Morgunblaðið - 05.01.1978, Page 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. JANUAR 1978
19
Ennþá kjötskortur
í Sovétríkjunum
Moskvu. 4. janúar. Reuter.
SOVÉTMÖNNUM hefur enn ekki
tekist aö vinna bug á kjötskorti
sem varð í landinu eftir alvarleg-
an uppskerubrest á korni 1975, að
því er blöð stjórnarinnar herma í
dag. Hefur Kremlst jórnin enn
áhyggjur af skorti þeim sem er á
gæðakjöti í búðum, svo og hve
samyrkjubúum og ríkisbúum hef-
ur gengið illa að auka framleiðslu
á kjöti.
Pravda, málgagn kommúnista-
flokks Sovétrikjanna, gerir nokk-
uð úr bréfi sem borist hafði frá
verkamanni í Ryazan sem kvartar
undan því að algengasta kjöt í
verzlunum sé feitt svínakjöt, en
nautakjöt, kindakjöt ög alifugla-
kjöt sé mjög fágætt og lélegt. Not-
aði Pravda bréf þetta til að hvetja
fólk til að koma fram með hug-
myndir til lausnar „þessa alvar-
lega vandamáls".
Sovétríkin hafa átt við veruleg-
an kjötskort að stríða frá 1975.
Erlendir íbúar í sumum borgum
segjast ekki hafa séð neitt kjöt í
verzlunum frá síðasta sumri.
Kornuppskeruáfallið 1975 olli
fóðurskorti sem leiddi til niður-
skurðar á búpeningi. Ari seinna
gaf Brezhnev flokksforingi til
kynna að lögð yrði áherzla á að
efla einkajarðir þar sem þriðjung-
ur mjólkur og kjötframleiðslu
landsmanna kemur frá slíkum bú-
um. 1 bréfinu frá verkamannin-
um í Ryazan sem Pravda gerir
nokkuð úr, er því haldið fram að
kjötskorturinn sé tilkominn
vegna fækkunar einkajarða og
eigin búpenings. „Aður áttu
þorpsbúar sjálfir kýr, svin og önn-
ur dýr, en nú leita menn til borg-
anna i kjötleit. Nú er það sjald-
gæft að menn eigi sina kú sjálfir
og þarf að auðvelda mönnum
slíkt,“ sagði hann.
Helzta málgagn landbúnaðar-
ins, Selskaya Zhisn, leiðir í Ijós
annað vandamál í landbúnaði
Sovétríkjanna. Það segir að land-
búnaðarverkafólk eigi erfitt með
að aðlagast tæknivæðingu í land-
búnaði þar sem það fái ekki nægi-
lega þjálfun. „Tæknin i landbún-
aði er engu flóknari en í iðnaði,
en verkafólk i landbúnaði á þó
ekki kost á sömu þjálfun og
verkafólk í iðnaði,“ segir blaðið.
Itölskum mannræn-
ingjum vegnar vel
Milanó. 4. jan. AP.
MANNRAN eru ábatasöm „at-
vinnugrein" á Italíu þar sem
efnahagsástand er annars mjög í
lakara lagi. Samkvæmt upplýs-
ingum iögreglunnar hafa mann-
ræningjar þar 1 landi haft upp á
árinu 1977 um 30 milljarða Iírna,
eða sem svarar 7,3 milljörðum
islenskra króna. _ , , ,
Fra því er mann-
rán hófust fyrir alvöru á italíu,
þ.e. 1970, hafa því verið greiddir
um 35 milljarðar fslenzkra króna
í lausnargjald. Líkir ítölsk lög-
regla þessu við tekjur voldugs
viðskiptaveldis þar sem tekjur
mannræningjanna eru svo til
hreinn gróði.
AIls hafa 326 mannrán verið
framin á Ítalíu frá 1960. Snemma
á sjöunda áratugnum jukust
mannrán til muna og var árið
1977 metár í mannránum því þá
var 72 manns rænt. Flest fórnar-
lömb hafa verið látin Iaus lítt eða
ekkert meidd, gegn háu lausnar-
gjaldi. 39 fórnarlömb hafa ýmist
verið drepin eða eru enn í haldi,
að því er talið er. Enn er a.m.k.
verið að reyna að semja um frelsi
17 þessara en þeim var rænt á
síðustu tveimur árum.
„Þetta er álitlegur iðnaður og
arðvænlegur þar sem mönnum er
varla hegnt fyrir mannrán á
italíu“, lét ónafngreindur ítalsur
lögreglumaður hafa eftir sér fyrir
skömmmu. Lögreglu landsins
gengur erfiðlega að uppræta
meinsemdina þar sem mannráns-
félögin eru vel skipulögð og sam-
stæð leynifélög, en einnig eru
fjölskyldur fórnarlamba allar fyr-
ir að semja beint og leynt við
mannræningjana til að tryggja
öryggi hinna rændu.
Fjölskylda Bikos
krefst skaðabóta
Jóhannesarborf{ AP.
FJÖLSKYLDA blökkuniannaleið-
togans Steve Biko, sem lézt í
fangelsi hefur krafist skaðabóta
sem hljóða upp á 204.700 banda-
ríska dollara eða jafnvirði um 43
Mannrán í
Guatemala
(iuatemala-borg. 3. jan.
Reuler — AP.
VINSTRI sinnaður hópur, sem
kallar sig „Skærulíðaher hinna
fátæku" (EGP) lýsti í dag yfir að
hann stæði á bak við ránið á fyrr-
um utanríkisráðherra Guatemala,
Roberto Herrera Ibarguen, sem
rænt var á gamlársdag.
Mannræningjarnir hafa farið
fram á að fjölskylda Ibarguen
greiði þeim lausnargjald, og að
yfirlýsing sem þeir sendu fjöl-
miðlum landsins verði birt ásamt
orðsendingu til íbúanna.
Ibarguen var rænt þegar hann
var á leið til konu sinnar, sem
liggur á sjúkrahúsi. Mannræn-
ingjarnir myrtu tvo lífverði hans í
skotbardaga á ránsstaðnum.
Þetta er þriðja mannrán skæru-
liðahersins á einu ári.
milljóna króna. Skaðabótamálið
er höfðað gegn tveimur ráðherr-
um, lögreglumálaráðherra lands-
ins og heilbrigðismálaráðherra
þess.
Samkvæmt suður-afrískum lög-
um mun fjölskyldan fara í mál við
ráðherrana, verði ekki orðið við
kröfu þeirra innan mánaðar.
Skaðabótaupphæðin skiptist
þannig á milli einstakra fjöl-
skyldumeðlima, að eiginkona
hans hefur farið fram á 112.700
dollara og 57.500 handa sonum
hans og móðir Bikos hefur farið
fram á 34.500 dollara.
Biko lézt i september siðastliðn-
um í fangelsi vegna heila-
skemmda sem hann hlaut þar, en
honum hafði verið haldið í fang-
elsi í þrjár vikur án réttarhalda. I
síðasta mánuði úrskurðaði dóm-
stóll að dauði hans hefði verið
fullkomlega eðlilegur og ekki
væri hægt að gera neinn ábyrgan
fyrir honum.
I bréfi sem fjölskyldan ritaði
ráðherrunum tveimur segir, að
læknar þeir er skoðuðu Biko, hafi
ekki veitt honum rétta meðferð
vegna þess að þeir vissu ekki
hvers konar heilaskemmdum
hann hafði orðið fyrir. Með réttri
meðferð hefði átt að vera hægt að
bjarga lífi hans.
Ekki er það á hverjum (nýj-
ársjdegi sem maður öðlast
óvænta ánægju. Þannig fór það
þó nú — og boðar vonandi gott
ár og gjöfult.
Þegar ég, eins og fleiri, tók að
svala fýsn minrii í fróðleik um
viðhorf manna um áramót,
greip ég fljótlega niður í grein
Ólafs Jóhannessonar, leit á
lokaorðin, þar sem allt er skyn-
samlega sagt um hófsemi og
fleira, en sneri mér síðan að
byrjuninni. Og ekki hafði ég
lengi lesið, þegar mig rak i
rogastanz. Formaður Fram-
sóknarflokksins leggur í ára-
mótayfirliti lykkju á leið sína
og víkur að ræðustúf, sem ég af
rælni flutti á næturfundi á Al-
þingi fyrir jólin, fremur til að
ávarpa Lúðvík en hann. For-
maður Alþýðubandalagsins
hafði fyrr á þessum fundi vikið Eyjólfur Konráð Jónsson
Eyjólfur Konráð Jónsson, alþm.:
Svaladrykkur
að úrræðum rikisstjórnarinnar
í efnahagsmálum og talið, að
stjórnin væri að fara i bindindi,
eins og hann komst að orði, og í
Morgunblaðinu var frásögn af
umræðu þessari gefið heitið:
„Bindindið, sem Lúðvik fór
ekki í.“
Orðrétt sagði ég:
„Kannski hefur stefnan ekki
verið nægilega traust og góð
áður, og það er út af fyrir sig
kannski eitthvað til í því, sem
hv. þm. Lúðvík Jósepsson sagði
hér rétt áðan, að ríkisstj. og
stjórnarfiokkarnir væru nú að
fara í bindindi. Hann orðaði
það svo. Við munum það öll, að
þegar vinstri stjórnin tók við
völdum, þá var öllum lofað öllu
og allt losnaði úr reipunum.
Þessi athöfn þeirra gekk undir
kjörorðinu: „Góða veislu gera
skal“ og það fór vissulega allt á
leik. Við erum að súpa af því
seyðið ennþá. Kannski hefur
bindindið ekki verið tekið
nægilega alvarlega fyrr en nú.
Við skulum þá vona, að það
verði bindindi héðan í frá. Ég
minnist þess nú, að hv. þm.
Magnús Kjartansson sagði, þeg-
ar vinstri stjórnin hafði verið
við völd einungis í eitt og hálft
ár, þá sagði hann hér úr þessum
ræðustól í tilefni af því, að sam-
ráðh. hans, einkum Hannibal
Valdimarsson barðist fyrir smá-
vægilegri gengisfellingu, að
það versta væri ekki að fjár-
málalíf brogaðist, heldur sá síð-
ferðisbrestur, sem fylgdi því,
þegar stöðug verðbólga væri og
sívaxandi.
Ég hlustaði á þessa ræðu og
það er ein af bestu ræðum, sem
ég hef heyrt flutta héðan úr
þessum stól á seinni árum og
boðskapurinn reyndist orð að
sönnu. Við höfum verið að súpa
seyðið af óstjórn og sukki í fjár-
málum frá tfmum vinstri
stjórnarinnar. Okkur hefur orð-
ið talsvert ágengt á síðustu
Ólafur Jönannesson
þremur árum, vissulega. En
engu að síður stefndi nú að
undanförnu í óefni, og ég get
ósköp vel skilið, að þeim hafi
verið vorkunn fjvn. -mönnum
minni hl.-flokkanna að hafa
ekki tilbúið sitt nefndarálit, af
þvi að þeir hafi hugsað sem svo,
að allt aðrar aðgerðir ýrði að
gera heldur en þær, sem nú er
verið að gera af hálfu ríkisstj.
Ég hélt það sjálfur í haust, að
við myndum lenda í enn þá
meiri erfiðleikum við að leysa
þennan vanda heldur en raunin
hefur á orðið. Það hefur tekist
eingöngu fyrir það, að stjórnar-
flokkarnir hafa staðið þétt sam-
an, og það hafa allir slegið af og
slegið miklu meira heldur en
maður þorði að vona. Og þess
vegna eru núna líkur til þess að
takist að rétta nokkuð við.“
Þessi ummæli hafa sýnilega
valdið Olafi Jóhannessyni ein-
stöku hugarangri, þvi að
snemma í áramótagrein sinni
víkur hann að þeim og segir:
„Sjaldan hef ég heyrt lit-
ríkara öfugmæli en alþingis-
maður einn lét sér um munn
fara nýlega í þingræðu, er hann
mælti: „Við erum að súpa seyð-
ið af því ennþá“, þ.e. af verkum
vinstri stjórnarinnar eða veizlu
hennar, sem hann svo kallaði.
Það verður fróðlegt að heyra,
hvernig t.d. fólkinu á Norður-
landi vestra lízt á þessa kenn-
ingu.“
En hvernig lýsir hann sjálfur
rétt áður þeim silfurtæra svala-
drykk, sein hann nú segir
vinstri stjórnina hafa verið sér?
Hann talar um „óskemmtilega
mynd“ af efnahagsmálum, en
víkur síðan að þeim árangri,
sem náðst hefur á síðustu árum
og þeim vanda, sem skapaðist á
síðari hluta liðins árs. Hann
segir:
„Við vorum á réttri leið, þótt .
of seint sæktist. Síðastliðið vor
voru batamerki í efnahagslíf-
Ólafs
inu sérlega greinileg. En nú
hefur okkur aftur hrakið nokk-
uð af leið. En stefnuna verður
aftur að rétta og að því ber
markvisst að vinna. Það er
sjálfsagt að viðurkenna vanda-
málin og játa, að þau eru alvar-
legs eðlis“. (Leturbr. höf.) Hve-
nær hrakti okkur fyrst af leið?
Hvenær var verðbólgan 54 %?
Og svo segir Ólafur Jóhannes-
son:
„Við lestur ýmissa þeirra ein-
arðlegu samþykkta, sem gerðar
eru hér og þar, hvarflar að
manni, að ekki sé alltaf gerður
greinarmunur á orsök og afleið-
ingum, sem reyndar vefst nú
fyrir mörgum, svo og hitt, að
menn hafi frekar litið á flisina í
auga bróður síns en bjálkann í
eigin augum, það er eins og
mörgum hætti til að kenna öll-
um öðrum en sjálfum sér um
óðaverðbólguna, sem svo er
kölluð ...“
Og ennfremur er þessi orð að
finna:
„Ég held að þessi staðreynda-
lýsingu verði að flytja æ ofan i
æ, hversu leiðigjörn sem hún
kann að vera, og þeirri endur-
sögn megi ekki Iinna fyrr en á
hana er hlustað af fullri at-
hygli. Þá fyrst, er fullur skiln-
ingur er á vandanum, fást
menn til að grípa til viðeigandi
varnaraðgerða."
Af minni hálfu er ekki
ástæða til annarra athuga-
semda en þeirra, að ég er reiðu-
búinn til að ræða efnahags-
stjórn þessa áratugar við Ölaf
Jóhannesson, hvort sem er á
Norðurlandi vestra eða annars
staðar. Ég bíð bara áramóta-
kallsins, sem ég vona að komi
fyrr en síðar.
Og svo er það þetta með flís-
ina og bjálkann. Þar er sannar-
lega vel til fundið umhugsunar-
efni, sem marga hluti getur
skýrt. En ég Iæt hvern og einn
um að leita þeirra skýringa.
Sergei Paradja-
nov látinn laus
Moskvu, 4. jan. AP.
Kvikmyndaleikstjórinn Sergei
Paradjanov sem dæmdur var til
vistar í vinnubúðum árið 1974
hefur verið látinn laus að því er
venzlafólk fjölskyldu hans tjáði
blaðamönnum á þriðjudag. Dóm-
urinn yfir Paradjanov vakti á sfn-
um tíma mikla athygli og var
mótmæit mjög.
Paradjanov var gefin kynvilla
að sök og að hann hafi i myndum
sínum ýtt undir sjálfsmorðstil-
hneigingar. Paradjanov hlaut alls
16 alþjóðlegar viðurkenningar
fyrir kvikmynd sína „Skuggar
horfinna ættingja", sem gerð var
1965, en mynd hans „Sayat Nova"
hefur verið bönnuð í Sovétríkjun-
um.
Meira en 4 þúsund Frakkar, þ.á
m. kunn nöfn úr kvikmyndaheim-
inum, hafa á undanförnum mán-
uðum efnt til mótmæla við sendi-
ráð Sovétríkjanna í París svo og 1
Belgrad þar sem öryggisráðstefna
Evrópu var haldin. Þeir kröfðust
þess að Paradjanov yrði látinn
NAMUMAÐUR, sem sagt hefur
erlendum fréttariturum frá því
hvernig sovézk yfirvöld troða á
réttindum verkamanna, var í dag
látinn laus úr fangelsi að sögn
andófsmanna. Hann yar handtek-
inn 20. desember og var i haldf f
15 daga, þar af sjö daga á geð-
Veikrahæli.
Námumaöurinn, Vladimir Kle-
banov, var rekinn úr vinnu sinni
laus þar sem hann hefði verið
dæmdur sekur í pólitískum til-
gangi.
Paradjanov, 53 ára Armeníu-
maður, dvelur nú Tbilisi, en hann
var látinn laus siðasta föstudag.
Ekki er ljóst hvers vegna honum
var sleppt svo snemma, en fréttir
herma að hugsanlega sé það
vegna yfirlýsingar í nóvember um
að margir sovézkir fangar yrðu
Iátnir lausir í tilefni 60 ára afmæl-
is byltingarinnar.
fyrir mánuði. er hann liélt fast
fram réttindum verkamanna. Kle-
banov er verkstjóri og hann neit-
aði að neyða menn sína tii að
vinna yfirvinnu og senda þá ofan
í námurnar, því hann taldi vinnu-
aðstöðuna í þeim óörugga.
Klebanov hefur verið á geð-
veikrahælutn í Sovétríkjunum i
fjögur ár. en frásagnir hans hafa
verið birtar i mörgum vestrænum
bliiðum.
Klebanov látinn laus
Moskva. 3. jamiar Rvuter — AP.