Morgunblaðið - 08.04.1978, Blaðsíða 17

Morgunblaðið - 08.04.1978, Blaðsíða 17
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. APRÍL 1978 búvöru í áföngum eins og frum- varp Alþýðuflokksmanna gengur út á. En ólíklegt má telja, að lögum verði breytt í þá átt, að útflutningsbætur verði auknar frá því sem verið hefur. Með það í huga ber að hugleiða, hvað er helst til ráða til þess að tryggja bændum skráð verð fyrir alla framleiðsluna. Athuga þarf hvaða möguleikar eru til þess að lækka framleiðslukostnað búvöru. Að hve miklu leyti er mögulegt að lækka rekstrarvörur landbúnaðar- ins með niðurfellingu eða lækkun tolla af véium og ýmsum tækjum. Lækka ber orkuverð til heyverkun- ar og graskögglaverksmiðja. Að hve miklu leyti er mögulegt að minnka fjármagnskostnaðinn og bæta lánamálin. Finna þarf heppi- legustu bústærð, sem gefur mest- an arð miðað við tilkostnað. Er unnt að nýta vélakostinn betur og gera hann ódýrari á hverju meðalbúi en nú hefur reynzt? Er unnt að lækka slátrunarkostnað, heildsölukostnað og dreifingar- kostnað á kjötvörum og öðrum búvörum? Er unnt að auka fjöl- breytni í landbúnaði til hagsbóta fyrir bændur og til þess að þóknast neytendum enn betur en gert hefur verið og auka tekjur bænda? Er unnt að leiðbeina bændum þannig að þeir geti fengið jafnari og betri afurðir af búum sínum en verið hefur? Er mögulegt að greiða bændum við innlegg mestan hluta afurðaverðsins? Það er vitað mál, að afurðir af búunum eru mjög misjafnar hjá bændum. Sumir bændur fá 3500 lítra að jafnaði eftir kúna yfir árið, en aðrir aðeins 2500. Margir bændur fá yfir 20 kg af kjöti eftir ána, en aðrir aðeins 14—15 kg., þótt þeir kosti jafn- miklu til í umhirðu og fóðrun fjárins. Má nýta útflutningsbætur hyggilegar? Þá er nauðsynlegt að athuga, hvort unnt er að nýta útflutnings- bætur betur með því að breyta reglum og fyrirkomulagi um notk- un þess fjár, sem varið er í því skyni. Kunnugt er, að nú er í athugun hjá bændasamtökunum hvort heppilegt er að greiða útflutningsbætur beint til bænda. Gæti það e.t.v. orðið til þess að lækka útsöluverð á innlendum markaði og þannig aukið sölu afurðanna. Sú hugmynd er örugg- lega þess virði, að hún sé skoðuð vel. Nauðsynlegt er að gera allt sem unnt er til þess að auka verðmæti ullar og skinna auk innmatar, beina, horna og blóðs, sem verðmæti eru unnin úr víða erlendis. Augljóst er, að kjötið gæti lækkað í verði ef bændur fengju gott verð fyrir aukaafurðir sláturdýra. Talið er, að sportbúskapur og ríkisbú leggi til um 8% af búvöruframleiðslunni. Ástæðu- laust virðist vera að greiða bætur úr ríkissjóði fyrir þá framleiðslu, þegar svo er komið, að þeir, sem stunda alvörubúskap og lifa á landbúnaðinum, fá ekki fullar tekjur vegna þess að útflutnings- bætur reynast of litlar. Nú hefur nokkuð verið nefnt sem athuga ber til breytinga í því skyni að tryggja bændum tekjur og fullt verð fyrir framleiðsluna, án þess að dregið sé úr henni. Það er ekki þjóðhagslega hagkvæmt að banna bændum eða öðrum að framleiða búvörur með því að taka upp kvótakerfi eða á annan hátt. Líklegt má telja, að útflutningsbætur, sem nú eru í gildi þ.e.a.s. 10% markið nægi á næstu árum, ef breytingar verða gerðar á framkvæmdum í þá átt, sem nefnt er hér að framan. En þrátt fyrir það er nauðsynlegt til öryggis að taka jöfnunargjald af afurðunum, sem væri endurgreitt til bænda eftir því sem auðið er, við endanlegt uppgjör. Ýmsir hafa talað um að tak- marka útflutningsbætur við ákveðna bústærð, t.d. 40 kúgildi eða 800 ærgildi. Til samanburðar má geta þess, að vísitölubúið er nú 440 ærgildi. Takmörk á bústærð til 17 - Ráðstefna um verk- menntun og jafnréttí fullra útflutningsbóta má alls ekki setja nema brýna nauðsyn beri til. Greina þarf á milli mjólkurfram- leiðslu og sauðfjárframleiðslu í útflutningsbótum og bústærð, ef til þessara framkvæmda kemur. Þar sem útflutningsbætur með mjólkurframleiðslu eru miklu minni í kjötframleiðslunni. Ef svo fer að takmarka verður útflutn- ingsbætur við vissa bústærð er rétt að hafa í huga að það er betra fyrir bóndann að fá mikinn afrakstur af búinu þótt ekki fáist fullt verð fyrir alla framleiðsluna, heldur en að hafa minni fram- leiðslu sem fæst fullt verð fyrir. Ef rétt er að framleiðslunni staðið munu síðustu mjólkurlítrarnir og toppurinn í kjötframleiðslunni kosta minna en byrjunarfram- leiðslan. Vinnuafl, vélar og annað búinu tilheyrandi mun nýtast betur á margan hátt ef framleiðsl- an er mikil. Stærra búið gæti því borgað sig þótt ekki fengist fullt verð fyrir alla framleiðsluna. En auðvitað ákveður bóndinn sjálfur hversu stórt bú hann vill hafa. Atvinnuvegirnir hornsteinar þjóðfélagsins I vetur hefur verið rætt um að leggja á 25% fóðurbætisskatt í því skyni að draga úr framleiðslunni. Hugmyndin er að mynda sjóð, sem ætlað er það hlutverk að greiða bændum það sem kann að vanta á sex manna nefndarverð. Með því að gera þetta yrði fjármagn flutt frá mjólkurframleiðslunni yfir til sauðfjárbænda. Fóðurbætisskatt- ur á ekki mikinn rétt á sér og sízt í þessu formi. Innflutningsverð á fóðurkorni fer nú hækkandi. Ef fóðurbætisskattur yrði lögfestur væri það aðeins réttlætanlegt með því að nota skattinn til niður- greiðslu á áburði. Gæti það komið innlendri fóðurbætisframleiðslu til góða. Margs konar vandi steðjar nú að íslenzkum landbún- aði um sinn. Það á einnig við um ýmsar aðrar atvinnugreinar í landinu. Landbúnaðurinn á góða framtíð fyrir sér í landinu. Það er nauðsynlegt fyrir þjóðfélagið að hafa þróttmikinn landbúnað sem skilar þeim, sem við hann vinnur, sambærilegum tekjum og aðrar atvinnustéttir hafa. Það er skoðun mín, að það nöldur og úrtölur, sem nú eru all háværar um landbúnað- inn hætti bráðlega og að almennt gildi landbúnaðarins verði að fullu viðurkennt. Það er til skammar hvernig ýmsir tala og skrifa um landbún- aðinn. Gildi landbúnaðarins er vanmetið af mörgum. Það má ekki gleymast að atvinnuvegirnir eru hornsteinn þjóðfélagsins, þess vegna ber að efla þá með aukinni framleiðslu og traustum reksturs- grundvelli. EF ÞAÐ ER FRÉTTNÆMT ÞÁ ER ÞAÐ í MORGUNBLAÐINU u <;i,ysi\<. \ SÍMINN KR: 22480 Kvenréttindafélag íslands gengst fyrir ráðstefnu um „Verk- menntun og jafnrétti“ í Norræna húsinu laugardaginn 8. apríl n.k. kl. 13.00-19.00 Á landsfundi K.R.F.Í. í júní 1976 var aðalumræðuefni „Jöfn staða karla og kvenna til menntunar og starfsvals". Einn starfshópur á fundinum fjallaði sérstaklega um verkmenntun í þessu tilliti. í niðurstöðum sínum beindi hópur- inn tilmælum til stjórnar K.R.F.I. um að gera þessu máli frekari skil. Með ráðstefnunni vill félagið fylgja þessum málaflokki nokkuð Telex-skákkeppnin: Uppástungu A-Þjóðverja var hafnað SKÁKSAMBAND ísland hefur svarað Skáksambandi Aust- ur-Þýzkalands og hafnað þeirri uppástungu að ísland tefli ekki fram öðrum stórmeistara sínum í telex-landskeppninni gegn því að Þjóðverjarnir hafi ekki tvo af sínum stórmeisturum í sínu liði. Hefur Skáksambandið ítrekað að Island vilji að keppnin fari fram seinni hluta aprílmánaðar, samkvæmt því sem Einar S. Einarsson forseti sambandsins tjáði Mbl. í gær. eftir, opna umræðuvettvang og gefa fólki færi á skoðanaskiptum. Tilhögun ráðstefnunnar verður í stórum dráttum sú að kl. 13.00 er ráðstefnan sett, síðan hefjast framsöguræður, að þeim loknum taka umræðuhópar til starfa og hafa allt að einni og hálfri klukkustund til umráða. Þá verður stutt hlé, en síðan gera starfshóp- ar grein fyrir niðurstöðum um- ræðna og að því búnu verða almennar umræður. Frummælendur verðai Stefán Ólafur Jónsson. deildarstjóri í Verk- og tæknimenntunardeild menntamálaráðuneytisins; Þórir Sigurðsson, námsstjóri mynd- og handmenntasviðs grunnskóla; Sveinn Sigurðsson, aðstoðarskólastjóri Iðnskólans í Reykjavík; Ingólfur Haildórsson, konrektor Fjölbrautaskóla Suður- nesja; Gunnar Guttormsson, deildarstjóri í iðnaðarráðuneyti; Guðrún Halldórsdóttir, skólastjóri Námsflokka Reykja- víkur; Fulltrúar Iðnnemasam- bands íslands. Til að fá sem flest sjónarmið fram varðandi umræðuefni ráð- stefnunnar — verkmenntun og jafnrétti og hvað veldur vali ungs fólks til náms og starfs — er ýmsum stofnunum og félagasam- tökum og öðrum sem áhuga kunna að hafa gefinn kostur á þátttöku meðan húsrúm leyfir og er hægt að tilkynna þátttöku til Hallveig- arstaða. Undirbúningsnefnd skipa Björg Einarsdóttir, Esther Guð- mundsdóttir og Guðrún Sigríður Vilhjálmsdóttir. Frá útisýningu iðnkynningar í Reykjavík á liðnu hausti, en á ráðstefnu Kvenréttindafélags ís- lands verður rætt um verkmennt- un og jafnrétti. Fundur í Mynt- safnar afélaginu Myntsafnarafélag íslands held- ur fund í dag klukkan hálf þrjú í Templarahöllinni. Á uppboðinu eru óvenju margir peningar. Þar á meðal eru margir silfurpeningar danskir, kóngaskipta og júbilpen- ingar. Ennfremur verður nú boðinn upp 500 krónu gullpeningurinn íslenzki frá 1961, Jóns Sigurðssonar peningurinn. Bíða margir spenntir eftir því að sjá á hvað sá peningur verður sleginn. Látið draumim netast. Jil suðurs með SUNNU VELKOMIN SUNNUHÁTÍÐ * GRÍSAVEISLA FEGURÐARSAMKEPPNI ÍSLANDS Sjálfstæöishúsinu Akureyri Sunnudagskvöldiö 9. apríl. Halli og Laddi skemmta. Pantiö tímanlega í síma: 22970. Fjölbreytt dagskrá. SUNNA Sjá nánar í götuauglýsingum.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.