Morgunblaðið - 23.05.1978, Qupperneq 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. MAÍ 1978
Frá aðalfundi Hjálpartækjabanka Rauða kross íslands og Sjálfsbjargar
Adalfundur Hjálpartækjabankans:
Þriggja milljón króna
tap á rekstrinum í fyrra
RÚMLEGA þriggja milljón
króna tap varð á rekstri Hjálpar
tækjahanka Rauða kross Islands
og Sjálfshjargar á liðnu ári að því
er fram kemur í ársskýrslu
Hjálpartækjahankans er lögð var
fram á aðalfundi hans á föstudag.
í skýrslunni segir einnig að 1134
hjálpartæki hafi verið lánuð eða
leigð út á árinu 1977. Þá kemur
fram að fyrirhugað er að halda
tvö námskeið í meðferð hjálpar-
tækja á þessu ári.
Tap bankans má að nokkru
leyti rekja til lágra leigugjalda á
hjálpartækjum þeim er hann
leigir út. en gjöldin voru hækkuð
nokkuð í nóvember síðastliðnum.
Er leigan nú nokkuð mismunandi
eftir tækjum. en sem dæmi má
nefna að tveggja vikna leigugjald
íyrir hækju er aðcins 750 krónur,
en leiguþegi verður að borga 250
krónur fyrir hverja viku upp frá
því.
Árið 1977 fóru 15.690.444 krónur
í rekstrarvörukaup og annar
kostnaður við Hjálpartækjabank-
ann nam rúmum sjö milljónum
— „Eins og vika
Framhald af bls. 47.
hefðu fallhlífahermennirnir ekki
komið,“ sagði 25 ára belgísk kona.
Hún sagði að lítill drengur hefði
horft upp á foreldra sína og bróður
skotin. Þá hefðu uppreisnarmenn-
irnir skipað snáðanum að hirða
seðlaveski föður síns og afhenda
þeim. Postorino, miðaldra ítali,
sagði uppreisnarmenn hefðu skot-
ið á fólk inn um glugga á heimilum
þess.
króna. Tekjur voru hins vegar
aðeins tæpar 20 milljónir og var
langmestur hluti þeirra, eða um
17.6 milljónir, vörusala. Leigutekj-
ur námu alls 991.534 krónum, en
áætlaðar leigutekjur á þessu ári
eru um 3,3 milljónir.
Af hjálpartækjum var langmest
leigt út af hækjum eða 1300, en
auk þess voru leigðir út hjólastól-
ar, göngugrindur, æfingahjól,
hjólaborð, lesgrindur, baðsæti og
æfingapokar. Þá voru sjúkrarúm
lánuö út.
Það sem af er þessu ári hafa
verið leigð út 789 hjálpartæki og
er það öllu meira en á sama tíma
i fyrra.
I marzmánuði í fyrra hélt
Hjálpartækjabankinn námskeið í
meðferð hjálpartækja og var það
haldið í samráði við vestur-þýzka
fyrirtækið Ortopedia, sem
Hjálpartækjabankinn hefur um-
boð fyrir. I sumar verða hins vegar
haldin tvö námskeið og verður
annað þeirra haidið í Reykjavík,
hitt á Akureyri. Námskeiðið í
fyrra var vel sótt og þótti heppn-
ast vel og er ekki að efa að svo
mun einnig verða í sumar.
Um þessar mundir er það
ofarlega á baugi hjá Hjálpar-
tækjabankanum að bæta þjónustu
við landsbyggðina og er stefnt að
því að hjálpartæki berist leiguþeg-
um úti á landi tveimur dögum eftir
að beiðni berst um þau.
Þá má geta þess að Hjálpar-
tækjabankinn hóf fyrir skömmu
sölu á sjúkrakössum í bifreiðar og
fyrir heimili. Eru sjúkrakassarnir
vestur-þýzkir, en í því landi er
skylda að hafa sjúkrakassa í öllum
bifreiðum. Eru forráðamenn bank-
ans mjög bjartsýnir að að vel
gangi að selja kassana, enda þótt
sala þeirra hafi hingað til verið
fremur dræm.
Schmidt
vill sjón-
varpsfrí
Hamborg, 22. maí. Reuter.
IIELMUT Schmidt. kanslari
V-Þýzkalands, hefur látið í Ijós þá
skoðun. að landsmenn ættu að
losa sig við sjónvarp einn dag í
viku til þess að fá ráðrúm til
samræðna.
„Við tölum ekki nógu mikið
saman,“ sagði kanslarinn, „og
gildir þá einu hvort um er að ræða
hjón, foreldra og börn, eða vini og
kunningja. Það er staðreynd að við
verðum sífellt þegjandalegri, og
þetta veldur mér áhyggjum. Hefðu
Þjóðverjar sjónvarpstækin lokuð
einn dag í viku gæfist tækifæri til
að ræða vandamál varðandi hjóna-
band, fjölskyldu og barnauppeldi."
Kanslarinn bætti því við að
sjónvarpið hefði marga góða kosti,
en það væri gjarnt á að bregðá upp
villandi mynd af raunveruleikan-
um og daglegu lífi manna, auk
þess sem það fjallaði um ofbeldi
sem ofur eðlilegt og sjálfsagt mál.
í framhaldi af þessu er þá ekki
úr vegi að spyrja hvort íslendingar
séu ræðnari en aðrar þjóðir og
hvort þeir eigi síður við persónuleg
vandamál að stríða.
„Sjö stelpur” á
Patreksfirði
Patreksfirði, 22. maí.
LEIKFÉLAG Patreksfjarðar
frumsýnir á miðvikudagskvöld í
Skjaldborg leikritið „Sjö stelpur" í
þýðingu Sigmundar Árnar Arn-
grímssonar.
Aðalleikarar eru: Aldís Bald-
vinsdóttir, Anna Stefanía Einars-
dóttir, Guðjón J. Guðjónsson og
Þorkell Árnason. Leikstjóri er
Gunnar Pétursson.
Nú er 10. starfsár Leikfélags
Patreksfjarðar og er þetta 10.
stóra verkefni félagsins, sem hefur
auk þeirra staðið að ótal mörgum
minni verkum.
Fréttaritari.
— Belgísku
hermennirnir
Framhald af bls. 1
öllum fulltrúum Zaire erlendis að
forðast allt samneyti við hann.
Hann sagði að Simonet yrði
hundsaður jafnvel þótt það leiddi
til þess að stjórnmálasamband við
Belgíu rofnaði.
I Brussel neitaði sendiráð Zaire
fréttum um að liðsafli Mobutus
forseta hefði tekið þátt í fjölda-
morðum á hvítum mönnum í
Kolwezi. Fréttirnar virðast byggð-
ar á staðhæfingu belgísks flótta-
manns þess efnis að brynvagnar
hafi skotið á 40 hvíta menn. Lík
þeirra fundust í hrúgu í húsi einu
og þetta var einn hryllilegasti
atburður innrásarinnar.
Sendiráðið sagði að uppreisnar-
menn hefðu lagt hald á hergögn
Zairehers og beitt þeim í bardög-
unum.
Hver flugvélin á fætur annarri
kom til Brussel í dag með flótta-
menn sem höfðu hræðilegar sögur
að segja frá Kolwezi. Einn sagði
frá því að faðir hefði verið skotinn
af því sonur hans hefði verið að
leika sér með leikfangabyssu,
annar að eiginmaður hefði verið
hálshöggvinn fyrir framan konu
sína... Sumir sögðu að afrískir
unglingar hefðu tekið þátt í
morðunum þegar þeir höfðu tæmt
whisky sem þeir hefðu rænt (sjá
nánar lýsingar flóttamanna á bls.
46-47).
I Lusaka sögðust vestrænir
diplómatar hafa heyrt útvarps-
fréttir um að uppreisnarmenn
hefðu skotið 200 blökkumenn til
dauða með vélbyssu í námu. En
samkvæmt heimildunum hafa
fréttirnar ekki verið staðfestar
opinberlega.
í París sagði Bongo forseti
Gabon að Mobutu forseti kæmi
þangað á morgun til að sækja
lokafund ráðstefnu æðstu manna
frönskumælandi Afríkuþjóða um
öryggi Afríku. Ráðstefnuna sitja
leiðtogar tuttugu fyrrverandi ný-
lendna Frakka í Áfríku og eitt
aðalumræðuefnið eru ráðstafanir
til varnar gegn árásum uppreisn-
armanna.
— Kolmunna-
veiðar
Framhald af bls. 2.
dæla vatni í aflann til að
auðvelda löndun hefðu ekki
gengið vel.
Viðar sagði, að Víkingur
myndi fara eina ferð ennþá á
kolmunnaveiðar við Færeyjar,
en siglingin heim tekur 6 dagá
með löndunarstoppi, og veiði-
tíminn er um fimm vikur frá 1.
maí. „Ég reikna með að við
byrjum á kolmunnaveiðum hér
heima í kring um 1. júlí,“ sagði
Viðar, þegar Mbl. spurði hvað
tæki við af veiðunum við Fær-
eyjar.
Um aflaverðmæti kolmunn-
ans, sem veiddur er við Færeyj-
ar, sagði Viðar: „Við fáum 10,80
krónur á kílóið."
— Seðlabankinn
Framhald af bls. 48
þegar náðst verulegur árangur í
þeirri viðleitni að stuðla að
jafnvægi á lánsfjármarkaðnum og
vinna gegn óhagstæðum áhrifum
verðbólgunnar á ávöxtun spari-
fjár.“
Vextir við innlánsstofnanir hafa
frá 1. ágúst 1977 verið samsettir af
tveimur þáttum, grunnvöxtum og
verðbótaþætti vaxta. „Þegar þetta
vaxtakerfi var tekið upp, var frá
því skýrt, að Seðlabankinn mundi
endurskoða verðbótaþátt vaxta að
jafnaði á þriggja mánaða fresti
með tilliti til almennrar verðlags-
þróunar. Jafnframt var tekið
fram, að höfð yrði hliðsjón af
verðlagsbreytingum samkvæmt
vísitölu framfærslukostnaðar, en
þó yrði um að ræða sérstaka
vaxtaákvörðun Seðlabankans
hverju sinni og verðbótaþátturinn
því ekki fast bundinn við auglýsta
vísitölu samkvæmt ákveðnum
reiknireglum."
— Brzezinski
veltekið
Framhald af bls. 1
í viðræðunum nú en tiltölulega
kuldalegum viðræðum sem Cyrus
Vance utanríkisráðherra átti við
kínverska leiðtoga í Peking fyrir
tíu mánuðum. Samkvæmt heimild-
unum lagði Brezezinski áherzlu á
það sem Bandaríkjamenn og Kín-
verjar gætu verið sammála um.
Brezezinski sagði að Banda-
ríkjamenn legðu áherzlu á þrennt
í stefnu sinni gagnvart Kína: að
vinátta og eðlileg samskipti væru
mikilvæg og gagnleg friði í heim-
inum, að það væri í þágu Banda-
ríkjanna að Kína væri voldugt ríki
sem byggi við öryggi og að það
væri í þágu Kínverja að Bandarík-
in væru voldugt ríki.
Samkvæmt heimildum í Peking
kom fram gagnrýni á Víetnam í
viðræðunum frá Kínverjum sem
þykjast ekki lengur vera hlutlausir
í deilum Víetnama og Kambódíu-
manna.
— Rabbað við Elínu
Framhald af bls. 16
Þykkvabæjarklaustri en eftir því sem
þeir supu meira á sýrunni og grynnkaði
í kerinu, heyrðist kerling tauta: — Nú
bólar á Barða og er þaðan komið orðtakið
sem ýmsir kannast við. En þegar lík
smalamannsins kom alveg í ljós hljóp
kerling í burtu og kastaði sér í Kötlugjá
en fjallið vildi hana ekki og spjó henni
upp aftur. Var þetta víst eitt fyrsta
Kötlugosið sem sögur fara af.“
— Þú hefur kannski stundum tekið að
þér matseldina í svaðilferðum þínum með
vísindamönnum á gosstöðum og í jökla-
ferðum?
“Ég hef hitað mér leið í gegnum mörg
verkefnin, sem gert hefur það að verkum
að ég hef verið tekin með sem ein af
hópnum en ekki blaðamaður, sem menn
þyrftu að vara sig á. Ég er líka reiðubúin
að hita kaffi hvenær sem er og hvar sem
er, en þó ekki sem einhver sérstök
kvennadeild.“
— En þú ert einnig sæmilega víðförul
erlendis. Veiztu hvað þú hefur sótt mörg
lönd heim?
“Nei, því get ég ekki svarað með neinni
vissu. Ég hef reyndar komið í allar
heimsálfur. Hins vegar spurði ungur
drengur mig þessa sama nú um páskana
og komst að þeirri niðurstöðu að löndin
væru yfir 40 eftir að hafa yfirheyrt mig.
En ég svaraði honum því, að það væru
ótal margir staðir sem ég hefði ekki
komið til en mig langaði að heimsækja,
því að heimurinn stækkar eftir því sem
maður fer víðar í öllum skilningi.
En ég nýt þess að ferðast og skemmti-
legasta landið þykir mér ætíð það sem ég
sótti síðast heim, því að það er auðvitað
ferskast í minningunni. Hins .vegar er
heimurinn orðinn svo skipulagður með
tilliti til ferðamanna, að maður verður
alls staðar að gæta þess og eiga þess kost
að opna dyr til að kynnast öðru fólki en
því sem vinnur að þjónustu við feíða-
menn í hverju landi, því að öðrum kosti
kemst maður ekki í tengsl við viðkomandi
þjóð. Af einskærri heppni hefur mér
alltaf tekizt að ramba á skemmtilegt
heimafólk í þeim löndum sem ég hef gist.
Og eins hef ég orðið vísari af kynnum
mínum við aðrar þjóðir: Málin eru aldrei
eins einföld og þau líta út í fljótu bragði
í fréttum. í fjarlægum löndum má maður
nefnilega gæta þess að láta af öllum
þessum Norðurlanda rétttrúnaði um hina
einu réttu lífshætti."
— Þú hefur jafnan verið eindregin
jafnréttiskona — og það löngu áður en
þau mál komust á dagskrá fyrir alvöru.
Það er í það minnsta reynsla okkar
samstarfsmanna þinna.
„Jú, en án þess þó að gera mér
sérstaklega grein fyrir því. í sveitinni var
ég til dæmis alltaf notuð sem eins konar
snúningastrákur og hestasveinn fremur
en til innanhússstarfa. Þegar ég var svo
ráðin á Morgunblaðið á sínum tíma setti
ég aðeins tvö skilyrði — að ég lækkaði
ekki í launum og að ég yrði látin ganga
í öll venjuleg blaðamannsstörf, en ekki
eins og urðu nú oftast örlög kvenna í
blaðamennsku, að þær sátu við þýðingar
allan daginn. Vegna þessa þurfti ég að
sjálfsögðu að gæta þess að láta aldrei
standa upp á mig og fyrir kom að maður
þurfti að hlaupa í strand á háhæluðum
skóm. Ég hef kannski gengið svolítið
fram í þessu þarna í byrjun, en núna er
hinn gamli hugsunarháttur löngu úr
sögunni á Morgunblaðinu og konur ganga
þar í öll blaðamannsstörf sem karlar.
Hitt er annað mál að ég var ekki
sérstaklega að berjast fyrir jafnréttis-
málum — nema þá kannski sem fordæmi,
— því að á þessum árum hafði maður
enga lausa stund til að vera í neinni slíkri
félagsstarfsemi."
— Það hefur aldrei hvarflað að þér að
hætta í blaðamennsku?
„Jú, jú, mér hefur oft dottið það í hug.
Þetta er mjög þreytandi starf og maður
getur sjaldnast ráðstafað tíma sínum
fyrirfram. En svo koma þessar dásamlegu
stundir, þegar stóratburðir verða eða
maður kemst í kynni við stórmerkilegt
fólk sem alveg eins oft er venjulegt
óbreytt alþýðufólk sem þekkt fólk. Þessu
hefði ég ekki vilja missa af fyrir nokkurn
mun, og ekkert annað starf þekki ég, sem
þarna gæti komið í staðinn, svo lifandi
sem það er og í beinni snertingu við það
sem er að gerast í kringum mann.“
- B.V.