Morgunblaðið - 15.11.1977, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. NÖVEMBER 1977
15
Klara Hilmarsdóttir tækniteiknari:
Gerum þroskaheftum kleift að lifa
og starfa á sem eðlilegastan hátt
Það eru fjölmörg stórmál á dag-
skrá Alþingis um þessar mundir
sem þurfa skjótrar úrlausnar við
og margt sem betur mætti fara i
okkar litla þjóðfélagi, en það sem
mér er efst í huga eru vandamál
þroskaheftra, og staða þeirra í
þjóðfélaginu.
Það vill oft og iðulega gleymast
að þetta er fólk alveg eins og við
hin, með sömu þarfir og þrár til
að verða að nýtum þjóðfélags-
þegnum. En hvað gerum við til
þess að hjálpa því að gera þann
draum að veruleika?
Á undanförnum árum hefur að
mörgu leyti þokast i rétta átt fyrir
þrotlausa vinnu ýmissa einstakl-
inga og hagsmunasamtaka sem
hafa vakið almenning til meðvit-
undar um hin fjölmörgu vanda-
mál sem fylgja þvi að vera þroska-
heftur.
í nýju grunnskólalögunum eru
ákvæði um kennslu fólks með sér-
þarfir og yar vissulega kominn
tími til þess aðöll skólaskyld börn
fengju kennslu við sitt hæfi.
1 framhaldi af grunnskólalög-
unum var samin reglugerð um
sérkennslu á vegum menntamála-
ráðuneytisins og þar segir i fyrstu
grein að, „Skólaskyldir nemendur
sem taldir eru vikja svo frá eðli-
legum þroskaferli að þeir fái ekk
notið venjulegrar kennslu í einn
eða fleiri námsgreinum eiga rétt á
sérstaklegri kennslu við -sitt
hæfi.“
Þetta er stórt skref í rétta átt og
sýnir glögglega að einhverstaðar i
stjórnkerfinu örlar á smá skiln-
ingi á þessum málum.
Mér er vel kunn gleði aðstand-
enda þroskaheftra þegar þessi
reglugerð var sett og líka von-
brigði þeirra þegar þeir komust
að því að það átti að liða enn einn
veturinn i viðbót þar sem ekkert
yrði gert til þess að rétta hlut
AL'GLÝSINGASÍMINN ER:
22480
HUraunblabifc
þroskaheftra, því að það hefur
ekki enn fengist fé til þess að
hrinda neinu i framkvæmd sem i
reglugerðinni stendur.
Mér hefur oft dottið í hug
hvernig foreldrar, til dæmis í
einu hverfi í Reykjavík myndu
bregðast við ef þeir stæðu allt í
einu frammi fyrir þeirri stað-
reynd að enginn skóli væri til
fyrir börnin þeirra og þeir yrðu
bara að reyna eftir fremsta megni
að kenna þeim sjálfir þangað til
veitt yrði fé af fjárlögum til bygg-
ingar skóla.
Ég er hrædd um að þetta þætti
himinhrópandi ranglæti.
Eg sagði áður að ekki fengist fé
á fjárlögum til framkvæmda á
þessu sviði og það kemur ef til vill
úr hörðustu átt að vera að kregj-
ast meira fé úr ríkiskassanum þar
sem ég er eindreginn stuðnings-
maður niðurskurðar á ríkisút-
gjöldum.
En þegar um er að ræða heil-
brigðis- og menntamál er það mín
skoðun að ekki eigi að spara neitt
til þar sem sá sparnaður kemur
einungis niður á þjóðinni seinna i
mynd illa menntaðra einstaklinga
og óvinnufærra öryrkja og alla-
vega óhamingju sem þjóðfélagið
hefði getað komið í veg fyrir með
réttum aðgerðum í tæka tíð.
Þess háttar sparnaður finnst
mér gott dæmi um hvernig spara
á eyrinn en kasta krónunni.
Um þessar mundir er í un.dir-
búningi frumvarp um heildarlög-
gjöf fyrir þroskahefta og er það
einlæg von min að til að semja
þetta frumvarp veljist fólk með
þekkingu og reynslu á þessu sviði,
þar sem þessi löggjöf er frumskil-
yrði til þess að eitthvað raunhæft
verði gert til þess að knýja sam-
félagið til þess að viðurkenna
þroskahefta jafnréttháa öðru
fólki.
. Þar sem þessi mál eru félags-
legt vandamál, það er að segja
aðlögun þroskaheftra að eins eðli-
legum lifnaðarháttum og unnt er,
ætti öllum að vera ljóst að það ér
ekki hlutverk sjúkrahúsa og hæla
að leysa þessi vandamál, þau hafa
að mínu mati nóg með að hlynna
að sjúkum og lækna, en þetta fólk
er ekki sjúkt í þessa orðs hefð-
bundnu merkingu, heldur hefur
skerta möguleika á að fylgjast
með þeirri kennslu og þeim þjóð-
félagsháttum sem þessa stundina
virðist öll miðuð við meðalmenni.
Því verða þessi mál að falla
undir yfirumsjá félags- og
menntamála. Það þarf að sam-
ræma aðgerðir á þessu sviði svo
hæfi öllum þroskaheftum, það er,
vangefnum, hreyfihömluðum,
blindum, og heyrnarlausum, fjöl-
fötluðum og geðtrufluðum svo
ekki myndist aðstöðumunur á
milli þessara hópa.
Þetta ætti í raun og veru ekki
að vera svo flókið mál því að
þarfir þessa fólks eru að flestu
leyti þær sömu og okkar hinna.
Þau þurfa aó eiga heimili þar
sem þau mæta hlýju og skilningi,
þau þurfa að fá kennslu við sitt
hæfi og það þarf að skapa þeim
aðstöðu til atvinnu á því sviði sem
hugur þeirra og geta stendur til,
annað hvort á almennum vinnu-
markaði eða á vernduðum vinnu-
stöðvum.
Þegar ég tala um að þroskaheft-
ir þurfi að eiga heimili eins og
aðrir, og við skoðum málió svolít-
ið nánar, koma upp hin ýmsu
vandamál sem ekki er alltaf hægt
að leysa á venjulegum heimilum
þar sem heilbrigð börn og ungl-
ingar eiga að alast upp. Við vitum,
að allir þurfa á umhyggju að
halda i uppvextinum hvort sem
þeir eru heilbrigðir eða þroska-
heftir og hin mikla vinna, sem
uppeldi þroskaheftra krefst vill
oft bitna á öórum störfum sem
uppalandi barnahóps verður að
sinna, og það er engum til góðs.
Klara Hilmarsdóttir
Þess vegna þarf að koma á fót
fjölskylduheimilum og dagheimil-
um í tengslum við þá skóla sem
stofnaðir verða. Á þessum fjöl-
skylduheimilum ætti að vera sér-
hæft starfsfólk sem gæti ásamt
aðstandendum hinna þroskaheftu
séð um að aðlaga þá að umhverf-
inu og gera þá hæfa til þess að lifa
og starfa á sem eðlilegastan hátt.
Með þessu móti ásamt með
hugarfarsbreytingu hjá almenn-
ingi í þá átt að líta á þroskahefta
sem jafnréttháa og annað fólk
gæti stór hluti þeirra séð fyrir sér
sjálfir þegar fram liða stundir. Þá
mun koma í ljós að útgjöldin sem
óhjákvæmilega eru þessu sam-
fara í byrjun, koma margföld til
baka i hæfum vinnukröftum,
sjálfstæðari og hamingjusamari
þjóðfélagsþegnum.
Nýtt útibú Iðnaðarbankans að Áusturvegi 38, Selfossi.
Iðnaðarbankinn
opnar á Selfossi
IÐNAÐARBANKI íslands h.f. opnaði útibú á Selfossi,
föstudaginn 4. nóv. sl. Útibússtjóri er Jakob J. Havsteen
lögfræðingur, en starfsmenn verða alls 5 talsins.
Húsið teiknaði Sigurður Jakobsson tæknifræóingur,
en innréttingar hússins teiknaði Pétur B. Lúthersson
húsgagnaarkitekt.
Veitt verður öll almenn bankaþjónusta og verður opið
alla virka daga frá kl. 9.30 til kl. 15.30. Auk þess verður
síðdegisafgreiðsla opin á föstudögum frá kl. 17.00 til
18.30.
í tilefni af opnun útibúsins samþykkti bankaráð Iðnað-
arbankans að færa Iðnskólanum á Selfossi að gjöf kvik-
myndasýningarvél til kennslunota.
í desember þjóðum við sérstök
folafargjöld frá Norðurlöndum til íslands.
Þessi jólafargjöld sem eru um 30% lægri en venju-
lega, gera fleirum kleift að komast heim til íslands
um jólin.
Ef þú átt ættingja eða vini erlendis, sem vilja halda
jólin heima, þá bendum við þér á að farseðill heim til
íslands er kærkomin gjöf.
Slíkur farseðill vekur sannarlega fögnuð erlendis.
F,íGGF.FÁAG IOFMIDIR
ÍSLA/VDS