Morgunblaðið - 19.09.1976, Page 46

Morgunblaðið - 19.09.1976, Page 46
46 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. SEPTEMBER 1976 Susan George f Out of Season, sem hin kynæsandi dóttir. Mánudagsmyndin Wilby-samsœrið Out of Season, oresk, 1975. Leikstjóri: Alan Bridges. Umhverfið er lítió enskt þorp við ströndina. Það er vetur og lítið um að vera hjá mæðgun- um, sem reka hótel á staðnum. En það lifnar yfir hlutunum, þegar Joe Tanner, amerískur ferðamaður, kemur til dvalar á hótelinu. Það kemur f ljós, að tuttugu árum fður hafði hann verið að stíga í vænginn við móðurina, Ann, á þessum sama stað og nú ví 11 hann taka upp þráðinn að nýju. Ann, sem segist vera ekkja, virðist ekki vera alltof áköf 1 að hefja þetta samband aftur, en hins vegar er dóttur hennar, Joönnu, um- hugað um að vekja athygli hans á sjálfri sér. Samband móður og dóttur er blandað ást og hatri, drottnunarsýki og undirgefni. Þegar Joe finnur, að Ann er ekki yfir sig hrifin af endur- komu hans og þegar ásókn Joönnu eykst, ákveður hann að fara, en Joanna tekst að fá hann til að vera áfram. Það verður til þess, að Joe flækist svo rækilega inn 1 samband kvennanna, að úr því getur hann ekki losað sig. Out of Season minnir í ein- staka atriðum á myndir Joseph Loseys, The Servant og Secret Ceremony eða á The Fox eftir sögu D. H. Lawrence. En þetta er því miður aðeins I einstaka atriðum eða setningum og þeg- ar á heíldina er litið kemur í ljós, að þetta eru aðeins eftir- líkingar. í myndum Loseys standa persónurnar fyrir öðru og meiru en bara sjálfum sér, en í þessari mynd Bridges gera þær það ekki. Persónurnar lifa og hrærast i mjög lokuðum heimi, sem snertir áhorfandann ákaflega þ'tið. Þegar myndin hefur t.d. náð hámarki sínu í lokin og önnur konan yfirgefur þorpið, er því haldið leyndu fyrir áhorfandanum hvor fer og hvor verður eftir með Joe á hótelinu. Það er gert nokkuð mikið úr þeirri óvissu, sem á að skilja áhorfandann eftir í, þetta virðist eiga að vera snjallt bragð hjá leikstjóranum eða handritahöfundinum, en það mistekst, vegna þess að f raun- inni hefur áhorfandinn engan áhuga á því, hvernig þeirra samband endar, eftir það sem á undan er gengið. En bæði vegna þess að efnið ristir grunnt og að ekki má láta of mikið uppi um söguþráðinn, er best að snúa sér að öðrum atriðum. Out of Season er dæmigert kvikmyndað leikrit, atburðir eru bundnir við leik- sviðið (herbergi hótelsins) og engin tilraun gerð til mynd- rænna lýsinga eða tjáninga. í einu atriði er mynd- og klippi- vinna jafnvel mjög illa gerð og fráhrindandi (samtal Ann og Joe í sófanum eftir tangódans- inn mikla, sem var hins vegar með betri þáttum myndar- innar). Leikur þeirra Vanessu Redgrave, Cliff Robertson og S-usan George er aftur á móti mjög góður og ýmis góð atriði og orðaskipti leynast í mynd- inni, þrátt fyrir það, að efni- viðurinn risti ekki dýpra en augu og eyru mega nema hverju sinni. Alan Bridges mun vera leik- húsleikstjóri og hefur hann leikstýrt fáum kvikmyndum. Myndin, sem hann gerði á und- an þessari, The Hireling, vann þó til fyrstu verðlauna í Cannes 1973, þar sem hún deildi verð- laununum með mynd Jerry Schatzberg, The Scarecrow (með Gene Hackman, sýnd í Austurbæjarbíó fyrir um það bil ári). Það má því ætla, að hún sé allmiklu betri en þessi nýja mynd og ætti því að vera meiri akkur í því að fá hana sýnda. Tvöfalt vaff W, Am, 1973. Leikstjóri: Richard Quine. Myndir eins og þessi, sem segir frá ungum hjónum, sem er ógnað af ósýnilegum brjálæðingi, hefur trúlega sinn fasta áhorfendahóp. Það breytir þess vegna ef til vill ekki miklu, hvort slik mynd er vel eða illa gerð, vel eða illa leikin. Það vill svo til að gerð þessarar myndar er i meðallagi, en hins vegar er leikurinn afleitur Twiggy er sennilega eitthvert besta dæmið um heimsfræga per- sónu, sem hefur verið aug- lýst upp án þess að hafa nokkuð til brunns að bera, að minnsta kosti lýsa hæfileik- arnir ekki af henni þessari mynd Hún lék þá mun skár undir leikstjórn Ken Russels í The Boy Friend. I efni W rikir mikil tvöfeldni og fátt er þar sem sýnist. Það kemur í Ijós, að ungu, saklausu hjónin eru ekki eins saklaus og látið er i veðri vaka í upphafi Unga konan hafði áður verið gift geðveikum unglingi, sem síðar var dæmdur í fangelsi fyrir morð — á henni sjálfri Hún lætur þetta viðgangast og þegar sá geðveiki fer að ofsækja hana og nýja eigin- manninn skiptir litlu máli, hvorum megin samúð áhorf- andans liggur Áhugi áhorf- andans takmarkast aðeins við þá forvitni að fá að vita, hvert verði næsta hrekkja- bragð þess geðveika. Um leið og forvitninni hefur verið svalað í eitt skipti, er byrjað að vekja forvitni á næsta óþokkabragði og þannig er áhorfandanum haldið við efnið uns yfir líkur. Ef þessi tegund mynda höfðar til les- andans, sem er jafnframt ógagnrýninn Twiggy — aðdáandi, þá er þetta mynd- in, sem þú mátt ekki missa af The Wilby Conspiracy, bresk,1974. Leikstjóri:Ralph Nelson. Michael Caine og Sidney Poitier leika 1 þessari mynd enskan námuverkfræðing og svartan leiðtoga uppreisnar- manna í S-Afríku, sem eru neyddir til að flýja saman frá Höfðaborg þvert í gegnum S- Afríku til Jóhannesarborgar og þaðan norður fyrir landa- mærin, stöðugt með yfirmann öryggíslögreglunnar, Major Horn (Nicol Williamson), á hælunum. Um einstök efnis- atriði myndarinnar er óþarfi að f jölyrða, þar eð hún fylgir hefð- bundnum frásagnarmáta mynda af þessari tegund. Leik- ur einstakra leikara er tæpast frásagnarverður heldur, nema hvað Michael Cain, sem mér þykir alltaf nokkuð áhugaverð- ur og skemmtilegur leikari. Nicol Williamson kemst að vísu einnig mjög vel frá sínu hlut- verki, en því miður sést þessi ágæti leikari sjaldan f kvik- myndum. Það er hins vegar annað, sem þessi mynd vekur mann til um- hugsunar um. Þar sem myndin fjallar um ástand, sem einmitt nú, er í brennipunkti heims- mála, átök hvftra og svartra f S-Afríku, kemst maður ekki hjá því að leiða hugann að öllum þeim ,,skemmtikvikmyndum“ amerískum, sem hafa fjallað um voveiflegustu atburði mannkynsins. Nærtækasta dæmið er sá aragrúi „spenn- andi“ stríðsmynda, sem fylgdu í kjölfar heimsstyrjaldanna. 1 megninu af þessum myndum var ekki gerð nein tilraun til að draga fram hörmungar strfðs- ins eða þann mannlega sárs- auka, sem þvf fylgdi, en oftast höfðað til hetjudýrkunar og næsta gyðlegs málstaðar. Fyrir utan áróðursmyndirnar, sem gerðar voru á meðan stríð stóð yfir, voru þessar myndir gerðar í þeim tilgangi einum að græða fé. Þannig hafa fleiri hörmuleg- ir, heimssögulegir atburðir ver- ið notaðir á yfirborðskenndan og grunnhygginn hátt og stað- reyndum jafnvel snúið við til að auka spennu viðkomandi verks, og gera það að vænlegri féþúfu. En aðrsjálfsögðu er hér um að ræða ábyrgðarhlut þeirra, sem þessa iðju stunda og eins og einhver mundi segja, er þetta siðlaust — en löglegt. Það er þetta ábyrgðarleysi, sem einnig kemur mjög skýrt fram í the Wilby Conspiracy. Hér er verið að fjalla um sérstaklega viðkvæmt, heimspólitískt mál, sem snertir hagi milljóna manna, en samt er ekki gerð ein einasta tilraun til að varpa ljósi á þau raunverulegu vanda- mál, sem þarna liggja að baki. Ekki svo að skilja, að f mynd- inni eiga að leggja öll spil á borðið og segja „svona er þetta“, það væri jafn fáránlegt, heldur vantar meiri persónu- lýsingu eða hliðaratburði, sem vörpuðu einhverju ljósi á þau djúpstæðu vandamál, sem þarna er við að etja. Þess í stað er myndin aðeins byggð upp eins og gömlu strfðs-og kúreka- myndirnar, með algóðum og al- vondum persónum, þar sem hið góða hlútur að sigra að lokum. Eini munur inn á þessari mynd og hinum fyrrnefndu er sá, að málstaður svertingjanna er sá góði. Leikstjórinn, Ralph Nelson, hefur áður gert svipaða mynd, Soldier Blue, þar sem málstaður indfánanna var betri, en þó að þessi umsnún- ingur á málstaðnum sé ef til vill skref fram á við í þróuninni, gagnar hann skammt, ef meiri ígrundun á efninu og raunveru- legum vandamálum þess er sleppt. Alain Resnais, sem gerði m.a. myndirnar Hirosima, mon Amour, La Guerre est Fine, Marienbad og nú sfðast Stavisky, er um þessar mundir að vinna að upptöku á sinni fyrstu mynd með ensku tali. A myndínni er hann með Ellen Burstyn, sem leikur I myndinni ásamt þeim Dirk Bogarde, David Warner og John Gielgud. Myndin er gerð eftir handriti David Mercer og er m.a. sögð fjalla um þá spurningu, hvort við séum það, sem við álltum okkur vera, eða hvort við séum það, sem aðrir álfta okkur vera. Þetta er vafalftið spurning, sem margir velta fyrir sér, en svar þeirra Mercers og Resnais verður að bfða fram f febrúar ’77, en þá er áætlað, að myndin verði tilbúin.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.