Morgunblaðið - 17.02.1979, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 1979
A ROKSTOLUM
HANNES
HOLMSTEINN GISSURARSON:
—^E^^LestdiePolemik der skand.navschen Nat.onen unter-
1 einander «eit die Idee des Skandinavismus aufgetaucht tst. Der Skandmavis-
mus besteht in der Beee.sterung fur die brutale, schmutz.ge, seeraubensche,
oltnordische Nationalitat, fur jene tiefe Innerhchke.t, d.e .hre t-berschweng-
l.chen Gedanken und Gefuhle nicht in Worte br.ngen kann, wohl aber m
Taten, námlich in Roheit gegen Frauenz.mmer permanente Betrunken
ur.d mit tránenreicher Sentimentalitát abwechselnde Ber;erk"'™t- ; ; he
Der Skandinavismus und die meerumschlungene schlesw.g-holstem.sche
Sammverwandtschaft 21l'; tauchten zugleich in den Landern des Kon.gs von
Dánemark auf. S.e gehören zusammen; sie haben s.ch gegense.t.g hervor-
verufen bekámpft und dadurch am Leben erhalten.
? Der Sklnd.navismus war die Form, in der die Dánen an d.e Unterstutzung
der Schweden und Norweger appellierten. Aber wm es derchnstl.ch-ge-
manischen Nat.on immer geht: Sogleich erhob s.ch der Stre.t wer der echte
Chri-tlichgermane, der wahre Skandmav.er se.. Der Schwede erk ar e
Dánen fíir „verdeutscht" und entartet, der Norweger den Schweden und den
Dánen der Islánder alle drei. Natiirlich. je roher e.ne Nat.on, je naher .hre
m,ten und Lebensart der altnordischen, desto „skand.nav.scher war s.e.
Vor uns liegt das „Morgenbladet“;3U! von Chr.st.an.a vom 18 November
i 1846. Dies anmutige Bláttchen enthált in einem Artikel uber Skandm—|
I f olgendehále^^tellen:
Að sögn Marx o« Engelsar voru íslendingar ruddalegir, frumstæð-
ir. drykkfelldir og óþrifnir.
Það vita allir, sem lesið hafa
eitthvað um eða eftir róttækl-
ingaforingjana Karl Marx og
Friedrich Engels (annað en
dýrlingasögur), að með þeim
gætti þýzkrar þjóðrembu,
jafnvel kynþáttaandúðar og
gyðingahaturs (þótt Marx
væri Gyðingur). Marx reit í
greininni Um gyðingavand-
ann (Zur Judenfrage) 1844:
„Hverjar eru veraldlegar þarf-
ir Gyðingadómsins? Kaup-
mangið. Hver er veraldlegur
Guð hans? Peningurinn. Gott
og vel! Lausn úr álögum kaup-
mangs og peninga, með öðrum
orðum úr hinum raunverulega,
veraldlega Gyðingadómi, er
frelsun aldar vorrar." Og hann
reit um. einn samherja sinn,
tæklingafyrirtækið Heims-
kringla gaf út í tveimur
bindum 1968. Bindin tvö voru
prentuð í „Druckhaus
Freiheit" (Frelsisprenti) í
Austur-Þýzkalandi, og sat
núverandi viðskiptaráðherra,
Svavar Gestsson, við lestur
prófarka þeirra í því alkunna
sælulandi sameignarinnr
sömu dagana og vígdrekar
Kremlverja skriðu inn í Prag
og tróðu í nafni frelsisins
niður uppreisn Tékka og
Slóvaka. Sagt er, að prentunin
hafi verið Heimskringlu að
kostnaðarlitlu, en það hlýtur
viðskiptaráðherrann að
rannsaka samvizíusamlega á
þessum miklu rannsóknar-
tímum. En þeir róttæklingar,
sem efast um þau orð mín, að
greinin hafi birzt í blaði Marx,
eða ætla að bæta henni við í
næstu útgáfu Úrvalsritanna,
eins og reyndar er sjálfsagt,
geta fundið hana á 394. bls. 5.
bindis Verka (Werke) Marx
Karl Marx
Friedrich Engels
róttæklinginn Ferdinand
Lassalle, í bréfi til Engelsar
1862: „Mér er orðið það alveg
ljóst, að hann er kominn af
HVAÐ SOGÐU
MARX OG ENGELS
UM ÍSLENDINGA?
niggurunum, sem flýðu með
Mósesi frá Egyptalandi (nema
að móðir hans eða föðurmóðir
hafi legið undir niggara).
Þetta sést á höfuðlagi hans og
hári. Þessi blanda Gyðings og
Þjóðverja á niggaralegum
grundvelli hlaut að verða eitt-
hvað görótt. Framhleypni
þessa náunga er einnig nigg-
araleg." Fleira má taka til
dæmis um hleypidóma Marx
og Engelsar um þjóðir og
kynþætti, þótt þetta nægi
reyndar. Eg tek því undir það,
sem samhyggjumaðurinn
(sósíalistinn) John Kenneth
Galbraith segir um Marx í
nýútkominni bók sinni, Old
óvissunnar: „Það þarf mikinn
vilja til þess að lesa ekki
örlitla kynþáttaóvild út úr
skrifum hans.“
Hitt vita fáir (en á það benti
mér Olafur Björnsson prófess-
or), að þessir róttæklingafor-
ingjar fóru nokkrum orðum
um Islendinga. Marx var rit-
stjóri Nýja Rínarblaðsins
(Neue Rheinische Zeitung)
1848, og 10. september það árið
birtist grein eftir Engels (en
að sjálfsögðu á ábyrgð Marx)
um baráttu Þjóðverja við Dani
um þýzku hertogadæmin,
Slésvík og Holtsetaland. Hann
reit: „Norðurlandahugsjónin
er ekkert annað en hrifning af
hinni ruddalegu, óþrifnu, forn-
norrænu sjóræningjaþjóð, sem
gat ekki komið orðum að þeim
óskapnaði hugsana og tilfinn-
inga, sem steig upp úr sálar-
djúpi hennar, heldur aðeins
sýnt hann með verkum sínum
— með ruddalegri framkomu
við konur, sífelldu ölæði og
með væmnisgráti og berserks-
gangi til skiptis... Norður-
landahugsjónin var beitan,
sem Danir renndu fyrir Svía
og Norðmenn, þegar þá vant-
aði hjálp. Bh svo fór sem fyrr
fyrir hinni kristilegu norður-
landaþjóð: þrætt var um það,
hver væri mesta og kristileg-
asta norðurlandaþjóðin. Svíar
töldu Dani „þýzk-mengaða“ og
úrkynjaða, Norðmenn töldu
Svía og Dani það, og Islend-
ingar töldu allar þrjár þjóð-
irnar úrkynjaðar, enda er sú
þjóð auðvitað mesta norður-
landaþjóðin, sem er frumstæð-
ust og líkust hinni fornnor-
rænu í öllum siðum og hátt-
um.“
Af einhverjum ástæðum
birtist þessi fróðlega grein um
hina frpmstæðu íslendinga
ekki í Úrvalsritum Marx og
Engelsar á íslenzku, sem rót-
og Engelsar, sem Dietz Verlag
í Austur-Berlín gaf út 1959.
Einar Olgeirsson getur
skoðunar Marx og Engelsar á
Islendingum að fornu og nýju
ekki í bók sinni,
Ættarsamfélagi og rikisvaldi
í þjóðveldi Islendinga, þar
sem hann reynir að nota
kenningar þeirra til að skýra
sögu Islendinga á þjóðveldis-
öld. Eru þau vinnubrögð hans
nægilega vísindaleg? Rót-
tæklingarnir íslenzku geta
skoðunar þeirra á Norður-
landahugsjóninni ekki heldur
á þingum Norðurlandaráðs,
þar sem þeir eru þó venjulega
djarfmæltir mjög. Og kald-
hæðnislegt er það, að rót-
tæklingaforingjarnir Marx og
Engels helltu þessum fúkyrða-
flaumi yfir íslendinga í blaði
sínu sama árið og Jón Sigurðs-
son forseti, sem nokkrir
íslenzku róttæklinganna hafa
flaðrað upp _ um, samdi
Hugvekju til íslendinga. Er
bók Jóns og annarra foringja
hinnar eilífu sjálfstæðisbar-
áttu íslendinga ekki hollari
lesning en sú níðstöng
orðanna, sem Marx og Engels
reyndi að reisa vestrænni
menningu, markaðsbúskapn-
um og mannréttindunum?
Sigurvegararnir í opna tvímenningsmótinu í Borgarnesi, Ólafur
G. ólafsson og Guðjón Guðmundsson.
Bridgefélag
Reykjavíkur
Nú er lokið 14 umferðum af 41
í barometer-tvímenningi
Bridgefélags Reykjavíkur.
Röð efstu para er þessi:
Ólafur Lárusson
— Hermann Lárusson 203
Sigurður Sverrisson
— Valur Sigurðsson 171
Asmundur Pálsson
— Hjalti Elíasson 169
Þorgeir Eyjólfsson
— Helgi Jóhannsson 156
Guðmundur Hermannsson
— Sævar Þorbjörnsson 152
Gísli Hafliðason
— Sigurður B. Þorsteinsson 145
Ágúst Helgason
— Hannes Jónsson 142
Hörður Arnþórsson
— Stefán Guðjohnsen 136
Bjarni Sveinsson
— Baldur Kristjánsson 130
Guðmundur Pétursson
— Karl Sigurhjartarson 111
Meðalskorin er núllið.
Bræðurnir Ólafur og Hermann
skutust nokkuð hratt upp töfl-
una á miðvikudagskvöldið þegar
þeir fengu 73 stig af 80 möguleg-
um í umferð en ekki fylgdi
sögunni hverjir fengu stigin sjö,
sem eftir voru.
Næst verður spilað á miðviku-
daginn kemur, þann 21. febrúar,
og eru félagsmenn hvattir til að
láta ekki hjá líða að sækja þá
um þátttöku í Stórmótinu en
það verður haldið dagana 17. og
18. marz.
Bridgefélag
Borgarness
Lokið er firmakeppni hjá
Bridgefélagi Borgarness. Spiluð
voru 3 kvöld, og var keppnin
með útsláttar-fyrirkomulagi.
Alls tóku 66 fyrirtæki þátt í
firmakeppninni, og kann félagið
þeim hinar bestu þakkir fyrir
þátttökuna.
Úrslit urðu:
Loftorka sf.
—Spilari Eyjólfur Magnúss. 69
Bókhaldsþjónustan
— spilari Hólmsteinn Arason 58
Jafnframt var keppt um
meistaratitil í einmennings-
keppni.
Úrslit urðu: (6 efstu)
Hólmsteinn Arason 174
Eyjólfur Magnússon 168
Guðjón Ingvi Stefánsson 159
Magnús Þórðarson 158
Birna Gunnarsdóttir 157
Rúnar Ragnarsson 154
Ronson-keppnin.
Haldin var opin tvímennings-
keppni þann 20. jan. s.l. og voru
þátttakendur af Stór-Reykja-
víkursvæðinu, Snæfellsnesi,
Borgarfjarðarhéraði, auk
heimamanna. Haft var svokall-
að „opið borð“ með verðlaunum,
sem 4 efstu pörin gátu valið úr.
Verðlaunin voru frá heild-
versluninni I. Guðmundsson &
Co hfJRonson o.fl.)
Bridgefélagið flytur þeim
bestu þakkir fyrir þeirra fram-
lag.
Fjögur efstu pör urðu:
Guðjón Guðmundsson
— Ólafur G. Ólafsson
Akranesi 483
Óli Már Guðmundsson
— Þórarinn Sigþórsson
Reykjavík 474
Eyjólfur Magnússon
— Guðjón B. Karlsson
Borgarnesi 472
Steingrímur Þórisson
— Þórir Leifsson
Reykholtsdal 461
Barðstrendinga-
félagið í
Reykjavík
7. umferð í aðalsveitakeppni
félagsins var spiluð síðast liðinn
mánudag og fóru leikir þannig:
Sveit Viðars Guðmundssonar 17
stig — sveit Kristjáns
Kristjánssonar 3 stig.
Sveit Sigurðar Kristjánssonar
13 stig — sveit Gunnlaugs Þor-
steinssonar 7 stig.
Sveit Baldurs Guðmundssonar 2
stig — sveit Ragnars Þorsteins-
sonar 18 stig.
Sveit Kristins Óskarssonar 20
stig — sveit Sigurjóns Valdi-
marssonar 0 stig.
Sveit Vikars Davíðssonar 7 stig
— sveit Sigurðar ísakssonar 13
stig.
Sveit Helga Einarssonar +2 stig
— sveit Bergþóru Þorsteinsdótt-
ur 20 stig.
Staðan er þá þessi: Stig.
Ragnars Þorsteinssonar 114
Kristins Óskarssonar 81
Sigurðar Kristjánssonar 78
Baldurs Guðmundssonar 77
Bergþóru Þorsteinsdóttur 77
Sigurðar ísakssonar 75
Bridgefélag
Selfoss
Staðan í Höskuldarmótinu
eftir 2. umferð 8. febrúar 1978:
Kristmann Guðmundsson
— Þórður Sigurðsson 398
Sigurður Hjaltason
— Þorvarður Hjaltason 379
Bridge
Umsjóni ARNÓR
RAGNARSSON
Árni Erlingsson — Ingvar
Jónsson 350
Sigfús Þórðarson
— Vilhjálmur Þ. Pálsson 348
Halldór Magnússon
— Haraldur Gestsson 319
Friðrik Larsen
— Grímur Sigurðsson 311
Haukur Baldvinsson
— Oddur Einarsson 310
Jónas Magnússon
— Kristján Jónsson 308
Sigurður Þorleifsson
— Ólafur Þorvaldsson 306
Gunnar Þórðarson
— Hannes Ingvarsson 304
Leif Österby
— Ásbjörn Österby 286
Garðar Gestsson
— Brynjólfur Gestsson 282
Stefán Larsen
— Guðjón Einarsson 244
Helgi Garðarsson — Páll 223
Kristmann og Þórður fengu
223 stig út úr annarri umferð-
inni, 71,47% skor.