Morgunblaðið - 26.02.1977, Blaðsíða 15

15
MÓRGUimt-áXíIC, LALGARDAGUR26. FEBRÚAR 1977
John Wain Ijóðskáld
Fyrsta bókin sem ég las á árinu '76 var
algjörlega fyrsta klassa bók um gagn-
rýni, Poetic Freedom and Poetic Truth
eftir Harriett Hawkins (Oxford). Þetta
verk fjallar um svo að segja alla sígilda
enska ljóðagerð á íerskan hátt.
Sú skáldsaga, sem ég hafði einna mest
gantan af var fyrsta verk höfundar síns,
Brogan and Sons eftir David Batchelor
(Secker and Warburg). Batchelor skrif-
ar fallega, kann að gera grín að sam-
félaginu en um leið að vera alvarlegur
án þess að vera of hátíðlegur. Ég hefi
notið þess mikið að lesa Penguinbóka-
flokkinn Penguin Modein European
Poets, einkum og sér í lagi þýðingar
Stephen Mitchells á ísraelsku skáld-
unum T. Carmi og Dan Pagis. (Eru
ísraelar Evrópumenn? Eg veit það ekki,
og svari við spurningunni fyrst þeir
fengu með að vera með í bókaflokknum.
Og mikil skelfing hafði ég gaman af
bókinni A11 This and 10% eftir Jim
Godbolt. (Hale). Otal bækur hafa verið
skrifaðar um jass-tónlistarmenn, en
þessi er um umboðsmann tónlistar-
manns. Eftir að hafa unnið í þágu jass í
30 ár, var hann flæmdur úr bransanum
af poppinu. Sorgleg bók en fyndin.
Margaret Drabble
rithöfundur:
Minnisstæðasta bók ársins fyrir mér er
Life of Ernily Dickinson eftir Riehard
Sewall (Faber). Bæði bindin voru yfir-
full af nýjum upplýsingum um þessa
konu, eitthvert sérkennilegasta ljóð-
skáld okkar. Það er sjaldgæft að finna
bók, sem segir svo margt nýtt um mann-
eskju sem er svo athyglisverð. Þá hafði
ég einnig gaman af Life of Mars. Gaskell
eftir Winifred Gérin (Oxford).
Ég las ekki mikið af nýjurn skáldsög-
um á árinu. Þó minnist ég sérstaklega
einnar slíkrar, það var reyndar smá-
sagnasafn, Hard Feelings eftir Francis
King (Hutchinson). Ég hef ævinlega
mikið dálæti á kimni hans og athyglis-
gáfu.
Kenneth Tynan
rithöfundur
Bók ársins: The Colleeted Poems of
Bertolt Brecht (Eyre Methuen) — stór-
kostleg. U.þ.b. 4/5 kvæðanna hafa aldrei
áður birtzt á ensku. Saga mannsins á
þessari öld, og um leið saga af einkalífi.
Bók, sem er fær um að breyta hugarfari
manns.
The Life of Noél Coward eftir vin
hans, Cole Lesley (Cape) sem er, rétt
eins og Coward lýsti lífi sinu sjálfur
„ævintýralega skemmtileg". Að lesa bók-
ina var eins og að fara í sumarfrí i Rolls
Royce.
Children of The Sun eftir Martin
Green (Basic Books, New York, kemur
út hjá Constable í vor). Þessi bók fjallar
um enskt menningarlíf frá 1918 til 1950
W. II. Auden. Safn allra Ijóða hans kom
út á síðasta ári — „frábær minnisvarði
uni fremsta skáld sinnar kynslóðar"
á bráðskemmtilegan og ögrandi hátt.
Hún skiptist í Dandies, Rogues og Naifs,
svona til að gefa hugmynd um innihald-
ið. Þjóðfélagslegar niðurstöður bókar-
innar eru eflaust oft rangar en hvað um
það.
Malcolm Muggeridge:
A þessu ári hafði ég mesta ánægju af
bókinni Self-Abandonment to Divine
Providence eftir Jean-Pierre de Causs-
ade — tímabær bók. The Diaries of
Evelyn W'augh (Weidenfeld) þótti mér
skemmtilegri en ég hafði fyrirfram búizt
við, ölíkt dagbókum Richards Cross-
mann, sem þó var ága'tur vinur minn,
sent alltaf var gaman að hitta. Liklega er
það vegna þess að W'augh var svo annt
um að bjarga sálum manna, en Cross-
mann var sífellt á atkvæðaveiðum.
George Melly
tónlistarmaöur
„Eins og að finna lykt af raunveru-
leikanum" — setning úr einu ljóða Tom
Gunn í bókinni Jack Straws Casttle
(Faber). New York, San Fransisco og
Hampstead verða Ijóslifandi fyrir aug-
unum. l'ólk hagar sér illa eða vel á
þessum stöðum og því er lýst af innsæi
og skynsemi — og dómar felldir líka.
Tom Sharpe: W'ilt, (Secker and W'ar-
burg), sem mér fannst ósvífin og fyndin
bók. Hún hefur alla þá eiginleika sem
prýða góða ádeilu einkum siðferðislega
fyrirlitningu.
Caroline Blackwood: The Stepdaught-
er (Duckworth), áhrifarík bók. Sjaldan
áður hefur innilokunarkennd, sársauka
og sjálfshatri verið svo vel lýst og aidrei
á svo hóglátan hátt.
Graham Greene
rithöfundur
Fyrst og fremst, Mussolini's Roman
Empire eftir Denis Mack Smith (Long-
man). Gott dænii um sagnfræði sem bök-
mennt og jafnast á við fyrri bók höfund-
ar um Risorgimento.
Önnur, Children og Dynmouth, eftir
W'illiam Trevor. (Bodley Head) Mér
finnst Trevor nú fyrst hafa sent frá sér
skáldsögu, sem efnir loforðin, er hann
hefur gefið með smásögum sínum.
Þriðja, Selected Short Stories eftir
Nadine Gordimer. Stórkostlegt smá-
sagnasafn, sem á allt hrós skilið.
A. Alvarez rithöfundur:
Ragtimer eftir E.L. Doctorow, skáld-
saga sem gerist í Bandaríkjunum um
aldamótin siðustu — skemmtileg, hröð
og tæknilega frábær, með þeim betri
sem ég hef lengi lesið.
Smásagnasafn Jean Rhys (Deutsch),
Bertolt Brecht. Ensk þýðing á öllum
kva’ðum hans kom út — niörg hver í
fyrsta sinn.
fyrsta bók hennar í 8 ár og-fengur vax-
andi aðdáendahóp hennar. Smásögurnar
segja frá sörnu tímum og sú fyrri, sem ég
nefndi, en eru eigin reynsla höfundar.
Jean Rhys skrifar enn sem áður
nákvæmlega, afar. persónulega, en þó
um leið án of náinna tengsla. Hún kann
að blanda rétt tilfinningar sínar og hæfi-
leika.
Martin Amis rithöfundur:
Fyrsta vil ég nefna dagbækur Evelyn
Waugh — sem allir tala- svo illa um.
Gagnrýnendurnir létu í það skína, að
þær væru ekkert nema andstyggilegar
kjaftasögur, fullaV af kvikindisskap.
snobbi og úrkynjaðar í þokkabót. Eins og
það sé nokkur vandi að vera írjálslyndur
aftur á bak í tímal Satt að segja var
Waugh alls ekki ófrjálslyndur og auk
þess var merking orðsins óðum að breyt-
ast í þá daga. Mér þykja dagbækur hans
ómetanlegar sem hugsanasaga mikils rit-
höfundar og að auki er ég honum oft
sam mála.
Önnur bókin, sem ég vel, er Jack
Straws Castle eftir Tom Gunn.
Skemmtilegu kva'ðin eru a.m.k. ekki
færri en þau óskiljanlegu og leiðinlegu,
sem er framför frá síðustu bók Gunn's,
Moly.
Og þriðja bókin er Details of a Sunset
eftir Nabokov (Weidenfield) —
smásögur um hitt og þetta rússneskt.
Bókin er að visu ekki þýdd af galdra-
meistaranum sjalfum, en mér er hún
samt sem áður minnisstæð.
Stepheh Spender skáld.
The Alteration eftir Kinglsey Amis
(Cape) og Henry and Cato eftir Iris
Murdoch (Chatto) eru þær tvær skáld-
sögur, sem ég vel vegna þess hversu
fyndnar Og gáfulega skrifaðar þær eru.
A árinu komu út mikilsverðar ljóða-
bækur eftir Tom Gunn og Ted Hughes,
en sú sem ég minnist helzt er þó North,
eftir Seamus Heaney (Faber). Heaney
býr bæði yfir persónulegum ástríðum og
samúð með mannfólkinu og hvort
tveggja kemur frarn í verkum hans.
En skemmtilegasta bók ársins — bæði
hvað varðaði texta og myndskreytingu
— var bæði um og eftir einhvern allra
skemmtilegasta listamanninn, David
Hockney eftir David Hockney. (Thames
and Hudson), ritst. af Nikos Stangos.
Edna O’Brien
rithöfundur:
Dagbækur Evelyn Waugh. Fyndnar,
illkvittnar og fullar af húmansima. Ævi-
saga Yeats eftir Frank Tuohy (Mac-
millan), lýsir ekki aðeins skáldinu sjálfu
heldur þeirri veröld sem hann hrærðist í
líka. Og af skáldsögunum minnist ég
einkum bókar Brian Moore's,, The
Doctor's W'ife (Cape). Hún hafði stóran
kost — hún var læsileg!
I__________________________________________
Ný skáldsaga frá Kingslev Amis, The
Alteration
Philip Toynbee
The Collected Poems of W.H. Auden.
Frábær minnisvarði um mesta skáld
sinnar kynslóðar, sem hlýtur að verða
val mitt sem bezta bók ársins 1976. Bók-
menntaheimurinn er skelfing tómlegur
núna ef hann er borinn saman við þau
ár, þegar Auden var upp á sitt bezta og
þegar öll þessi góðu skáld blómstruðu
undir hans verndarvæng.
Dosoev sky: Reminiscenes eftir Anna
Dostoevsky (Wíldwood House). Göfug
bók um göfugaó mann eftir göfuga
konu.
Alone of AU Her Sex The Myth and
Cult of the Virgin Mary. eftir Marina
Warner. (Weidenfield). Fra'ðimannsleg
og vel rituð bók um vafasaman en viða-
mikinn þátt í sögu kristindómsins.
Roy Jenkins. forseti
framkvæmda-
stjórnar EBE:
Fyrsta vil ég nefna Melbourne eftir
Philip Ziegler (Collins) Góð a-visaga
st jórnmálamanns, vel samin.
Memoirs eftir Jean Monnet (Fayard).
Þessi bók hefur enn ekki verið gefin út í
Englandi, en a'tti að komast hingað sem
allra fyrst. Fjallar um 60 ára a'vi
Monnets og undarlega viðta'kan feril
hans.
Og sú þriðja, sem ég vildi nefna er
This War without an Enemy, A History
of the F.nglish C.ivil War, eftir Richard
Ollard. (Hodder) Myndabók. Textarnir
eru að sögn höfundar. ekki árangur hans
eigin rannsókna, en bókin er bæði
skemmtileg og full af upplýsingum.
Philip Larkin,
rithöfundur:
The Selective Ego, dagba'kur James
Agate, ritstýrt af Tim Beaumont.
Anægjulegt hversu þa-r hafa verið
styttar — þa-r hefðu upphaflega fyllt ein
níu bindi. En þetta eru einstakar
lýsingar á leikhúsum. bókmenntum,
golfi, tónlist — brandarar, a'visaga og
sagnfræði — allt á einu bretti.
The Alteration eftir Kingsley Amis.
Um kórdreng í ha'ttu frá rómverks-
kaþölskri kirkju í iðnva'ddu samfélagi
Bretlands á 20. öld. Aldrei hefur hug-
myndaflug Amis notið sín í eins ríkurn
nia'li. Ég gat ekki lagt bókina frá mér
fyrr en ég vat' búinn með hana alla.
No Fool Like an Old Fool eftir Gavin
Ewart (Gollancz). Vanmetið Ijóðskáld
Gavin. Ljóðin i þessari bók eru vel gerð,
sunduretin af sársauka og fáránleika.
Kingsley Amis
rithöfundur:
Blaming eftir Elizabeth Taylor er bók
ársins. Hún lýsir Martha Larkin. hrylli-
legri bandarískri skáldkonu. af sann-
færingu á ljúfan en um leið illkvittinn
hátt og rninnir okkur á að þó að Martha
Larkin hafi búið yfir lýriskum hæfi-
leikum, þá var hún fyrst og fremst
hla'gileg.
Ég hefi rétt b.vrjað að lesa Flashman
in the Great Ganie eftir George Mac-
Donald Fraser (barrie and Jenkins). en
er kominn nógu langt til að vita þegar.
að hér er á ferðinni góð bók — enn ein
frá þessum rithöfundi.
South Africa — The Vital Link eftir
Robert L. Schuettinger (Council on
American Affairs) rekur atburði sem
eru óhugnanlegir en þess vegna oft ekki
til frásögu þegar fjallað er um voðann i
Suður-Afriku.
Stuart Hampshire
heimspekingur:
Eg man sérstaklega eftir tveimur
bókum sem ég las á ái inu:
1. Monsieur Proust skrifað af Céleste
Albaret eftir frásögn Georges Belntont
og þýtt af Barbara Bray. (Collins). Um
þráhyggju, unt ást og um snilling.
Dásamleg bók handa aðdáendunt Proust.
2. Truth and Meaning, ritstýrt at'
Gareth Evans og John McDowell
(Oxford) safn heinispekilegra ritgerða,
niargar eftir unga ntenn. Enginn
skemmtilestur að vísu. en full af nýjum
hugmyndunt og upplyfting fyrir
skynsemisstefnumenn.