefðu tilhneigingu
til að fá inflúensu og/eða hefðu
tekið veikina illa í siðustu skipti.