Morgunblaðið - 08.10.1978, Side 12

44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. OKTÓBER 1978
Barna
Þórir S. GuðbrrKsson
Rúna Gísladöttir
1. Hver er það, sem hefur
fætur, en getur þó ekki
gengið, ber mikinn mat,
en getur þó aldrei borð-
að?
2. Hvað er það, sem er
með auga, en ekkert
höfuð?
3. Hvað er það, sem er
með höfuð, en ekkert
auga?
4. Hvaða þrjár tölur eru
það, sem hafa sömu út-
komu, hvort sem við
leggjúm þær saman eða
margföldum þær með
hver annarri?
Svör á síðunni.
Hér höfum við gert fána og tvö karla úr tölunum.
Láttu þér detta eitthvað annað og snjallara í hug. Áttu
ekki til blað og blýant?
í Rómarveldinu var salt mjög verömætt. Saltnámur voru
sjaldgæfar og menn fóru gætilegar með þetta ómissandi krydd þá
en þeir gera nú á ti'mum. Rómversku hermennirnir fengu hluta
launa sinna greiddan með salti. Það hét SALARÍUM á latinu, og í
sumum germönskum tungumálum er sama orðið í örlftið hreyttri
mynd, salær, notað og merkir greiðsla.
i8 8o z ‘I 'f iuui[8eN g jun?N z iQ!CJ<>a I
lOAg — jn;nS So ;ojqn[iajj
Heilabrot
og gátur
F'ramhaldssagan
Á hættuslód-
um í Afríku
sínum, þegar Livingstone
ferðaðist með hvítum
stallbróður sínum, rakst
hann á nokkra steina.
Hann virti þá fyrir sér
nokkra stund og velti
þeim í lófa sér, en síðan
kastaði hann þeim frá sér
aftur. Mörgum dögum
síðar, þegar vinur hans
minntist á þennan atburð
og spurði Livingstone,
hvers konar steinar þetta
hefðu verið, svaraði
Livingstone: „Þetta voru
demantar." Hann þekkti
þá nákvæmlega eftir
rannsóknir sínar á sviði
jarðfræðinnar.
Livingstone fór aftur til
Linyanti. Hann fór sömu
leiðina til baka. Og nú
þegar hafði hann ráðgert
að leggja af stað í enn
nýjan leiðangur og til
Austurstrandarinnar.
Hann lagði af stað með
innfæddum vinum sínum
og eftir nokkurn tíma
komu þeir að einu mesta
undri veraldar og
sköpunarverki, sem vart á
sinn líka.
Hinir innfæddu kölluðu
það „Mosa — oatunya",
sem þýðir „reykurinn,
sem ómar". Á þennan hátt
það er auðvelt að finna
þetta nafn á kortinu, sem
hefur haldist til þessa
dágs.
Áður en Livingstone
kom til Viktoríufossana,
hafði enginn hvítur
maður séð þá. En nú
þeytist járnbrautarlest
framhjá fossunum, stans-
ar þar með ískri og látum,
og ferðamenn frá öllum
heimsálfum dást að þessu
mikla náttúruundri. Borg-
in við árbakkann heitir
Livingstone, til heiðurs og
minningar um hinn dáða
kristiniboða, lækni og
landkönnuð.
Hvar sem Livingstone
fór, merkti hanri leið sína
inn á kort og reyndi að
vinna allt eins vísindalega
nákvæmlega eins og frek-
ar var unnt. Tvennt var
það, sem Livingstone lét
aldrei ógert, hvert sem
hann fór og í hvers konar
hættu sem hann lenti í —
en það var að biðja og
reyna að finna út
nákvæmar og réttar áttir,
þegar hann merkti land-
svæði og leiðir inn á kort.
í einum leiðangri
„Geturðu fundið stað-
inn aftur?" spurði maður-
inn ákafur.
„Já, ég get það,“ svaraði
Livingstone, „en það getur
þú ekki.“
Livingstone vissi nefni-
lega, að segði hann ein-
hverjum frá demanta-
námu þessari, mundi fólk
streyma þangað ur öllum
heimsálfum. Um leið
mundi hið einfalda og
fábrotna líf hinna inn-
fæddu gereyðileggjast.
reyndu þeir að lýsa
vatnsúðanum, sem barst
langar leiðir frá fossinum,
og drununum, sem
mynduðust, er þetta
kröftuga fljót steyptist
niður í gljúfrið fyrir
neðan og myndaði með því
helmingi hærri foss en
Niagara-fossana.
Livingstone kallaði
fossa þessa
„Viktoríu-fossana" eftir
drottningu þeirri, sem réð
ríkjum á þessum tíma, en