Morgunblaðið - 08.09.1976, Blaðsíða 1

32 SÍÐUR
207. tbl. 63. árg.
MIÐVIKUDAGUR 8. SEPTEMBER 1976
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Kissinger fer trúlega
í sáttaferð til Afríku
Hamborg, Dar Es Salaam,
Höfðaborg 7. september
NTB — Reuter.
TVEIR menn að minnsta kosti
biðu bana ( nýjum kynþáttaátök-
um milli lögreglu og mótmæl-
enda f tveimur af stærstu borgum
Suður-Afríku í dag, en ( Hamborg
skýrði Henry Kissinger utanrfkis-
ráðherra Bandarfkjanna frá þvf,
að Tansanfustjðrn hefði beðið sig
að fara f diplómatfska sáttaferð
til Afrfku f þeim tilgangi að
reyna að koma á meirihluta
stjórn blökkumanna f Rhódesfu
og sjálfstæði Suðvestur-Afrfku
(Namibfu). Kissinger vildi ekki
staðfesta, að hann hefði tekið
áskorun þessari, en bandarfskir
embættismenn töldu vfst, að ferð-
in yrði farin, jafnvel þegar á
mánudag, ef ekki fyrr. Hins vegar
sagði talsmaður Julfusar Nyerere
forseta Tansanfu f Dar Es Salaam
f kvöld, að Tansanfustjórn hefði
ekki farið þessa á leit við Kissing-
er, þótt hún fagnaðí hugmyndinni
um slfka ferð. „Hann bað um að
fá að koma og við sögðum „Allt f
lagi, komdu bara“, sagði talsmað-
Reyna að fá
rigninguna í
slökkviliðið
Álaborg 7. september — NTB
YFIRSTJÓRN slökkvistarfs við
gífurlega mosabruna, sem geisað
hafa á hinum viðfeðmu heiða-
löndum utan við Alaborg í 13
daga samfleytt, ákvað f dag að
kanna möguleika á því að fram-
kalla rigningu með efnafræðileg-
um aðferðum til að reyna að hefta
eldana. Mosinn er á þessu svæði
allt að fjögurra metra þykkur, og
i dældum sem myndazt hafa,
blossar eldurinn upp af miklum
krafti í hvert sinn sem dugleg
vindhviða fer yfir. Siðdegis f gær
virtist svo sem tekizt hefði að ráða
niðurlögum eldsins, en þá tók að
blása og eldurinn gaus upp að
nýju.
urinn. Kissinger var f Hamborg
til stuttra viðræðna við Helmut
Schmidt, kanslara f kjölfar
þriggja daga fundar þeirra John
Vorsters, forsætisráðherra Suður-
Afrfku f Ziirich um vandamálin f
suðurhluta-Afrfku. Vorster sagði
við komuna til Jóhannesarborgar
f dag, að viðræður þeirra Kissing-
ers hefðu verið árangursrfkar, en
vissulega væru vandamálin flók-
in.
Virtist Vorster samþykkur
þeim ummælum Kissingers, að
fundurinn í Ziirich væri góður
grundvöllur fyrir áframhaldandi
viðræður. Vorster sagði ennfrem-
ur, að hann myndi hitta að máli
Ian Smith forsætisráðherra
Rhódeslu, en tilgreindi ekki
stund eða stað.
Talið var, að viðræður þeirra
Kissingers og Vorsters hefðu ver-
ið til umræðu á fundi leiðtoga
fimm Afríkuríkja f Dar Es
Salaam, en talsmaður Tansaniu-
stjórnar sagði i kvöld, að þær
kæmu ekkert þeim fundi við.
Fundinum lauk síðdegis í dag, en
i honum tóku þátt leiðtogar
Tansaniu, Mozambique, Angóla,
Botswana og Zambfu. Virtist svo
sem honum hefði að mestu verið
varið i tilraunir til að koma á
sáttum innan hinnar sundruðu
hreyfingar þjóðernissinna í
Rhódesiu, en árangur mun ekki
hafa orðið af þeirri viðleitni. 1
Framhald á bls. 18
Amerasinghe.
Assad vill
að Arafat
sé sparkað
Beirút 7. september — AP
SÝRLANDSSTJÓRN hefur kraf-
izt þess, að Yassir Arafat verði
bolað úr hernaðarlegum og póli-
tískum valdastöðum sinum innan
Frelsishreyfingar Palestínu og að
I hans stað komi leiðtogar, sem
hlynntari séu Sýrlendingum, að
því er arabfskar heimildir meðal
diplómata I Beirút herma. Sam-
kvæmt þessum heimildum á
Hafez Assad Sýrlandsforseti að
hafa persónulega krafizt afsagnar
Arafats úr formannsstöðu PLO,
og mun Assad vera fylgjandi þrf-
eykisstjórn i hreyfingunni. Þessi
krafa Assads er sögð vera einn
liður í heildaráætlun forsetans til
lausnar hinni blóðugu borgara-
styrjöld f Libanon.
FLÓTTAMAÐURINN — Sovézki flugliðsforinginn Viktor Belenko
f bifreið þeirri, sem ók honum burt af flugvellinum f Hakodate, þar
sem hann lenti MIG-25 þotu sinni á mánudagsmorgun.
AP-sfmamynd.
Belenko til USA en
kröfum Rússa synjað
Tókýó 7. september
AP — NTB — Reuter
SOVEZKI herflugmaðurinn
Viktor Ivanovitsj Belenko, sem
f gær lenti MIG-25 orrustuflug-
vél sinni á nyrztu eyju Japans
og óskar eftir hæli sem pólitfsk-
ur flóttamaður f Bandarfkjun-
um, mun á morgun miðviku-
dag, að öllum Ifkindum verða
fluttur til Bandarfkjanna, að
þvf er heimildir f Japan herma.
Gerald Ford Bandarfkjaforseti
hefur persónulega gefið vilyrði
fyrir þvf að Belenko fái hæli f
Bandarfkjunum, að þvf er
Hvfta húsið skýrði frá f kvöld.
Það væri á hinn bóginn mál
japönsku stjórnarinnar hvað
gert yrði við flugvélina
sovézku. Hins vegar synjaði
japanska rfkisstjórnin beiðni
Sovétrfkjanna um, að MIG-25
vélinni yrði þegar f stað skilað
aftur þangað, en vél þessi, sem
talið er að sé fullkomnasta
orrustuþota Sovétmanna, hefur
hingað til verið hið mesta
herðnaðarleyndarmál.Þá var
sovézka sendiráðinu f Tókýó
meinað að senda fulltrúa sinn
til viðræðna við Belenko.
Talsmaður stjórnarinnar i
Tókýó sagði í dag: „Belenko
vildi sjálflur ekki hitta sovézku
fulltrúana, og við höfum engan
áhuga á því að reyna að þvinga
Framhald á bls. 18
Frestur til að
kanna stöðu haf-
réttarráðstefnu
New York 7. sept. — NTB.
FUNDUR hafréttarráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna f New York
veitti sjálfum sér í dag vikufrest
til að skera úr um framtfð ráð-
stefnunnar. I næstu viku á þvf að
verða Ijóst, hvort haldinn verður
nýr lokafundur einhvern tfma á
næsta ári og þá hvar og með
hvaða hætti.
Sendinefndir áttu ekki á þess-
um boðskap von, er Hamilton
Shirley Amerasinghe forseti
ráðstefnunnar hóf umræður í
dag. Amerasinghe kom flestum á
óvart með þeirri tillögu sinni, að
formenn þriggja meginnefnd-
anna á ráðstefnunni, scm hafa nú
f tæpar 30 vikur unnið að hafrétt-
arvandamálunum, fái frest fram
á næsta mánudag til að gera
skýrslu um það starf, sem unnið
hefur verið.
Skýrsla þessi skai einnig verða
grundvöllur að óformlegum um-
ræðum ráðstefnufulltrúa. Full-
trúar hafa margir hverjir lýst
vonbrigðum sínum með þessa
ákvörðun forseta ráðstefnunnar,
og telja að þar með sé verið að ýta
vandamálunum á undan sér.
Tékkar mótmæla:
Hætta við heim-
sókn til Svíþjóðar
Stokkhólmi 7. september
NTB
Utanrfkisráðherra Tékkósló-
vakfu, Pusan Spacil, hefur aflýst
opinberri heimsókn sinni til Svf-
þjóðar f mótmælaskyni við ræðu,
sem sænski utanrfkisráðherrann,
Sven Andersson, hélt 21. ágúst,
en þann dag voru átta ár liðin frá
innrás Sovétmanna f Tékkó-
slóvfkfu.
Sendiherra Tékka í Stokk-
hólmi, Pavel Dzunda, skfrskotaði
til ræðu sem Andersson hélt I
Umeá, þegar hann tilkynnti utan-
rfkisráðuneytinu að af heimsókn-
inni yrði ekki. Hún átti að vera
um miðjan september. I ræðunni
sagði Andersson, að sovézka inn-
rásin í Tékkóslóvakiu hefði verið
ósigur fyrir lýðræði og frelsi.
„Innrásin sannar, að
kommúnisminn er ómannúðleg-
ur. Kröfum um aukin áhrif
borgaranna er svarað með skrið-
drekum og fangelsunum og í
Tékkóslóvakfku var fólkið kúgað
til þagnar,“ sagði hann.
Tilgangur heimsóknar Spacils
var að koma sambandi landanna
tveggja i eðlilegt horf, en sam-
komulagið hefur verið stirt síðan
i aprfl 1975, þegar Olof Palme
forsætisráðherra kallaði leitoga
Tékkóslóvakíu menn handgengna
einræðinu.
Bretland:
4 bankar og 7 trygg-
ingafélög þjóðnýtt?
Callaghan
London 7. september — Reuter
BIRT var f dag áætlun brezka
Verkamannaflokksins um þjóð-
nýtingu fjögurra stærstu einka-
banka landsins og sjö helztu
tryggingafélagannasvoogum end
urskipulagningu á verksviði
seðlabanka, landsins, Englands-
banka. Þessi umdeilda skýrsla
sem framkvæmdastjórn flokksins
undir forystu vinstri afla hefur
þegar samþykkt, verður lögð fyrir
ársþing Verkamannaflokksins f
Blackpool á Norður-Englandi f
lok þessa mánaðar. James Callag-
han, forsætisráðherra, hefur
þegar tilkynnt að hann Ifti ekki
svo á að rfkisstjórn sfn sé bundin
ákvörðun framkvæmdastjórnar-
innar. Og jafnvel þótt ársþingið
samþykki áætlunina telja stjórn-
málaskýrendur sennilegt að
Callaghan muni engu að sfður
Framhald á bls. 18