Morgunblaðið - 01.03.1977, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. MARZ 1977
— Allt er þá...
Framhald af bls. 15
hassið rati ekki svipaða leið, því
miður. Og sv skólað vændi
lestina! Sjálfsagt vænta sumir
betri uppskeru af þvl en af vín- og
hassneyslunni. Máski að þeir
haldi að það efli viljaþrekið,
skerpi námsgáfurnar og auki
ástundunarsemi og trúmennsku.
En aðrir sjá nokkra hættu þvi
samfara fyrir barnið og ungling-
inn að rifin sé upp með þeim á
ótfmabærum tlma ein af sterk-
ustu frumhvötum mannsins og
gerð að ómerkilegu leikfangi.
Enn hefur ekki tekist að snúa
við hjóli þróunarinnar. Enn hefur
engin leið virst liggja til baka
fyrir manninn til sakleysis-
ástands skepnunnar, til lifríkis
hinna lögbundnu hvata og blindu
en rökvissu eðlisávlsunar dýrsins.
Allar tilraunir mannsins og fálm i
þá átt hafa hingað til aðeins leitt
hann inn I blindgötu, sem liggur
neðar llfríki skepnunnar.
HRHhhKÍÍWMMIHHR
Ljósm. Mbl. RAX.
Til ráðstefnu Rannsóknarráðs var boðið fulltrúum ýmissa stofnana og félaga, sem einhver afskipti hafa
af landbúnaði.
I>róun landbúnaóar rædd á ráðstefnu:
Vaxtarmöguleikar ís-
lenzks landbúnaðar
helst í aukabúgreinum?
RANNSÓKNARRAÐ ríkisins
efndi á föstudag til ráðstefnu um
þróun landhúnaðar. Var til þess-
arar ráðstefnu boðað til að fjalla
um skýrslur þær, sem Rann-
sóknaráð rfkisins lét vinna um
þróun landbúnaðar til 1985 og
fylgirit þeirrar skýrslu Þróun
sauðfjárræktar til 1985. Var ráð-
stefnan liður f gerð langtfmaáætl-
unar fyrir rannsóknir og þróunar-
starfsemi fyrir atvinnuvegina,
sem Rannsóknaráð hefur unnið
að um þriggja ára skeið. Þátttak-
endur f ráðstefnunni voru frá
ýmsum félögum og stofnunum,
sem einhver afskipti hafa af land-
búnaði og voru þátttakendur 100.
Að ioknum þremur framsögu-
erindum var þátttakendum skipt
f nfu umræðuhópa, sem ræddu
ýmsa þætti landbúnaðar, s.s.
markaðsmál, fjármagnsþörf og
fjármagnsnýtingu,- framleiðslu-
markmið landbúnaðar og vinnslu
og markaðsfærslu landbúnaðar-
afurða.
Framsöguerindi fluttu sem
fyrra sagði Bjarni Bragi Jónsson
hagfræðingur, er ræddi um land-
búnaðinn I íslenskum þjóðar-
búskap, Bjarni Arason ráðunaut-
©
INNLENT
ur, formaður stjórnar Rannsókna-
stofnunar landbúnaðarins, fjall-
aði um rannsóknir I þágu land-
búnaðar, og Jónas Jónsson rit-
stjóri, formaður starfshóps Rann-
sóknaráðs um þróun iandbún-
aðar, er greindi frá skýrslum
Rannsóknaráðs um þróun land-
búnaðar og ræddi spurninguna,
hvað er landbúnaður? Þá var
þátttakendum skipti I umræðu-
hópa og miðaðist starf þeirra við
að sem flestar hugmyndir kæmu
fram og voru þær allar skrásettar
á sérstka miða er síðar verður
unnið úr.
Að loknu starfi umræðuhópa
var gerð nokkur grein fyrir þeim
helstu hugmyndum, sem þar
komu fram og verða hér nefnd
nokkur atriði. Fram kom að nayð-
syn væri á að verðleggja ullina
hærra en nú er gert, því bæði
væri að ull skorti titl verksmiðja
og hagkvæmt væri að lækka verð
á kindakjöti, sem yrði þá jafn-
framt. hagstæðara til útflutnings.
Talið er að hægt sé að auka kjöt-
neyslu hér og vár I þvl s.ambandi
nefnt að kjötneysla á mann I
Bandaríkjunum væri 120 kíló á
ári en hér 60 kíló. Rætt var um að
setja þyrfti aukinn kraft og fjár-
magn I vöruþróun á landbúnaðar-
vörum, bæði fyrir innlendan og
erlendan markað.
Varðandi útflutning á kinda-
kjöti var talið rétt að reyna að
auka hann og benti á að stórir
sölusamningar þýddu I raun lágt
verð fyrir vöruna. Fram kom að
breyta þyrfti því fyrirkomulagi,
sem nú rlkir að mestu I afurða-
sölu bænda og vinnsla og sala
landbúnaðarvara fari fram innan
kaupfélaga, heldur sé eðlilegt að
þessi starfsemi sé i höndum fé-
laga framleiðenda. Þá má nefna
að rætt var um að breyta þyrfti
fyrirkomulagi útflutningsbóta
þannig að hægt væri að nýta þær
vörur, sem aðeins fengist Iágt
verð fyrir erlendis á heimamark-
aði og var f því sambandi vitnað
til útflutnings á undanrennudufti
til Sviss á sl. ári. Einnig kom fram
sú skoðun að vaxtarmöguleikar
íslensks landbúnaðar væru ekki I
hinum hefðbundnu búgreinum,
sauðfjárrækt og nautgriparækt,
heldur I ýmsum aukabúgreinum.
— Flúorblöndun
Framhald af bls. 15
ár þar til eituráhrifin brjótast
fram og sjúklingurinn er úr-
skurðaður ólæknandi. . .“
Nýjustu rannsóknir halda
fram að ekki sé mögulegt að
setja fram ákveðið, hættulaus
mörk fyrir eiturefni sem hafa
þá eiginleika að safnast fyrir I
vefjum. Engin öryggismörk eru
því til fyrir fluor...
Prófessor I efnafræði Arvid
Hedvall segir að allar upplýs-
ingar um hættulaust magn
fluor sé I lausu lofti, og án
vísindalegrar undirstöðu...
Líffræðingurinn John J. Mill-
er fyrrverandi ritstjóri
Chemical Abstracts hefur sýnt
fram á hvernig fluor stöðvar
fjölda lifsnauðsynlegra hvata-
áhrifa með þvíað binda sig við
og koma I veg fyrir magnesium
starfsemina. Afleiðingar þessa
geta komið fram I alvarlegum
blóð- og taugasjúkdómum...
Það er sannað að eituráhrif
fluors aukast meðal þeirra sem
haldnir eru vöntunarsjúkdóm-
um...
Nýjustu fréttir sem mér hafa
borizt frá Bandaríkjunum frá
þvl ég skrifaði seinustu grein
upplýsa að yfir 1000 borgir og
175 sveitarfélög hafi hætt fluor-
blöndun eftir að hafa notað það
um nokkurt skeið.
Lokaorð
í þrem greinum hef ég gert
grein fyrir helztu staðreyndum
viðvfkjandi fluorblöndun
vatns. Það er eingöngu gert
með það fyrir augum að aldrei
verði reynt að eyðileggja hið
tæra islenzka vatn sem frægt er
um heim allan fyrir gæði. Jafn-
vel svo rómað að talað er um
útflutning á því.
í heimi sem stöðugt verður
mengaðri væri það verðugra
verkefni allra sem um heil-
brigði hugsa að hlúa að því sem
enn ber merki ferskleika. Það
er trúa mln að fólk hafi verið
vanbúið að gera sér grein fyrir
þeim áhættusparnaði sem
þarna hefur verið gerð tilraun
til að bæta á okkur, og þær
upplýsingar sem ég hef dregið
fram bæti þar um.
— Um fiskmjöls-
verksmiðju
Framhald af bls. 13.
rækja fiskmjölsverksmiðju á ut-
anverðu Snæfellsnesi, sem unnið
gæti feitan fisk og fiskúrgang.
Rikisstjórnin lét ekki hefja at-
hugun á þessari samþykkt AI-
þingis fyrr en sfðastliðið haust, og
enn er nefnd að störfum um fisk-
mjölsverksmiðjur I landinu og
hafa engar niðurstöður enn birst
úr þessari athugun rikisstjórnar-
innar.
Stjórn Nesmjöls h.f. hefur fyrir
alllöngu látið gera kostnaðaráætl-
un um byggingu 500 tonna verk-
smiðju, og hefur nú lagt fram
umsóknir um lánafyrirgreiðslu
hjá opinberum sjóðum, við bygg-
ingu slíkrar verksmiðju I Rifi eða
Ólafsvík eftir því hvor staðurinn
yrði talinn hentugri.
Hreppsnefndir Ólafsvikur-
hrepps og Neshrepps utan Ennis
hafa á sameiginlegum fundi á
Hellissandi þann 23. febrúar 1977
ákveðið að styðja af alefli áform
Nesmjöls h.f. um byggingu slíkr-
ar verksmiðju, og munu sameigin-
lega beita sér fyrir beinum stuðn-
ingi og víðtækri samstöðu um
málið.
Hreppsnefndirnar beina þeim
eindregnu tilmælum til stjórn-
valda að jákvæð fyrirgreiðsla
verði veitt I þessu þýðingarmikla
máli, svo framkvæmdir geti hafist
hið fyrsta.
Vidhaldsnámskeid fyr-
ir lækna í Reykjavík
Stjórn Læknafélags
íslands mótmælir
tóbaksauglýsingunum
STJÓRN Læknafélags Islands
hefur gert eftirfarandi ályktun:
„Stjórn L.l. minnir á áiyktun
aðalfundar 1975 um skaðsemi
tóhaksreykinga.
Umboðsmenn tóbaksframleið-
anda hafa nú nýlega aukið mjög
auglýsingastarfsemi slna, sem
samrýmist ekki tilgangi laga-
ákvæða um bann við tóbaksaulýs-
ingum. Þessi auglýsingastarfsemi
vinnur gegn stóraukinni fræðslu I
skólum landsins um hættulegar
afleiðingar reykinga.
Stjórn L.í. átelur harðlega
þennan aukna áróður fyrir
tóbakssölu og skorar á Alþingi og
ríkisstjórn að koma I veg fyrir
hann með afdráttarlausari laga-
ákvæðum.
Jafnframt vill stjórn L.í. hvetja
stjórnvöld til að hefja nú þegar
undirbúning að setningu heildar-
löggjafar um ráðstafanir til að
draga úr tóbaksneyslu.
t Reykjavfk eru nú staddir
fimm kunnir danskir vfinda-
menn. Eru þeir hingað komnir f
boði námskeiðs- og fræðslunefnd-
ar læknafélaganna, sem stofnuð
var fyrir fimmtán- árum og er
Árni Björnsson læknir formaður
hennar. Dönsku læknarnir hafa
gengist fyrir námskeiðum hér sfð-
an á miðvikudag, sem tæplega
þrjátfu fslenzkir læknar hafa sótt
og þrfr færeyskir, sem hingað var
boðið. Námskeiðin eru f tölfræði
fyrir lækna og læknisfræðilegum
rannsóknaraðferðum.
En eins og Árni Björnsson
sagði er brýn nauðsyn á nám-
skeiðum, sem þessum og er þetta
þriðja árið f röð, sem þau eru
haldin. Árni Björnsson sagði enn-
fremur að þekking á sviði læknis-
fræðilegra rannsókna væri nauð-
synlegur liður f allri vfsindalegri
vinnu við læknastörf.
Hópurinn, sem hingað er kom-
inn er undir forystu dr. Povl Riis,
sem er yfirlæknir við lyfjadeild
Herlev-sjúkrahússins I Kaup-
mannahöfn. En það sjúkrahús er
af mörgum talið eitt hið fullkomn-
asta norðan Alpafjalla. Þetta er I
nfunda sinn sem dr. Povl Riis
kemur hingað til lands og hefur
hann verið með á þeim þremur
námskeiðum, sem haldin hafa
verið síðastliðin ár. Hann er sér-
fræðingur á þessu sviði, þ.e. I
sambandi við námskeiðahald fyr-
ir lækna og hefur ferðast vltt og
breitt um sitt eigið land og haldið
fyrirlestra.
Aðrir I hópnum eru: Dr. med.
Henrik Wulff, yfirlæknir við
sama spftala og dr. Riis, dr. med.
Björn Andersen yfirlæknir á
handlæknisdeild Herlev sjúkra-
hússins, dr. Erik Juhl, yfirlæknir
á Hvidrove Köbenhavnskommune
Universitets Hospital og dr. Olaf
Bonnevie, sem er fyrsti aðstoðar-
yfirlæknir á sama spltala.
AHir eru þessir læknar Islensk-
um starfsbræðrum. sínum að góðu
kunnir fyrir greinar I Bekjriatlma-
ritum, en auk þess hafa þeir'allir
komið hingað áður og sumir oft.
Prófessor Riis hefur áður gengist
fyrir tveimur námskeiðum I töl-
fræði fyrir íslenzka lækna, árin
1971 og 1974.
Að sögn hefur verið mjög mikill
áhugi fyrir þessum námskeiðum
og sagði Árni Björnsson að ís-
lenzkir læknar væru mjög ánægð-
ir með að hafa fengið hingað þrjá
starfsbræður sna frá Færeyjum
og vonuðu þeir að það yki sam-
skipti milli lækna þessara landa.
Námskeiðið hófst síðastliðinn
miðvikudag og stendur fram að
hádegi I dag. Á því er fjallað um
þau atriði tölfræði, sem koma
læknum mest að notum við
læknisfræðilegar rannsóknir og
auðvelda lausn rannsóknarverk-
efna. Einnig koma þessi atriði að
gagni við að meta vísindalegt
gildi rannsókna. Hlutverk nám-
skeiðs- og fræðslunefndar lækna-
félaganna er að standa fyrir nám-
skeiðum sem þessum, þannig að
haft sé á hraðbergi það nýjasta og
bezta á sviði lækninga.
Sagði Árni að hann vonaði að I
framtíðinni fengju læknar vissa
punkta fyrir þátttöku á námskeið-
um sem þessum, sem metnir væru
til framhaldsnáms.
Dr. Povl Riis flutti I fyrrakvöld
fyrirlestur um siðfræði læknis-
fræðinnar I víðtækum skilningi
fyrir lækna og læknanema á
Landspftalanum.
Sólarferð
í 40. sinn
Síðastliðið laugardagskvöld, var
40. sýning I Þjóðleikhúsinu á leik-
riti Guðmundar Steinssonar,
SÓLARFERÐ, sem sýnt hefur
verið síðan I haust. Um 20 þúsund
manns hafa séð verkið.
Leikstjóri Sólarferðar er
Brynja Benediktsdóttir en með
aðalhlutverkin fara Róbert Arn-
finnsson og Þóra Friðriksdóttir.
Meðal annarra leikenda eru Bessi
Bjarnason, Guðrún Stephensen,
Flosi Ólafsson, Gísli Alfreðsson,
Anna Kristfn Arngrfmsdóttir,
Steinunn Jóhannesdóttir, Bjarni
Steingrímsson o.fl.
í verkinu, sem er lýsing á
hjónabandi íslenskra hjóna,
Stefáns og Nínu, er jafnframt
brugðið upp gamansamri lýsingu
á nokkrum íslendingum I Spánar-
ferð.
Sólarferð er þriðja verk
Guðmundar Steinssonar, sem
sýnt er I Þjóðleikhúsinu. Áður
hefur leikhúsið sýnt eftir hann
FORSETAEFNIÐ og LÓKAS.