Morgunblaðið - 20.08.1978, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. ÁGÚST 1978
37
Willebrands —
Hollendingurinn fljúgandi
Pironio — opinskár andstœöingur kúgunar
Benelli — of ungur í páfastól
stendur það óhaggað að um fimm
hundruð milljón manns eru rómversk
kaþólskrar trúar í heiminum og líta til
páfans sem síns andlega leiðarljóss og
gildi embættisins með það að leiðarljósi
vissulega mikils háttar.
Pignedoli — Kissinger Páls páfa
Allmargir hafa verið nefndir. Öneitan-
lega virðist Sergie Pignedoli, kardináli
vera sá sem flestir hallast að. Hann er
68 ára gamall, þykir frjálslyndur fram-
farasinnaður og hefur í krafti embættis
síns í Vatikaninu verið mjög á faralds
fæti. Pignedoli hefur um langa hríð verið
einn nánasti ráðgjafi Páls páfa. Hann
talar mörg tungumál reiprennandi og
hefur iðulega verið fulltrúi páfa í
vandmeðförnum ferðalögum vítt um
heiminn. Hann þykir hjártagóður maður
og jákvæður. En einn af samstarfsmönn-
um hans í Vatikaninu dregur í efa að
hann hafi nógu mikla snerpu til að geta
verið páfi. Aftur á móti prýða hann
ýmsir þeir kostir, að sögn kunnugra, sem
líkja má til Jóhannesar 23. eins ástsæl-
asta páfa þessarar aldar og þess páfa sem
ótrúlega djúp spor markaði á skömmum
starfstíma á páfastóli.
Meðal þeirra íhaldssömu kardínála sem
nefndir eru er Pericle Felici, 67 ára.
Hann þykir með afbrigðum gáfaður
maður, frábær stjórnunarmaður og snjall
í rökræðum. Þó svo að hann sé virðulegur
maður í betra lagi er hann sagður
orðheppinn og fyndinn maður sem segir
brandara á latínu, hneigður til ljóða-
lesturs og bókmennta almennt. Það sem
mun verða talinn einna mestur ljóður á
ráði hans er hversu íhaldssamur hann er
varðandi trúmál og kirkjumál og er talið
að þar fari hann langt fram úr Páli og
myndi kaþólska kirkjan missa veruleg
ítök ef hann yrði kjörinn vegna þess að
íhaldssemi hans þyki ekki í takt við neinn
nútíma.
Ef íhaldssamir og frjálslyndir þurfa á
endanum að koma sér saman um
málamiðlunarpáfa er nokkurn veginn víst
að þar yrði tilnefndur Sebastinao Baggio
65 ára gamall. Hann er snjall diplómat,
hjartahlýr maður og einlægur, ræðumað-
ur góður en þykir skorta lag á að laða að
sér fólk. Hann myndi væntanlega halda
mjög svipaðri stefnu og Páll páfi, en
vegna þess hve honum hefur erfiðlega
gengið að vekja almenna stemningu
meðal þeirra sem hann hefur umgengist
er ekki víst að hann þætti sérstaklega
heppilegur.
Giovanni Benelli er „ungur“ á mæli-
kvarða páfadóms, eða ekki nema 57 ára.
Kardínálarnir telja yfirleitt langsamlega
heppilegast að velja til páfa mann sem er
kominn allvel á sjötugsaldur, því að ekki
þykir æskilegt að páfi sitji um of lengi.
Eins og alkunna er höfðu og ýmsir lagt
að Páli páfa sjötta að segja af sér
páfadómi, fyrst eftir að hann varð 75 ára
og síðan er hann varð 80. Benelli er
erkibiskup í Flórens, aðsópsmikill maður
og einarður og hefur mikil áhrif innan
kardínálasamkundunnar. Hann var skip-
aður erkibiskup í Flórens á sl. ári, en
hafði áður um langa hríð starfað í
nánasta ráðgjafahring páfans. Hann
hefur mikla og víðtæka þekkingu á
alþjóðamálum og kom það oft Páli páfa
að góðu gagni. Áftur á móti þykir hann
einum of kappsfullur og ósveigjanlegur.
En hann hefur aflað sér virðingar fyrir
að hann hefur aidrei skirrzt við að taka
á málum þótt ljóst megi verða að þau séu
ekki vel til vinsælda fallin.
Sá frambjóðandi sem einna mestur er
félagslegur umbótasinni er Corrado Ursi,
sjötugur erkibiskup í Napolí. Hann hefur
oft vakið á sér athygli fyrir óvenjuiegá1
mikla og áhrifaríka starfsemi sína fýrir
fátæka og m.a. kom hann á laggirnar
sjóði þar í borg til að greiða upp skuldir
fátæklinga. Hann er óþreytandi í vel-
gjörningum sínum, sækir heim sjúka og
sorgmædda, hvetur til útrýmingar heilsu-
spillandi húsnæðis í borginni og bættrar
aðstöðu fyrir börn. Laun hans hafa árum
saman að mestu runnið óskert til
líknarmála. Þó svo að hann sé með allan
hugann við þjóðfélagslegar umbætur og
hjálp við fátæklinga er Ursi sagður
íhaldssamur í trúarskoðunum. Hann
studdi meðal annars eindregið skoðun
páfans gegn notkun getnaðarvárna. Aftur
á móti hefur hann litla sem enga reynslu
í alþjóðamálum og þykir það veikja
nokkuð fyrir honum.
Þessir sem nefndir hafa verið hér eru
allir ítalar og einhver þeirra er líklegast-
ur til að verða páfi. En eins og í upphafi
var getið hafa nú mál skipzt svo að
„útlendir" kardínálar eru í meirihluta. Og
þar af leiðandi hafa vissulega nokkrir
verið nefndir sem kynnu að koma
sterklega til greina. Nánar tiltekið eru
alltaf nefndir þrír hinir sömu Johannes
Willebrands 68 ára gamall kardináli frá
Utrecht í Hollandi. Hann er þekktur
maður innan kirkjunnar og vel metinn.
Hann er hófsamur í trúarskoðunum, en
sagður hafa skynjun á breyttum aðstæð-
um innan kirkjunnar. Willebrands hefur
átt ágætasta samstarf við síðustu tvo
páfa. Hann hefur verið kallaður „Hol-
lendingurinn fljúgandi" vegna þrotlausra
ferða sinna um heiminn sem allar hafa
verið farnar í þeim tilgangi að efla
einingu innan kirkjunnar. Hann vakti á
sér athygli í Hollandi á stríðsárunum
fyrir mikinn stuðning við Gyðinga og
einarða andstöðu við nazista.
Annar er Eduardo Pironio frá
Argentínu, en af ítölskum foreldrum.
Hann hefur unnið mjög mikið starf í
þriðja heiminum og var skipaður biskup
í Mar del Plata árið 1971 en síðan var
hann settur yfir trúmáladeild Vatikans-
ins árið 1975 og skipaður kardínáli árið
eftir. Hann þykir hafa mikla persónu-
töfra, ágæta greind og alþýðleg fram-
koma hans hefur aflað honum vinsælda.
Vitað er að hann nýtur umtalsverðs
stuðnings kardínála utan Ítalíu. Hann
hefur verið opinskár andstæðingur kúg-
unar í Argentínu og orðið fyrir hótunum
vegna þess og var einu sinni sýnt
banatilræði.
Þá skal ekki gleymt að nefna Franz
Koenig frá Austurríki, 73 ára erkibiskup
í Vínarborg. Hann er bóndasonur, vel
menntur og sérstakur tungumálasnilling-
ur. Hann hefur verið 'niáttug rödd í
páfadómi Páls en reis til metorða þegar
Jóhannes 23. var páfi. Hár aldur hans er
talinn geta orðið honum fjötur um fót.
Hann hefur unnið mikið starf sem miðar
að því að reyna að bæta stöðu kaþólsku
kirkjunnar í kommúnistaríkjum. Hann
var sagður frjálslyndur við síðastá
páfakjör en skoðanir hans hafa orðið
nokkuð íhaldssamari þessi ár. Þrátt fyrir
háan aldur er Koening hinn sprækasti og
ver tómstundum sínum í að hlaupa á fjöll
og fara á skíðum.
Fleiri kardinálar hafa vitaskuld verið
nefndir. En hér hefur aðeins verið vikið
að þeim sem flestum sérfræðingum ber
saman um að komi raunverulega til álita.
Um það hver muni hafa verið skoðun Páls
páfa sjálfs hefur ekkert verið sagt. Hvað
það snertir lét hann ekki eftir sig neina
erfðaskrá. En við því má búast að næsti
páfi verði frjálslyndari og umbótasinn-
aðri, væntanlega eldri en Páll var þegar
hann var kjörinn. Trúlegt er líka að hann
verði glaðlegri og nálgist í því Jóhannes
23. Það er að minnsta kosti álit þeirra
sem með þessum málum hafa glöggzt
fylgzt. En brátt setjast kardinálarnir á
rökstóla. Og ekkert bendir til að kjör páfa
vefjist neitt sérstaklega fyrir hinum
heilögu feðrum.
(h.k. tók saman. lifimildir New York Times,
Observer. AP-Reuter. Newsweek o.fl.).